.jpg)
លោក ខៀវ សំផន នៅក្នុងបន្ទប់សវនាការក្នុងសាលាក្ដីខ្មែរក្រហមនាពេលកន្លងមក។ រូបថត ECCC
ភ្នំពេញៈ អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា (អ.វ.ត.ក) នឹងប្រកាសសាលដីកាក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០២ ពាក់ព័ន្ធនឹង ខៀវ សំផន នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២ ខាងមុខ ដែលជាសាលដីកាចុងក្រោយបិទផ្លូវតវ៉ា ហើយឈានទៅបញ្ចប់ដំណើរការកាត់ក្តីលើសំណុំរឿងខ្មែរក្រហម បន្ទាប់ពីសំណុំរឿង ០០៣ និង ០០៤ ត្រូវរំសាយ ពោលគឺសាលាក្តីខ្មែរក្រហមនឹងបិទបញ្ចប់ដំណើរការរបស់ខ្លួន ដែលបានប្រព្រឹត្តទៅអស់រយៈពេលជាង ១៦ ឆ្នាំ និងចំណាយថវិកាអស់ប្រមាណ ៣៣៧ លានដុល្លារ។
កាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២២ សាលាក្តីខ្មែរក្រហម បានចេញសេចក្តីប្រកាសពីគម្រោងប្រកាសសាលដីកាសំណុំរឿង ០០២/០២ ពាក់ព័ន្ធនឹង ខៀវ សំផន នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ២២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២ ឆ្លើយតបទៅនឹងបណ្តឹងសារទុក្ខរបស់លោក ខៀវ សំផន ក្រោយមិនសុខចិត្តទៅនឹងសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការសាលាដំបូងនៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហមលើសំណុំរឿង ០០២/០២។ សេចក្ដីសម្រេចលើសំណុំរឿង ០០២ វគ្គ ២ ដែលផ្ដន្ទាទោសឱ្យលោកជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត ក្រោមបទចោទប្រព្រឹត្តអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ប្រឆាំងនឹងជនជាតិវៀតណាម ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ និងការបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើអនុសញ្ញាក្រុងហ្សឺណែវ ខណៈខ្លួននៅកាន់អំណាច។ តុលាការបានដាក់បញ្ចូលទោសនេះជាមួយទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិតដែលបានប្រកាសនៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២/០១។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា អ្នកនាំពាក្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមបានបង្ហាញភាពវិជ្ជមានចំពោះការបិទបញ្ចប់ជាស្ថាពរនៃសំណុំរឿង ០០២/០២ នេះ បើទោះបីជាជនជាប់ចោទ នៅសល់តែលោក ខៀវ សំផន តែម្នាក់ក៏ដោយ។ លោក ខៀវ សំផន អតីតប្រមុខរដ្ឋនៃរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ បច្ចុប្បន្នមានអាយុ ៩១ ឆ្នាំ គឺជនជាប់ចោទតែម្នាក់គត់ដែលនៅរស់រានមានជីវិតក្នុងចំណោមជនជាប់ចោទ ៤ រូប នៅក្នុងសំណុំរឿង ០០២។
យ៉ាងណាក៏ដោយ សម្រាប់លោក នេត្រ ភក្ត្រា នេះគឺជាសមិទ្ធផលវិជ្ជមាននៃសាលាក្តីខ្មែរក្រហមក្នុងការដាក់ទោសឧក្រិដ្ឋជនប្រវត្តិសាស្ត្រលើការសម្លាប់រង្គាល និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងសម័យកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ជាពិសេសគឺស្វែងរកការពិត និងយុត្តិធម៌ ជូនដល់ជនរងគ្រោះនារបបខ្មែរក្រហម និងសម្រាប់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បន្តថា៖ «វាមានសារប្រយោជន៍ក្នុងការបង្ហាញប្រាប់ទៅដល់សាធារណជនថា ហេតុអ្វីខ្មែរក្រហមជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុង? ហេតុអ្វីចាប់បង្ខំឲ្យរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍? ហេតុអ្វីត្រូវបង្កើតសហករណ៍ ការសម្អាតផ្ទៃក្នុង និងអំពើអមនុស្សធម៌ផ្សេងទៀត? ជាការបង្ហាញការពិតសម្រាប់ជនរងគ្រោះទាំងអ្នកដែលបានបាត់បង់ជីវិត និងនៅរស់រានមានជីវិត ព្រមទាំងជាការស្តារកិត្តិយសនិងផ្សះផ្សាផ្លូវចិត្ត ជាពិសេសបំផុត គឺផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ»។
