.jpg)
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានក្នុងកិច្ចប្រជុំពីថ្ងៃទី ៣ សីហា។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ អាស៊ានបានអំពាវនាវឱ្យមានការអត់ធ្មត់ជាអតិបរមា ចំពោះការកើនឡើងនូវភាពតានតឹងថ្មីៗនៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ក្រោយពីអង្គការតំបន់មួយនេះមានការបារម្ភថា ស្ថានការណ៍នេះអាចបង្កធ្វើឱ្យមានអស្ថិរភាពដល់តំបន់ ហើយអាចនឹងនាំឱ្យមានការប្រឈមមុខដាក់គ្នាធ្ងន់ធ្ងរ និងជម្លោះដោយចំហ។
ភាពតានតឹងនៅកោះតៃវ៉ាន់បានកើតមានឡើង នៅពេលដែលលោកស្រី Nancy Pelosi ប្រធានរដ្ឋសភាសហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្វើទស្សនកិច្ចនៅកោះតៃវ៉ាន់កាលពីថ្ងៃទី ២ ខែសីហា។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន កាលពីយប់ថ្ងៃទី ៣ ខែសីហា បញ្ជាក់ថា អាស៊ានមានការព្រួយបារម្ភចំពោះភាពផុយស្រួយនៃស្ថានការណ៍តំបន់ និងអន្តរជាតិ ជាពិសេសការវិវឌ្ឍថ្មីៗនេះនៅតំបន់ក្បែរអាស៊ាន ដែលអាចបង្កអស្ថិរភាពដល់តំបន់ ហើយអាចនឹងនាំឱ្យមានការគណនាខុស ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាធ្ងន់ធ្ងរជម្លោះដោយចំហ និងផលវិបាកដែលមិនអាចព្យាករបានក្នុងចំណោមប្រទេសមហាអំណាច។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា៖ «អាស៊ានអំពាវនាវឱ្យមានការអត់ធ្មត់ជាអតិបរមា ចៀសវាងសកម្មភាពញុះញង់ ហើយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍នានា ដែលមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ និងសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា៖ «យើងរំឭកឡើងវិញពីការគាំទ្ររបស់ប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ចំពោះគោលនយោបាយចិនតែ ១ ដែលដាក់ចេញដោយប្រទេសនីមួយៗ»។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បន្ថែមថា ពិភពលោកត្រូវការយ៉ាងខ្លាំងនូវភាពឈ្លាសវៃ និងការទទួលខុសត្រូវរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំទាំងអស់ក្នុងការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវពហុភាគីនិយម និងភាពជាដៃគូ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ សន្តិសហវិជ្ជមាន និងការប្រកួតប្រជែងត្រឹមត្រូវសម្រាប់គោលដៅរួមគឺសន្តិភាព ស្ថិរភាពសន្តិសុខ និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងបរិយាប័ន្ន។ អាស៊ានអំពាវនាវឱ្យមានការរួមគ្នា ហើយអាស៊ានបានប្រកាសត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការដើរតួនាទីប្រកបដោយស្ថាបនាក្នុងការសម្របសម្រួលការសន្ទនាដោយសន្តិវិធីរវាងគ្រប់ភាគី រួមទាំងតាមរយៈការប្រើប្រាស់យន្តការដែលដឹកនាំដោយអាស៊ាន ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងការពារសន្តិភាព សន្តិសុខ និងការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់។
ជាមួយគ្នានេះផងដែរ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានសម្តែងនូវការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការកើនឡើងនូវភាពតានតឹងថ្មីៗនៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់នេះ និងស្នើសុំឱ្យគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធគោរព ចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងទាំងឡាយដែលត្រូវបានចុះហត្ថលេខារវាងចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដូចដែលមានចែងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនានាកន្លងមករវាងភាគីទាំង ២។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបញ្ជាក់កាលពីយប់ថ្ងៃទី ៣ ខែសីហា ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រកាន់ខ្ជាប់ជានិច្ចនូវ «គោលនយោបាយចិនតែមួយ» ដោយឥតងាករេ ហើយចាត់ទុកបញ្ហានានាពាក់ព័ន្ធនឹងហុងកុង តៃវ៉ាន់ ទីបេ និងស៊ីនជាំង ជាកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ចិន និងជាសិទ្ធិអធិបតេយ្យរបស់ចិន។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសូមអំពាវនាវឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ស្វះស្វែងរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយសន្តិវិធី រក្សាស្ថានភាពដើម និងចៀសវាងការបង្កហេតុ ដើម្បីបុព្វហេតុនៃសន្តិភាព ស្ថិរភាព វឌ្ឍនភាព និងវិបុលភាពនៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក»។
លោក យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាថ្លែងថា ប្រសិនបើវិបត្តិតៃវ៉ាន់កើតឡើង វានឹងធ្វើឱ្យវិបត្តិនេះក្លាយជាវិបត្តិសន្តិសុខសកល និងអាចក្លាយជាសង្គ្រាមលោកលើកទី ៣ ដែលអូសបន្លាយពីតំបន់ចុងបូព៌ានៃដែនសមុទ្រតៃវ៉ាន់រហូតទៅដល់បញ្ហាអ៊ុយក្រែន។ លោកថ្លែងថា៖«អ៊ីចឹងធ្វើឱ្យមហាអំណាចភាគច្រើនពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងសង្គ្រាមរវាងតំបន់ហ្នឹង ហើយនិងនៅអ៊ុយក្រែន។ អ៊ីចឹងវាអាចទៅជាសង្គ្រាមលោកលើកទី ៣។ ប្រសិនបើមានការគណនាខុសរុញច្រានទៅដល់សង្គ្រាម [លោកលើកទី ៣] អ៊ីចឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងធ្ងន់ធ្ងរបន្ថែមទៀត គ្មានប្រទេសណាមួយគេចផុតទេ»។
លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើករណីសង្គ្រាមនេះកើតមានឡើងវានឹងធ្វើឱ្យមានការប្រែប្រួលសណ្តាប់ធ្នាប់ពិភពលោកទាំងស្រុង៕
