ភ្នំពេញៈ ក្រុម​ប្រឹក្សា​ស្តារអ​ភិវឌ្ឍន៍​វិស័យ​កសិកម្ម ​និងជន​បទ បាន​រៀបចំ​សិក្ខាសាលា​ពិគ្រោះ​យោបល់​ស្តីពី​ «ការ​យល់​ដឹង​ពីប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​នៅក​ម្ពុជា» ដើម្បី​ប្រមូល​ធាតុ​ចូល ពីគ្រប់​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ ដា​ក់បញ្ចូល​ទៅក្នុង​គម្រោង​​លើក​កម្ពស់​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​កម្ពុជា​ឱ្យទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យនៅ​ឆ្នាំ ២​០៣០។

សិក្ខាសាលានេះ​ ត្រូវបាន​រៀប​ចំឡើង កាល​ពីថ្ងៃទី​ ១៥ ​ខែសីហា​ ក្នុង​គោល​បំណង​ប្រមូល​​ព័ត៌​មាន​បឋម​​​ពីភាគី​ពាក់​ព័ន្ធ​នានា​ ទាក់ទង​ការ​យល់​ដឹង ​ចំណេះ​ដឹង និង​ការអនុ​វត្ត​វិធីសាស្ត្រ​ផ្អែក​លើ​គោល​ការណ៍​ជាមូល​ដ្ឋាន​សិទ្ធិ​មនុស្ស ក្នុង​បរិបទ​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​កម្ពុជា ដើម្បី​អនុវត្ត​គម្រោង​លើក​កម្ពស់​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​នៅ​កម្ពុជា​តាម​រយៈការ​ចូល​រួម (People Center Food System) ដែល ការងារ​នេះ​គាំទ្រ​ថវិកា​ដោយ​ទីភ្នាក់​ងារ​សហ​ប្រតិបត្តិ​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​របស់​ប្រទេស​ស្វ៊ីស​ (SDC) ។

អនុ​ប្រធាន​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ស្តារ​អភិវឌ្ឍន៍​វិស័យក​សិកម្ម និង​ជនបទ លោក ជា សំណាង​ មាន​ប្រសាសន៍​ថា សិក្ខា​សាលា​ពិគ្រោះ​យោបល់​នេះ គឺជាការ​ផ្ដល់​ឱកាស​ឱ្យតួអង្គ​ពាក់​ព័ន្ធដូច​ជាអ្នកសិ​ក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ អ្នក​រៀប​ចំ​គោល​នយោ​បាយ តំណាង​ក្រសួង ស្ថាប័ន​ ដើម្បីចូល​រួមពិភាក្សា​លើទិន្នន័​យ​ថ្មីបំផុត​ របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ និង​ការ​រក​ឃើញ​ផ្នែក​វិទ្យា​សាស្ត្រ​ក្នុង​វិស័យក​សិកម្ម ​បរិស្ថាន អភិវឌ្ឍន៍​ជនបទ សុខាភិបា​ល ​អប់រំ ការ​ផ្គត់ផ្គ​ង់ទឹកស្អាត និង​សុវត្ថិ​ភាព​ចំណី​អាហារ សំដៅ​ធ្វើឱ្យកាន់​តែល្អប្រសើរ​ឡើ​ង​នូវស្ថាន​ភាព​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​នៅក​ម្ពុជា។​

លោក​ថា៖ «ឈរ​លើស្មារ​តីនេះ ការពង្រឹង​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀងគឺមិ​នមែន​គ្រាន់តែ​ដើម្បី​ឱ្យមាន​របប​អាហារ​សុខ​ភាព ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែជា​ប្រធាន​បទមួយ​ដ៏មាន​សារៈ​សំខាន់​ដែលបាន​លើកឡើង​នៅ​តាមវេទិ​កាជាតិ ​និង​អន្តរ​ជាតិ ហើយ​ត្រូវ​បាន​គេចាត់​ទុក​ថា ជា​កត្តាគន្លឹះ​ក្នុងការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម​ជាតិ»។

