.jpg)
ទុរេនសំឡូត ដែលប្រឈមនឹងការធ្លាក់ថ្លៃ ដោយសារការនាំចូលពីថៃ និងវៀតណាម។ រូបថត Samlout Durian Cluster
បាត់ដំបងៈ ធ្លាប់ជាទឹកដីសង្គ្រាមនៃរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម សម្បូរទៅដោយមីន និងទីតាំងអសុវត្ថិភាពរបស់ប្រជាជន ពេលនេះស្រុកសំឡូតក្លាយជាទីតាំងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ ដោយសារភោគផលអំណោយផលជាច្រើន ដូចជា សាវម៉ាវ ដំឡូងមី មង្ឃុត ប័រ ម្រេច និងជាពិសេសបំផុតនោះគឺទុរេនដែលមានការទទួលស្គាល់ និងគាំទ្រយ៉ាងច្រើនចំពោះរសជាតិឆ្ងាញ់ប្លែក។
តែឆ្នាំនេះ ប្រជាកសិករត្រូវបានជួបនឹងបញ្ហាជន់ទុរេននាំឱ្យធ្លាក់តម្លៃដោយសារការនាំចូលទុរេនពីថៃ និងវៀតណាម។ រហូតក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ខាងមន្ទីរកសិកម្មខេត្តក៏បានប្រមូលផ្ដុំកសិករចងក្រងជាបណ្ដុំអាជីវកម្មទុរេនសំឡូត ដើម្បីងាយស្រួលគ្រប់គ្រង ដឹងច្បាស់ពីប្រភព គិតគូរពីសុខសុវត្ថិភាព និងផាសុកភាពដល់អ្នកទទួលទាន។
លោក ណៃ ចន ប្រធានបណ្តុំអាជីវកម្មទុរេនសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ថា លោកចាប់ផ្ដើមដាំទុរេនតាំងពីឆ្នាំ ២០០០ ហើយមានតែលោក និង ៣គ្រួសារទៀតប៉ុណ្ណោះដែលជាអ្នកចាប់ផ្ដើមដាំមុនគេ និងយូរជាងគេ ដោយដាំនៅលើផ្ទៃដី ៥ហិកតា។
លោក ចន ថា៖ «អ្នកដែលដាំយូរជាងគេមានតែពួកខ្ញុំប៉ុន្មានគ្រួសារហ្នឹង។ សម្រាប់ខ្ញុំគឺតាំងពីឆ្នាំ ២០០០ ខែ ៥ ប៉ុន្តែដើមចាស់ងាប់ទៅវិញខ្លះហើយសល់មិនលើសពី ២០-៣០ ដើមទេ។ ភាគច្រើនយើងដាំទុរេនប្រភេទ ឪខាក់ ភួងម៉ានី និងម៉ាន់ថងដែលជាទីពេញនិយមរបស់ប្រជាជនខ្មែរ»។
លោក ចន ឱ្យដឹងដែរថាការគាំទ្រទុរេននៅស្រុកសំឡូតនេះគឺយូរហើយ ប៉ុន្តែកាលជំនាន់មុនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាជនមិនទាន់រីកចម្រើន ទើបតែពេលនេះពេលសេដ្ឋកិច្ចមានការល្អប្រសើរខ្លះទើបធ្វើឱ្យទុរេនកាន់តែពេញនិយម មនុសកាន់តែហូបច្រើន ហើយក៏ល្បីពីរសជាតិទីនេះតៗគ្នា។
