ភ្នំពេញៈ លោក នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន បាន​ព្រមាន​ធ្ងន់ៗ​ទៅកាន់​បក្ស​នយោបាយ​ណា​ក៏ដោយ ដែល​ផ្សារភ្ជាប់​ទៅនឹង​លោក សម រង្ស៊ី ដែល​តុលាការ​បាន​កាត់ទោស​ជា​ទណ្ឌិត​នោះ អាច​នឹងរង​ការរំលាយ​គណបក្ស​ចោល ដោយសារ​លោក ​រង្ស៊ី​ បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ផ្តួលរំលំ​រដ្ឋាភិបាល​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០២៣​។ លោក​ក៏​ប្រកាស​ស្វាគមន៍​ឱ្យ​មេបក្ស​ប្រឆាំង​រូបនេះ​វិល​ចូល​ស្រុក ដោយ​ចាប់បញ្ជូន​ចូល​ពន្ធនាគារ​។

ការព្រមាន​នេះ​ធ្វើឡើង បន្ទាប់ពី​លោក សម រង្ស៊ី នៅ​ថ្ងៃទី​ ១៦ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​ ២០២២ បាន​បង្ហោះ​សារ​ភ្ជាប់​ជាមួយ​ឃ្លីប​វីដេអូ ដែល​មាន​ខ្លឹមសារ​ថា​៖ «​ជូន​ចំពោះ​ប្រជារាស្ត្រ​ខ្មែរ និង​កងកម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ត្រូវតែ​មាន​ការផ្លាស់ប្តូរ​នៅ​កម្ពុជា​ក្នុង​ឆ្នាំ ​២០២៣»​។

ជាមួយ​គ្នា​នេះ លោក​បាន​អំពាវនាវ​ដល់​កងកម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ ក៏ដូចជា​ប្រជាពលរដ្ឋ ងើបឡើង​ប្រឆាំង​នឹង​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន សែន និង​បាន​អះអាងថា លោក​នឹង​វិលត្រឡប់​ចូល​ទឹកដី​កម្ពុជា​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០២៣ ខាងមុខនេះ​។

ឆ្លើយតប​នឹង​ការលើកឡើង​នេះ នៅឯ​ពិធី​ប្រគល់​សញ្ញាបត្រ​ដល់​និស្សិត​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​ជាតិ​គ្រប់គ្រង នា​ថ្ងៃទី ​១៧ តុលា លោក​ ហ៊ុន សែន បាន​បញ្ជាក់​ជា​សាធារណៈ​ថា គណបក្ស​ណា​ក៏ដោយ ដែល​ទាក់ទង​ជាមួយ​លោក​សម រង្ស៊ី អាច​ប្រឈម​នឹង​ការ​ប្តឹង​ទៅ​តុលាការ​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ឆ្នាំ​ ២០២៣ ជា​ឆ្នាំ​បោះឆ្នោត តើ​អ្នកឯង​ចង់​ប្រើ​កម្លាំង​ប្រដាប់​អាវុធ​ឬ​? តើ​អ្នកឯង​ចង់​ចេញ​ដំណើរ​បែប​ហិង្សា ផ្តួល​រំលំ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ប្រជាធិបតេយ្យ​? មិន​គិតពី​ជំរុញ​ប្រជាធិបតេយ្យ​តាមរយៈ​ការបោះឆ្នោត គិតតែ​ពី​ប្រមូល​មនុស្ស​ផ្តួលរំលំ​ ហ៊ុន សែន ឱ្យ​បាន​ឆ្នាំ​ ២០២៣ ហើយ​ឱ្យ​កម្លាំង​ប្រដាប់អាវុធ​ងើបឡើង​។ នេះ​ហើយ​រឿង​ជាប់គុក ជាប់ច្រវាក់​»​។