មួយ​វិញ​ទៀត រដ្ឋាភិបាល​បាន​ផ្ដល់​អាទិភាព​ខ្ពស់ និង​ចាត់​ទុក​វិស័យ​សន្តិសុខ​ស្បៀង​និង​អាហារូប​ត្ថម្ភ ជា​បញ្ហា​អន្ដរ​វិស័យ​មួយ​ដ៏មាន​សារៈ​សំខាន់ ក្នុង​ការ​ចូល​រួម​ចំណែក​ដល់ការ​អភិវឌ្ឍធន​ធាន​មនុស្ស សេដ្ឋ​កិច្ច ភាព​ចម្រុង​ចម្រើន​នៃ​សង្គម​ជាតិ និង​សមធម៌​សង្គម​។

លោក​ ជា សំណាង គូស​បញ្ជាក់​ថា​ ដោយ​មើល​ឃើញ​ពីបញ្ហា​នេះ ក្រុម​ប្រឹក្សា​ស្តារ​អភិវឌ្ឍន៍​វិស័យ​កសិក​ម្ម និង​ជន​បទ ក្នុង​នាម​ជាសេនា​ធិការ​ជូន​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​ បាន​សហការ​ជាមួយ​អង្គការ​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍ វិស័យ​ឯក​ជន និង​ក្រសួង ស្ថាប័​ន ពាក់​ព័ទ្ធរៀប​ផែន​ទីប​ង្ហាញ​ផ្លូវ ស្តីពី​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ​ប្រកប​ដោយ​ចិរភាព​នៅកម្ពុជា​ ឆ្នាំ ២០៣០ ហើយ​ឯកសារ​នេះ​ត្រូវ​បាន​ រាជរដ្ឋាភិបាល​អនុម័ត​កាល​ពីខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ​ ២០២១។

លោក​បន្ត​ថា ផែន​ទីបង្ហាញ​ផ្លូវ​នេះ គឺឈរ​លើអាទិភាព​ចំនួន ​៤ ទី១ លើក​កម្ពស់​របប​អាហារ​សុខភាព​សម្រាប់​ទាំង​អស់​គា្ន ទី២ លើក​កម្ពស់​ភាពស្វាហាប់​របស់​យុវជន ស្រ្តី និង​ជនងាយ​រង​គ្រោះ ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង ទី៣ ពង្រីក​ភាព​ធន់​លើមុខ​របរ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត និង​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង និង​ទី៤ ពង្រឹង​អភិ​បាល​កិច្ច​ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀង​កាន់​តែមាន​បរិយា​ប័ន្ន។

លោក​ថា​៖ «ដើម្បី​ទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យ​នូវ​ប្រព័ន្ធ​ស្បៀងនេះ​ យើង​ត្រូវធ្វើការ​រួម​គ្នា ជាមួយ​នឹង​អង្គ​ភាព​ពាក់​ព័ន្ធ ទាំង​អស់ ទាំង​នៅ​ថ្នាក់​ជាតិ ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ និ​ង​សហគ​មន៍ ដើម្បី​ឈាន​ទៅ​សម្រេច​បាន​ការកាត់​បន្ថយ ភាព​ក្រីក្រ​របស់​ប្រជាជន បញ្ចប់​ភាព​អត់​ឃ្លាន លុប​បំបាត់​បញ្ហាក​ង្វះ​អាហារូប​ត្ថម្ភ​គ្រប់ទ​ម្រង់ (ក្មេង​ក្រិសក្រិន, ស្គម​ស្គាំង, ទម្ង​ន់​មិនគ្រប់, ធាត់ជ្រុល) និងការការ​ពារធន​ធាន​បរិស្ថាន​» ។

លោក​ ហ៊ូ ក្រើន អនុ​ប្រធាន​អង្គការ​ហេលេន ខេល័រ អន្តរ​ជាតិ បាន​ថ្លែងថា​ សិក្ខាសាលានេះ​គឺជា​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​មួយ​ដ៏ល្អ​ដែល​មាន​ការចូល​រួម​ពីគ្រប់​ភាគី​ពា​ក់ព័ន្ធ ដោយ​ធ្វើការ​ពិភាក្សាគ្នា​លើសា​រៈ សំខាន់​នៃផល​ប្រយោជន៍​ប្រព័​ន្ធស្បៀង​មាន​លក្ខណៈ​ចីរភាព​សម្រាប់​កម្ពុជា​។