លោក ឈឹម វជិរ៉ា ប្រធានមន្ទីរកសិកម្មខេត្តបាត់ដំបង ធ្លាប់បានប្រាប់ថា ផ្លែទុរេនដែលដាំនៅស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបងទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ដោយសាររសជាតិរបស់វាមានលក្ខណពិសេសជាងគេ ដោយកាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុនក្រុមហ៊ុន ចិន និងថៃបានចុះមកមើល ហើយមានបំណងនាំចេញទៅចិន ជាប្រភេទទុរេនដែលបករួចស្រេច និងដាក់ក្នុងទូកុងតឺន័រត្រជាក់សម្រាប់នាំចេញទៅទីផ្សារប្រទេសចិន តាមប្រទេសថៃ។
លោក ប៊ិត ហឿន ជាសមាជិកក្នុងបណ្ដុំអាជីវកម្ម និងជាតំណាងគ្រួសារមួយក្នុងចំណោមគ្រួសារដែលដាំទុរេនយូរជាងគេក៏បានឱ្យដឹងដែរថា វាបានក្លាយជាស្រុកមួយដែលទាក់ទាញភ្ញៀវ ដោយមិនមានការភ័យខ្លាចពីបញ្ហាមីនដែលនៅសល់ពីសង្គ្រាមទៀតនោះទេ។ ប្រជាកសិករក៏មានសុខសុវត្ថិភាព ព្រោះខាងស៊ីម៉ាក់រាវអស់ហើយ តាំងពីឆ្នាំ ២០០០។
បើតាមលោក អ៊ិន សុវណ្ណមុន្នី អនុប្រធានមន្ទីរកសិកម្មខេត្តបាត់ដំបង បានឱ្យដឹងថា អាចប្រហែលជាក្នុងអំឡុង ៧-៨ឆ្នាំក្រោយនេះដែលទុរេនមានសម្ទុះគាំទ្រខ្លាំង។
លោក បន្ថែមថា៖ «ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ទូទាំងស្រុកគឺអាចប្រមូលផលបានប្រមាណ ៦ ០០០ តោន នៅលើផ្ទៃជាង ៥៤០ ហិកតា»។
យ៉ាងណាមិញ លោក ចន បានឱ្យដឹងដែរថា ស្រុកសំឡូតនេះមិនទាន់មានអាជីវកម្មក្រុមហ៊ុនអីធំដុំទេ គឺមានតែការដាំជាគ្រួសារ។ កន្លងមកលោក និងកសិករ ១៧ គ្រួសារទៀត ដែលស្ថិតនៅក្នុងបណ្ដុំអាជីវកម្មទុរេនសំឡូត ក៏លក់បានតែទីផ្សារក្នុងស្រុកហ្នឹងឯង និងមាននាំចេញទៅខេត្តក្រុងមួយចំនួន ដូចជាភ្នំពេញ បាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ ពោធិ៍សាត់ ដែលគេរើសទៅលក់គ្រប់ខេត្តក្រុង។
លោក សុវណ្ណមុន្នី ថ្លែងថារីឯកន្លងមកថ្វីត្បិតថាមានថៃចូលមកទិញខ្លះ តែមិនទាន់មានមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់នាំចេញទេ។
កសិករ ៣រូប គឺលោក ណៃ ចន, ប៊ិត ហឿន, និង លោក ហេង ហឿន បានប្រាប់ដូចគ្នាថាជារៀងរាល់ឆ្នាំ ទុរេនរបស់ពួកលោកគឺលក់បានល្អណាស់ មិនដែលមានចាល់ទេ ទើបតែឆ្នាំនេះទីផ្សារចង្អៀត នាំឱ្យមានការធ្លាក់ថ្លៃ។
លោក ប៊ិត ហឿន ថា៖ «ឆ្នាំនេះធ្លាក់ថ្លៃមែនទែន។ រាល់ឆ្នាំយើងលក់បាន ១៥ ០០០-១៦ ០០០ រៀល ចំពោះតម្លៃដែលឈ្មួញយកក្នុង ១តោន។ បើលក់ក្នុងទីផ្សារគឺ ២៥ ០០០ រៀល ឬទាបបំផុត ១៩ ០០០ រៀល នៅស្រុកសំឡូតយើងនេះ។ តែឆ្នាំនេះតម្លៃបោះទៅឈ្មួញបានត្រឹម ១៤ ០០០ រៀល ហើយចុះដល់ ១១ ០០០ រៀលក៏មាន»។
