​អ្នកវិភាគ​មើលឃើញ​ចំណុច​វិជ្ជមាន​ជាច្រើន​​ ពី​កិច្ចប្រជុំ​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​អាស៊ាន​នៅ​កម្ពុជា​

កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននៅសណ្ឋាគារសុខា កាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែកញ្ញា។ ហុង មិនា

ភ្នំពេញៈ ក្រុមអ្នកវិភាគមើលឃើញចំណុចវិជ្ជមានជាច្រើនពីកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានលើកទី ៥៥ (AMM-55) និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធដែលរៀបចំដោយផ្ទាល់នៅកម្ពុជាជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីមានការរាតត្បាតដោយជំងឺកូវីដ ១៩។

កិច្ចប្រជុំ AMM-55 ត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅថ្ងៃទី ៣ ខែសីហា បន្ទាប់មកមានកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចប្រជុំភាពជាដៃគូអាស៊ានជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន ជប៉ុន រុស្ស៊ី និងអូស្ត្រាលី ក្នុងចំណោមប្រទេសដៃគូជាច្រើនផ្សេងទៀត។ បន្ទាប់ពី AMM-55 នេះ ក៏មានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមចំនួន ២៩ ទំព័រ តែទទ្ទឹមនេះ អាស៊ានក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដាច់ដោយឡែកស្តីពីភាពតានតឹងនៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ដែលកើតមានឡើង បន្ទាប់ពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានសភាសហរដ្ឋអាមេរិកលោកស្រី ណាន់ស៊ី ប៉េឡូស៊ី។

អ្នកវិភាគ ៣ រូបនៅក្រុមប្រឹក្សាយោបល់ FULCRUM មានមូលដ្ឋាននៅសិង្ហបុរីនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាអាស៊ាន ដែលជាស្ថាប័នចំណុះវិទ្យាស្ថាន ISEAS - Yusof Ishak គឺលោកស្រី Sharon Seah លោកស្រី Joanne Lin និងលោកស្រី Melinda Martinus បានលើកឡើង ៦ ចំណុចដើម្បីសង្ខេបពីកិច្ចប្រជុំនោះចាប់ពីភាពតានតឹងជាថ្មីនៅតៃវ៉ាន់រហូតដល់បញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា និងឯកភាពរបស់អាស៊ាន។

ខណៈដែលបញ្ហាច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ គឺជាបញ្ហាក្តៅគគុក អ្នកវិភាគទាំង ៣ បានលើកឡើងកាលពីថ្ងៃទី ៨ សីហាថា អាស៊ានទទួលបានកិត្តិយសដោយសារសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមចេញភ្លាមៗ និងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដាច់ដោយឡែកលើកដំបូងមិនធ្លាប់មានស្តីពីការវិវឌ្ឍរវាងចិន និងតៃវ៉ាន់។ ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ អាស៊ានបង្ហាញកង្វល់អំពីអស្ថិរភាពក្នុងតំបន់អំពីការប៉ាន់ស្មានខុស និងបានអំពាវនាវឱ្យមានអំណត់ជាអតិបរមា។ ក្រុមអ្នកវិភាគបានបន្ថែមថា មេដឹកនាំអាស៊ានមានសិល្បៈផ្នែកការទូតស្តីពីបញ្ហានេះ ទោះបីពួកគេបានអះអាងបញ្ជាក់ឡើងវិញនូវ “គោលនយោបាយចិនតែមួយ”ក៏ដោយ។

ក្រុមអ្នកវិភាគដដែលក៏មើលឃើញពីជំហរមុតមាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំនេះស្តីពីការវិវឌ្ឍចុងក្រោយបំផុតនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ជាពិសេសចំណុចដែលលោកថា អាស៊ាននឹងគិតឡើងវិញនូវតួនាទីរបស់ខ្លួនចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀង ៥ ចំណុច ស្ដីពីមីយ៉ាន់ម៉ា។

