ភ្នំពេញៈ ការចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីចំនួន ៧ លានក្បាលដីនៅទូទាំងប្រទេសអាចនឹងត្រូវបិទបញ្ចប់នៅឆ្នាំ ២០២៣ ខាងមុខ ខណៈបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីចំនួនជាង ៦,៥ លានក្បាលដី ឬស្មើ ៩៣,១ ភាគរយ ត្រូវបានចេញ និងផ្ដល់ជូនពលរដ្ឋ ក្រុមហ៊ុនឯកជន និងស្ថាប័នរដ្ឋមួយចំនួន។នេះបើតាមរបាយការណ៍គិតត្រឹមខែមេសា ឆ្នាំ ២០២២ របស់ក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្មនិងសំណង់។
របាយការណ៍បានបញ្ជាក់ថា«គិតពីថ្ងៃចាប់ផ្តើមអនុវត្តកម្មវិធីផ្ដល់បណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីឆ្នាំ ២០០៣ មកដល់ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២២ ក្រសួងបានចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីបាន ៦ ៥១៣ ៩៦៤ បណ្ណ ស្មើនឹង ៩៣,១% នៃចំនួនក្បាលដីប៉ាន់ស្មានដំបូង៧លានក្បាលដី។ក្នុងនោះការចុះបញ្ជីដីមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធសម្រេចបាន ៥ ៨៨៩ ៥៦៥ បណ្ណ និងចែកបណ្ណបានចំនួន ៥ ៤២៧ ៩៤៦បណ្ណ (សម្បទានដីសង្គមកិច្ចចំនួន ១៧ ៩៩៣បណ្ណ)និងការចុះបញ្ជីដីមានលក្ខណៈដាច់ដោយដុំសម្រេចបាន ៦២៤ ៣៩៩ បណ្ណ»។
ក្នុងចំណោមបណ្ណទាំង ៦២៤ ៣៩៩ ដែលត្រូវបានចុះក្នុងបញ្ជីដីមានលក្ខណៈដាច់ដោយដុំនោះដីរដ្ឋមានចំនួន ១៨៩ ទីតាំង ស្មើនឹង ២ ១០៤ បណ្ណ មានផ្ទៃដីសរុបទំហំ ៩០៧ ៤៩៣ ហិកតា ក្នុងនោះសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចមានចំនួន ១៧៧ ទីតាំង ស្មើនឹង ២ ០២៧ បណ្ណ មានផ្ទៃដីសរុបទំហំ ៦៩៦ ១៤២ ហិកតា តំបន់ការពារព្រៃស្តារឡើងវិញមានចំនួន ១២ ទីតាំង ស្មើនឹង ៧៧ បណ្ណ មានផ្ទៃដីសរុបទំហំ ២១១ ៣៥១ ហិកតា (ក្នុងនោះដីស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់ក្រសួងបរិស្ថានមានចំនួន ៦ ទីតាំង ស្មើនឹង៦១បណ្ណ មានផ្ទៃដីសរុបទំហំ ១៩១ ៤៤៥ ហិកតា និងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទមានចំនួន៦ទីតាំងស្មើនឹង ១៦ បណ្ណ មានផ្ទៃដីសរុបទំហំ ១៩ ៩០៦ ហិកតា) ដីឯកជនរបស់បុគ្គលឯកជនបាន ៦២១ ៤៣៩ បណ្ណ និងដីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចបាន ៣៣សហគមន៍ស្មើនឹង៨៥៦បណ្ណ ទំហំ ៣៣ ៨៩៩ហិកតា សម្រាប់ ៣ ២៣៥គ្រួសារ។
ដោយឡែកការចុះបញ្ជីដីគរុភណ្ឌវត្តបានចំនួន ១ ៩៣៦វត្ត ស្មើនឹង២ ៤០៤បណ្ណ ក្នុងនោះការចុះបញ្ជីដីមានលក្ខណៈជាប្រព័ន្ធបាន ២ ០៨៥បណ្ណ និងដាច់ដោយដុំចំនួន ៣១៩បណ្ណ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្មនិងសំណង់ បានចុះបញ្ជីកាផ្ទេរសិទ្ធិចំនួន ៤៥២ ៩៥២ករណី ចុះបញ្ជីសិទ្ធិប្រាតិភោគ(ដាក់បញ្ចាំហ៊ីប៉ូតែក)ចំនួន ២៤៧ ៧៥២ករណី ចុះបញ្ជីសិទ្ធិជួលអចិន្ត្រៃយ៍ចំនួន៥៨២៧បណ្ណ ស្មើនឹង៨២ ០៩៤ហិកតា និង៤ឤ,ចុះបញ្ជីសិទ្ធិសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចចំនួន៤១៤បណ្ណស្មើនឹង ២៤៦ ៩៤៣ហិកតានិងចុះបញ្ជីបំបែកក្បាលដីបុរីចំនួន ២២៥បុរី ស្មើនឹង៤៩ ០៨២ បណ្ណ។
