.jpg)
កម្មករកំពុងលាបថ្នាំជញ្ជាំងនៅការដ្ឋានសំណង់ ១ កន្លែងក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
ភ្នំពេញៈ របាយការណ៍អន្តរជាតិស្តីពីសារធាតុអាសបេស្តុសនៃអង្គការអាហ្វីដាបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ មានសរសៃអាសបេស្តុសគ្រីសូថាយ៍ជិត ៣០០ តោន និងសម្ភារ ឬផលិតផលមានផ្ទុកអាសបេស្តុស (ACMs) ជាង ៥ ០០០ តោន ត្រូវបាននាំចូលមកកម្ពុជា បន្ទាប់ពីការស្រាវជ្រាវចុងក្រោយបានបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ពលរដ្ឋកម្ពុជាចំនួន ១៧០ នាក់ បានស្លាប់ដោយសារជំងឺបណ្តាលមកពីសារធាតុនេះ។
របាយការណ៍ និងការរកឃើញនេះ ត្រូវបានបង្ហាញកាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែកញ្ញា នៅក្នុងសិក្ខាសាលាស្តីពីការរៀបចំសេចក្តីព្រាងផែនទីបង្ហាញផ្លូវស្តីពីការកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ និងហានិភ័យនៃជំងឺដោយសារសារធាតុអាសបេស្តុស (សារធាតុរ៉ែស៊ីលីកាធម្មជាតិ) នៅកម្ពុជា នៅសណ្ឋាគារភ្នំពេញ។
របាយការណ៍ដែលមានចំណងជើងថា សេចក្តីព្រាងផែនទីបង្ហាញផ្លូវស្តីពីការកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ និងហានិភ័យនៃជំងឺដោយសារសារធាតុអាសបេស្តុសនៅកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ នាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា បានរាយការណ៍ថា មានសរសៃអាសបេស្តុសគ្រីសូថាយ៍ចំនួន ២៨៨ តោន ត្រូវបាននាំចូលមកកម្ពុជា។ តួលេខនេះ ត្រូវបានអះអាងថា មានបរិមាណខ្ពស់ជាងឆ្នាំកន្លងទៅបន្តិច ហើយវាក៏មានភាពស្រដៀងគ្នានឹងការរាយការណ៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិផងដែរ។ ក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំកន្លងទៅ ទិន្នន័យរបស់ UN COMETRADE ក៏រាយការណ៍អំពីការនាំចូលអាសបេស្គុសបន្ថែមក្នុងបរិមាណតិចតួច ប៉ុន្តែធ្វើឡើងច្រំដែល ដែលមានផ្ទុកនៅក្នុងស៊ីម៉ងត៍ ក៏ដូចជានៅក្នុងវាយនភណ្ឌផងដែរ។
របាយការណ៍ដដែលនេះ បានបង្ហាញថា៖ «ការនាំចូល ACMs មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាមានលក្ខណៈខុសៗ គ្នាពី ១ ឆ្នាំទៅ ១ ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែភាគច្រើនកម្ពុជានាំចូល ACM ពីប្រទេសចំនួន ៣ ។ បរិមាណនាំចូល ACM ដែលត្រូវបានកត់ត្រាក្នុងទិន្នន័យគយ កើនឡើងយ៉ាងគំហុកចាប់ពីឆ្នាំ ២០១៧ មក ដោយពេលនោះ បរិមាណបានកើនឡើងពី ២ ៧៩៧ តោន ទៅដល់ ៦ ៧៤០ តោនក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ហើយឡើងទៅដល់ ៨ ៥៩០ តោន ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ និង ៨ ៣៨៩ តោនក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ។ ការនាំចូល ACM ដែលបានរាយការណ៍ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ បានធ្លាក់ចុះជាខ្លាំងមកនៅត្រឹម ៥ ២៤៣ តោន (៣៧%) »។
សារធាតុអាសបេស្តុស ជាសារធាតុរ៉ែមួយប្រភេទធ្វើឱ្យផលិតផលមានគុណភាព ជាពិសេសគឺ ស្វិត រឹង ហើយតម្លៃថោកអាចទទួលយកបាន ក៏ប៉ុន្តែការប្រឈមនឹងសារធាតុអាសបេស្តុសអាចធ្វើឱ្យមានជំងឺ ដូចជា មហារីកសួត ហើយជាញឹកញាប់ សារធាតុនេះត្រូវបានគេហៅថា ជាឃាតករលាក់មុខ ព្រោះវាត្រូវការពេលវេលាច្រើនឆ្នាំ ដើម្បីចូលមកបំផ្លាញសុខភាពរបស់អ្នកដែលបានប៉ះពាល់ ឬក៏ទទួលរងឥទ្ធិពលពីសារធាតុអាសបេស្តុសនេះ ដែលភាគច្រើន វាវាយលុកចូលទៅក្នុងសួត និងផ្នែកផ្សេងទៀតនៃរាងកាយមនុស្ស។
លោក Steve Mullins ជាយុទ្ធនាករអន្តរជាតិស្តីពីសារធាតុអាសបេស្តុសនៃអង្គការអាហ្វីដា ដែលបានធ្វើបទបង្ហាញលើរបាយការណ៍នេះ បាននិយាយថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ការនាំចូលមកកម្ពុជា មាន ៤៧ ភាគរយនៃ ACM គឺនាំចូលពីប្រទេសថៃ និង ២៥ ភាគរយនាំចូលពីប្រទេសចិន និង ២៥ ភាគរយនាំចូលពីប្រទេសវៀតណាម។
