ភ្នំពេញៈ តាមរយៈកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការអនុវត្តវិធានការសុខាភិបាល និងវិធានការរដ្ឋបាល ព្រមទាំងមានការចាក់ស្រោចវ៉ាក់សាំងបានយ៉ាងឆាប់រហ័សផងនោះ បានធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាវិលទៅរកភាពធូរស្បើយឡើងវិញពីជំងឺកូវីដ ១៩ ជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់អាចបើកដំណើរការប្រទេសដូចប្រក្រតីឡើងវិញនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១។
ក្រោយពីបើកដំណើរការប្រទេសជាប្រក្រតីឡើងវិញ រួមទាំងការបង្កលក្ខណៈងាយស្រួល សម្រាប់ជនបរទេសចូលមកកម្ពុជា ដោយមិនបាច់ធ្វើចត្តាឡីស័ក ព្រមទាំងកត្តាសុខសុវត្ថិភាពផងនោះ ក្រុមហ៊ុននាវាទេសចរណ៍កម្ពុជា CroisiEurope បានចាប់ផ្តើមបើកដំណើរការអាជីវកម្មឡើងវិញមុនគេ ដើម្បីដឹកទេសចរជាតិ-អន្តរជាតិ ចូលមកទស្សនាកម្ពុជា វៀតណាម នៅតាមផ្លូវទឹកនៃដងទន្លេមេគង្គ។
លោក ផាន សុបិន តំណាងក្រុមហ៊ុននាវាទេសចរណ៍កម្ពុជា CroisiEurope ឱ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុនបានចាប់ផ្តើមបើកដំណើរការដឹកភ្ញៀវទេសចរជាតិ-អន្តរជាតិ មកទស្សនាកម្ពុជា វៀតណាម តាមដងទន្លេមេគង្គនៅដើមខែកក្កដានេះ ដោយក្នុងដំណាក់កាលដំបូង ក្រុមហ៊ុនបើកដំណើរការចំនួន ២ នាវា ឆ្លងដែនចេញចូលកម្ពុជា វៀតណាម។
បើតាមលោក សុបិន នាវាចំនួន ២ គ្រឿងនោះបានមកដល់រាជធានីភ្នំពេញនៅយប់ថ្ងៃទី ២៣ និងព្រឹកថ្ងៃទី ២៤ ខែកក្កដា ដោយ ១ គ្រឿងដឹកអ្នកដំណើរពីទីក្រុងហូជីមិញប្រទេសវៀតណាមឆ្ពោះទៅខេត្តសៀមរាប និងចូលចតរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីដាក់ភ្ញៀវទេសចរចូលទស្សនាទីតាំងសំខាន់ៗនៃរាជធានី។ រីឯ ១ គ្រឿងទៀត ដឹកភ្ញៀវពីខេត្តសៀមរាបឆ្ពោះទៅទីក្រុងហូជីមិញ ប្រទេសវៀតណាម ដោយចូលមកទស្សនារាជធានីភ្នំពេញដូចគ្នា។ ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិទាំង ២ នាវានេះ សរុបជិត ៩០ នាក់ ជាជនជាតិអូស្ត្រាលី និងនូវែលសេឡង់។
លោក Naidah YAZDANI នាយកប្រចាំអាស៊ីនៃក្រុមហ៊ុន CroisiEurope ឱ្យដឹងថា កម្ពុជាជាប្រទេសដំបូងដែលបានបើកឱ្យភ្ញៀវទេសចរដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញអាចចូលមកទស្សនា ដោយមិនបាច់ធ្វើតេស្ត។ នេះគឺជាការបើកឱ្យដំណើរការវិស័យទេសចរណ៍ឡើងវិញ ក៏ដូចជាបើកឱ្យដំណើរការទីផ្សារនៃវិស័យទេសចរណ៍ឡើងវិញផងដែរ។ ខាងក្រុមហ៊ុនបានប្តេជ្ញាបន្តធ្វើការផ្សព្វផ្សាយលើកស្ទួយអំពីប្រទេសកម្ពុជាតាមរយៈពិព័រណ៍ផ្សេងៗ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យភ្ញៀវទេសចរមើលឃើញថា វិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជាដំណើរការល្អឡើងវិញ ដោយកត្តាសុខសុវត្ថិភាព និងមានកន្លែងកម្សាន្តច្រើនតាមបែបវប្បធម៌ និងធម្មជាតិស្រស់ស្អាត។