ចំណែកការចុះបញ្ជីអគារសហកម្មសិទ្ធិវិញក្រសួងបានចុះបញ្ជីចំណែកឯកជននៃអគារសហកម្មសិទ្ធិ សរុបចំនួន ៤៥ ២០៤បណ្ណ (នៅរាជធានីភ្នំពេញបានចំនួន៣៨ ៧០៥បណ្ណ ខេត្តព្រះសីហនុបានចំនួន៦ ៤៨៦បណ្ណ និងខេត្តសៀមរាបចំនួន ១៣ បណ្ណ)និងបានចុះបញ្ជីផ្ទេរសិទ្ធិកម្មសិទ្ធិលើចំណែកឯកជននៃអគារសហកម្មសិទ្ធិបានចំនួន ១១ ៦៧០បណ្ណ(ខ្មែរចំនួន២ ៨១៧បណ្ណ ជនបរទេសចំនួន ៨ ៤៤៣បណ្ណ និងក្រុមហ៊ុនចំនួន៤១០បណ្ណ)។
របាយការណ៍ដដែលនោះ ក៏បានរំលេចនូវលទ្ធផលនៃការដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី ក្នុងយន្តការគណៈកម្មការសុរិយោដីក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ យន្តការរបស់ក្រសួងដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់និងយន្តការរបស់អាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លីផងដែរ។
«គិតពីថ្ងៃចាប់ផ្តើមអនុវត្តដល់ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ យន្តការដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីទាំង៣ខាងលើនេះ ទទួលពាក្យបណ្ដឹងសរុបចំនួន ១ ៤២២៣ករណី ដោះស្រាយបញ្ចប់នីតិវិធីចំនួន ១០ ៨២៤ករណី និងកំពុងដោះស្រាយចំនួន ៣ ៣៩៩ករណី» ។នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់ក្នុងរបាយការណ៍នេះ។
ជុំវិញករណីដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីនេះផងដែរ អាជ្ញាធរខេត្តពោធិ៍សាត់កាលពីចុងសប្ដាហ៍មុន បានបើកកិច្ចប្រជុំផ្ទៃក្នុងមួយជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងស្រុកវាលវែងស្ដីពីការសម្របសម្រួលឈានទៅដល់ការបិទបញ្ចប់វិវាទដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃមួយរវាងប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៣០គ្រួសារនៅឃុំថ្មដាជាមួយក្រុមហ៊ុន MDS ដែលកំពុងដំណើការអភិវឌ្ឍន៍តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនៅជាប់ច្រកព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។
លោក ចេង ឡៃ អភិបាលស្ដីទីខេត្តពោធិ៍សាត់ ដែលបានដឹកនាំនូវកិច្ចប្រជុំនេះ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា បញ្ហាចម្បងដែលធ្វើឱ្យទំនាស់ដីធ្លីក្នុងតំបន់នោះអូសបន្លាយពេលរហូតជាង១០ឆ្នាំមកនេះ គឺបណ្ដាលមកពីកង្វះការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ខណៈការទូទាត់សំណងដល់ពលរដ្ឋរងគ្រោះ មិនបានឆ្លើយតបភ្លាមទៅតាមតម្រូវការនិងភាពចាំបាច់ជាក់របស់ប្រជាពលរដ្ឋឬបណ្ដាលមកពីភាគីម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍នោះនៅមានភាពស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការវិនិយោគតំបន់នេះឱ្យទៅជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«បច្ចុប្បន្នយើងបានពិនិត្យឃើញថាពលរដ្ឋភាគច្រើនចង់បានដំណោះស្រាយគោលនយោបាយដីធ្លី គឺដីលំនៅឋានទំហំកន្លះហិកតានិងដីសម្រាប់បង្កបង្កើនផល១,៥ហិកតា ដែលអាជ្ញាធរខេត្ត ធ្លាប់បានសន្យាថានឹងផ្ដល់ជូនពួកគេនាពេលកន្លងមក»។