លោក ហេង ហឿន ប្រធានទីផ្សារបណ្ដុំអាជីវកម្មទុរេនសំឡូតបន្ថែមថា៖ «កន្លងមកយើងមិនដែលមានបញ្ហាទេ អត់ដូចឆ្នាំនេះដែលមានការនាំចូលទុរេនច្រើនពីថៃ និងវៀតណាមហើយចូលក្នុងរូបភាពជាទុរេនខ្មែរ»។
លោកក៏បានរៀបរាប់យ៉ាងក្បោះក្បាយពីមូលហេតុមួយចំនួនដែលនាំឱ្យទុរេនចាល់ និងធ្លាក់ថ្លៃ ដូចជាទី១ ទុរេននាំចូលពីវៀតណាម និងថៃ ចូលមកមុនតាំងពីខែ ៣-៤ ទី២ វាមានក្លែងបន្លំច្រើនព្រោះគេធ្វើតាមតម្រូវការស្រុកខ្មែរ ទី៣ គឺគេប្រើថ្នាំដែលធ្វើឱ្យវាទុកបានយូរជាងទុរេនខ្មែរ។
លោកបកស្រាយបន្ថែមចំណុចមួយៗថា ដូច្នេះបើទោះជាទុរេនសំឡូតមានរសជាតិឆ្ងាញ់ និងប្លែកពីទុរេននាំចូល ហើយតម្លៃក៏មិនលើសគ្នា ប៉ុន្តែ សំខាន់ទុរេនថៃ និងវៀតណាមនាំមកមុន និងបន្តរហូតមកធ្វើឱ្យច្រើនខ្លាំងបូករួមទាំងក្នុងស្រុក និងនាំពីក្រៅនាំឱ្យមានការបញ្ចុះតម្លៃរៀងៗខ្លួនធ្វើឱ្យទីផ្សារពិបាក ហើយក៏ធ្វើឱ្យសម្ទុះនៃការទិញទុរេនខ្មែរបាត់បង់ ព្រោះទុរេនខ្មែរទើបមានពាក់កណ្ដាល ខែមិថុនា។
ចំណុចទី២ នៅពេលដែលសម្បូរទៅដោយឈ្មួញដែលក្លែងបន្លំ ដោយសារឥឡូវទុរេន ថៃ វៀតណាម ពិបាកក្នុងការនាំចេញទៅចិន ដូច្នេះគេធ្វើតម្រូវទីផ្សារខ្មែរ ដោយឆ្នាំមុនៗគេចំណាំទុរេនខ្មែរមាន សណ្ដង់ ២ តង់ ហើយបន្លាស្អាតល្អ អត់សូវទក់។ ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្នទុរេនប្រទេសជិតខាងកាត់ត្រង់ពីចម្ការដូចគ្នា ហើយរត់ត្រង់មកខ្មែរ ដូច្នេះទាំងគុណភាព និងរូបរាងមើលលែងដឹង ព្រោះពូជដូចគ្នា រសជាតិក៏ប្រហាក់ប្រហែលគ្នា។
គុណភាព គឺអាចចាញ់ប្រៀបគេ ដោយសារតែគេប្រើបច្ចេកទេសក្នុងការជ្រលក់ថ្នាំការពារសម្បក កុំឱ្យផ្សិត និងឱ្យនៅបានយូរជាដើម ដែលអ្នកលក់មិនប្រឈមហានិភ័យក្នុងការស្រកគីឡូច្រើនផងដែរ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ឧទាហរណ៍ ទុរេន ១០០ គីឡូ ទុរេនយកពីគេស្រកយ៉ាងច្រើន ៥-១០ គីឡូ។ ទុរេនខ្មែរស្រកចន្លោះពី ២០-៣០ គីឡូឡើង។ ទុរេនខ្មែរអត់មានប្រើថ្នាំលាបអីដើម្បីបន្ទំ ពេលទុំវារហ័សជ្រាយ និងខូច។ កាលមុនយើងក៏ធ្លាប់ប្រើថ្នាំជ្រលក់ដែរ ដើម្បីប្រកួតប្រជែងទីផ្សារជាមួយគេ ប៉ុន្តែ ធ្វើបែបនេះវាអត់មានស្តង់ដាក្នុងការផលិតឬការនាំចេញត្រឹមត្រូវទេ»។