លោកថ្លែងថា៖ ««CroisiEurope មានដៃគូសហការច្រើនប្រទេស ដូចជា អាមេរិក អង់គ្លេស បារាំង ជាដើម ដែលយើងកំពុងធ្វើការផ្សព្វផ្សាយទិសដៅទេសចរណ៍។ ជាពិសេសនៅតាមដងទន្លេមេគង្គវៀតណាម កម្ពុជាដែលមានសក្តានុពលខ្លាំងនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយយើងនឹងប្រូម៉ូត [ផ្សព្វផ្សាយ] ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានភ្ញៀវមកកម្ពុជាកាន់តែច្រើនថែមទៀត»។
លោកលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនដឹកភ្ញៀវទេសចរតាមនាវារបស់លោកបានជួបការលំបាកខ្លាំងក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំដែលវិស័យទេសចរណ៍ទាំងអស់ដួលរលំ មិនអាចដំណើរការបាន។ ប៉ុន្តែដោយសារក្រុមហ៊ុនការិយាល័យកណ្តាលធំនៅប្រទេសបារាំងជួយគាំទ្រលើបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ ក្នុងការផ្គត់ផ្គង់មួយចំនួន ទើបអាចថែរក្សាដំណើរការនាវា និងបុគ្គលិកខ្លះបាន។
ឆ្នាំដំបូងក្រុមហ៊ុនព្យាយាមរក្សាបុគ្គលិកតាមលទ្ធភាពដែលអាចធ្វើទៅបាន បន្ទាប់ពីនោះ ១ ឆ្នាំក៏បានជួបបញ្ហាខ្លះ ដែលទាមទារឱ្យរំសាយបុគ្គលិកខ្លះ ព្រោះក្រុមហ៊ុនមិនដឹងថា អាចដំណើរការបន្តបានយូរប៉ុនណានោះទេ។ ហេតុនេះរំសាយបុគ្គលិកមួយចំនួន ដើម្បីឱ្យពួកគេអាចស្វែងរកការងារផ្សេងបាន ឬក៏អាចទៅជួបជាមួយគ្រួសារសាច់ញាតិរបស់គេបាន ព្រោះការធ្វើការងារនៅលើនាវា មិនងាយបានឈប់សម្រាកនៅផ្ទះនោះទេ។ នេះបើតាមលោក Naidah YAZDANI។
លោកថា ពេលកូវីដផ្ទុះខ្លាំង នាវាទេសចរណ៍ជាច្រើនបានជាប់គាំងនៅកណ្តាលសមុទ្រ ឬទន្លេ។ ចំណែកនាវារបស់ CroisiEurope ក៏បានជួបបញ្ហាដូចគ្នានោះដែរ គឺបានជាប់គាំងនៅប្រទេសវៀតណាមចំនួន ៤ គ្រឿង ទោះបីជា មានការអន្តរាគមន៍ពីស្ថានទូតយ៉ាងណា ក៏មិនអាចជួយបាន។ ប៉ុន្តែសំណាងល្អ នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនបានទំនាក់ទំនងមករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គឺទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងរហ័សក្នុងការអនុញ្ញាតឱ្យនាវាបានត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ ដើម្បីឱ្យអ្នកដំណើរអាចធ្វើការហោះហើរទៅប្រទេសផ្សេងៗ។ កាយវិការដ៏គួរឱ្យស្ញប់ស្ញែងនៃរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយៈការជួយដល់វិស័យទេសចរណ៍ ដោយការលើកលែងពន្ធបន្ត ៣ ខែទៀត ពិតជាមានប្រយោជន៍ និងបានជួយវិស័យទេសចរណ៍យ៉ាងច្រើន ខណៈវិស័យនេះត្រូវការពេលវេលាមួយរយៈធំ ដើម្បីស្តារឱ្យដូចដើមឡើងវិញ។
លោកថា៖ «ការជួយសម្រួលក្នុងចំណុចនេះ ជាកត្តាល្អមួយដែលជួយឱ្យវិស័យទេសចរណ៍អាចបន្តប្រតិបត្តិការឡើងវិញបានក្នុងពេលខាងមុខឆាប់ៗនេះ»។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែកក្កដា បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានស្តីពីវិធានការបន្ថែម សម្រាប់បន្តគ្រប់គ្រងផលប៉ះពាល់ និងគាំទ្រការងើបឡើងវិញនៃវិស័យទេសចរណ៍ ដោយបានដាក់ចេញវិធានការសំខាន់ៗ ៣ រួមមាន ទី ១ បន្តលើកលែងការបង់ពន្ធប្រចាំខែគ្រប់ប្រភេទ (លើកលែងតែអាករលើតម្លៃបន្ថែម) ចំពោះសណ្ឋាគារ ផ្ទះសំណាក់ និងក្រុមហ៊ុនភ្នាក់ងារទេសចរណ៍ ដែលចុះបញ្ជីជាមួយអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ និងមានសកម្មភាពអាជីវកម្មក្នុងរាជធានី-ភ្នំពេញ ខេត្តសៀមរាប និងខេត្តព្រះសីហនុ សម្រាប់រយៈពេល ៣ ខែបន្ថែមទៀត គឺចាប់ពីខែកក្កដា ដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២។ ទោះយ៉ាងណា អាជីវកម្មទាំងនេះនៅតែមានកាតព្វកិច្ចដាក់លិខិតប្រកាសពន្ធអាករ និងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអនឡាញសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងអាករលើតម្លៃបន្ថែម (E-VAT) ជារៀងរាល់ខែអំឡុងពេលនេះ។
ទី ២ បន្តផ្តល់ការសម្របសម្រួលតាមរយៈការបង្កកតួលេខបំណុលត្រឹមចុងឆ្នាំ ២០១៩ និងមិនគិតការពិន័យ សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ សម្រាប់វិស័យទេសចរណ៍។ ទី ៣ ជំរុញអាជីវកម្មក្នុងវិស័យទេសចរណ៍រៀបចំកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ជំនាញជូនដល់បុគ្គលិករបស់ខ្លួនដោយខ្លួនឯង និងមានលទ្ធភាពស្នើសុំការគាំទ្រហិរញ្ញប្បទានពីសំណាក់គម្រោងមូលនិធិអភិវឌ្ឍន៍ជំនាញ (SDF) តាមការចាំបាច់។
អ្នកស្រី Noriye Oto ភ្ញៀវទេសចរមកពីរដ្ឋកាលីហ្វ័រនីញ៉ា សហរដ្ឋអាមេរិក ធ្វើដំណើរតាមនាវា CroisiEurope មកទស្សនាកម្ពុជា ឱ្យដឹងថា ការធ្វើដំណើរទេសចរណ៍តាមទន្លេមេគង្គមានសុវត្ថិភាពល្អ ទេសភាពស្រស់ស្អាតគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ ដោយបានឃើញផ្ទាល់ពីការរស់នៅ និងធ្វើការងាររបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅតាមដងទន្លេ។ អ្នកស្រីថា ការធ្វើដំណើរលើនាវាទេសចរណ៍មិនមានភាពធុញថប់នោះទេ ព្រោះនេះគឺជាការឈប់សម្រាក សម្រាប់ដំណើរកម្សាន្ត ដែលបានឃើញទេសភាពប្លែកៗពី ១ កន្លែងទៅ ១ កន្លែង។ ការធ្វើដំណើរតាមនាវានេះជាវិធីល្អបំផុតនាំឱ្យឃើញទេសភាពផ្ទាល់ភ្នែក។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ភ្ញៀវទេសចរ គួរតែមកទស្សនាកម្សាន្តនៅប្រទេសកម្ពុជា បើសិនជាចង់លម្ហែអារម្មណ៍តាមទន្លេ គេនឹងឃើញវិធីរកត្រីរបស់ពលរដ្ឋក្នុងទន្លេនឹងឃើញភាពរីកចម្រើននៅរាជធានីភ្នំពេញខុសពីមុន ហើយពិសេសលើសនេះ គឺអាចទស្សនាអង្គរវត្ត ដែលជាកន្លែងអច្ឆរិយៈ ១ លើលោក»។
អ្នកស្រីលើកទឹកចិត្តឱ្យភ្ញៀវទេសចរទាំងអស់មកទស្សនាប្រទេសកម្ពុជាតាមដងទន្លេមេគង្គ និងទន្លេសាប ដោយសារប្រជាជនខ្មែរមានភាពរួសរាយរាក់ទាក់ ម្ហូបអាហារល្អ ការទទួលស្វាគមន៍បានល្អ។ លើសពីនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏មានការរៀបចំបានល្អក្នុងការសម្រួលការធ្វើដំណើរឡើងវិញ ក្រោយពីបញ្ហាកូវីដត្រូវបានធូរស្បើយ។