បើតាមលោកចេង ឡៃ នៅពេលនេះ ខាងភាគីក្រុមហ៊ុនបានឯកភាពថានឹងផ្ដល់សម្បទានដីចំនួន៥,៥ ហិកតាសម្រាប់ដីលំនៅឋានដល់ពលរដ្ឋចំនួន១១គ្រួសារ ខណៈអាជ្ញាធរខេត្តកំពុងរៀបចំធ្វើសំណើទៅប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីសុំធ្វើអនុប្រយោគដីគម្របព្រៃឈើរបស់រដ្ឋទំហំ៣០០ហិកតាទៅជាដីសម្បទានសង្គមកិច្ចរបស់រដ្ឋដើម្បីផ្ដល់ជូនពលរដ្ឋរងគ្រោះទាំងនោះនិងទុកសម្រាប់អភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសម្រាប់ជាប្រយោជន៍សាធារណៈ។
លោកបានបន្តថា នៅពេលនេះ ការអភិវឌ្ឍតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្នុងភូមិសាស្ត្រឃុំថ្មដានៃស្រុកវាលវែង ជាប់ច្រកព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដែលក្រុមហុន MDS កំពុងដំណើការនេះបានសម្រេចប្រមាណ៩០ភាគរយហើយ។ ទាំងអាជ្ញាធរនិងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់នេះ រំពឹងថា នៅពេលគម្រោងនេះស្ថាបនារួចរាល់ វានឹងនាំមកនូវការងារជាច្រើនកន្លែងសម្រាប់ពួកគេព្រមទាំងអាចឱ្យពួកគេបង្កើតមុខរបរអាជីវកម្មផ្សេងសម្រាប់បង្កើនប្រាក់ចំណូលក្នុងជីវភាពគ្រួសារផងដែរ។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ចេង ឡៃ បានបន្ថែមថា៖«ការដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី មិនអាចធ្វើឡើងដោយភាពតក់ ក្រហល់ និងដោយគ្មានការឯកភាពពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធនៃជម្លោះបាននោះទេ ប៉ុន្តែយើងនឹងខំប្រឹងប្រែងសម្របសម្រួលដោះស្រាយបញ្ហាវិវាទដីធ្លីនេះឱ្យរួចរាល់នៅក្នុងឆ្នាំនេះ ឬនៅដើមឆ្នាំក្រោយ»។
ជុំវិញការប្ដេជ្ញាចិត្តនេះ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជា សុផារា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់កាលពីថ្ងៃទី៨វិច្ឆកាឆ្នាំមុន បានប្រកាសថាក្រសួងប្តេជ្ញាបញ្ចប់ការងារចេញបណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅទូទាំងប្រទេសឱ្យ១០០ភាគរយឬស្មើនឹង៧លានក្បាលដីនៅឆ្នាំ២០២៣ ហើយបានសន្យាថានឹងបន្ដដោះស្រាយ និងបង្ការវិវាទដីធ្លីប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«ការដាក់ចេញនូវផែនការផ្តល់បណ្ណកម្មសិទ្ធិនេះគឺដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពនៃការកាន់កាប់ដីបញ្ចៀសវិវាទ លើកតម្លៃសេដ្ឋកិច្ចដីនិងបង្កើតជាទុនសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ។ការរៀបចំដីនេះ ក៏នឹងធ្វើឱ្យម្ចាស់ដីមានទំនុកចិត្តក្នុងការប្រើប្រាស់ឬអភិវឌ្ឍដីជាងមុនផងដែរ»៕