លោក​ថា៖ ​«នៅពេល​និយាយ​រឿង​ស្បៀង គឺការ​ផលិត​ស្បៀងឱ្យ​បាន​ច្រើន​ដើម្បី​ឱ្យមាន​សន្តិ​សុខ​ស្បៀង ហើយ​បញ្ហា​នេះ​មាន​ការ​ពាក់​ព័ន្ធ​ច្រើន​មិន​ត្រឹម​តែការ​ផលិត​ទេ យើង​មាន​ចំណុច​ច្រើន​ដែល​ត្រូវ​ចាប់​ផ្តើម ដូច​ជា​ការ​ផលិត ​ការ​ប្រមូល​ផល កែច្នៃ ការ​លក់​ដូរ បរិភោគ​ ដោយ​សារ​មាន​ដំណាក់កាល​ច្រើន​។ អ៊ី​ចឹង​ត្រូវ​មាន​ការចូល​រួម​ពីភាគី​ពាក់​ព័ន្ធ​ពហុវិស័​យ​»។

លោក​យល់​ថា ពាក់​ព័ន្ធ​ស្បៀង​អាហារ​នេះ​ដែរ នៅក្នុង​ខ្សែចង្វាក់​ផលិត​កម្មនៅ​ស្រុក​ខ្មែរ បាន​និង​កំពុង​ធ្វើ​ និង​អនុវត្ត​បាន​ចំណុច​មួយ​ចំនួន​ធំ​ហើយ​ ជាពិសេស​លើការ​ផលិត ប៉ុន្តែ​នៅជួប​បញ្ហា​កង្វះ​ទីផ្សារ។ ជាមួយ​គ្នានេះ​ដែរ លោក​ជំរុញ​ដល់​ស្ថាប័ន​ពាក់​ព័ន្ធ​សូម​ឱ្យបង្កើន​ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​លើសុវត្ថិ​ភាព​​ចំណី​អាហារ​នៅតាម​ទីផ្សារ ដូច​ជា​បន្លែ ផ្លែឈើ សាច់ និង​អ្នក​លក់ដូរ​នៅតាម​ដងវិថី ខណៈ​លោក​ថា ​ទាំង​នេះ​ក៏ពាក់​ព័ន្ធ​លើប្រព័ន្ធ​សន្តិសុខ​ស្បៀង​ប្រកប​ដោយ​សុវត្ថិភាព​លើចំណីអា​ហារ​ផង​ដែរ​។

នៅក្នុង​សិក្ខាសាលា​ផ្សព្វផ្សាយ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ជាតិ ស្តីពី​សន្តិ​សុខស្បៀង​និង​អាហារូប​ត្ថម្ភ លើក​ទី២​ ឆ្នាំ ២​០​១៩-២០២៣ កាលពីថ្ងៃ​ទី ១៨ ខែ សី​ហា ឆ្នាំ​ ២០១៨ លោក​នាយក​រដ្ឋម​ន្រ្តី ហ៊ុន សែន បាន​បញ្ជាក់​ថា ដំណោះ​ស្រាយ​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​សន្តិ​សុខ​ស្បៀង​ និង​អាហារូប​ត្ថម្ភ មិន​ត្រឹម​តែ​​ជាការ​ឆ្លើយ​តបទៅនឹ​ង គោល​នយោ​បាយ​ជាអាទិភាព​របស់​រាជ​រដ្ឋា​ភិបាល ដែល​បាន​ដាក់ចេញ​កន្លង​មក​ប៉ុណ្ណោះទេ​ ប៉ុន្តែបា​នរួម​ចំណែក​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​កាត់​បន្ថ​យភាពក្រីក្ររ​បស់ប្រ​ជាជន ការ​ដោះស្រាយ​ទុក្ខលំ​បាកលើក​ស្ទួយជី​វភាព​រស់​នៅ និង​ការលើក​កម្ពស់​សុខុមាល​ភាព​របស់​ប្រជាជ​នទៀត​​ផង​៕