.jpg)
ការសម្តែងរបស់អ្នកចូលរួម និងជនពិការ ក្នុងសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលសិក្សាស្រាវជ្រាវស្តីពីការផ្សារភ្ជាប់គោលការណ៍ណែនាំស្តីពីកម្មវិធីផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងការលើកកម្ពស់អនាម័យ សម្រាប់ជនមានពិការភាព នាថ្ងៃទី ១៥ កញ្ញា។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញៈ ការសិក្សារបស់អង្គការ Water Aid កម្ពុជា និងសាកលវិទ្យាល័យអនាម័យ និងវេជ្ជសាស្ត្រត្រូពិកនៃទីក្រុងឡុងដ៍ (LSHTM) រកឃើញថា ការលើកកម្ពស់ទឹកស្អាត និងអនាម័យប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន គឺជាដំណោះស្រាយមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ជនមានពិការភាព ដោយរំពឹងថា លទ្ធផលនេះ នឹងជំរុញបន្ថែមក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងការលើកកម្ពស់អនាម័យ សម្រាប់ជនមានពិការភាពនៅកម្ពុជា។
នេះគឺជាការសិក្សាបែបគុណភាព ដែលមានរយៈពេល២ឆ្នាំ ចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ ២០២១ ដល់ឆ្នាំ ២០២២។ ការសិក្សានេះ បានជ្រើសរើសជនមានពិការភាពផ្សេងៗគ្នាចំនួន ១៦ រូប អ្នកថែទាំជនមានពិការភាព ៤ រូប នៅខេត្តស្វាយរៀង និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ព្រមទាំងជ្រើសរើសមន្ត្រីជំនាញថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ៧រូប និងតំណាងអង្គការដៃគូចំនួន ១០ ដែលកំពុងធ្វើកិច្ចការលើកកម្ពស់បញ្ហាទឹកស្អាត អនាម័យ និងការងារពិការភាពនៅកម្ពុជា។
តាមរបាយការណ៍សិក្សាស្រាវជ្រាវដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី ១៥ កញ្ញា បានបង្ហាញថា ២,១ ភាគរយនៃប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានអាយុលើសពី ៥ ឆ្នាំ គឺមានពិការភាព ខណៈជនមានពិការភាព ជួបប្រទះនឹងកម្រិតភាពក្រីក្រខ្ពស់ជាងជនដែលមិនមានពិការភាព ហើយជារឿយៗ ត្រូវបានផាត់ចេញពីការទទួលបានការអប់រំ និងសេវាសុខភាព។
ការសិក្សាដដែលឱ្យដឹងថា នៅប្រទេសកម្ពុជា ស្ទើរតែ ១ ភាគ ៣ នៃប្រជាជនទាំងអស់ មិនទទួលបានការផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងអនាម័យកម្រិតមូលដ្ឋានទេ ហើយប្រជាជន ២៦ ភាគរយ មានកង្វះអនាម័យជាមូលដ្ឋាន។ លទ្ធភាពទទួលបានទឹកស្អាត និងអនាម័យសម្រាប់ជនមានពិការភាពក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានការលំបាក ដោយសារបញ្ហាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ លទ្ធភាពមានកំណត់ និងចម្ងាយទៅកាន់ប្រភពទឹក និងបង្គន់អនាម័យ។
ការសិក្សាបង្ហាញថា៖ «ការអនុវត្តការប្ដេជ្ញាចិត្តគោលនយោបាយ ដែលមានបរិយាប័ន្នពិការភាព តម្រូវឱ្យមានជំហានច្បាស់លាស់ និងជាប់លាប់។ ជនមានពិការភាពជួបប្រទះការរើសអើងក្នុងគ្រប់វិស័យនៃជីវិត។ ចំណុចខាងក្រោមចាំបាច់ត្រូវយកមកពិចារណាដោយស្ថាប័នដែលធ្វើការលើវិស័យទឹកស្អាត និងអនាម័យ ដើម្បីជួយដោះស្រាយការរើសអើង និងការផាត់ចេញជនមានពិការភាព»។
ការសិក្សានេះ ក៏បានលើកអនុសាសន៍ជាច្រើន ដោយថា សកម្មភាពសំខាន់ៗទាំងនេះចាំបាច់ត្រូវកែសម្រួលសម្រាប់បរិបទនីមួយៗ និងកំណត់ដោយការសហការជាមួយអង្គការតំណាងជនមានពិការភាព និងអង្គការផ្តល់សេវាកម្មផ្សេងៗ។ ដើម្បីសម្រេចបាននូវសកម្មភាពទាំងនេះ ទាមទារឱ្យមានការសហការធ្វើការជាប្រព័ន្ធ។ វិធីសាស្ត្រដែលកាន់តែក្បោះក្បាយជាងនេះ ត្រូវសម្រេចឱ្យបានជាបណ្ដើរៗនូវសិទ្ធិទទួលបានទឹកស្អាត និងអនាម័យ សម្រាប់ជនមានពិការភាព ដែលអាចធ្វើឱ្យជីវិតរបស់ជនមានពិការភាពមានភាពប្រសើរឡើង។
លោកស្រី ផេង ប៉ារ៉ូហ្ស៊ីន ប្រធានគម្រោងកម្មវិធីលើកកម្ពស់បរិយាប័ន្ន នៃអង្គការ Water Aid កម្ពុជា និយាយថា ការសិក្សាពីការផ្សារភ្ជាប់គោលការណ៍ណែនាំថ្នាក់ជាតិស្តីពីកម្មវិធីផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងការលើកកម្ពស់អនាម័យសម្រាប់ជនមានពិការភាពជាមួយនឹងការអនុវត្តបទពិសោធកម្ពុជា បានធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងជួយកែលម្អការរួមបញ្ចូលពិការភាព ការបង្កើតគោលនយោបាយទឹកស្អាត និងអនាម័យ ដែលផ្សារភ្ជាប់នឹងសមភាពយេនឌ័រនៅប្រទេសមានចំណូលទាប និងមធ្យម។ លោកស្រី បន្តថា ទន្ទឹមនឹងនេះ រដ្ឋាភិបាលអាចបញ្ជ្រាបគោលការណ៍ណែនាំស្តីពីទឹកស្អាត និងអនាម័យប្រកបដោយបរិយាប័ន្នក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ។
