លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឈឹម សុធារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការចិត្តសង្គមអន្ដរវប្បធម៌ (TPO)លើកឡើងថា ការដែលលោកសម្រេចចិត្ត ចុះធ្វើការផ្នែកសុខភាពផ្លូវចិត្ត នៅក្នុងសហគមន៍អស់រយៈពេលជិត៣០ឆ្នាំមកនេះ ក៏ព្រោះតែការព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្ត មិនអាចផាត់អ្នកជំងឺចេញពីក្រុមគ្រួសារ និងសហគមន៍បានទេ។
ការចុះទៅធ្វើការនៅតាមសហគមន៍ក្នុងរយៈពេលនេះក៏ជាផ្នែកមួយដែលនាំឱ្យលោកទទួលបាន«ពានរង្វាន់ណូបែលអាស៊ី»នាពេលថ្មីៗនេះផងដែរ។
មូលនិធិ Raymon Magsaysay កាលពីចុងខែសីហា បានប្រកាសផ្ដល់ពានរង្វាន់ Raymon Magsaysay ដែលជា«ពានរង្វាន់ណូបែលអាស៊ី» លើកទី៦៤ ឆ្នាំ២០២២ ដល់លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឈឹម សុធារ៉ាដែលបានប្រឹងប្រែងផ្តល់សេវាឱ្យប្រជាជននៅកម្ពុជាដែលមានជំងឺផ្លូវចិត្តអស់រយៈពេលជិត៣០ឆ្នាំនៅក្នុងសហគមន៍។
ការទទួលបានពានរង្វាន់នេះធ្វើឱ្យលោកសុធារ៉ា សប្បាយរីករាយយ៉ាងខ្លាំងព្រោះលោកមិនដែលនឹកស្មានថា ត្រូវទទួលបានពានរង្វាន់បែបនេះឡើយ ហើយលោកក៏មិនបានដឹងមុនដែរ។
នៅមុនទទួលបានពាននេះ លោកក៏ធ្លាប់ទទួលបានពានរង្វាន់២ផ្សេងទៀតដែរ តែបានដឹងជាមុននៅពេលជ្រើសរើសអ្នកទទួលពានរង្វាន់នេះព្រោះវាប្រៀបដូចជាការដាក់ពាក្យចូលរួមប្រឡងដែរ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងអត់ដឹងខ្លួនអីទាំងអស់អត់ដឹងថា នរណាមក Nominate ហើយគេយកព័ត៌មានយើងពីអ្នកណា ? យើងអត់បានដឹងអីទាំងអស់ ស្រាប់តែដល់ថ្ងៃ គេប្រកាសថា យើងបានពានរង្វាន់។ ដល់អ៊ីចឹង វាធ្វើឱ្យខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើល។ ខ្ញុំអត់ចង់ជឿខ្លួនឯង គិតថា អាហ្នឹងវាប្រហែលបោកប្រាស់តាមប្រព័ន្ធអនឡាញអីមិនដឹង ហើយគេហាមមិនឱ្យនិយាយប្រាប់អ្នកណាទៀត រឹតតែធ្វើឱ្យសង្ស័យ»។
ប៉ុន្តែអ្វីដែលធ្វើឱ្យលោកជឿថា ពានរង្វាន់នេះ ពិតជាត្រូវប្រគល់ឱ្យលោកមែននោះ បន្ទាប់ពីមូលនិធិនេះបានបង្ហាញភ័ស្តុតាង ដែលមានការតាមដានការងាររបស់លោករយៈពេល២ឆ្នំា តាមរយៈការសម្ភាសលោក ការសម្ភាសបុគ្គលិក និងការសម្ភាសមនុស្សផ្សេងៗទៀត នៅរាជធានីភ្នំពេញអំពីអ្វីដែលមូលនិធិបានស្គាល់លោក ក៏ដូចជាអង្គការ TPO ដែរ។
