ភ្នំពេញៈ ប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន សម្តែងការព្រួយបារម្ភចំពោះបរិមាណគ្រឿងញៀនដែលសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបានមានចំនួនកាន់តែច្រើនឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ រួមទាំងការកែច្នៃ និងផលិតក្នុងរូបភាពទ្រង់ទ្រាយធំត្រូវបានរកឃើញជាបន្តបន្ទាប់ ទោះបីសមត្ថកិច្ចដាក់ចេញយន្តការជាបន្តបន្ទាប់ក្តី។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំស្តីពីការត្រួតពិនិត្យ និងការពង្រឹងយន្តការនៃគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន និងគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ និងកាមរោគ នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ កាលពីថ្ងៃទី ២៣ សីហា លោក កៅ ខុនដារ៉ា ប្រធានគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនថ្លែងថា ជាមួយនឹងវិបត្តិ នៃការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ ១៩ ដែលបាននិងកំពុងបន្តបង្កផលវិបាកជាច្រើនដល់ផ្នែកសុខភាព និងសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនេះ បទឧក្រិដ្ឋ និងបទល្មើសផលិត ចរាចរ ជួញដូរ និងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនទាំងក្នុងតំបន់ និងក្នុងពិភពលោកទាំងមូលក៏មានការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ផងដែរ ។
លោកបញ្ជាក់ថា ក្នុងនោះកម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ស្ថានភាពគ្រឿងញៀន មានការវិវឌ្ឍប្រែប្រួលយ៉ាងខ្លាំងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ និងព្រួយបារម្ភ។
លោកថ្លែងថា៖ «បរិមាណគ្រឿងញៀន ដែលសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាបបានមានចំនួនកាន់តែច្រើន ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ការកែច្នៃ ផលិតក្នុងរូបភាពទ្រង់ទ្រាយធំៗត្រូវបានរកឃើញ និងបង្ក្រាបបានជាបន្តបន្ទាប់។ ប្រភេទគ្រឿងញៀនដែលបានកែច្នៃ ផលិត និងប្រើប្រាស់ភាគច្រើន គឺជាប្រភេទ ICE មិនមែនប្រភេទគ្រាប់ដូចមុន ដែលការផ្លាស់ប្តូរពីវត្តមានប្រភេទគ្រាប់ និងកើនឡើងនូវវត្តមានប្រភេទ ICE នេះ គឺជាសញ្ញាណនៃការបង្កគ្រោះថ្នាក់កាន់តែធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់អ្នកប្រើ» ។
មុនឆ្នាំ ២០១៥ អាចនិយាយបានថា កម្ពុជាគ្រាន់តែជាប្រទេសដែលទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់នៃគ្រឿងញៀនតិចតួចជាងគេក្នុងតំបន់។ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នបើយោងលើស្ថានភាពជាក់ស្ដែង យោងលើលទ្ធផលបង្ក្រាបរបស់សមត្ថកិច្ច និងកំណើនការបង្កើតថ្មី នៃមជ្ឈមណ្ឌលព្យាបាល និងស្តារនីតិសម្បទា កម្ពុជាបាននិងកំពុង ទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់ នៃបញ្ហាគ្រឿងញៀនដូចបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗទៀត។ នេះជាការលើកឡើងរបស់លោកកៅ ខុនដារ៉ា។
លោកកៅ ខុនដារ៉ា បញ្ជាក់ថា៖ «បើស្ថានភាពបែបនេះនៅតែបន្ត កម្ពុជានឹងអាចក្លាយជាប្រទេសដែលទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរជាងបណ្តាប្រទេសនានា» ។
លោកបន្តថា ការចរាចរ កែច្នៃ ផលិត និងជួញដូរ ករណីធំៗ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចអនុវត្តច្បាប់ថ្នាក់ជាតិ ធ្វើការបង្ក្រាបយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព និងទាន់ពេលវេលា។ ប៉ុន្តែករណីចែកចាយ លក់ដូរតូចតាច និងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនក្នុងមូលដ្ឋានភូមិ ឃុំ/សង្កាត់មួយចំនួន នៃរាជធានី-ខេត្ត នៅតែជាការរំខាន និងក្តីព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងរបស់ ប្រជាពលរដ្ឋ និងអាណាព្យាបាល ដែលត្រូវបន្តគិតគូរ និងចាត់វិធានការសមស្របបន្ថែមទៀត។