លោកស្រី ផេង ប៉ារ៉ូហ្ស៊ីន បញ្ជាក់ថា៖ «របកគំហើញនៃការសិក្សាបានបង្ហាញថា លទ្ធភាពប្រើប្រាស់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ព្រមទាំងសេវាកម្មទឹកស្អាត និងអនាម័យសម្រាប់ជនមានពិការភាពនៅមានកម្រិតទាប ហើយមានតែព័ត៌មានតិចតួចប៉ុណ្ណោះដែលអ្នកថែទាំជនមានពិការភាពទទួលបានជំនួយ»។
លោកស្រីបន្តថា៖ «ការស្រាវជ្រាវបែបគុណវិស័យនេះ មានគោលបំណងសិក្សាពីការអនុវត្តគោលគំនិតស្នូល នៃសិទ្ធិមនុស្សតាមរយៈសេវាទឹកស្អាត និងអនាម័យពីទស្សនៈរបស់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល អ្នកផ្តល់សេវា និងសមាជិកសហគមន៍ដែលប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងអនាម័យ»។
កញ្ញា ងួន សុភកណិកា ទីប្រឹក្សាបច្ចេកទេសឯករាជ្យរបស់គម្រោងសិក្សា លើកឡើងពីលទ្ធផលសិក្សាថា ជនមានពិការភាពនៅតែជួបការលំបាកក្នុងការទទួលសេវាទឹកស្អាត និងអនាម័យក្នុងគ្រួសារ។ ស្ត្រីមានពិការភាព នៅជួបបញ្ហាកង្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទឹកស្អាត និងអនាម័យ ដែលចាត់ទុកជាជនងាយរងគ្រោះ ពិបាកប្រើប្រាស់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទឹកស្អាត និងអនាម័យ។
កញ្ញាបន្តថា ការសិក្សាក៏បានរកឃើញដែរថា ជនមានពិការភាពជាច្រើន មិនបានលាងសម្អាតរាងកាយឱ្យបានញឹកញាប់តាមពួកគេចង់បាននោះទេ ជាពិសេសពឹងផ្អែកលើអ្នកថែទាំ ដូចជាសកម្មភាពងូតទឹក ការប្រើប្រាស់បន្ទប់ទឹក និងការបោកគក់សម្លៀកបំពាក់ជាដើម។
កញ្ញានិយាយថា៖ «ក្រុមគោលដៅដែលបានផ្តល់សម្ភាសបានលើកឡើងថា ពួកគេចង់បានបង្គន់ធំជាងនេះ ដើម្បីឱ្យរទេះរុញអាចចូលទៅក្នុងបន្ទប់ទឹក ហើយបន្ទប់ទឹកដែលប្រើប្រាស់កន្លងទៅ ពុំទាន់មានជម្រាលបង្កភាពងាយស្រួល។ មួយវិញទៀតពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាកង្វះខាតថវិកា ដើម្បីកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ»។
លោក លន់ សាយតេង ប្រធាននាយកដ្ឋានថែទាំសុខភាពជនបទនៃក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទនិយាយថា ការគាំទ្រដល់ជនមានពិការភាពក្នុងវិស័យទឹកស្អាត និងអនាម័យ ពិតជាសំខាន់ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងគោលនយោបាយលើកកម្ពស់ទឹកស្អាត និងអនាម័យរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បច្ចុប្បន្ន ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទកំពុងយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងលើបញ្ហាការដាក់បញ្ចូលទឹកស្អាត និងអនាម័យប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន សម្រាប់ជនមានពិការភាព ដោយសារជនមានពិការភាព ជាក្រុមមនុស្សងាយរងគ្រោះ។ អាទិភាពសំខាន់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទឹកស្អាត និងអនាម័យ គឺគ្រប់គ្នាត្រូវចូលរួមគាំទ្រដល់លទ្ធភាពទទួលបានទឹកស្អាត និងអនាម័យប្រកដោយសមធម៌ យេនឌ័រ និងបរិយាប័ន្ន»។
បើតាមលោក លន់ សាយតេង បច្ចុប្បន្ន រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលធ្វើការក្នុងវិស័យទឹកស្អាត និងអនាម័យ កំពុងធ្វើការយ៉ាងមមាញឹក ដើម្បីលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងអនាម័យសម្រាប់ប្រជាជន តាមរយៈកិច្ចអន្តរាគមន៍ផ្សេងៗគ្នា។
ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ក៏បានអនុម័តគោលការណ៍ណែនាំជាតិស្ដីពីការលើកកម្ពស់ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងអនាម័យ សម្រាប់ជនពិការភាព និងមនុស្សចាស់នៅឆ្នាំ ២០១៧ ដោយបានផ្សព្វផ្សាយ និងផ្ដល់ការកសាងសមត្ថភាពដល់អ្នកអនុវត្តក្នុងវិស័យទឹកស្អាត និងអនាម័យ ដូចជាមន្ទីរអភិវឌ្ឍន៍ជនបទខេត្ត និងអង្គការដែលកំពុងធ្វើការពាក់ព័ន្ធជាមួយវិស័យទឹកស្អាត និងអនាម័យផងដែរ៕
