.jpg)
ពីឆ្វេងទៅស្ដាំ លោក សុន ឆ័យ ,លោក គង់ មូនីកា និងលោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន ក្នុងសន្និសីទកាសែតនៅថ្ងៃទី ១១ កក្កដា។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ គណបក្សនយោបាយក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន ៥ គ្រោងដាក់សំណើចំនួន ៨ ចំណុច ទៅស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធឱ្យមានការកែលម្អប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត និងលើកស្ទួយសេរីភាពខាងផ្នែកនយោបាយនៅកម្ពុជាសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ត្រនីតិកាលទី៧ នៅឆ្នាំ ២០២៣ ខាងមុខនេះ។
ការស្នើសុំឱ្យមានការកែលម្អរបស់គណបក្សទាំង ៥ រួមមាន គណបក្សភ្លើងទៀន គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ គណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា និងគណបក្សកម្ពុជានិយម បន្ទាប់ពីគណបក្សទាំងនេះមើលឃើញមានភាពមិនប្រក្រតីជាច្រើនចំណុចនៅក្នុងដំណើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់អាណត្តិទី៥ កាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ ។
ក្នុងសំណើដែលបានចែកជូនដល់អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងពិធីសន្នីសីទសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី ១១ ខែកក្កដា មាន៨ចំណុចសំខាន់ គឺត្រូវមានការកែទម្រង់សមាសភាព(គជប)ដោយមានប្រធានជាបុគ្គលមកពីប្រភពឯករាជ្យនិងមានសមាជិក៤រូបមកពីប្រភពឯករាជ្យមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងគណបក្សនយោបាយ។ ធានាមិនលម្អៀងរបស់មន្ត្រីគឃ/សបនិងគធ/ខបទៅរកគណបក្សកាន់អំណាច ។
មន្ត្រីនៃស្ថាប័នជាតិ មានតុលាការ យោធា នគរបាលជាតិ មន្ត្រីរាជការស៊ិវិលគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់និងមេភូមិ អនុភូមិ និងសមាជិកភូមិ ត្រូវបំពេញតួនាទីដោយអព្យាក្រឹត។ ត្រូវមានយន្តការដែលមានប្រសិទ្ធភាពដើម្បីទប់ស្កាត់រាល់សកម្មភាពបំភិតបំភ័យ គំរាមកំហែង ដែលប៉ះពាល់ដល់សេរីភាពនៃការចូលរួមនយោបាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ការរាប់សន្លឹកឆ្នោតដោយបើកចំហនិងផ្តល់កំណត់ហេតុនៃការរាប់សន្លឹកឆ្នោត ទ-១១០២ ទៅឱ្យគណបក្សនយោបាយចូលរួមភ្លាមៗ។ បែបបទប្តឹងពីភាពមិនប្រក្រតីត្រូវមានភាពងាយស្រួល ហើយត្រូវមានយន្តការច្បាស់លាស់ដោះស្រាយត្រឹមត្រូវជាមួយការរាប់សន្លឹកឆ្នោតឡើងវិញពេលមានបណ្តឹង។ ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីច្បាប់បោះឆ្នោតនិងច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយនិងកែលម្អការចុះឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោត ចុះឈ្មោះ បញ្ជីបេក្ខជន និងការចុះឈ្មោះភ្នាក់ងារសង្កេតការណ៍គណបក្សនយោបាយ។
លោក ស៊ុន ឆ័យ អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនថ្លែងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាននៅថ្ងៃទី ១១ ខែកក្កដាថា ជាជំហានដំបូង គណបក្សទាំង ៥ នេះ នឹងជួបពិភាក្សាលើបញ្ហាទាំង ៨ នេះ ជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើកិច្ចការបោះឆ្នោត និងជំហានបន្ទាប់នឹងបន្តពិភាក្សាទៅលើចំណុចដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយ (គជប) រដ្ឋសភា ក្រសួងមហាផ្ទៃនិងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលកំពុងកាន់អំណាច ដើម្បីឱ្យជួយធ្វើការកែលម្អ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ការតស៊ូមតិនេះ ទោះបីមិនបានយើងត្រូវតែធ្វើ បើយើងរស់នៅក្នុងសង្គមមានការលំបាក បើធ្វើម្នាក់ឯងមិនកើតយើងត្រូវតែរកគ្នាតស៊ូមតិ ប៉ុន្តែយើងធ្វើដោយសន្តិវិធី និងមានហេតុផលត្រឹមត្រូវ»។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ ប្រធានគណៈកម្មការនាយកគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានថ្លែងថា ក្រោយការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ មានភាពមិនប្រក្រតីច្រើន ដូច្នេះបានជាគណបក្សទាំង ៥ ដែលមាននិន្នាការស្រដៀងគ្នា បានជួបពិភាក្សាគ្នា ដើម្បីស្នើឱ្យមានការកែលម្អប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «វាមានរឿងជាច្រើនដែលយើងសំណូមពរឱ្យមានការអនុវត្តឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងស្មើភាព»។
លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន សហស្ថាបនិកគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជាថ្លែងថា ការស្នើសុំឱ្យមានការកែលម្អប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនេះ មិនមែន ដើម្បីផលប្រយោជន៍ក្រុមណាមួយនោះទេ គឺដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ជាតិទាំងមូល និងការកែលម្អប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឱ្យកាន់តែរីកចម្រើនបន្ថែមទៀត។
