តាកែវៈ ព្រះករុណា ព្រះបាទ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​នៅ​ថ្ងៃទី​ ១៩ ខែសីហា បាន​ចេញ​ព្រះរាជក្រឹត្យ​បង្កើត​ឧទ្យាន​សួនសត្វ ព្រៃ​ការពារ និង​សួន​ភូតគាម «​ភ្នំ​តាម៉ៅ​» ដើម្បី​ធានា​និរន្តរភាព​នៃ​ការថែរក្សា អភិរក្ស​ព្រៃឈើ និង​សត្វព្រៃ ការសង្គ្រោះ ព្យាបាល ស្តារ​លទ្ធភាព​សត្វព្រៃ អប់រំ ផ្សព្វផ្សាយ ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ និង​សេវា​ទេសចរណ៍​។

ព្រះរាជក្រឹត្យ​ចុះ​ថ្ងៃទី​ ១៩ ខែសីហា បាន​ឱ្យ​ដឹងថា ការបង្កើត​តំបន់​ថែរក្សា អភិរក្ស​នេះ​មាន​គោលបំណង​អភិវឌ្ឍ​សួន​ភូតគាម​សាស្ត្រ​ដែល​មាន​ពូជឈើ​ប្រណីត និង​មានតម្លៃ​សេដ្ឋកិច្ច​ខ្ពស់ អភិវឌ្ឍ​ជា​តំបន់​គោលដៅ​ទេសចរណ៍​ធម្មជាតិ វប្បធម៌ និង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​។ ផ្តល់​ការថែរក្សា​សង្គ្រោះ​សត្វព្រៃ ព្យាបាល និង​ស្តារ​លទ្ធភាព​សត្វព្រៃ​។

ការធ្វើ​វិបុលកម្ម​សត្វព្រៃ ប្រភេទ​សត្វ និង​រុក្ខជាតិ​កម្រ ជិត​ផុត​ពូជ​ជា​មូលដ្ឋាន​សម្រាប់​ការសិក្សា​ស្រាវជ្រាវ អប់រំ​ផ្សព្វផ្សាយ​អន្តរ​អំពើ​រវាង​មនុស្ស សត្វព្រៃ និង​ព្រៃឈើ​។ បង្កើត​គម្រប​បៃតង និង​បង្កើន​សោភណភាព​ក្នុង​តំបន់​។ លើកកម្ពស់​ការថែរក្សា​ធនធាន​សេនេទិច​រុក្ខជាតិ សត្វព្រៃ និង​ការអភិវឌ្ឍ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព​។ មាត្រា​ ៣ នៃ​ព្រះរាជក្រឹត្យ​ចែងថា ឧទ្យាន​សួនសត្វ​ព្រៃ​ការពារ និង​សួន​ភូតគាម «​ភ្នំ​តាម៉ៅ​» ​មាន​ផ្ទៃដី​ទំហំ​សរុប ២ ០២៥ (​ពីរពាន់​ម្ភៃ​ប្រាំ​) ហិកតា ស្ថិតនៅ​ក្នុង​ភូមិសាស្ត្រ ស្រុក​បាទី ខេត្ត​តាកែវ​។ ឧទ្យាន​សួនសត្វ ព្រៃ​ការពារ និង​សួន​ភូតគាម “​ភ្នំ​តាម៉ៅ ត្រូវបាន​បែងចែក​ជា​ ៣ តំបន់​ដូចជា តំបន់​ព្រៃ​ការពារ​សម្រាប់​ស្តារ​លទ្ធភាព​សត្វព្រៃ​ជា​តំបន់​ សម្រាប់​ធានា​ការធ្វើ​វិបុលកម្ម​សត្វព្រៃ ការអភិរក្ស និង​ការអភិវឌ្ឍ​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព ដែលមាន​ផ្ទៃដី​ទំហំ ១ ០២១ (​មួយ​ពាន់ ម្ភៃ​មួយ​) ហិកតា​។