លោក​បញ្ជាក់​ថា​៖ «​ចាំ​ឱ្យបាន គណបក្ស​ណា​ក៏ដោយ ដែល​ផ្សារភ្ជាប់​ខ្លួន​ជាមួយ​ទណ្ឌិត​នេះ​ [​សម រង្ស៊ី​] នឹង​ត្រូវ​ទទួល​បាន​នូវ​ការ​ប្តឹងផ្តល់​ទៅកាន់​តុលាការ ហើយ​បក្សនយោបាយ​នានា សាក​ហ៊ាន​ភ្ជាប់​ខ្លួន​ជាមួយ ​[​លោក​ សម រង្ស៊ី​] អាច​ចូល​ទៅក្នុង​ការរំលាយ​គណបក្ស​នោះ​បន្តទៀត​»​។

លោក​បាន​បន្ថែមថា គណបក្ស​ផ្សេង​មាន​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការនិយាយ និង​ធ្វើ​នយោបាយ​ពាក់ព័ន្ធ​ការបោះឆ្នោត ប៉ុន្តែ​បើ​គណបក្ស​នោះ​ចូល​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​មាន​លក្ខណៈ​ផ្តួលរំលំ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ប្រជាធិបតេយ្យ ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​ធម្មនុញ្ញ គឺ​ទទួល​បាន​នូវ​ការផ្តន្ទាទោស​។

លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ក៏បាន​ប្រកាស​ដាក់ចេញ​នូវ​គោលនយោបាយ កម្ចាត់​ចេញ​នូវ​មនោគមន៍វិជ្ជា​ជ្រុលនិយម និង​ព្រមាន​ចាប់ខ្លួន​លោក​ សម រង្ស៊ី នៅពេល​ចូល​ទឹកដី​កម្ពុជា​។ លោក​បញ្ជាក់ថា​៖ «​ខ្ញុំ​សូមបញ្ជាក់​ថា ខ្ញុំ​មិនដែល​ហាមឃាត់​យន្តហោះ​ដឹក​ [​សម រង្ស៊ី​]​ មក​ខ្មែរ​ទេ​។ ប៉ុន្តែ​អ្វីដែល​ខ្ញុំ​បញ្ជាក់​មក​ដល់​ស្វាគមន៍​ដោយ​ខ្នោះ ហើយ​កុំ​សង្ឃឹម​លោក​ ហ៊ុន សែន ចុះហត្ថលេខា​លើកលែង​ទោស​នោះ​»​។

អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ដែល​ជា​បក្សប្រឆាំង​ធំជាងគេ​នៅ​កម្ពុជា លោក ថាច់ សេដ្ឋា ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ថា ការ​ថ្លែង​របស់​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​នាពេលនេះ​មិនមែន​ជា​លើក​ទី ​១​ ទេ ដោយ​លោក​ចាត់ទុក​ជា​ការរំឭក​ដល់​គណបក្ស​នយោបាយ​ទាំងអស់​កុំឱ្យ​ធ្វើ​អ្វីដែល​ខុសពី​ច្បាប់​ស្តីពី​គណបក្ស​បច្ចុប្បន្ន​។

លោក​បាន​ថ្លែងថា​៖ «​ត្រង់ចំណុច​នេះ​ជា​ចំណុច​មួយ​សំខាន់ ដែល​យើង​ត្រូវ​គិតថា គណបក្ស​នីមួយៗ​តែងតែ​មាន​ប្រវត្តិ​របស់ខ្លួន​។ អ៊ីចឹង​ហើយ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ក៏​មាន​ការ​ប្រិតប្រៀង ហើយ​ប្រកាន់​គោលការណ៍​យ៉ាង​ខ្ជាប់ខ្ជួន​ក្នុង​ការគោរព​ច្បាប់​ស្តីពី​គណបក្ស បើទោះបី​ថា ច្បាប់​នេះ​មិនល្អ​ឥតខ្ចោះ​ក៏ដោយ​»​។

