.jpg)
ម្ចាស់រថយន្តពេលមកចុះបញ្ជីបង់ពន្ធកាលពីខែមុន។ រូបថត នាយកដ្ឋានគយនិងរដ្ឋាករ
ភ្នំពេញៈ ការអនុវត្តប្រមូលពន្ធនាំចូលលើយានយន្តដែលជ្រកក្រោមស្លាកលេខផ្សេងៗ គឺជាប្រភពចំណូលយ៉ាងសំខាន់ និងដើរតួនាទីប្រមាណរហូតដល់ ៤៣ ភាគរយ នៃចំណូលសរុបដែលប្រមូលដោយអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា។
ដើម្បីកៀរគរចំណូលសម្រាប់ចូលថវិកាជាតិឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ ២០២១ កម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមរឹតបន្តឹងយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ចំពោះរថយន្តឯកជនដែលជ្រកក្រោមស្លាកលេខផ្សេងៗ រថយន្តចង្កូតស្តាំ
ដែលគ្មានពន្ធ និងអាករនាំចូល តាមការចង្អុលបង្ហាញពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
ការរឹតបន្តឹងពេលនោះរហូតដល់ដំណាច់ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា (អគរ) ប្រមូលពន្ធបានប្រមាណ ៧៦ លានដុល្លារ។ ជាមួយគ្នានេះដែរ (អគរ) បានដាក់ចេញនូវវិធានការរឹតបន្តឹងរថយន្តគេចពន្ធនៅតាមច្រកព្រំដែននិងតាមផ្លូវទឹក ដើម្បីធានាដល់ការប្រមូលពន្ធយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាពបន្ថែមទៀត។
ការដាក់ចេញវិធានការក្តៅនេះ មានការគាំទ្រពីសង្គមស៊ីវិល ម្ចាស់យានយន្ត ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុននាំចូលរថយន្តក៏៏ដូចជា ពលរដ្ឋជាអ្នកប្រើប្រាស់ដោយបានលើកឡើងស្រដៀងគ្នាថា វានឹងបង្កឱ្យមានបរិយាកាសប្រកួតប្រជែងទីផ្សាររថយន្តប្រកបដោយតម្លាភាព និងបង្កើនចំណូលជូនរដ្ឋ។
លោក គុណ ញឹម រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជាបានថ្លែងថា ជាក់ស្តែងការប្រមូលពន្ធអាករលើរថយន្តគ្មានពន្ធមានស្រាប់ក្នុងប្រទេសនេះ ជាជំហានមួយក្នុងចំណោមវិធានការដទៃទៀតនៃការកៀរគរចំណូលដែលអាចប្រមូលបានសម្រាប់ចូលថវិកាជាតិ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ការប្រមូលនេះ គឺជាប្រភពចំណូលយ៉ាងសំខាន់នៃចំណូលដែលប្រមូលដោយគយ បើតាមតួលេខដែលយើងមាន គឺចំណូលពីក្រុមទំនិញជាយានយន្តដើរតួនាទីប្រមាណរហូតដល់ ៤៣ ភាគរយ នៃចំណូលសរុបដែលប្រមូលដោយគយ»។
លោកបន្តថា ដោយសារថយន្តជាប្រភពចំណូលសំខាន់នេះ ក៏មានជនខិលខូចគេចវេះពន្ធដែរ និងបានយកមកលក់នៅលើទីផ្សារតាមមធ្យាបាយផ្សេងៗដោយបន្លំបង្កប់នៅក្នុងកុងតឺន័រ និងរត់ពន្ធឆ្លងដែនជាពិសេសនៅតាមព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ ដើម្បីរឹតបន្តឹងរថយន្តគ្មានពន្ធបើកបរក្នុងស្រុក លោក គុណ ញឹម បានដាក់ចេញវិធានការរឹតបន្តឹងយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ដើម្បីប្រមូលចំណូលជូនរដ្ឋ និងមួយវិញទៀតបង្កើតបរិយាកាសការប្រកួតប្រជែងដោយស្មោះត្រង់ផងដែរ។
លោកថា៖ «យើងនឹងពង្រឹងចាត់វិធានការតឹងតែងថែមទៀតក្នុងការទប់ស្កាត់កុំឱ្យរថយន្តរត់ពន្ធចូលមកក្នុងប្រទេសដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ប្រាក់ពន្ធផង ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការប្រកួតប្រជែងក្នុងទីផ្សាររថយន្តផង ពីព្រោះអ្នកនាំចូលរថយន្តបង់ពន្ធពិតជាមិនសប្បាយចិត្តទៅនឹងអ្នករត់ពន្ធរថយន្តមកលក់ទេ។ អ៊ីចឹងហើយតួនាទីរបស់យើងធ្វើយ៉ាងណាឱ្យមានសមធម៌ក្នុងការប្រកបរបរអាជីវកម្មគឺ ទី១ រក្សាចំណូលរបស់ជាតិ ហើយទី២ បង្កើតជាបរិយាកាសប្រកួតប្រជែងឱ្យស្មើភាពគ្នាក្នុងវិស័យយានយន្ត អ៊ីចឹងមានកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធទាំងអស់គ្នា»។