ក្រុមអ្នកវិភាគបន្តថា៖ «វាមិនមែនជារឿងសាមញ្ញទេ សម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការប្រកាន់ជំហរតឹងរ៉ឹងមួយបែបនេះ។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយកិច្ចខិតខំរយៈពេលច្រើនខែស្របពេលការរិះគន់ខ្លាំងអំពីភាពទន់ខ្សោយរបស់អាស៊ានប្រហែលបានរួមចំណែកមួយ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ក៏អាចជាសញ្ញាមួយសម្រាប់ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋបាលមីយ៉ាន់ម៉ា (SAC) ដើម្បីបង្ហាញសុច្ឆន្ទៈខ្លះមុនពេលកិច្ចប្រជុំកំពូលធ្វើឡើងនៅខែវិច្ឆិកាខាងមុខដែលក្នុងពេលនោះរបៀបដោះស្រាយថ្មីចំពោះមីយ៉ាន់ម៉ាអាចនឹងត្រូវបានគិតសាជាថ្មី។

ចំណែកលទ្ធភាពរបស់ទីម័រខាងកើតក្លាយជាសមាជិកទី ១១ របស់អាស៊ានឆ្នាំក្រោយ ក្រុមអ្នកវិភាគបន្ថែមថា AMM-55 នេះបានបង្កើនល្បឿននៃការស្នើសុំរបស់ទីម័រខាងកើត ដែលបានស្នើសុំចូលអាស៊ានតាំងពីឆ្នាំ ២០១១ ក្នុងពេលដែលប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីធ្វើជាប្រធានអាស៊ាន។

ក្រុមអ្នកវិភាគក៏មើលឃើញដែរថា អាស៊ានបានខិតខំពង្រីកទំនាក់ទំនងខាងក្រៅ ដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួន រួមមានការចុះហត្ថលេខាសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ (TAC) នៅថ្ងៃទី ៣ សីហា និងពិចារណាការស្នើសុំរបស់ប្រទេសអ៊ុយក្រែនចូលក្នុង TAC ក៏ដូចជាកិច្ចសន្ទនាតាមវិស័យឯទៀតជាមួយប្រទេសជាច្រើន។ ពួកគេមើលឃើញ ជំហរមោះមុតរបស់កម្ពុជាទទួលបានពិន្ទុជាវិជ្ជមានអំឡុងពេលពាក់កណ្ដាលអាណត្តិនៃភាពជាប្រធានអាស៊ាន។

ក្រុមអ្នកវិភាគលើកឡើងថា៖ «កម្ពុជាមិនគ្រាន់តែឆ្លើយតបទាន់ពេលចំពោះព្រឹត្តិការណ៍វិវឌ្ឍន៍ថ្មីៗក្នុងប្លុកអាស៊ានខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះទេ កម្ពុជាក៏អាចចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមចំនួន ១១៩ កថាខណ្ឌពាក់ព័ន្ធនឹងចំណុចជាគន្លឹះដ៏ចម្រូងចម្រាសដូចជាមីយ៉ាន់ម៉ា អ៊ុយក្រែន និងទស្សនវិស័យអាស៊ានស្តីពីឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកតាំងពីមុនកិច្ចប្រជុំទាំងអស់បានបញ្ចប់»។

អ្នកវិភាគបន្តថា៖ «វាបង្ហាញកម្រិតនៃការសម្របសម្រួលដែលម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំបានខិតខំតាំងចិត្តធ្វើ ដើម្បីធានាថា នឹងមិនបើកឱ្យមានការចរចាជាពាក្យសម្តីរហូតដល់នាទីចុងក្រោយ។ ការសម្រេចចិត្តក្នុងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដាច់ដោយឡែកស្តីពីការវិវឌ្ឍនៅច្រកសមុទ្រកោះតៃវ៉ាន់ជារឿងល្អ ពីព្រោះវាជួយឱ្យសេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះអាចចេញបានភ្លាមៗ»។