អ្វីដែលធ្វើឱ្យលោកទទួលបានពានរង្វាន់នេះគឺការផ្តល់សេវាឱ្យប្រជាជននៅកម្ពុជាដែលមានជំងឺផ្លូវចិត្តរយៈពេលជិត៣០ឆ្នាំនៅក្នុងសហគមន៍។
ការដែលលោកជ្រើសរើសធ្វើការនៅក្នុងសហគមន៍ពីព្រោះសុខភាពផ្លូវចិត្តមិនអាចផាត់អ្នកជំងឺចេញពីក្រុមគ្រួសារ និងសហគមន៍បានទេ ខណៈលោកលើកឡើងថា វេជ្ជបណ្ឌិតដែលរៀនបានខ្ពង់ខ្ពស់តាមធម្មតាចូលចិត្តធ្វើការនៅក្នុងទីក្រុង ឬក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ប៉ុន្តែលោកបែរជាមកធ្វើការនៅក្នុងសហគមន៍ទៅវិញ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតឈឹម សុធារ៉ាបញ្ជាក់ថា៖ «អ៊ីចឹងដើម្បីព្យាបាលជំងឺផ្លូវចិត្តហ្នឹងឱ្យជាសះស្បើយទាល់តែមានការចូលរួមពីក្រុមគ្រួសារនិងសហគមន៍។ អ៊ីចឹងការដែលខ្ញុំសម្រេចទៅសហគមន៍ជាមួយអង្គការ (TPO) ហ្នឹងគឺជាចំណុចសំខាន់មួយដែលគេឱ្យតម្លៃខ្ពស់»។
ការងារមួយទៀត ដែលធ្វើឱ្យលោកទទួលបានពានរង្វាន់ដែរនោះ គឺទាក់ទងនឹងសាលាក្តីខ្មែរក្រហម ពីព្រោះមូលនិធិនេះ ឱ្យតម្លៃដល់លោកដោយសារលោក គឺជាជនរងគ្រោះដែលជាកុមារកងចល័តក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។
ក្រោយរបបខ្មែរក្រហម លោកបានទទួលការសិក្សារហូតដល់បានក្លាយជាវេជ្ជបណ្ឌិត ហើយត្រឡប់ទៅជួយជនរងគ្រោះវិញ។
ការងារមួយទៀត ដែលធ្វើឱ្យលោកទទួលបានពានរង្វាន់នេះគឺលោកបានធ្វើការសិក្សាទៅលើជំងឺបាក់ស្បាតហើយបានយកចំណេះដឹង ពីលោកខាងលិច មកកែសម្រួលឱ្យសមស្របទៅនឹងវប្បធម៌របស់ខ្មែរ ដែលធ្វើឱ្យមូលនិធិនេះ ផ្តល់តម្លៃខ្ពស់លើការងារនេះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ចំណុចមួយទៀត ខ្ញុំសង្កេតឃើញគឺគេថា ខ្ញុំរៀនបានខ្ពង់ខ្ពស់ អ្នកខ្លះគេអាចរត់ទៅធ្វើការនៅស្រុកក្រៅ បានប្រាក់ខែច្រើន រស់នៅជីវភាពអីសមរម្យល្អជាងអ៊ីចឹង ប៉ុន្តែខ្ញុំបានមកធ្វើការនៅកម្ពុជាវិញ។ អ៊ីចឹង ចំណុចទាំងអស់ហ្នឹងហើយ ដែលគេគិតថា ខ្ញុំមានលក្ខណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទទួលពានហ្នឹង»។
លោកបន្ថែមថា បច្ចុប្បន្ន បញ្ហាជំងឺផ្លូវចិត្តកើនឡើងស្ទើរតែគ្រប់ប្រទេស។ ប្រទេសកម្ពុជាមានបញ្ហាជំងឺផ្លូវចិត្តច្រើនកន្លងមករួចទៅហើយ ខណៈសេវាផ្លូវចិត្ត មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយ។