លោក Steven Baron ភ្ញៀវទេសចរមកពីទីក្រុងមែលប៊ន ប្រទេសអូស្ត្រាលីក៏បង្ហាញការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងពីទេសភាពតាមដងទន្លេមេគង្គពីប្រទេសវៀតណាមមកប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែដោយសារលោកទើបមកលេងកម្សាន្តជាលើកទី ១ និងមិនទាន់បានដើរច្រើនកន្លែង ហេតុនេះលោកមិនមានការបរិយាយច្រើនទេ។ លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថា វៀតណាម និងកម្ពុជាជាតំបន់ទេសចរណ៍ល្អមួយ សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិមកទស្សនា ទាំងវប្បធម៌ ម្ហូបអាហារ និងការរួសរាយរាក់ទាក់របស់ប្រជាជន»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងទេសចរណ៍ លោក តុប សុភ័ក លើកឡើងថា ទន្លេមេគង្គជាតំបន់មានភាពទាក់ទាញមួយ សម្រាប់កម្ពុជាដែលមានសក្តានុពល ហើយមានភាពងាយស្រួលក្នុងការតភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងទេសចរណ៍ក្នុងប្រទេសជាមួយប្រទេសជិតខាង។ ការធ្វើដំណើរតាមផ្លូវទឹកចូលមកកម្ពុជា តាមរយៈទន្លេមេគង្គ ក្រសួងទេសចរណ៍បានបង្កលក្ខណៈងាយស្រួល ដោយមិនមានលក្ខខណ្ឌតម្រូវច្រើនដូចពេលស្ថានភាពកូវីដរីករាលដាលខ្លាំងនោះទេ។ សកម្មភាពសេវាទេសចរណ៍តាមទន្លេមេគង្គកន្លងមកបានផ្អាកមួយរយៈ ដោយសារមិនមានភ្ញៀវជិះកម្សាន្ត ប៉ុន្តែពេលនេះចាប់ផ្តើមឡើងវិញជាបណ្តើរៗហើយ។ លោកថា ភ្ញៀវទេសចរមកលេងកម្សាន្តតាមផ្លូវទឹក ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ មានការកើនឡើង បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២១ ប៉ុន្តែលោកមិនចាំចំនួនជាក់លាក់។
លោកថ្លែងថា៖ «សំខាន់នៅតាមទន្លេជាសក្តានុពលមួយនៃធនធានជីវចម្រុះ។ អ៊ីចឹងការថែរក្សាអនាម័យនៅតាមដងទន្លេក៏ដូចជាការផ្តល់នូវសេវាល្អប្រសើរនៅលើទូក ឬនាវាទេសចរណ៍ គឺជាភាពទាក់ទាញមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យទេសចរគាត់មានភាពសប្បាយរីករាយកក់ក្តៅ»។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបញ្ជាក់ថា រយៈពេល ៦ ខែ ឆ្នាំ ២០២២ នេះ មានទេសចរអន្តរជាតិចូលកម្ពុជាជាង ៥០ ម៉ឺននាក់។ បើប្រៀបធៀបក្នុងរយៈពេលដូចគ្នា ឆ្នាំ ២០២១ មានការកើនឡើងជាង ៣០០% តែបើប្រៀបធៀបរយៈពេលដូចគ្នានៅមុនពេលកូវីដ ១៩ ចំនួននេះនៅតែមានការថយចុះជាង ៨០%។ ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ មើលតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែងអាចព្យាករបានថា កម្ពុជាអាចនឹងទទួលទេសចរអន្តរជាតិ ចន្លោះពី ៨០ ម៉ឺន ទៅ ១ លាននាក់ ឬលើសពីនេះតិចតួច អាស្រ័យលើស្ថានភាពប្រទេសជិតខាង និងពិភពលោកទាំងមូល។ បច្ចុប្បន្ន វិស័យទេសចរណ៍នៅតែទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់ ទោះបីកម្ពុជាបានបើកប្រទេសឡើងវិញតាំងពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១ ក្តី ប៉ុន្តែស្ថានភាពទេសចរអន្តរជាតិ ដែលធ្វើដំណើរចេញជាសកល នៅមិនទាន់មានលក្ខណៈផុលផុសច្រើននៅឡើយទេ។ សម្រាប់កម្ពុជា ក្នុង ១ ថ្ងៃមានប្រមាណ ៥ ០០០ នាក់ ក្នុងខែកក្កដានេះ ដែលភ្ញៀវទេសចរបានចូលមកកម្ពុជា៕