លោកបានបន្តថា បើស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមិនព្រមធ្វើតាមសំណើទាំងនេះនឹងធ្វើឱ្យមានផលវិបាកនៅក្រោយការបោះឆ្នោត ព្រោះកន្លងមកនេះ នៅពេលបោះឆ្នោតរួចហើយ តែងតែជួបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន។ បើទោះបីគេមិនមាត់ តែចិត្តគេក៏អត់ស្ងប់ និងសប្បាយចិត្តដែរ ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «យើងដាក់សំណើនេះទៅដើម្បីឱ្យអស់លោកដែលពាក់ព័ន្ធ ស្ថាប័នដែលពាក់ព័ន្ធពិចារណា ប្រមើលមើល ផលវិបាកនៅចុងក្រោយលទ្ធផលវាយ៉ាងម៉េច។ បើលោកគិតថា លទ្ធផលហ្នឹងអាក្រក់ លោកគួរតែពិចារណាកែបានដើម្បីផលប្រយោជន៍រួមទាំងអស់គ្នានិងកូនចៅជំនាន់ក្រោយទៀត»។
លោក គង់ មូនីកា ប្រធានគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរបានថ្លែងដែរថា ការចូលរួមរបស់គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរជាមួយគណបក្សនយោបាយទាំង ៤នេះ គឺដើម្បីតស៊ូមតិក្នុងការកែលម្អប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត ដើម្បីចង់បានសង្គមមួយដែលមានសេរីពហុបក្សពិតប្រាកដដែលមិនអាចមាននៅលើក្រដាសឬនៅតែក្នុងរដ្ឋធម្មនញ្ញទេ គឺចង់ឱ្យមានសង្គមលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្សពិតប្រាកដ ។
បើតាមលោក គង់ មូនីកា ឆ្លងកាត់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ ពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់ អ្នកនយោបាយនៅកម្ពុជាពិបាកស្វែងរកចំណុចរួមមួយ។ មានមួយពេលដែលអ្នកនយោបាយអាចជជែកគ្នាបាន ប៉ុន្តែត្រូវបានបំផ្លាញទៅវិញ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំជាអ្នកនយោបាយបន្តវេន ខ្ញុំចង់ឱ្យសង្គមរបស់យើងមានការកែប្រែដែលទាំងអស់នេះ កើតឡើងពីការរួមកម្លាំងគ្នាដើម្បីឈានទៅជជែកគ្នា មិនមែនជជែកគ្នាក្នុងចំណោមអ្នកនយោបាយដែលមានទស្សនៈប្រហាក់ប្រហែលគ្នាទេគឺជជែកជាមួយអ្នកនយោបាយផ្ទុយ ដើម្បីស្វែងរកចំណុចរួម ហើយបម្រើផលប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងសង្គមទាំងអស់»។
លោក សោម សូរីដា អ្នកនាំពាក្យ (គជប) ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ តិ៍នៅថ្ងៃទី ១១ ខែកក្កដាថា ចំពោះបំណងរបស់គណបក្សនយោបាយ ក្នុងការកែលម្អប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនេះ លោកសុំមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហានេះទេ ពីព្រោះសមាសភាព(គជប) ត្រូវបានជ្រើសរើសដោយរដ្ឋសភា។ ប៉ុន្តែ បើចង់ធ្វើបាន លុះត្រាតែធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោកបន្តថា ចំពោះការស្នើសុំធានាមិនឱ្យលម្អៀងរបស់មន្ត្រី គឃ/សប និង គធ/ខប នេះ (គជប)បានរៀបចំធានារួចហើយតាមរយៈការជំរុញឱ្យមានការគោរពឱ្យបាននូវច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោត និងបទបញ្ជា និងនីតិវិធីបោះឆ្នោត រួមទាំងក្រមសីលធម៌ស្តីពីការបោះឆ្នោត។ដោយឡែក ចំពោះការស្នើសុំផ្សេងទៀតដូចជា ការបំភិតបំភ័យជាសមត្ថកិច្ចរបស់អាជ្ញាធររបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែ ក៏ត្រូវបានប្រកាសធានារួចហើយដែរ លើបញ្ហានេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ចំពោះការរាប់សន្លឹកឆ្នោតដោយបើកចំហ និងផ្តល់សន្លឹក កំណត់ហេតុ នៃការរាប់សន្លឹកឆ្នោតភ្លាម ៗដែលករណីនេះ (គជប) អនុវត្តទៅតាមច្បាប់ ប៉ុន្តែបើចង់ធ្វើកិច្ចការនេះ គឺត្រូវតែធ្វើសោធនកម្មច្បាប់ ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការរាប់សន្លឹកឆ្នោតកន្លងមកនេះ ប្រកបដោយតម្លាភាព និងអនុវត្តទៅតាមគោលការណ៍ច្បាប់ បទបញ្ជា និងនីតិវិធីរបស់(គជប) ដែរ»។
លោកសុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី ១១ ខែកក្កដាថា ការស្នើសុំឱ្យមានការកែលម្អប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតនិងលើកស្ទួយសេរីភាពខាងផ្នែកនយោបាយនៅកម្ពុជា ជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់គណបក្សនយោបាយទាំង ៥ នេះ ប៉ុន្តែការសម្រេចណាមួយមិនមែនជាសិទ្ធិរបស់គណបក្សទាំងនេះទេ។
លោកបន្តថា មួយទៀត បើគណបក្សទាំងនេះចង់ជួបពិភាក្សាជាមួយស្ថាប័នណាមួយនោះ គឺអាចស្នើសុំជួបបាន ប៉ុន្តែសម្រាប់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺមិនជួបពិភាក្សានោះទេ ព្រោះគណបក្សបានទទួលយកលទ្ធផលបោះឆ្នោត និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះការងាររបស់(គជប)ដែលបានអនុវត្តតាមគោលការណ៍ច្បាប់ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ៕