សហស្ថាបនិក​គណបក្ស​កែទម្រង់​កម្ពុជា លោក​ អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន លើកឡើង​ថា ការ​ថ្លែង​របស់​លោក​ ហ៊ុន សែន នោះ​អាច​សំដៅ​ទៅលើ​គណបក្ស​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​លោក​ សម រង្ស៊ី តែប៉ុណ្ណោះ​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ខ្ញុំ​គិតថា ប្រហែល​ជា​លោក​ [​ហ៊ុន សែន​] សំដៅ​ទៅលើ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន ដែល​កំពុង​មាន​កម្លាំង​ខ្លាំង​គាំទ្រ ហើយ​ឃើញ​ថា អាច​ចោទ​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​ឯកឧត្តម​ សម រង្ស៊ី ជាដើម ព្រោះ​ឯកឧត្តម​ សម រង្ស៊ី ជា​អ្នកបង្កើត​តាំងពី​ដើម គណបក្ស​ជាតិខ្មែរ គណបក្ស សម រង្ស៊ី ហើយ​ក្រោយមក​ប្រែ​ទៅ​ជា​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​»​។

បើតាម​លោក ​អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន សម្រាប់​លោក​មិនមាន​ការព្រួយបារម្ភ​ចំពោះ​ការព្រមាន​នោះទេ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែល​លោក​ព្រួយបារម្ភ​នោះ ការ​ថ្លែង​នេះ​អាច​នឹង​ធ្វើឱ្យ​ប្រជាធិបតេយ្យ​មាន​ការធ្លាក់ចុះ​ និង​ផុយស្រួយ​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​អ្វីដែល​ខ្ញុំ​ព្រួយបារម្ភ គឺថា​បើសិន​នៅតែ​មាន​ការជំរុញ​ចង់​ប្តឹង​ ដើម្បី​រំលាយ​គណបក្ស​នេះ គណបក្ស​នោះ​ខ្ញុំ​ជឿថា ដំណើរការ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅក្នុង​ប្រទេស​ច្បាស់​ជា​មាន​បញ្ហា​ច្រើន ហើយ​មាន​ភាព​ផុយស្រួយ​»​។

លោក​បន្ថែមថា​៖ «​ព្រោះ​យើង​ឃើញ​ថា កន្លងមក នៅពេល​ដែល​យើង​រំលាយ​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ ធ្វើឱ្យ​មានការ​-​ប្រឈម​ច្រើនណាស់​។ ទាំង​សហគមន៍​អន្តរជាតិ មតិ​ជាតិ​មើលឃើញ​ថា ដំណើរការ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ក្នុង​ប្រទេស​មិនល្អ ហើយ​ប៉ះពាល់​ដល់​សម្ពាធ​អន្តរជាតិ​ផ្នែក​សេដ្ឋកិច្ច​ជាដើម ទាំង​អ្នក​វិនិយោគទុន អ្នក​ផ្តល់​ជំនួយ​»​។

ទោះយ៉ាងណា​លោក​ថា គណបក្ស​របស់​លោក​បាន​ត្រៀមខ្លួន​ជាស្រេច ដើម្បី​ចូលរួម​ប្រកួត​ប្រជែង​ការបោះឆ្នោត​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០២៣ និង​ជំរុញ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​អនុវត្ត​សិទ្ធិ​នយោបាយ​ប្រកប​ដោយ​តម្លាភាព​។

លោក​បញ្ជាក់ថា​៖ «​យើង​ក៏​ត្រៀមខ្លួន​ដែរ ប៉ុន្តែ​យើង​កំពុង​តស៊ូ​មតិ​ការបោះឆ្នោត​នោះ​ទទួល​យក​បាន​អត់ អំពី​សេរី និង​យុត្តិធម៌​។ បើសិន​ជា​មាន​ការគាបសង្កត់​ខ្លាំងពេក ឬក៏​មាន​ការជ្រៀតជ្រែក​ពី​អាជ្ញាធរ​ធ្វើឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ស្មារតី​នៃ​ការចូលរួម​នោះ​ក៏​យើង​ពិបាក​ដែរ​»​។