លោកថា៖ «ដូច្នេះ បញ្ហាផ្លូវចិត្តហ្នឹងវាអត់ទាន់បាត់ទៅណាទេ វានៅតែមាន ហើយវាមានថែមទាំងកើនឡើងទៀតផង។ ចំណុចមួយទៀតគឺយើងដឹងហើយថ្មីៗនេះ គឺបញ្ហាកូវីដ គឺគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ ដែលអ្នកណាក៏ឆ្លងកូវីដ ហើយអ្នកណាក៏មានប៉ះពាល់បញ្ហាផ្លូវចិត្តដែរ»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតឈឹម សុធារ៉ាបញ្ជាក់ទៀតថា ការយល់ដឹងរបស់ប្រជាជនទាក់ទងនឹងផ្លូវចិត្តនៅទាបនៅឡើយប៉ុន្តែបើប្រៀបធៀបកាលដែលលោកចាប់ផ្តើមធ្វើការដំបូង កាលពីជាង២០ឆ្នាំមុន ជាមួយពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រជាជនមានការចេះដឹងច្រើនទាក់ទងនឹងផ្លូវចិត្ត។
ពួកគាត់មិនខ្លាចនឹងការនិយាយថា ពួកគាត់មានបញ្ហាផ្លូវចិត្ត ហើយស្វែងរកសេវាផ្លូវចិត្ត ជាពិសេសក្មេងៗជំនាន់ក្រោយ ដែលមានការយល់ដឹងពីបញ្ហាផ្លូវចិត្ត ហើយថែមទាំងជួយឪពុកម្តាយឱ្យស្វែងរកការព្យាបាលផ្លូវចិត្តទៀតផង។
លោកផ្តាំផ្ញើដល់ប្រជាជនថា មិនត្រូវខ្លាចក្នុងការប្រាប់ថា ខ្លួនឯងមានជំងឺផ្លូវចិត្តនោះទេ និងស្វែងរកការព្យាបាល ពីព្រោះក្នុងមួយជីវិតរស់នៅគឺតែងតែរងនូវការប៉ះទង្គិចផ្លូវចិត្ត។ ការលាក់លៀមអំពីបញ្ហាផ្លូវចិត្តនឹងកាន់តែធ្វើឱ្យពិបាក ដែលមិនអាចរកការជួយបានទាន់ពេលវេលា ហើយនឹងធ្វើឱ្យបញ្ហាផ្លូវចិត្តកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។
អង្គការ TPO បានផ្តល់សេវាទាក់ទងផ្លូវចិត្តដល់មនុស្សប្រមាណ១ម៉ឺននាក់ក្នុង១ឆ្នាំ។ ដូច្នេះ ក្នុងរយៈពេលជាង២០ឆ្នាំមកនេះ គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៧ អង្គការនេះ បានជួយផ្តល់សេវាផ្លូវចិត្តដល់មនុស្សចំនួនជាង២០ម៉ឺននាក់ ដែលរួមមានអ្នកជំងឺ អ្នកដែលចូលរួមបណ្តុះបណ្តាល អ្នកដែលចូលរៀនសូត្រ អ្នកចូលទទួលការប្រឹក្សា អ្នកដែលចូលរួមក្នុងក្រុមជួយខ្លួនឯង និងអ្នកដែលព្យាបាល។
តាំងពីដើមមក លោកសុធារ៉ា មិនដែលចង់ក្លាយជាគ្រូពេទ្យទេ។ លោកចង់ក្លាយជាស្ថាបត្យករដោយស្រមៃចង់សាងសង់អគារខ្ពស់ៗនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដូចនៅទីក្រុងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិក ឬទីក្រុងតូក្យូ ប្រទេសជប៉ុន។
ប៉ុន្តែសម័យខ្មែរក្រហមបានផ្លាស់ប្តូរក្តីស្រម័យរបស់លោក។ លោកបញ្ជាក់ថា បន្ទាប់ពីចប់សម័យខ្មែរក្រហម គ្រូពេទ្យមានចំនួនតែប្រមាណ៤០នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលនៅមានជីវិត ហើយក៏ឈឺចាប់ទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្តដូចប្រជាជនទូទៅដែរ។
នៅពេលនោះ ដោយមើលឃើញថា ពេលឈឺ មិនមានសេវាពេទ្យល្អត្រឹមត្រូវ អាចជួយព្យាបាលជំងឺបាន ម្តាយរបស់លោក ក៏ឱ្យលោកត្រូវតែរៀនពេទ្យ ព្រោះយ៉ាងហោចណាស់ ក៏បានជួយព្យាបាលសមាជិកគ្រួសារដែរ។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុធារ៉ាដែលកំព្រាឪពុកតាំងពីនៅវ័យកុមារ នៅមុនសម័យខ្មែរក្រហមបញ្ជាក់ថា៖«នៅពេលដែលអត់មានសមាជិកក្នុងគ្រួសារជាពេទ្យ ពេលឈឺអីគឺយើងមានការពិបាក»។
លោកឈឹម សុធារ៉ាបានសិក្សាខាងផ្នែកវិជ្ជសាស្ត្រនៅសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសុខាភិបាលពីឆ្នាំ១៩៨៦ ដល់ឆ្នាំ១៩៩២។
ក្នុងឆ្នាំ១៩៩២-១៩៩៣ លោកធ្វើការជាអ្នកបកប្រែផ្នែកគិលានដ្ឋាន ឱ្យអ៊ុនតាក់ផង និងពិនិត្យព្យាបាលអ្នកជំងឺផងនៅខេត្តព្រះវិហារ ជាពេលដែលលោកជួបអ្នកជំងឺច្រើនគួរសម ដែលទាក់ទងនឹងផ្លូវចិត្តតែមិនដឹងថា ត្រូវព្យាបាលបែបណា។
ដល់ឆ្នាំ១៩៩៣-១៩៩៤ លោកធ្វើការនៅមន្ទីរពេទ្យខេត្តកំពង់ឆ្នាំងជាគ្រូពេទ្យវះកាត់ ដែលនៅពេលនោះលោកបានជួបស្ត្រីដែលឆ្លងទន្លេ ហើយប្រែក្លាយទៅជាវិកលចរិត និងជួបមនុស្សមួយចំនួនដែលត្រូវបានដឹកមកកាន់មន្ទីរពេទ្យដោយសារការសម្លាប់ខ្លួន។
ទាំងនេះធ្វើឱ្យលោកឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានមនុស្សមានស្ថានភាពបែបនេះ ហើយហេតុអ្វីបានជាមនុស្សមានជំងឺបែបនេះ។
តើនេះគឺជាជំងឺ ឬក៏ជាអ្វី? ដូច្នេះ ទើបក្នុងឆ្នាំ១៩៩៤ លោកបានចូលរៀនឯកទេសផ្លូវចិត្តរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៩៨។
បន្ទាប់មកទៀត លោកបានបន្តការសិក្សានៅប្រទេសអូស្ត្រាលីក្នុងថ្នាក់អនុបណ្ឌិតនៅសាកលវិទ្យាល័យ New South Wales នៅទីក្រុង Sydney រយៈពេល១ឆ្នាំកន្លះ។ លោកបានត្រឡប់មកកម្ពុជានិងបានធ្វើការនៅមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត ពីឆ្នាំ២០០០ដល់ឆ្នាំ២០០២។
ក្នុងអំឡុងពេលធ្វើការនៅមន្ទីរពេទ្យនេះ លោកបានចុះធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅតាមបណ្តាខេត្ត ហើយនៅពេលនោះ ស្ត្រីម្នាក់ដែលរស់នៅតំបន់ដាច់ស្រយាល ក្នុងខេត្តមួយ ដែលធ្លាប់ទទួលការព្យាបាលពីលោកនៅមន្ទីរពេទ្យ បានមកជួបលោក។
