បន្ទាយមានជ័យៈ ប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៣៣៥ គ្រួសារ បានចាប់ឆ្នោតទទួលយកក្បាលដីឡូត៍ដែលបានព្រមព្រៀងបញ្ចប់វិវាទដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃ តាមបែបឈ្នះឈ្នះក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ នៅភូមិទំនប់ដាច់ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ កាលពីថ្ងៃទី ១ ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០២២ នេះ។
លោក ប៉ាន់ ខែមប៊ុនថន នាយករងខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែងនៅថ្ងៃទី ២ ខែសីហាថា នៅថ្ងៃទី ១ សីហា ប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៣៣៥ គ្រួសារ នៅភូមិទំនប់ដាច់ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បានចាប់ឆ្នោតទទួលយកក្បាលដីឡូត៍ ដែលបានព្រមព្រៀងបញ្ចប់វិវាទដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃ តាមបែបឈ្នះឈ្នះក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ។ លោកថា ដីឡូត៍ដែលប្រជាពលរដ្ឋត្រូវចាប់ឆ្នោតយកនោះ មានទំហំ ១០ គុណ ២០ ម៉ែត្រ និង ២០ គុណ ២០ ម៉ែត្រ ដោយសារសណ្ឋានដីខុសគ្នា។
លោកនាយករងខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានឲ្យដឹងថា បញ្ហាវិវាទដីធ្លីរ៉ាំរ៉ៃនេះបានកើតឡើងជាយូរឆ្នាំមកហើយ ដោយការទិញដូរមិនស្របច្បាប់ និងការបំពានដីរបស់អ្នកដទៃជាដើម។
លោកថ្លែងថា៖ «ជម្លោះនេះកើតឡើងដោយសារការទិញដូរមិនស្របច្បាប់ ការទិញដូរទៅចាប់ដីគេ ហើយនិងការប៉ះពាល់ដល់ដីគេមួយចំនួន អ៊ីចឹងទេភាគីទាំងសងខាងតាមរយៈការដោះស្រាយតាមរូបភាពឈ្នះៗ ក៏ព្រមព្រៀងទទួលយកដំណោះស្រាយដោយថយមួយជំហានម្នាក់ ហើយគាត់ទទួលយកគោលនយោបាយ អ៊ិចឹងគឺគេបញ្ចប់វិវាទឈប់ឱ្យមានតទៅទៀត អ៊ីចឹងទៅ»។
លោក ប៉ាន់ ខែមប៊ុនថន បានឲ្យដឹងថា ក្រោយពីចាប់បានដីរៀងៗខ្លួនប្រជាពលរដ្ឋបានកំពុងរៀបចំសាងសងលំនៅឋាន ហើយក្រុមការងារសម្ព័ន្ធយុវជនស្រលាញ់សន្តិភាពបានជួយធ្វើការសាងសង់ទៅតាមលទ្ធភាពជាក់ស្តែង។ នៅទីនោះ ក្រុមការងារបានអភិវឌ្ឍជូនប្រជាពលរដ្ឋដោយធ្វើផ្លូវ ប្រឡាយសងខាងផ្លូវ រួមជាមួយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ មួយចំនួនទៀតដែលនឹងកើតឡើងនៅពេលខាងមុខ។
លោក យឹម សំណាង អភិបាលស្រុកអូរជ្រៅមិនបញ្ជាក់ជុំវិញរឿងនេះទេ ចំណែក លោក តុល សារិន មេឃុំអូរបីជាន់ ប្រាប់ឱ្យចុះទៅសាកសួរប្រជាពលរដ្ឋដោយផ្ទាល់ពីរឿងនេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក លី សុវណ្ណរិទ្ធិ អតីតអភិបាលស្រុកអូរជ្រៅ ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី ២ ខែសីហាថា បញ្ហាវិវាទដីធ្លីរ៉ាំរ៉ៃនេះកើតឡើងតាំងពីមុនលោកចូលកាន់តំណែងជាអភិបាលស្រុកនៅឆ្នាំ ២០១៧ ម្ល៉េះ ហេតុនេះលោកមិនដឹងថាវិវាទកើតឡើងក្នុងឆ្នាំណាទេ ហើយដើមចមនៃការកើតឡើងវិវាទនេះលោកក៏មិនបានដឹងច្បាស់ដែរ ប៉ុន្តែបើតាមការពិនិត្យលើឯកសារ គឺក្រុមហ៊ុន [ក្រុមហ៊ុនហៃសួ] មានឯកសារទិញលក់ និងមានការទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែភាគីម្ខាងទៀត [ពលរដ្ឋ] គឺមានមេភូមិម្នាក់ដែលមកដល់ពេលនេះបានចូលនិវត្តហើយនោះ បានចែកដីតំបន់នោះ ទៅឲ្យប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅ តែជាន់គ្នាលើដីក្រុមហ៊ុន។
លោកបញ្ជាក់ថា ដីក្រុមហ៊ុនមានប្រមាណជាង ៧០០ ហិកតា ប៉ុន្តែពលរដ្ឋចូលទៅកាន់កាប់ជាង ៣០០ គ្រួសារនៅទីនោះ លោកមិនចាំច្បាស់ថា ចំនួនប៉ុន្មានហិកតានោះទេ គ្រាន់តែដឹងថា ពលរដ្ឋទៅយកដីទីនោះជាលក្ខណៈដីឡូត៍។
លោក ស៊ុម ចាន់គា មន្ត្រីអាដហុកប្រចាំការខេត្តបន្ទាយ ថ្លែងនៅថ្ងៃទី ២ ខែសីហាថា ការដោះស្រាយទំនាស់ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ អ្នកដែលតាំងខ្លួនដោះស្រាយមិនមែនជាចៅក្រម ព្រះរាជអាជ្ញា ក្រឡាបញ្ជី ឬជាអាជ្ញាកណ្តាលនោះទេ។ អ្នកដែលតាំងខ្លួនធ្វើជាអ្នកសម្រុះសម្រួលត្រូវគ្នាគ្រាន់តែជាអ្នកជួយឲ្យភាគីទំនាស់សងខាងមានដំណោះស្រាយ មិនមែនជាអ្នកទៅដោះស្រាយជំនួសភាគីនោះទេ។
លោកថា ការដោះស្រាយវិវាទបែបនេះ ប្រសិនបើមានជម្រើសសម្រាប់ភាគីធ្វើការជ្រើសរើស ហើយគេបានធ្វើការជ្រើសរើស ដោយសុទ្ធចិត្ត នោះជារឿងល្អប្រសើរ ដែលអាចថាមានយុត្តិធម៌ត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែការដោះស្រាយវិវាទក្រៅតុលាការកន្លងមក ភាគច្រើនតែងមានការចាប់បង្ខំឲ្យទទួលយក ដែលមិនចេញពីឆន្ទៈរបស់គូភាគីនោះទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងអត់ទាន់ដឹងថាតើ យន្តការទី១ ចាប់បង្ខំឲ្យយក ទី២ យើងនិយាយអំពីនីតិវិធីនៃការដោះស្រាយទំនាស់ ក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការហ្នឹង គាត់បានប្រើទៅតាមហ្នឹងហើយឬនៅទេ»។
ចំណុចនេះ លោក ប៉ាន់ ខែមប៊ុនថន បានអះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលបានយល់ព្រមបញ្ចប់វិវាទនេះ បានយល់ព្រមដោយសុទ្ធតែចិត្តគ្មានការចាប់បង្ខំណាមួយឡើយ។ គិតមកដល់ថ្ងៃទី ២ ខែសីហានេះ ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនធំ បានចូលទៅរៀបចំកន្លែងរស់នៅរបស់ខ្លួនហើយ។
លោក ឃឹម ធី ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ ដែលចាប់ឆ្នោតបានដីសម្រាប់ធ្វើការរស់នៅ ថ្លែងនៅថ្ងៃទី ២ ខែសីហាថា លោកមានការសប្បាយចិត្តដែលទីបំផុតគឺគ្រប់គ្នាបានទទូលយកដីសម្រាប់ការរស់នៅ។ លោកបញ្ជាក់ថា ការចាប់ឆ្នោតនេះជារឿងយុត្តិធម៌ត្រឹមត្រូវ មិនមានការបង្ខិតបង្ខំភាគីណាមួយឲ្យទទួលយកនោះទេ៕