.jpg)
លោក ម៉េង សារ៉ាត ពិនិត្យសត្វពស់ដែលលោកកំពុងចិញ្ចឹមនៅក្នុងខេត្តកណ្ដាលថ្មីៗនេះ ។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
កណ្ដាលៈ លោក ម៉េង សារ៉ាត់ បានយកដៃច្បាមកូនពស់ក្រឡាបង្កង់ៗប៉ុនមេជើងរុំព័ទ្ធឫសកំប្លោងឡើងរវាមដ៏គួរឱ្យស្រៀវឆ្អឹងខ្នង មុនពេលនិយាយថា វាជាមុខរបរថ្មីក្រោយពីអាជីពការងារជាអ្នកបោកអ៊ុតក្នុងសណ្ឋាគារនៅខេត្ដព្រះសីហនុត្រូវបានបញ្ចប់ដោយសារមានបញ្ហាកូវីដ ១៩។
បច្ចុប្បន្ននេះលោក សារ៉ាត់ ជាអ្នកចិញ្ចឹមពស់ក្រចាន់តាមមផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារវៀតណាមជាចម្បង និងធ្វើការបង្កាត់ពូជលក់ឱ្យប្រជាកសិករដែលមានបំណងចង់ចិញ្ចឹមពស់ធ្វើអាជីវកម្មលក្ខណៈគ្រួសារ។
ក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំ ក្រោយពីអស់អាជីពការងារ លោកសារ៉ាត់ អាយុ ៣៤ ឆ្នាំ បានត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញនៅភូមិ-ឃុំក្អមសំណ ស្រុកលើកដែក ខេត្ដកណ្ដាល និងចាប់អារម្មណ៍ចិញ្ចឹមពស់ក្រចាន់តាមមដែលទីផ្សារវៀតណាមត្រូវការ។
លោកបានទៅសិក្សាពីរបៀបចិញ្ចឹមពស់ដល់ប្រទេសវៀតណាមដោយផ្ទាល់ រួចក៏សម្រេចចិត្ដវិនិយោគប្រាក់ជិត ២ លានរៀល ក្នុងការទិញកូននិងរៀបចំអាងដោយចាប់ផ្ដើមពីការចិញ្ចឹមកូនពស់ ៤០០ ក្បាល ក្នុងតម្លៃ ៧ ម៉ឺនដុង (១២ ០០០ រៀល) ក្នុង ១ ក្បាល។
លោកបានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «នៅក្នុងស្រុកយើង អត់ទាន់មានអ្នកបង្កាត់ និងភ្ញាស់បាននោះទេ។ នេះជាចំណុចមួយដែលខ្ញុំចាប់ផ្ដើមធ្វើលើបញ្ហានេះ។ រយៈពេល ២ ឆ្នាំនេះ ខ្ញុំបានបញ្ចេញកូនពូជចន្លោះ ៣ ០០០ ទៅ ៤ ០០០ ក្បាលដែរ។ ក្នុង ១ ក្បាល មានតម្លៃចន្លោះពី ១០ ០០០ ទៅ ១២ ០០០ រៀល»។
បើទោះបីជារបរចិញ្ចឹមពស់ត្រូវបានធ្វើឡើងជាលក្ខណៈឯកជន និងអាជីវកម្មគ្រួសារ តែប្រភេទសត្វពស់មួយចំនួនមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចិញ្ចឹមនោះទេ ប្រសិនបើគ្មានច្បាប់ត្រឹមត្រូវ។
លោក សួន សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលព្រៃឈើបានលើកឡើងថា សត្វព្រៃមួយចំនួន ត្រូវបានចាត់ទុកជាប្រភេទសត្វមានដោយបង្គួរយោងលើប្រកាសលេខ ០២០ ប្រក.កសកចុះថ្ងៃទី ២៥ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០០៧ របស់ក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទស្តីពីចំណាត់ថ្នាក់ និងបញ្ជីឈ្មោះប្រភេទសត្វព្រៃ។
លោកបានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ពស់ថ្លាន់ ពស់តុកកែ ឈ្លូស ស្វា ត្រចៀកកាំ...ទាំងនេះត្រូវមានលិខិតអនុញ្ញាតថែរក្សាជាលក្ខណៈគ្រួសារពីរដ្ឋបាលព្រៃឈើ។ អ្នកចង់ចិញ្ចឹមអាចដាក់ពាក្យសុំនៅរដ្ឋបាលព្រៃឈើបាន(មាត្រា ៥០ នៃច្បាប់ស្តីពីព្រៃឈើ)។
យ៉ាងណាមិញដោយសារពស់ក្រចាន់តាមមមិនត្រូវបានចាត់ចូលក្នុងប្រភេទសត្វមានដោយបង្គួររបស់រដ្ឋបាលព្រៃឈើ លោក សុវណ្ណ ក៏មិនបានបញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋទូទៅអាចចិញ្ចឹមពស់ប្រភេទនេះបានដោយគ្មានការសុំច្បាប់ជាមុនឬយ៉ាងណានោះទេ។
នៅក្នុងអាងធ្វើពីឥដ្ឋប្រហោងដែលខណ្ឌចែកជា ២ ដោយមួយទំហំ ៤ ម៉ែត្រ ៤ ជ្រុងសម្រាប់ដាក់និងមួយទៀត ៣ ម៉ែត្រគុណ ៤ ម៉ែត្រសម្រាប់ដាក់កូនចិញ្ចឹម។ ប៉ុន្ដែក្រោយមក លោកក៏បានខណ្ឌអាងធំជា ៤ ថតទៀតសម្រាប់ដាក់កូន និងអាងតូចសម្រាប់ដាក់មេពូជវិញ។
អាងចិញ្ចឹមកូនពស់ក្រចាន់តាមមទាំងនេះមានជម្រៅទឹករាក់ៗដោយដាក់រុក្ខជាតិកំប្លោក និងមែកឈើជាមួយជម្រៅអាងកម្ពស់ជាង ១ ម៉ែត្រ។ចំណែកឯអាងសម្រាប់ផ្ទុកមេពូជមានកម្ពស់ទឹកជម្រៅប្រមាណកន្លះម៉ែត្រ។ ពួកវាមិនរស់នៅក្នុងអាងតែមួយឡើយពីព្រោះមេពូជអាចខាំស៊ីកូនៗ។
បើទោះបីជាតម្លៃកូនពស់និងការរៀបចំអាងបានធ្វើឱ្យការចំណាយប្រាក់ច្រើនបន្ដិចមែន ប៉ុន្ដែលោក សារ៉ាត់ បានអះអាងថា ការថែទាំនិងការដាក់ចំណីមិនមែនជាកិច្ចការដ៏ពិបាក និងមមាញឹកឡើយ។
លោក សារ៉ាត់ បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំទិញកូនត្រីចិញ្ចឹមប្រភេទអន់ៗ សម្រាប់ធ្វើជាចំណីឱ្យពស់ ដោយចំណីត្រីចំនួន ១គីឡូក្រាម ឬ ២០០ ក្បាល សម្រាប់ពស់ ១០០ ក្បាល។ នៅពេលឃើញចំណីអស់ យើងត្រូវដាក់បន្ថែម។ រីឯទឹកដែលត្រូវការផ្លាស់ប្ដូរ១ខែឬ២ខែម្ដងប៉ុណ្ណោះ។
លោកបានឱ្យដឹងថា ពស់ ១ ក្បាល ជាទូទៅស៊ីចំណីតែម្ដង ក្នុង ១ ថ្ងៃ ដោយស៊ីតែត្រី ១ ក្បាល ហើយរំលងពី ២ ទៅ ៣ ថ្ងៃ ទើបវាស៊ីទៀត។