លោក គុណ ញឹម បានបញ្ជាក់ថា ការរឹតបន្តឹងនេះទោះបីជាមិនអាចលុបបំបាត់រថយន្តគេចពន្ធបាន ១០០ ភាគរយក៏ដោយ ប៉ុន្តែលោកនឹងប្រឹងប្រែងអនុវត្តតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងការកាត់បន្ថយឱ្យបានជាអតិបរមាពោល គឺ
កាត់បន្ថយឱ្យបានច្រើនភាគរយដែលអាចទទួលយកបាននិងមានបរិយាកាសល្អមួយសម្រាប់ធ្វើធុរកិច្ច និងបង្កើនចំណូលជាតិ។
អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន RMA ដែលជាក្រុមហ៊ុនដ៏ធំក្នុងការនាំចូលរថយន្តទំនើបៗ លោក ងន សាង បានសម្តែងការគាំទ្រចំពោះវិធានការនេះដោយចាត់ទុកថា វានឹងជាផ្នែកមួយក្នុងការធានាដល់ការប្រកបររបរលក់រថយន្តដោយតម្លាភាព និងនិរន្តរភាព។
លោកថា៖ «ការពង្រឹងច្បាប់ពន្ធគយនេះត្រូវពង្រឹងទាំងអស់គ្នា អ៊ីចឹងអ្នករត់ពន្ធមួយចំនួនដែលព្យាយាមយកឡានចង្កូតស្តាំទៅកែឆ្វេង យើងទប់បានមួយចំនួន នេះជាការចំណេញដល់រដ្ឋាភិបាលអាចប្រមូលពន្ធបានច្រើនជាងមុន ហើយកាន់តែចំណេញនៅពេលតម្លៃឡានគឺដូចគ្នាទៅនឹងតម្លៃចេញពីរោងចក្រ អ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថា វិធានការនេះជាជំហានមួយដំណើរការល្អ សម្រាប់ការប្រមូលពន្ធ»។
លោកបានលើកឡើងថា កន្លងមកអ្នកនាំចូលរថយន្តស្របច្បាប់ ត្រូវចំណាយលើការបង់ពន្ធ និងអាករជូនរដ្ឋច្រើនជាងអ្នកគេចពន្ធដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការប្រកួតប្រជែងក្នុងស្រុក។
លោកថា៖ «ឧទាហរណ៍ថា យើងអ្នកនាំចូលផ្តាច់មុខប្រេនមួយ គឺអ្នកផ្សេងអត់មានសិទ្ធិនាំចូលទេ ដល់ពេលគាត់នាំចូលជាបុគ្គល មានសិទ្ធិត្រឹមជាអ្នកប្រើប្រាស់ ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងគាត់យកទៅលក់ អ៊ីចឹងគាត់បង់ពន្ធទៅតាមបារ៉ែម
គយដែលមានតម្លៃថោកជាងយើង។
សម្រាប់យើងបង់ទៅតាមតម្លៃរបស់រោងចក្រពិតប្រាកដ និងបង់ពន្ធច្រើនជាងគាត់ អ៊ីចឹងឡានថ្លៃជាង ហើយគាត់យកមកថោកជាង គាត់លក់់ថោកជាងអ៊ីចឹងលក់ដាច់ជាង»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី ថ្លែងថា កន្លងមកនេះលោកបានឃើញថា រដ្ឋាភិបាលប្រមូលចំណូលតាមរយៈពន្ធ និងគយ គឺមានចំណូលកើនឡើងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ដែលជាដំណើរល្អមួយសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការធានាបាននូវចំណូល ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ការចំណាយជាប្រចាំឆ្នាំ។
លោកថ្លែងថា៖ «រឿងដែលខ្ញុំគិតថា សំខាន់គួរតែមានការយកចិត្តទុកដាក់បន្ថែម គឺតម្លាភាព និងភាពស្មើភាពគ្នានៃការបំពេញការអនុលោមទៅតាមកាតព្វកិច្ចពន្ធអាករផ្សេង។ មានន័យថា យើងគួរតែធានាបរិយាកាសនៃការអនុលោមតាមច្បាប់ពន្ធឱ្យស្មើភាពទាំងអ្នកធំ អ្នកតូច ក្រុមហ៊ុនធំ តូច គឺត្រូវតែមានកាតព្វកិច្ចស្របតាមគោលការណ៍គតិយុត្តក្នុងការបំពេញកាតព្វកិច្ចពន្ធស្មើគ្នាមានន័យថា ជំរុញការអនុវត្តស្មើភាពគ្នា»។
