មណ្ឌលគិរីៈយ៉ាងហោចណាស់ជនសង្ស័យ ៨៥ នាក់ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅតុលាការ ក្នុងសំណុំរឿងបទល្មើសធនធានធម្មជាតិដែលបង្ក្រាបបានចំនួន ១៩៥ ករណី ពិន័យអន្តរការណ៍ ៣០ ករណី និងបានដោះអន្ទាក់ចម្រុះ ១៥ ៦០០ អន្ទាក់ ក្នុងរយៈពេល ១២ ខែ ខណៈខេត្តនេះ បានលក់ឥណទានកាបូន កើនឡើងពី ២០ ម៉ឺនដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ដល់ ៦០ ម៉ឺនដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២២។
លោក កែវ សុភគ៌ ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរី បានឱ្យដឹងក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានស្តីពីយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី កាលថ្ងៃទី ២៩ ខែកក្កដាថា ក្នុងរយៈពេល ៦ ខែចុងឆ្នាំ ២០២១ និង ៦ ខែដើមឆ្នាំ ២០២២ នេះ មន្ត្រីបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរី បានធ្វើការបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិសរុបចំនួន ១៩៥ ករណី ក្នុងនោះបញ្ជូនទៅតុលាការ ១៦០ ករណី ពិន័យអន្តរការណ៍ ៣០ ករណី។ តាមរយៈសកម្មភាពរបស់មន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស ក៏បានធ្វើការដោះអន្ទាក់ចម្រុះរហូតដល់ ១៥ ៦០០ អន្ទាក់ ស្របតាមនីតិវិធីច្បាប់ស្តីពីតំបន់ការពារធម្មជាតិ ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«យើងដកហូតរណារយន្តរហូតដល់ ៦២៨ គ្រឿង រថយន្ត ៥៩ គ្រឿង គ្រឿងចក្រ ៦ គ្រឿង ត្រាក់ទ័រ ១២ គ្រឿង គោយន្តកន្ត្រៃ ២៩ គ្រឿង ម៉ូតូ ២៨៩ គ្រឿង ទូក ២ គ្រឿង ដកបង្គោលព្រំដីដាំដោយខុសច្បាប់ ៥ ៨០២ ដើម កាំភ្លើងកែច្នៃ ២៤ ដើម ក្នុងនោះមានអាវុធអាកាស្វ័យប្រវត្តិ ១ ដើម គ្រាប់ ១៨ គ្រាប់ ដកហូតសត្វព្រៃចម្រុះ និងឈើចម្រុះមួយចំនួនធំផងដែរ»។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថាន បានឱ្យដឹងថា កម្រិតរបាយការណ៍នេះ បានបង្ហាញចំនួនបទល្មើសកើតឡើងច្រើន ដោយសារតែខេត្តមណ្ឌលគិរី ជាខេត្តមួយដែលមានផ្ទៃដី អភិរក្សធំជាគេបំផុតក្នុងប្រទេស គឺមានផ្ទៃដី ១៣០ ០០០០ ហិកតា។ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខេត្តដែលមានតំបន់ការពារធម្មជាតិគឺមានចំនួន ២១ ខេត្ត សរុបផ្ទៃដីគឺ ៧៣០ ០០០០ ហិកតា ស្មើនឹងប្រមាណ ៤១ ភាគរយ នៃផ្ទៃដីប្រទេសកម្ពុជា លើកលែងតែរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកំពង់ចាម ស្វាយរៀង និងខេត្តកណ្តាល ប៉ុណ្ណោះដែលមិនមានតំបន់ការពារធម្មជាតិ។
លោកថ្លែងថា៖«ខេត្តមណ្ឌលគិរី ជាខេត្តដែលបង្ក្រាបបទល្មើសច្រើនជាងគេ ពីព្រោះផ្ទៃដីធំជាងគេ នៅស្រុកខ្មែរយើងហ្នឹង»។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានឱ្យដឹងថា កម្ពុជាបានលក់ឥណទានកាបូនដែលខ្លួនមាន ទៅក្រុមហ៊ុនអន្តរជាតិធំៗចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៦ មកដល់ឆ្នាំ ២០២០ បានទឹកប្រាក់ចំនួន ១១,៦ លានដុល្លារអាមេរិក។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងដៃគូ បាននិងកំពុងស្វះស្វែងរកទីផ្សារថ្មីៗបន្ថែមទៀត ដើម្បីលក់ឥណទានកាបូនដែលកម្ពុជាមាន ដើម្បីយកថវិកាមកបង្កើននិងពង្រឹងការងារការពារនិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិដែលមាន និងការចូលរួមបង្កើតសេដ្ឋកិច្ចមូលដ្ឋាន។
លោកបញ្ជាក់ថា ថវិកាដែលបានពីការលក់ឥណទានកាបូនត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់ការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ និងចូលរួមអភិវឌ្ឍសហគមន៍នៅមូលដ្ឋានក្នុងនោះរួមមានសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិ ដែលបានចូលរួមក្នុងការការពារនិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ ដោយផ្តល់ជម្រើសថ្មី និងកែប្រែជីវភាពសម្រាប់ពួកគាត់ បង្កើតមុខរបរថ្មីបម្រើឱ្យវិស័យអេកូទេសចរណ៍ ព្រមទាំងការបណ្តុះបណ្តាលសហគមន៍ឱ្យចេះគ្រប់គ្រង និងការចិញ្ចឹមសត្វផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារ ការដាំដំណាំរួមផ្សំផ្សេងទៀតមានបន្លែបង្ការសម្រាប់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃខ្លួនឯងផង និងសម្រាប់បម្រើសេវាកម្មដល់ភ្ញៀវទេសចរដែលទៅទស្សនាកម្សាន្តនៅក្នុងតំបន់សហគមន៍របស់ពលរដ្ឋផងដែរ។
លោកស្រី ឆាយ គឹមហៀក ប្រធានផ្នែកសហគមន៍ររេដបូកកែវសីមានៃអង្គការ WCS ដែលអនុវត្តគម្រោងរួមគ្នាជាមួយមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តមណ្ឌលគិរី បានឱ្យដឹងថា សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ នេះ សហគមន៍នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមាទទួលបានថវិកា ៦០ ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិកពីការលក់ឥណទានកាបូនក្នុងទីផ្សារស្ម័គ្រចិត្ត ដែលមានកំណើន៣ដង បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២១។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ នេះ ថវិកាបានមកពីការលក់ឥណទានកាបូនក្នុងទីផ្សារស័គ្រចិត្តបានចែករំលែកដល់សហគមន៍ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃកែវសីមា បានកើនឡើងពី ២០ ម៉ឺននៅឆ្នាំ ២០២១ ដល់ចំនួន ៦០ ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក ដែលមានចំនួនកើនឡើង៣ដង បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២១ ដោយមានការបែងចែកតាមភូមិចំនួន ២០ ទៅតាមពិន្ទុរបស់ខ្លួន ក្នុងការចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិ»។
លោកស្រីរំពឹងថា នៅឆ្នាំ ២០២៣ ខាងមុខនេះ ថវិកាដែលបានមកពីការលក់ឥណទានកាបូនក្នុងទីផ្សារស័គ្រចិត្តដែលនឹងធ្វើវិភាជដល់សហគមន៍អាចកើនដល់ ១ លានដុល្លារ ប៉ុន្តែលុះត្រាតែមានការខិតខំចូលរួមពីសហគមន៍នៅក្នុងដែនជម្រក៕