លោក សារ៉ាត់ ដែលនិយាយថា ពស់ ក្រចាន់តាមមមិនមែនជាសត្វបង្កគ្រោះថ្នាក់បានបន្ដថា ចាប់ពីកូនតូចរហូតដល់មានទំហំល្មមលក់ ពស់ក្រចាន់តាមមត្រូវការពេលវេលា១ឆ្នាំសម្រាប់ការរីកធំធាត់ឱ្យម្ចាស់អាចលក់ចេញបាន។ វាមានតម្លៃលក់នៅលើទីផ្សារ ៨ ម៉ឺនរៀល ក្នុង ១ គីឡូក្រាម។
ជាទូទៅពស់ទម្ងន់ល្មមលក់ក្នុងរយៈពេលចិញ្ចឹមតាមរដូវមានទម្ងន់ ១,២ គីឡូក្រាមហើយបើវាមានទម្ងន់ចាប់ពី ១,៥ គីឡូក្រាម ភាគច្រើនត្រូវបានទុកធ្វើមេពូជតែម្ដង។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «ការចិញ្ចឹមពស់យកសាច់នេះ វាមានរដូវរបស់វា ដែលមិនអាចផ្គត់ផ្គង់ជាប្រចាំជាប់លាប់នោះទេ ដោយសារ ១ ឆ្នាំ យើងប្រមូលផលម្ដង។ បច្ចុប្បន្ននេះ ក្នុង ១ ឆ្នាំ ខ្ញុំអាចលក់បានពី ២០០ ទៅ ៣០០គីឡូក្រាម។ ដោយមានការសហការជាមួយឈ្មួញវៀតណាម ពួកគេទាក់ទងទិញទាំងអស់»។
លោកបានអះអាងថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ប្រសិនបើខ្ញុំមានពស់កើនដល់ ៥០០ ទៅ ១ ០០០ គីឡូក្រាមក៏ខាងវៀតណាមគេទទួលទិញទាំងអស់ដែរ។ ប៉ុន្ដែចំពោះតម្លៃ ខ្ញុំមិនច្បាស់ថា ត្រូវឡើងចុះយ៉ាងមេចដែរ»។
នេះមិនមែនមានន័យថា លោកមិនលក់ឱ្យទីផ្សារក្នុងស្រុកនោះទេ ដោយសារមានការកុម្ម៉ង់តិចតួចពេក ដែលលោករំពឹងថា ទីផ្សារក្នុងស្រុកនឹងកើនឡើង។
សព្វថ្ងៃលោក សារ៉ាត់ មានម៉ូយតាមភោជនីយដ្ឋាននៅក្នុងស្រុកត្រឹម ៤ កន្លែង ដោយនៅភ្នំពេញ ២ ហាង និងកំពង់សោម ២ ហាង។ភ្ញៀវក្នុងស្រុកកន្លះខែកុម្ម៉ង់ម្ដងពី៣ទៅ ៤ គីឡូក្រាមអីទេ។ លោកថា ប្រសិនបើនៅក្នុងស្រុកមានទីផ្សារ អ្នកចិញ្ចឹមនឹងមានកម្លាំងចិត្ដបន្ដបន្ថែម។
លោកសារ៉ាត់បានសម្រេចចិត្ដបន្ដចិញ្ចឹមពស់ក្រចាន់តាមមដោយបោះបង់ការចិញ្ចឹមពស់ព្រលឹតដោយសារកូនរបស់វាតូចៗពេក ពិបាកក្នុងការតាមដាន និងថែទាំ។
លោកបន្ថែមថា៖ «មួយរដូវចុងក្រោយនេះ ខ្ញុំចិញ្ចឹមចំនួន ៤០០ កូន និងលក់ចេញបានប្រមាណ ២០០ គីឡូក្រាម។ នៅសល់ប៉ុន្មាន ខ្ញុំបំប៉នសម្រាប់ធ្វើមេពូជខ្លួនឯងតែម្ដង»។
ក្នុងចំណោមពស់ចំនួន ៣០០ ក្បាល ដែលលោកត្រៀមទុកធ្វើជាពូជនោះក៏ត្រូវបានអតិថិជនសុំចែកទិញបន្ដចំនួន ១០០ ក្បាលផងដែរ។
លោកបាននិយាយថា ការលក់ពស់សាច់ទម្ងន់ ២០០ គីឡូក្រាម គឺមានចំនួនត្រឹមតែ ៥០ គីឡូក្រាមប៉ុណ្ណឹងដែលទីផ្សារក្នុងស្រុកត្រូវការ ហើយ ១៥០ គីឡូក្រាមទៀត គឺបញ្ជូនទៅកាន់ទីផ្សារវៀតណាមទាំងអស់។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ពលរដ្ឋខ្មែរមិនមែនមិននិយមទទួលទានសាច់ពស់នោះទេ ប្រហែលមកពីខ្មែរយើងមិនទាន់ដឹង មិនទាន់ឮស្រួលបួល ដោយបារម្ភខ្លាចទទួលទានសាច់ខុសច្បាប់»។