លោកបានបន្តថា៖ «តែ ខាងក្រសួងបានជំរុញកសិករធ្វើតាមស្តង់ដា GAP ដើម្បីឱ្យបានវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ពីការអនុវត្តកសិកម្មល្អ (GAP) ពីក្រសួងកសិកម្មដើម្បីទប់ស្កាត់ក្នុងការក្លែងបន្លំ»។
ឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហានេះ អនុប្រធានមន្ទីរកសិកម្មខេត្តក៏បានឱ្យដឹងថា លោកអភិបាលស្រុកបានធ្វើលិខិតមកឱ្យមន្ទីរជួយ សម្របសម្រួល និងជំរុញផ្នែកទីផ្សារទុរេនឱ្យមានប្រភពច្បាស់លាស់កុំឱ្យមានការបន្លំ និងឱ្យមន្ត្រីជំនាញបានចូលខ្លួនក្នុងការសម្របសម្រួលបច្ចេកទេសនៃការគ្រប់គ្រង បង្កើនគុណភាពទុរេន និងផ្ដល់វិញ្ញាបនបត្រ GAP កាលពីឆ្នាំ ២០២១ ដល់កសិករ ដើម្បីសុវត្តិភាពដល់អ្នកដែលបរិភោគ មិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។
កម្មការកំពុងរៀបចំទុរេនសំឡូត។ រូបថត Samlout Durian Cluster
ដូចនេះ ខាងមន្ទីរកសិកម្មបានចងក្រងជាសហគមន៍ជាបណ្ដុំអាជីវកម្ម ដើម្បីងាយស្រួលដឹងពីប្រភព មានដើម ផ្ទៃដី ផ្លែចំពោះកសិករមួយៗ និងបញ្ហាជំងឺផ្សេងៗ ដោយមានការបិទស្ទិកឃ័រ GAP មានរូប QR Code នៅលើទង ដែលអាចជាអត្តសញ្ញាណមួយក្នុងការកំណត់ទុរេនរបស់សំឡូត។
លោក ចន បានបន្ថែមពីចំណាប់អារម្មណ៍របស់លោកក្នុងការបន្តចូលរួមចំពោះអ្វីដែលមន្ទីរកសិកម្មបានចុះមកបង្រៀន ខណៈដែលប្រជាជនផ្សេងទៀតមិនសូវចូលរួមព្រោះគិតថា មិនទទួលបានគុណប្រយោជន៍ភ្លាម។
លោកថា៖ «ខ្ញុំចេះតែចូលរួម ខ្ញុំយល់ថា បន្តិចទៀតនឹងធ្វើឱ្យអ្នកដាំទុរេនមានហានិភ័យខ្ពស់ណាស់ ព្រោះការដាំច្រើន តែយើងខំធ្វើឱ្យមានអត្តសញ្ញាណត្រឹមត្រូវ មានការទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ និងមិនប៉ះពាល់សុវត្ថិភាពដល់អ្នកហូប ដោយរំពឹងថា ថ្ងៃក្រោយយើងអាចមានផ្លូវនាំទៅទីផ្សារក្រៅស្រុកបាន»។
លោក សុវណ្ណមុន្នី ជាតំណាងឱ្យខាងមន្ទីរកសិកម្មបានសំណូមពរទៅកសិករឱ្យមានការពិគ្រោះជាមួយមន្ត្រីជំនាញមុនសម្រេចដាំ ឬធ្វើអ្វីមួយ ដើម្បីកុំឱ្យទីផ្សារចង្អៀត។
លោកក៏បានសូមឱ្យឈ្មួញកុំឱ្យគិតតែពីផលចំណេញ តែត្រូវគិតពីគុណតម្លៃក្នុងការលក់ផលិតផលណាដែលមានប្រភពច្បាស់លាស់ និងគុណភាពល្អ បើមិនដូច្នោះទេ អ្វីដែលគាត់ធ្វើអាចប៉ះពាល់សុខភាពសាធារណៈច្រើន។ ក្នុងនោះលោក ក៏មានគម្រោងអញ្ជើញកសិករដែលប្រើប្រាស់ថ្នាំមកណែនាំពីផលប៉ះពាល់នៃការប្រើប្រាស់ថ្នាំផងដែរ៕