បើទោះបីអ្នកវិភាគមើលឃើញថា អាស៊ាននៅតែជាចំណាប់ខ្មាំងចំពោះនយោបាយរបស់មហាអំណាចក៏ដោយ ពួកគេយល់ថា អំណាចអាស៊ានបាននាំមកនូវ «ឯកភាព» ស្របពេលដែលមានការខ្វែងគំនិតគ្នាលើបញ្ហាសកលជាច្រើន។ ពួកគេលើកឡើងថា៖ «ច្បាស់ណាស់ថា អាស៊ានបានរក្សាអំណាចក្នុងការកោះប្រជុំនាំមហាអំណាចពិភពលោកទៅកាន់តុចរចា»។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងកាលសប្តាហ៍មុនថា ថ្នាក់ដឹកនាំមួយចំនួនដែលចូលរួមប្រជុំ បដិសេធអង្គុយក្បែរគូបដិបក្សរបស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែលោកបន្ថែមថា អ្នកចូលរួមបានយល់ច្បាស់នូវស្ថានភាព នៅពេលដែលកម្ពុជាកំពុងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំនេះក្នុងស្ថានភាពមិនធ្លាប់មានពីមុនមក។

លោកថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹង សូម្បីតែការរៀបចំកៅអីអង្គុយក៏ពិបាកដែរ ព្រោះឥឡូវកំពុងតែមានជម្លោះនៅអឺរ៉ុបមានជម្លោះនៅកន្លែងមួយចំនួន។ ដូច្នេះ ការរៀបកៅអីអង្គុយគេមិនចង់អង្គុយជិតគ្នាក៏មាន មិនមែនជារឿងងាយស្រួលទេ»។ លោក ហ៊ុន សែន បន្ថែមថា ការធ្វើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ក៏មិនមែនជារឿងងាយស្រួលដែរ ប៉ុន្តែសមត្ថភាពនៃការឆ្លើយតប និងការសម្របសម្រួលរបស់កម្ពុជា គឺអាចធ្វើទៅបាន។

លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាក៏បានមើលឃើញចំណុចល្អៗជាច្រើនចេញពីកិច្ចប្រជុំកាលពីសប្ដាហ៍មុន រាប់ចាប់ពីការរៀបចំ បដិសណ្ឋារកិច្ច និងពិធីការផ្សេងៗ។ កម្ពុជាមានសមត្ថភាពសម្របសម្រួលខ្ពស់ក្នុងការចាត់ចែងកិច្ចប្រជុំ កម្រិតខ្ពស់ហើយចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍សម្រាប់កិច្ចប្រជុំនីមួយៗ។

លោកបន្តថា៖ «កិច្ចប្រជុំនេះបានបង្ហាញជំហរច្បាស់របស់កម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ានក្នុងការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន និងរក្សាមជ្ឈភាពរបស់អាស៊ានដែលជាតួនាទីសំខាន់។ មុខមាត់របស់កម្ពុជាក៏ត្រូវបានលើកតាមហ្នឹងដែរ»។

លោកបន្ថែមថា៖ «យើងឃើញការឯកភាព និងសាមគ្គីភាពក្នុងចំណោមសមាជិកអាស៊ាន ដែលមិនធ្លាប់មានពីមុន។ អាស៊ានដូចជាមានជំហររួមស្តីពីទិដ្ឋភាព និងបញ្ហាជាច្រើន ដូចជា បញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ាដែលនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ច្បាស់ និងប្រើពាក្យខ្លាំងៗបញ្ជាក់ថា SAC ត្រូវតែគិតគូរឡើងវិញនូវជំហរ និងឥរិយាបថរបស់ខ្លួន»។

ពេលនិយាយដល់បញ្ហាតៃវ៉ាន់ លោក គិន ភា លើកឡើងថា កម្ពុជា និងអាស៊ានបានថ្លែងអំពីបញ្ហានៅកោះតៃវ៉ាន់ដោយវៃឆ្លាតតាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដែលសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន និងរុស្ស៊ីអាចទទួលយកបាន៕

វីដេអូ៖

អ្នកវិភាគមើលឃើញចំណុចវិជ្ជមានជាច្រើន ពីកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននៅកម្ពុជា

ព័ត៌មានថ្មីៗ

វីដេអូ

អ្នកវិភាគ​មើលឃើញ​ចំណុច​វិជ្ជមាន​ជាច្រើន​​ ពី​កិច្ចប្រជុំ​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​អាស៊ាន​នៅ​កម្ពុជា

ព័ត៌មានជាតិ

ព័ត៌មានថ្មីៗ

វីដេអូ

អ្នកវិភាគមើលឃើញចំណុចវិជ្ជមានជាច្រើន ពីកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននៅកម្ពុជា