ទន្ទឹមនឹងការអបអរសាទរចំពោះការប្រមូលថវិកាចូលរដ្ឋនេះ លោកថ្លែងថា ជាការចាំបាច់ណាស់ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវបង្កើននូវជំនឿជឿជាក់ពីសំណាក់សាធារណជនចំពោះការគ្រប់គ្រងថវិកាជាតិឱ្យត្រឹមត្រូវមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។ លោកបន្តថា ការប្រកួតប្រជែងទីផ្សាររថយន្តនេះជារឿងមួយចាំបាច់ និងជារឿងធំមួយក្នុងការទាក់ទាញវិនិយោគបរទេសចូលក្នុងស្រុក។
លោកថា៖ «ព្រោះអីយើងឃើញថា ក្រុមហ៊ុនដែលនាំចូលរថយន្តមានច្រើនប្រភេទដូចជា ក្រុមហ៊ុនដែលមានស្លាកយីហោអន្តរជាតិដែលគេមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដូចជាក្រុមហ៊ុន Mecerdes, Walken, BMW ដែលគាត់មកវិនិយោគហើយធ្វើការចែកចាយទីផ្សារនៅកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុននោះដោយសារគាត់ជាយីហោអន្តរជាតិគាត់ត្រូវតែអនុលោមទៅតាមច្បាប់ខ្ពស់ អ៊ីចឹងគាត់បង់ពន្ធពេញដល់ពេលក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកមួយចំនួនគាត់រកស៊ីឡានដែរនាំចូលរថយន្តល្អៗថ្មីៗដូចគ្នា ប៉ុន្តែជួនកាលអាចគេចពន្ធ អ៊ីចឹងធ្វើឱ្យបរិយាកាសនៃការប្រកួតប្រជែងលក់រថយន្តអត់ស្មើភាពគ្នាទេ»។
លោកបានបន្តថា អ្នកវិនិយោគនាំចូលរថយន្តទំនើបអនុលោមច្បាប់ពេញលេញ មិនអាចមានសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងទីផ្សារក្នុងស្រុកបានទេ។
«អ៊ីចឹងខ្ញុំគិតថា យើងគួរតែជំរុញការអនុវត្តច្បាប់និងកាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធឱ្យស្មើភាពគ្នា ប្រសិនបើយើងជំរុញបែបនេះ គឺយើងនឹងមានការប្រកួតប្រជែងមួយដែលស្មើភាពហើយអ្នកទទួលផលពីការប្រកួតប្រជែងនោះ គឺប្រជាពលរដ្ឋដែលជាអ្នកប្រើប្រាស់ ព្រោះក្រុមហ៊ុនប្រកួតប្រជែងគ្នាទៅលើគុណភាព និងតម្លៃដែលធ្វើឱ្យអ្នកចំណេញគឺរដ្ឋ និងប្រជាពលរដ្ឋ»។
ម្ចាស់ឃ្លាំងលក់ និងទិញរថយន្ត D&D សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះដែលមានទីតាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញបានថ្លែងថា ចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលក៏ដូចជាមន្ត្រីគយទៅលើរថយន្តអត់ពន្ធ ក៏ដូចជារថយន្តចង្កូតស្តាំដែលជ្រកក្រោមស្លាកលេខផ្សេងៗ ពិតជាល្អណាស់ដែលជួយបង្កើនចំណូលរដ្ឋផង និងធ្វើឱ្យទីផ្សារប្រកួតប្រជែងប្រកបដោយតម្លាភាពផង។
លោកបន្តថា វិធានការនេះគឺជួយឱ្យមានតម្លាភាពសម្រាប់អ្នករកស៊ីស្របច្បាប់ដូចរូបលោកផ្ទាល់មានន័យថា វាធ្វើឱ្យមានភាពងាយស្រួលជាងមុន ដោយសារការប្រកួតប្រជែងប្រកបដោយភាពស្មើគ្នា និងមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះមុខច្បាប់។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ជួយធ្វើឱ្យតម្លៃទីផ្សាររថយន្តមានភាពច្បាស់លាស់ ព្រោះពីមុនស៊េរីឡានដូចគ្នា តែតម្លៃឡានខុសគ្នាច្រើន ដោយតម្លៃឡានអត់ពន្ធ ឡានចង្កូតស្តាំ និងឡានកែចង្កូតថោកជាង ដែលធ្វើឱ្យអតិថិជនខ្លះមានការយល់ច្រឡំ ជាមូលហេតុធ្វើឱ្យតម្លៃទីផ្សារឡានមានពន្ធមានការពិបាកប្រកួតប្រជែង ដោយសាតែការយល់ខុសរបស់អតិថិជន»។