ប្រធាន​វិទ្យាស្ថាន​ទំនាក់​ទំនង​អន្តរជាតិ​នៃ​រាជបណិ្ឌត្យ​សភា​កម្ពុជា លោក គិន ភា បាន​ថ្លែងថា នេះ​ជា​សារ​ព្រមាន​ដោយ​ចំហ​មួយ ដើម្បី​កុំឱ្យ​គណបក្ស​ផ្សេងៗ​ភ្ជាប់​ខ្លួន​ទៅនឹង​លោក​ សម រង្ស៊ី​។

លោក​ថា​៖ «​យើង​ដឹង​ហើយ​គណបក្ស​ដែល​ភ្ជាប់​ខ្លួន​ទៅ​លោក​ សម រង្សី គឺ​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​បច្ចុប្បន្ន​។ ទាំង​គណបក្ស​ភ្លើងទៀន​ខ្លួនឯង​ក៏​ព្យាយាម​កេងចំណេញ​លើ​ឥទ្ធិពល​ដែល​សេសសល់​របស់​លោក​ សម រង្ស៊ី ហើយ​លោក​សម រង្ស៊ី ខ្លួនឯង​ក៏​ព្យាយាម​បង្ហាញខ្លួន​គាត់​ថា នៅ​ពីក្រោយ​គណបក្ស​នេះ​។ អ៊ីចឹង​សកម្មភាព​នេះ​នាំ​ផលវិបាក សម្រាប់​គណបក្ស​ទៅវិញ​ទេ​»​។

លោក​ គិន ភា ក៏បាន​លើក​ពី​ច្បាប់​ស្តីពី​គណបក្ស​នយោបាយ ដែល​ធ្វើ​វិសោធនកម្ម​ថ្មី គឺ​មិន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​គណបក្ស​មានការ​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​នឹង​ទណ្ឌិត ដែល​ត្រូវបាន​ផ្តន្ទាទោស ហើយ​មាន​សាលក្រម ជា​ស្ថាពរ​នោះទេ​។

អ្នកនាំពាក្យ​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា លោក​ សុខ ឥសាន ក៏បាន​បញ្ជាក់​ពី​មូលហេតុ​ដែល​គណបក្ស​នយោបាយ​ក្នុងស្រុក​មិនអាច​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​លោក​ សម រង្ស៊ី ដោយសារ​លោក​ សម រង្ស៊ី បាន​បង្កើត​បក្ខពួក​ក្រុម​ឧទ្ទាម​នៅក្រៅ​ស្រុក ដើម្បី​ផ្តួលរំលំ​រដ្ឋាភិបាល​ស្របច្បាប់​កម្ពុជា ដែល​ជា​ទង្វើ​រំលោភ​លើ​គោលការណ៍​ប្រជាធិបតេយ្យ និង​ច្បាប់​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ជាតិ​។

លោក​បាន​ថ្លែងថា​៖ «​ក្រុម​ណា​ដែល​ចូល​ដៃ​ជាមួយ​ក្រុម​ឧទ្ទាម​ក្រៅច្បាប់​របស់​ទណ្ឌិត​ សម រង្ស៊ី គឺ​សុទ្ធតែ​ជា​ក្រុម​ល្មើសច្បាប់​ទាំងអស់ ព្រោះ​ សម រង្ស៊ី ជា​ទណ្ឌិត​ក្បត់ជាតិ​ទៅហើយ ដោយ​តុលាការ​បាន​កាត់ទោស​ឱ្យ​ជាប់​ពន្ធនាគារ​ជាង​ ១០០ ​ឆ្នាំ​ទៅ​ហើយ​នោះ​។ អ៊ីចឹង​ក្រុម​ណា ដែល​ឃុបឃិត​នឹង​ សម រង្ស៊ី សុទ្ធតែ​ខុសច្បាប់​»៕

វីដេអូ៖