តំបន់​សួន​ភូតគាម​ឈើ​ប្រណីត​ភ្នំ​តាម៉ៅ​ជា​តំបន់​សម្រាប់​ធានា​ថែរក្សា​កូនឈើ និង​អភិវឌ្ឍ​ជា​សួន ភូតគាម មាន​ពូជឈើ​ប្រណីត និង​សោភណភាព ដែលមាន​ផ្ទៃដី​ទំហំ ៥៣០ (​ប្រាំរយសាមសិប​) ហិកតា​។

តំបន់​ឧទ្យាន​សួនសត្វ​ភ្នំ​តាម៉ៅ​ជា​តំបន់​សម្រាប់​ថែរក្សា​សត្វព្រៃ ព្យាបាល សង្គ្រោះ​សត្វព្រៃ អប់រំ​ផ្សព្វផ្សាយ និង​បម្រើសេវា​ទេសចរណ៍ ដែលមាន​ផ្ទៃដី​ទំហំ​ ៤៧៤ (​បួន​រយ​ចិតសិប​បួន​) ហិកតា​។ ​ក្នុង​ព្រះរាជក្រឹត្យ​បានឱ្យដឹង​ទៀតថា ការរៀបចំ និង​ការប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៃ​ឧទ្យាន​សួនសត្វ ព្រៃ​ការពារ និង​សួន​ភូតគាម «​ភ្នំ​តាម៉ៅ​» ត្រូវ​កំណត់ដោយ​អនុក្រឹត្យ​។ ព្រះរាជក្រឹត្យ​បញ្ជាក់ថា​៖ «​ក្រសួង​កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ មាន​ភារកិច្ច​គ្រប់គ្រង​តំបន់​ឧទ្យាន​សួនសត្វ​ព្រៃ​ការពារ និង​សួន​ភូតគាម ភ្នំ​តាម៉ៅ និង​ត្រូវ​រៀបចំ​ផែនការ​គ្រប់គ្រង​ឧទ្យាន​សួនសត្វ​ព្រៃ​ការពារ និង​សួន​ភូតគាម ភ្នំ​តាម៉ៅ និង​អភិវឌ្ឍ​ឱ្យមាន​ប្រសិទ្ធភាព និង​និរន្តរភាព​»​។

លោក សៀ រ៉ា អនុប្រធាន​រដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ​នៃ​ក្រសួង​កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​នៅ​ថ្ងៃទី​ ២១ ខែសីហា​ថា កម្លាំង​មន្ត្រីរដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ​កំពុង​បន្ត​ធ្វើការ​សម្អាត​ដី​ និង​ដាំដុះ​ឱ្យ​ត្រូវ​ទៅតាម​ស្តង់ដា​សួន​ភូតគាម​។ លោក​ថា វឌ្ឍនភាព​នៃ​ការដាំ​កូនឈើ​មិនទាន់​អាច​បញ្ជាក់​ច្បាស់​បានទេ​ដោយសារ​ផែនការ​មាន​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ជា​បន្តបន្ទាប់ ក្នុងនោះ​មាន​ដើមឈើ​ខ្លះ​ដែល​ដាំ​ហើយ ត្រូវ​ដកចេញ​វិញ រៀបចំ​ដាក់​ដាំ​សាជាថ្មី ធ្វើ​យ៉ាងណា​ឱ្យមាន​របៀបរៀបរយ​ល្អ មាន​គុណភាព ហើយ​ពេល​ដើមឈើ​ដុះ​លូតលាស់​ធំ​មាន​សោ​ភណភាព​ស្អាត​នៅ​ទីនោះ​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ឥឡូវ​យើង​​ដាំដុះ​បណ្តើរ សម្អាត​បណ្តើរ ធ្វើយ៉ាងណា​ដាំ​ឱ្យ​ត្រូវ​ស្តង់ដា មាន​របៀបរៀបរយ ជាពិសេស​មាន​គុណភាព ដើម្បី​ឈើ​ដុះ​ឡើង​មាន​សោភណភាព​ស្អាត​ទាក់ទាញ​មួយផ្នែក កម្លាំង​មន្ត្រីរដ្ឋបាល​ព្រៃឈើ​កំពុង​ធ្វើការ​នៅ​ទីនោះ មាន​ទាំង​កម្លាំង​អង្គរក្ស​ និង​គ្រឿងចក្រ​ជាច្រើន​គ្រឿង​»​។