អ្នកនាំពាក្យសាលាក្តីខ្មែរក្រហមរូបនេះ បន្ថែមថា ទាំងសាលក្រមសំណុំរឿង ០០២/២ នេះ និងការជំនុំជម្រះកន្លងមក គឺជាមេរៀនមួយសម្រាប់ពិភពលោក ជាពិសេសកូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយឲ្យយល់ដឹងពីប្រវត្តិសាស្ត្រថា ការប្រព្រឹត្តអំពើសម្លាប់រង្គាលមនុស្សជិត ២ លាននាក់នោះ លទ្ធផលចុងក្រោយគឺត្រូវទទួលទោសចំពោះមុខច្បាប់ដូចនេះ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ វាក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំងពីកំហុសរបស់មេដឹកនាំប្រទេសមួយដែលបានដឹកនាំប្រទេសឆ្ពោះទៅរកគ្រោះមហន្តរាយ។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានគូសបញ្ជាក់ថា ដំណើរការក្តីរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហមជាង ១៦ ឆ្នាំ ដែលចំណាយកញ្ចប់ថវិការជិត ៣៣៧ លានដុល្លារមកនេះ គឺមានស្មារតីស្វែងរកការពិត និងយុត្តិធម៌ មិនមែនបង្កើតឡើងដើម្បីសងសឹកនោះឡើយ និងថា នេះជាគោលការណ៍បង្រួបបង្រួមជាតិ ដើម្បីសុខសន្តិភាព។
ស្រដៀងគ្នានេះ លោកមេធាវី សុក សំអឿន ជាមេធាវីការពារសិទ្ធិមនុស្សចាស់វស្សា និងជាអ្នកតាមដានដំណើរការក្តីរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម ១ រូបដែរនោះ យល់ថា ការបិទបញ្ចប់សំណុំរឿង ០០២ ត្រឹមនេះ គឺជាការល្អ ហើយលោកយល់ថា តុលាការកូនកាត់នេះ ដំណើរត្រឹមត្រូវតាមផ្លូវច្បាប់ទៅហើយ។ ចំណែកជនជាប់ចោទវិញក៏មានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ដែរ ដែលវាល្អជាងតុលាការធម្មតាទៅទៀត។
លោក សុក សំអឿន ដែលជាមេធាវីជំនាញផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ បន្ថែមថា សាលាក្តីខ្មែរក្រហមបានចូលរួមចំណែកច្រើនក្នុងការផ្តល់ការសិក្សារៀនសូត្រសម្រាប់កូនខ្មែរ ព្រមទាំងបានផ្តល់ការងារជូនបុគ្គលិកខ្មែរដែលអាចមានសមត្ថភាពជ្រោមជ្រែងផ្នែកយុត្តិធម៌សម្រាប់ជាតិ ហើយអាចជាគំរូសម្រាប់ប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជាផង។
ក្រៅពីនេះ លោកមេធាវី សុក សំអឿន សង្កត់ធ្ងន់ថា៖«លទ្ធផលនៃដំណើរការកាត់ក្តីនេះ ជាសញ្ញាប្រាប់ពិភពលោក ជាពិសេសមេដឹកនាំប្រទេសនានាថា ពួកគេមិនអាចគេចផុតពីផ្លូវច្បាប់ឡើយ។ ចូរកុំប្រព្រឹត្តអំពើផ្តេសផ្តាស។ ចំណែកដំណើរការកាត់ក្ដីវិញ វាជាថ្នាំព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្តសម្រាប់ជនរងគ្រោះទាំងអស់នៃរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។
សម្រាប់លោកបណ្ឌិត Timothy Williams ជាអ្នកស្រាវជ្រាវលើបញ្ហាឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍និងធ្លាប់សិក្សាពីបញ្ហាខ្មែរក្រហមផងដែរនោះ យល់ថា ដំណើរកាត់ក្តីរបស់របស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហមបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការផ្តល់យុត្តិធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ ទោះបីធ្លាប់មាននយោបាយលើកលែងទោសដល់មេដឹកនាំខ្មែរក្រហមកាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ ក្តី ប៉ុន្តែវាជាការដាក់បន្ទុកទទួលខុសត្រូវរបស់កំហុសមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមទាំងនោះ។
លោកបានបន្តថា៖ «វាជាដំណើរការកាត់ក្ដីដែលមានកម្រិត។ មានមនុស្សតិចណាស់ដែលតុលាការចាត់ទុកថា ជាអ្នកទទួលខុសត្រូវលើសោកនាដកម្មនៃរបបខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំបាននិយាយជាមួយអ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបនេះភាគច្រើន ហើយពួកគេមានអារម្មណ៍ថាវាមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ពេញលេញនៅឡើយទេ»។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ Timothy Williams បង្ហាញឆន្ទៈមួយចង់ឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ និងជាពិសេសរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បង្កើតគណៈកម្មធិការមួយដាច់ដោយឡែក ដើម្បីស្វែងរកការពិត ជុំវិញបញ្ហាខ្មែរក្រហម បើទោះបីលោកថា វាប្រហែលនឹងពិបាកសម្រេចបានព្រោះលក្ខខណ្ឌស្ថានការណ៍នយោបាយ។ បន្ថែមពីលើនេះ លោកក៏អំពាវនាវឲ្យមានមូលនិធិកាន់តែច្រើនក្នុងប្រទេស ដើម្បីផ្តល់ជូនការសិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀត លើការចងចាំចំពោះរបបខ្មែរក្រហមមួយនេះ៕