ចំពោះលោកខ្លួនឯង ម្ហូបពស់ក្រចាន់តាមមដ៏ពេញនិយមគឺស្ងោរជ្រក់ និងស្ងោរង៉ាំង៉ូវ។ ប៉ុន្ដែពស់ក្រចាន់តាមមអាចច្នៃបានច្រើនមុខទៀត ដូចជា ឆាគ្រឿងជាដើម។
លោកបន្ដថា អតិថិជននៅតាមបណ្ដាភោជនីយដ្ឋានកុម្ម៉ង់ពស់សាច់នៅមានកម្រិតតិចតួចទេ តែបើពួកគេកុម្ម៉ង់ច្រើនជាប្រចាំក៏លោកមិនអាចផ្គត់ផ្គង់ទាន់តាមតម្រូវការដែរ ដោយសារការចិញ្ចឹមរបស់លោកមានទ្រង់ទ្រាយតូច។
ក្រោយចិញ្ចឹមបាន ១ ឆ្នាំ លោកចាប់ផ្ដើមមានអតិថិជនទិញកូនពស់យកទៅចិញ្ចឹមចំនួន ១០ នាក់នៅឆ្នាំទី២ និង ២០ នាក់នៅឆ្នាំទី៣ នេះ។
លោកទទួលស្គាល់ថា កូនពស់ក្រចាន់តាមមមានតម្លៃខ្ពស់រហូតដល់ ១ ម៉ឺនរៀល ក្នុង ១ ក្បាល។ ប៉ុន្ដែនៅវៀតណាម គេលក់រហូតដល់ ៧ ម៉ឺនដុង ឬ ១២ ០០០ រៀលឯនោះ។លោកអះអាងថាសូម្បីតែអ្នកចិញ្ចឹមវៀតណាមខ្លះក៏មកទិញកូនពូជពីលោកវិញដែរ។
លោកបានប្រាប់ថា៖ «ខ្ញុំទទួលស្គាល់ថា កូនពូជតម្លៃ ១ ម៉ឺនរៀលរាងថ្លៃដែរ។ តែបើនៅខាងវៀតណាម គេលក់តម្លៃរហូតដល់ ១២ ០០០ រៀល។ អ្នកចិញ្ចឹមវៀតណាមខ្លះក៏មកទិញកូនពូជពីខ្ញុំ ២០០ - ៣០០ កូនវិញផងដែរ។
ជាមួយកូនកញ្ច្រែង ៣០ នាក់ ពួកគេបានចងក្រងជាសហគមន៍តូចមួយក្នុងការជួយគ្នាទាំងការចិញ្ចឹម និងការរកទីផ្សារលក់ចេញ។ ពួកគេតែងតែទាក់ទងលោក សារ៉ាត់ ដើម្បីបញ្ចេញពស់សាច់របស់ពួកគេទៅទីផ្សារវៀតណាម។
ជាកូនកញ្ច្រែងម្នាក់នៅក្រុងតាខ្មៅ ដោយចាប់ផ្ដើមសាកល្បងចិញ្ចឹមពស់ត្រឹមជាង ១ ខែ លោក នឹម ខន អាយុ ៥០ ឆ្នាំ បានដាក់កូនពស់ ដែលទិញពីលោក សារ៉ាត់ ចំនួន ១៥០ ក្បាល ដែលបែងចែកនៅក្នុងពាងចំនួន ៣។
លោកនិយាយថា ក្រៅពីរបរធ្វើចម្ការលោកសាកល្បងចិញ្ចឹមពស់។ លោកទើបតែចាប់ផ្ដើមនោះទេ ដោយមិនច្បាស់ថា វាទៅជាយ៉ាងណាឡើយ។ ប៉ុន្ដែរយៈពេល ១ ខែនេះ ពួកវាចាប់ផ្ដើមរីកធំធាត់បណ្ដើរ។
លោក ខន បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «វាមិនពិបាកថែទាំនោះទេ ហើយចំណីរបស់វាជាប្រភេទកូនត្រីរស់ អត់ដូចជា ត្រីអណ្ដែង ឆ្លាំង អន្ទង់ និងកញ្ចុះជាដើម។ ក្នុង១ខែ លោកចំណាយលើចំណីអស់ប្រមាណ ៤ ម៉ឺនរៀល»៕