បើតាមម្ចាស់ឃ្លាំងរថយន្ត D&D វិធានការរឹតបន្តឹងនេះពិតជាអាចជួយកាត់បន្ថយភាពអនាធិបតេយ្យតាមរយៈការយករថយន្តអត់ពន្ធ និងឡានចង្កូតស្តាំទៅបំពាក់ស្លាកលេខរដ្ឋក៏ដូចជា ការកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍បណ្តាលឱ្យបាត់បង់អាយុជីវិតតាមរយៈឡានចង្កូតស្តាំ ឡានអត់ពន្ធ កាត់ កែចង្កូតខុសបច្ចេកទេស។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «វិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាលពេលនេះខ្ញុំគិតថា អាចជាការលុបបំបាត់ការឆកល្វែងនៃការនាំចូលរថយន្តគេចពន្ធទាំងឡាយដែលខុសច្បាប់ឈានទៅដល់ការបំបាត់ទាំងស្រុង គឺជាសញ្ញាមួយដែលអាចទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគិនថ្មីៗឱ្យងាកមកវិនិយោគលើវិស័យនាំចូលយានយន្តថ្មីមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយក៏ជាចំណុចមួយដែលអាចឱ្យពលរដ្ឋមានឱកាសបានប្រើរថយន្តស៊េរីថ្មីៗទំនើបៗផងដែរ»។
ពលរដ្ឋ ១ រូប អ្នកស្រី សុធីតា បានថ្លែងគាំទ្រយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការរឹតបន្តឹងនេះ ដោយសារតែកន្លងទៅសង្កេតឃើញថា មានម្ចាស់រថយន្តមួយចំនួនបានយករថយន្តខ្លួនឯងទៅបំពាក់ស្លាកលេខខេមរភូមិន្ទ នគរបាល និងរដ្ឋជាដើម។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា ការធ្វើបែបនេះនឹងធ្វើឱ្យខាតបង់ចំណូលរដ្ឋយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរខ្ញុំសង្ឃឹមថា ខាងគយនឹងចាត់វិធានការឱ្យបានគ្រប់ម្ចាស់រថយន្តណាដែលនៅតែបន្តសកម្មបែបនេះ និងចៀសវាងការលើកលែងចំពោះអ្នកអាងអំណាចឬបក្ខពួកនិយម»។
បើតាមលោក គុណ ញឹម ស្របពេលយុទ្ធនាការប្រមូលពន្ធនេះ កម្ពុជាក៏មានវិធានការទប់ស្កាត់ការនាំចូលរថយន្តថ្មី និងចង្កូតស្តាំនៅតាមព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃផងដែរ។ លោកថា៖ «យើងនឹងចាត់វិធានការរឹតបន្តឹងនៅតាមច្រកព្រំដែនជាពិសេសកម្ពុជា-ថៃ ដែលនាំចូលរថយន្តចង្កូតស្តាំហើយការិយាល័យស្រាវជ្រាវទប់ស្កាត់រត់ពន្ធរថយន្តខុសច្បាប់នឹងបន្ថែមកម្លាំងនៅតាមព្រំដែនខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ឧត្តរមានជ័យ ព្រះវិហារ បាត់ដំបង ពោធិ៍សាត់ កោះកុង ខេត្តប៉ៃលិន និងតាមច្រកខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងព្រះសីហនុ ដែលជាច្រកនាំចូល»។
លោកបានបន្តទៀតថា ដោយសារព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ មានវិសាលភាពគ្របដណ្តប់ ៧ ខេត្ត និងមានច្រករបៀងច្រើនបង្កភាពស្មុគស្មាញក្នុងការទប់ស្កាត់ និងមិនមានកម្លាំងគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការឈរជើងឱ្យគ្រប់ច្រក ដូចនេះ មាន
តែវិធានការបង្ក្រាបនៅខាងចុងទី គឺនៅក្នុងប្រទេសដែលប្រមូលបានជិត ១ ម៉ឺនគ្រឿងកន្លងមក។
អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី ៣០ មិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ ដែលជាឱសានវាទចុងក្រោយនៃការអនុញ្ញាតឱ្យម្ចាស់រថយន្តគ្មានពន្ធមានស្រាប់ចូលមកបំពេញកាតព្វកិច្ចពន្ធអាករ គឺទទួលបានជាង ៧៦ លានដុល្លារ ក្នុងនោះទទួលបានការបង់ពន្ធពីរថយន្តទាំងអស់ដែលជ្រកក្រោមស្លាកលេខផ្សេងមានចំនួន ៩ ៧៥៣ គ្រឿង។
ចំណែករថយន្តចង្កូតស្តាំដែលចូលមកកក់ប្រាក់ និងបង់ពន្ធមានចំនួន ៧ ០៤០ គ្រឿង៕