លោក ម៉ុង ឫទ្ធី អគ្គនាយករង​ក្រុមហ៊ុន ម៉ុង ឫទ្ធីគ្រុប បានឱ្យដឹង​នៅ​ថ្ងៃទី​ ២១ ខែសីហា ថា ចាប់តាំងពី​ថ្ងៃ​ចន្ទ ទី​ ៨ ខែសីហា រហូត​មកដល់​ថ្ងៃអាទិត្យ ទី​ ២១ ខែសីហា នេះ លោក​បាន​ដឹកជញ្ជូន​កូនឈើ​ប្រណីត​ប្រភេទ​បេង និង​ធ្នង់ សម្រាប់​យកមក​ដាំ​នៅក្នុង​តំបន់ភ្នំ​តាម៉ៅ​បាន​ចំនួន ៣៣ ១៣០ ដើម​ហើយ​។

លោក​បន្តថា កាលពី​ថ្ងៃទី​ ៨ ខែសីហា ឆ្នាំ​ ២០២២ ក្រសួង​កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ ទទួល​ខុសត្រូវ​លើ​ការផ្តល់​កូនឈើ​ជាង ៧០ ០០០ ដើម ក្រុមហ៊ុន​ប៉ោយប៉ែត ស៊ែថឺឡាយន៍ស៊ីធី ២០ ០០០ ដើម​។

ចំណែក​នៅ​ថ្ងៃ​ពុធ​ទី​ ១៧ ខែសីហា​នេះ កញ្ញា សុវណ្ណា អង្គការ សម្ព័ន្ធ​សត្វព្រៃ បាន​ជួយ​ជាង ១០ ០០០ ដើម​បន្ថែមទៀត សរុប ១០០ ០០០ ដើម​បូករួម​ទាំង​កូនឈើ​ដែលជា​អំណោយ​របស់​លោក​បន្ថែម​ទៀត​ស្មើនឹង ១៣៣ ១៣០ ដើម​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ចំនួន​នេះ​អាច​លើសពី​តម្រូវការ​បន្តិច​ទៅហើយ បើ​កូនឈើ​នៅ​សេសសល់​គុណភាព​អាច​ទទួល​យក​បាន​ទាំង​ប៉ុន្មាន យើង​អាច​រក្សាទុក​សម្រាប់​ជួស​នៅពេល​ដែល​វា​មាន​ការខូចខាត​»​។

លោក​បាន​គូសបញ្ជាក់​ថា សរុប​ការដាំដុះ​កូនឈើ​រហូត​មក​ដល់​ល្ងាច​ថ្ងៃ​សៅរ៍ ទី​ ២០ ខែសីហា សម្រេចបាន​ចំនួន​ ២៧ ៧.៥០ ​ហិកតា​រួចហើយ​។ លោក​ថា ក្រោយពេល​បាន​ដាំ​លើក​ទី​ ១​ រហូត​មក​ដល់​ល្ងាច​ថ្ងៃ​សៅរ៍​នេះ​សំណាងល្អ​ណាស់​ដែល​មាន​ភ្លៀង​ធ្លាក់​មក​ ៥​ មេ​ធ្វើឱ្យ​កូនឈើ​ទាំងអស់​លូតលាស់​បានល្អ​គួរសម​។ លោក​ថា​៖ «​សប្តាហ៍ក្រោយ​នេះ ខ្ញុំ​នឹង​ដឹក​កូនឈើ​ធ្នង់​ចំនួន​ ២ ​ឡាន​ដែលមាន​ចំនួន​ប្រមាណ​ជា ១៥ ៦០០ ដើម​បន្ថែម​មកទៀត តាម​សំណូមពរ​របស់​ឯកឧត្តម​ប្អូន​នាយ​ឧត្ដមសេនីយ៍​ ហ៊ីង ប៊ុនហៀង មេបញ្ជាការ​កង​អង្គរក្ស​ដឹកនាំ​អនុវត្ត​សម្អាត​ទីតាំង​ដី និង​ដាំ​ដុះ​កូនឈើ​ដោយផ្ទាល់​យ៉ាង​ល្អឥតខ្ចោះ​»​។

លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​សម្រេច​ឱ្យ​មាន​ការថែរក្សា​រហូត​ដល់​រៀបចំ​ឱ្យមាន​ទាំង​ព្រះរាជក្រឹត្យ​ផងដែរ​។ សកម្មជន​បរិស្ថាន លោក សាន់ ម៉ាឡា ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​នៅ​ថ្ងៃទី ​១៧ ខែសីហា​ថា លោក​គាំទ្រ​ការសម្រេច​របស់​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុង​ការរក្សាទុក​តំបន់ភ្នំ​តាម៉ៅ​ជា​តំបន់​អភិរក្ស ដោយ​គ្មាន​ការកែប្រែ ហើយ​ការសម្រេច​នេះ​បាន​ស្រាយ​ចម្ងល់​របស់​សាធារណជន​ទូទៅ​ដែល​បាន​បារម្ភ​ថា តំបន់ភ្នំ​តាម៉ៅ​អាច​ក្លាយជា​ដីឯកជន តាមរយៈ​សកម្មភាព​ដែល​បានបង្ហាញ​ឱ្យឃើញ​តាមរយៈ​បណ្តាញ​សង្គម​ដែល​មាន​ក្រុមមនុស្ស​ចូលទៅ​ជីកដី​គាស់​ដី​។

លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត អគ្គមេបញ្ជាការរង និង​ជា​មេបញ្ជាការ​កងទ័ព​ជើងគោក​កម្ពុជា​ថ្លែង​នៅពេល​ចុះទៅ​តំបន់​ប្រតិបត្តិការ​សឹក​នៅ​ខេត្ត​ស្ទឹងត្រែង​នៅ​ថ្ងៃទី ១៨ ខែសីហា​ថា មាន​ជនបរទេស​ម្នាក់​បាន​តាំងខ្លួន​ជា​អ្នក​ស្រឡាញ់​បរិស្ថាន ប៉ុន្តែ​ធ្វើ​សកម្មភាព​បែប នយោបាយ​ដើម្បី​កេងចំណេញ តាមរយៈ​ប្រឌិត​រឿង​នៅ​តំបន់​ភ្នំ​តាម៉ៅ​ដែល​មិនអាច​ទទួលយក​បាន គឺ​ចោទប្រកាន់​រូបលោក​ថា​ជា​អ្នក​នៅ​ពីក្រោយ​ខ្នង​នៃ​ការឈូសឆាយ​តំបន់ភ្នំ​តាម៉ៅ ខណៈ​ដែល​លោក​គ្មាន​ការពាក់ព័ន្ធ​ទាល់តែសោះ​។ លោក​ថា​៖ «​ការរិះគន់​ដើម្បី​ស្ថាបនា​គឺ​ខុសពី​ការប្រឌិត​បញ្ហា​ ដើម្បី​ចោទប្រកាន់ មួលបង្កាច់​។ ខ្ញុំ​ស្វាគមន៍​ចំពោះ​ការរិះគន់​ ដើម្បី​ស្ថាបនា​ប្រកប​ដោយ​ចេតនា​សុចរិត ប៉ុន្តែ​មិនអាច​ទទួល​បាន​នូវ​ការ​ប្រឌិត​បញ្ហា​ក្នុង​ចេតនា​ទុច្ចរិត​នោះទេ​»៕