លោកបានបន្តថា នេះជាការផ្លាស់ប្តូរដ៏ធំសម្បើមសម្រាប់ប្រទេសនាំចូលក្នុងរយៈពេល ១ ឆ្នាំ ខណៈទិន្នន័យដំបូងសម្រាប់ ឆ្នាំ ២០២២ បង្ហាញឱ្យឃើញថា សមាមាត្រនៃការនាំចូល ACM គឺនៅបន្ត ហើយប្រទេសថៃ ដែលជាប្រទេសប្រភពធំជាងគេលើសលប់ក្នុងការនាំចូលមកកម្ពុជា។
លោកថា៖ «ចំណុចនេះ ជាការចង្អុលបង្ហាញឱ្យឃើញថា មានបរិក្ខារផលិតកម្មក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទាំងនៅក្នុងវិស័យសំណង់ និងវាយនភណ្ឌដែលមានហានិភ័យក្នុងការប៉ះពាល់ជាមួយអាសបេស្តុស ក៏ដូចជាហានិភ័យនៃការកើតមានជំងឺបង្កដោយអាសបេស្តុសនៅពេលអនាគតសម្រាប់កម្មករនិយោជិត»។
យោងតាមទិន្នន័យរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និងទិន្នន័យបានមកពីនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា បានបង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជានាំចូល ACM បរិមាណច្រើនសម្រាប់វិស័យសំណង់ ក៏ដូចជាផលិតផលហ្វ្រាំងយានយន្ត ស៊ីម៉ងត៍អាសបេស្តុស និងវាយនភណ្ឌដែលមានផ្ទុកសារធាតុអាសបេស្តុស។
លោក Steve Mullins បានអះអាងថា មានការថយចុះជាខ្លាំងក្នុងការនាំចូល ACM ក្នុងចំណាត់ប្រភេទជាបន្ទះការ៉ូ និងឥដ្ឋ ក្នុងរយៈពេល ៥ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ តែបែរជាមានការនាំចូលវត្ថុធាតុដើមកែច្នៃក្នុងរយៈពេល ៥ ឆ្នាំកន្លងមក ដែលផ្ទុកសារធាតុក្រូស៊ីដូលីត (អាសបេស្តុសខៀវ) ក៏ដូចជាអាសបេស្តុសប្រភេទដទៃទៀតផងដែរ។
លោក Ken Takahashi សាស្ត្រាចារ្យនៃសាកលវិទ្យាល័យសុខភាពការងារ និងបរិស្ថានប្រទេសជប៉ុន និងជាទីប្រឹក្សាអន្តរជាតិនៃវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវជំងឺអាសបេស្តុសអូស្ត្រាលី បានធ្វើបទបង្ហាញចុងក្រោយរបស់ខ្លួនពីការរកឃើញនៅកម្ពុជាថា ការប៉ាន់ប្រមាណ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ មានករណីបាត់បង់ជីវិតពាក់ព័ន្ធនឹងអាសបេស្តុសនៅកម្ពុជាចំនួន ១៧០ នាក់។ ការស្លាប់បាត់បង់ជីវិតនេះ គឺបណ្តាលមកពីជំងឺមហារីកកោសិកាមេតូសេស្យូមនៅស្រោមសួត និងជំងឺមហារីកសួតពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺអាសបេស្តុស ខណៈការបាត់បង់ជីវិតនេះ ក៏មានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺមហារីកបំពង់ក និងមហារីកអូវែផងដែរ។
លោកថា៖ «កុំគិតថា តួលេខស្លាប់នេះ ជាចំនួនតិចតួចឱ្យសោះ។ ផលប៉ះពាល់របស់វា គឺនឹងកើតមានជាបន្តបន្ទាប់ នៅពេលយើងទទួលរងបន្តិចម្តងៗពីសារធាតុអាសបេស្តុសនេះចាប់ពី ២០ ទៅ ៣០ ឆ្នាំទៅ។ តួលេខនេះ មានការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងប្រមាណ ៤០ ភាគរយ នៃចំនួនអ្នកស្លាប់ប៉ាន់ប្រមាណចន្លោះឆ្នាំ ១៩៩០-២០១៩ »។
លោក ហ៊ុយ ហានសុង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការងារ និងជាអនុប្រធានកម្មវិធីកម្រងព័ត៌មានជាតិស្ដីពីសារធាតុ អាសបេស្តុស (CNAP) ថ្លែងថា កម្ពុជា កំពុងបន្តជជែកគ្នាក្នុងក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយ ហើយភ្លាមៗ គឺមិនអាចបង្កើតច្បាប់ ដើម្បីធ្វើការហាមឃាត់ការប្រើប្រាស់ និងការនាំចូលផលិតផល ដែលមានផ្ទុកសារធាតុអាសបេស្តុសទាំងស្រុងនោះទេ ព្រោះតែសារធាតុនេះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់ក្នុងសម្ភារ និងផលិតផលប្រើប្រាស់ជាង ៣ ០០០ ប្រភេទ។ កម្ពុជាត្រូវការពេលវេលាបន្ថែមទៀត ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹង និងហានិភ័យពីសារធាតុអាសបេស្តុសនេះទៅប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសធុរជន ឱ្យពួកគាត់ងាកមកចាប់អារម្មណ៍ និងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ ឬផលិតដោយខ្លួនឯងជាមុនសិន។ «យើងមិនអាចហាមភ្លាមអីភ្លាមបានទេ ព្រោះធម្មតាមានបញ្ហាផ្នែកពាណិជ្ជកម្មទៀត ដូច្នេះ យើងលុបជាបណ្តើរៗសិន»៕