លោកកៅ ខុនដារ៉ា បន្ថែមថា បញ្ហាគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជា មានការវិវឌ្ឍឈានទៅរកភាពស្មុគស្មាញជាបន្តបន្ទាប់ពោលគឺ ពីអតីតជាប្រទេសគ្មានបញ្ហាគ្រឿងញៀន ទៅជាប្រទេសដែលមានគ្រឿងញៀនឆ្លងកាត់ ហើយបន្តជាប្រទេសឆ្លងកាត់ផង ប្រើប្រាស់ផង។ ចុងក្រោយ បច្ចុប្បន្ននេះ គឺបាននិងកំពុងក្លាយជាប្រទេសឆ្លងកាត់ កែច្នៃ ផលិត និងប្រើប្រាស់ ។
លោកថ្លែងថា៖ «ការនាំគ្រឿងញៀនចូលមកក្នុងប្រទេសនៅតែបន្តកើតមានកាន់តែខ្លាំង។ ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន នៅតែបន្តរីករាលដាលដល់សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងទីជនបទមួយចំនួន នៃរាជធានី-ខេត្ត»។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ចំនួនអ្នកប្រើគ្រឿងញៀនដែលមិនបានទៅទទួលសេវាព្យាបាលនៅតែជាបញ្ហាក្នុងមូលដ្ឋាន និងក្តីកង្វល់របស់ក្រុមគ្រួសារ និងសហគមន៍ ខណៈប្រជាជនក្នុងមូលដ្ឋាន កាន់តែសម្តែងពីការព្រួយបារម្ភចំពោះស្ថានភាព នៃការប្រើគ្រឿងញៀនក្នុងមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន។
នាយករងទទួលបន្ទុកផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត បានថ្លែងថា បញ្ហាគ្រឿងញៀននៅតែជាបញ្ហាមួយដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភនៅឡើយ និងកំពុងរីករាលក្នុងស្រុក បើទោះបីជាកម្ពុជាមានច្បាប់ និងមានយន្តការច្រើនក៏ដោយ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងដឹងហើយថា ពីមុនមកយើងមានគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល គឺភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាព ប៉ុន្តែយើងមើលករណីភូមិឃុំ មានសុវត្ថិភាព ក៏មិនទាន់អាចទប់ស្កាត់ ឬក៏បង្ក្រាបនៃការជួញដូរគ្រឿងញៀនបានដែរ ព្រោះអីបញ្ហាគ្រឿងញៀននេះវាមិនមែនកើតមានតែនៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញទេ វាវាយលុកចូលគ្រប់ច្រកល្ហកទៅហើយ »។
លោកជំរុញដល់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព និងបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយអប់រំបន្ថែមទៀត បើពុំនោះទេ កម្ពុជានឹងទទួលរងផលវិបាកនៃបញ្ហាគ្រឿងញៀន។
ប្រធានលេខាធិការដ្ឋាននៃគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន លោក នាក់ យុទ្ធា លើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជាមានទីតាំងនៅជិតតំបន់ត្រីកោណមាស ដូច្នេះមិនអាចគេចផុតពីការហៀរចូលគ្រឿងញៀនពីបណ្តាប្រទេសនៅតំបន់ត្រីកោណមាសបានទេ។ លោកថា ក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ តំបន់ត្រីកោណមាស បានប្រែក្លាយពីការផលិតអាភៀន ឬគ្រឿងញៀន ពីការផលិតបែបធម្មជាតិ មកផលិតបែបគ្រឿងញៀនសំយោគយ៉ាងសកម្មដែលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ។
លោកថា៖ «ដូច្នេះកម្ពុជាក៏បានទទួលរងយ៉ាងធំធេងដែរ ដោយពួកគេបានដឹកជញ្ជូនមកកម្ពុជា ហើយដឹកបន្តទៅកាន់ប្រទេសទី៣ តាមផ្លូវទឹក និងផ្លូវអាកាសជាដើម ខណៈក៏មានការប៉ុនប៉ងយកកម្ពុជាធ្វើជាទីកន្លែងកែច្នៃផលិតផងដែរ»។
ជាមួយនឹងការកើនឡើងនៃបញ្ហាគ្រឿងញៀនេះដែរ គណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ជំរុញដល់ពហុវិស័យខិតខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តឱ្យបានសម្រេចតាមផែនការយុទ្ធសាស្ត្ររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលឈានទៅទប់ស្កាត់ និងដោះស្រាយរាល់បញ្ហា និងវិបត្តិដែលកើតឡើងក្នុងមូលដ្ឋាន ជាពិសេសបញ្ហាគ្រឿងញៀន៕