លោកសួរស្ត្រីរូបនោះថា តើធ្វើដំណើរនៅម៉ោងប៉ុន្មាន ដើម្បីទៅបើកថ្នាំនៅមន្ទីរពេទ្យនាពេលព្រឹក។ ស្រ្តីរូបនោះឆ្លើយថា គឺធ្វើដំណើរតាំងពីម៉ោង២យប់។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិតថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា ដូចជាអាណិតគាត់ ព្រោះគាត់ត្រូវធ្វើដំណើរឆ្ងាយណាស់តាំងពីម៉ោង២យប់ទៅដល់នោះម៉ោង៧ព្រឹក ដើម្បីចូលមើលហើយនៅពេលនោះគឺមាន Doctor តិច។ អ៊ីចឹងចំណាយពេល១ព្រឹកទម្រាំបានថ្នាំ ហើយត្រឡប់មកផ្ទះវិញ គឺពិបាកមែនទែន។ អ៊ីចឹងហើយដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំផ្លាស់ប្តូរការគិត។ ខ្ញុំគិតថា ការព្យាបាលផ្លូវចិត្តគឺត្រូវតែធ្វើនៅក្នុងសហគមន៍ ត្រូវតែមានសេវាដល់ប្រជាជនក្នុងសហគមន៍»។
នៅពេលអង្គការ TPO ប្រកាសជ្រើសរើសបុគ្គលិកជានាយកអង្គការនេះ លោក ឈឹម សុធារ៉ាក៏បានដាក់ពាក្យប្រឡងចូលហើយក៏បានប្រឡងជាប់ក្នុងមុខតំណែងនេះ។
នៅពេលបន្ទាប់មក លោកក៏បានលាឈប់ធ្វើការងាររដ្ឋ។ លោកបានធ្វើការនៅអង្គការ TPO នេះរហូតដល់ឆ្នាំ២០០៨ ជាឆ្នាំដែលលោកបន្តការសិក្សាថ្នាក់បណ្ឌិតនៅសាកលវិទ្យាល័យ Monash នៅទីក្រុង Melbourn ប្រទេសអូស្រ្តាលី រយៈពេលជាង៥ឆ្នាំរហូតដល់ឆ្នាំ២០១៤។
នៅទីនោះ លោកមានឱកាសសិក្សាពីជំងឺបាក់ស្បាត។ លោកបានត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញហើយបានបន្តធ្វើការនៅអង្គការ TPO ដដែល រហូតមកពេលបច្ចុប្បន្ន។
លោករៀបរាប់ថា លោកក៏បានជួបការលំបាកផងដែរ ក្រោយពីសម័យខ្មែរក្រហម ដោយសារម្តាយរបស់លោកតែម្នាក់ឯង ត្រូវចិញ្ចឹមកូន២នាក់ គឺរូបលោក និងប្អូនប្រុសលោក ខណៈបងស្រីរបស់លោកបានស្លាប់នៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម។
លោករៀបរាប់ថា៖ «ការរស់នៅពិបាក ពីព្រោះម៉ាក់គាត់ធ្វើការរដ្ឋ ហើយអត់មានចំណូល គឺពិបាកខ្លាំង អង្កររបបឱ្យហ្នឹងញ៉ាំអត់ដល់ដាច់ខែគឺត្រូវខ្វះ ហើយពេលត្រូវការរៀនសូត្រអីគឺខ្វះលុយសម្រាប់រៀន អត់មានលុយរៀនគួរថែម អត់មានខោអាវស្លៀកពាក់ស្អាត។ ខ្ញុំជឿថា ពេលហ្នឹងវាលំបាកសឹងតែគ្រប់គ្នាហ្នឹង គ្រាន់តែថា មានអ្នកខ្លះគេលំបាកតិច លំបាកខ្លាំង។ អ៊ីចឹង នៅពេលហ្នឹង ខ្ញុំតែងតែមានក្តីស្រមៃថា នឹងធ្វើការអ្វីមួយឱ្យបានធំដុំ ជាពិសេសគឺស្រមៃចង់ទៅរៀននៅបរទេសតែម្តង ដើម្បីមានចំណេះដឹង ដើម្បីធ្វើការងារ ដើម្បីឱ្យបានការងារល្អអីជាដើម»៕