ភ្នំពេញៈ ក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទ (ក.ក.ជ.) ផ្តល់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភដល់ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាណត្តិទី៥ នៅស្រុកព្រែកប្រសព្វ ខេត្តក្រចេះ ដោយចាត់ទុកសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ជាភ្នាក់ងារដ៏មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការលើកកម្ពស់យុទ្ធសាស្ត្រជាតិ ស្ដីពីសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភនៅកម្ពុជា។
វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅបន្ទប់ប្រជុំនៃរដ្ឋបាលសាលាស្រុកព្រែកប្រសព្វ នាថ្ងៃទី ២៤ ខែតុលា ដោយមានការសម្របសម្រួលវិស័យសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភខេត្តក្រចេះ រដ្ឋបាលសាលាស្រុកព្រែកប្រសព្វ និងតំណាងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ MUSEFO/GIZ, UNICEF, SUN-CSAs។
លោក សយ អ៊ឹង អគ្គលេខាធិការរងនៃក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទបានថ្លែងថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានទទួលស្គាល់សន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ គឺជាសិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗក្នុងសង្គមកម្ពុជា ដូចមានចែងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងវប្បធម៌ ដែលកម្ពុជាបានផ្តល់សច្ចាប័ន។
លោកថា ឈរលើស្មារតីនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់អាទិភាពខ្ពស់ និងចាត់ទុកវិស័យសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ ជាបញ្ហាអន្តរវិស័យ ១ ដ៏មានសារៈសំខាន់ក្នុងការចូលរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស សេដ្ឋកិច្ច ភាពចម្រុងចម្រើននៃសង្គមជាតិ និងសមធម៌សង្គម ។
លោកថ្លែងថា៖ «ដំណោះស្រាយពាក់ព័ន្ធនឹងសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ មិនត្រឹមតែជាការឆ្លើយតបទៅនឹងគោលនយោបាយជាអាទិភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលបានដាក់ចេញកន្លងមកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជន ធន់នឹងភាពងាយរងគ្រោះ វិបត្តិ និងបញ្ហាផ្សេងៗ ការពារបរិស្ថាន និងជួយកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងមានចីរភាព សម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូប រួមនឹងភពផែនដី និងវិបុលភាព»។
លោក សយ អ៊ឹង បញ្ជាក់ថា សន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ គឺជាបញ្ហាអន្តរវិស័យតម្រូវឱ្យមានកិច្ចសហការល្អ ការសម្របសម្រួល ការអន្តរាគមន៍ និងការវិនិយោគក្នុងវិស័យកសិកម្ម សុខាភិបាល អប់រំ ទឹកស្អាត និងអនាម័យ គ្រប់គ្រងធនធានទឹក គាំពារសង្គម យេនឌ័រ និងវិស័យពាក់ព័ន្ធនានា។
លោកចាត់ទុក កិច្ចសហការពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ទាំងក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ សង្គមស៊ីវិល វិស័យឯកជន សហគមន៍ អាជ្ញាធរដែនដីគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ក្រុមយុវជន អ្នកសារព័ត៌មាន ដើម្បីអនុវត្តគោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រតាមវិស័យ និងអន្តរវិស័យខាងលើ គឺជាកត្តាចាំបាច់ ដើម្បីដោះស្រាយភាពស្មុគស្មាញ នៃឫសគល់អសន្ដិសុខស្បៀង និងបញ្ហាអាហារូបត្ថម្ភគ្រប់ទម្រង់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«ការយល់ដឹងពីសារៈសំខាន់នៃវិស័យសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ គឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់អភិវឌ្ឍមូលធនមនុស្ស សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមជាតិ។ ហេតុនេះយើងត្រូវបណ្តុះបណ្តាលឱ្យក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ យល់ដឹងអំពីសារៈសំខាន់វិស័យនេះ និងលើកស្ទួយវិស័យនេះសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនៅមូលដ្ឋាន និងជំរុញឱ្យពួកគាត់ចេះវិភាគ និងចាត់អាទិភាពវិស័យសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ ព្រមទាំងបញ្ជ្រាបការងារសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភទៅក្នុងដំណើរការកសាងផែនការអភិវឌ្ឍន៍ និងកម្មវិធីវិនិយោគឃុំ-សង្កាត់»។
លោកបន្តថា៖ «ការកៀរគរធនធានថវិកា និងធនធានមនុស្សនានា ទាំងក្នុង និងក្រៅសហគមន៍ សម្រាប់លើកកម្ពស់វិស័យ សន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ ជាពិសេសអាហារប្រកបដោយសុខភាពសម្រាប់កុមារ ស្ត្រីបំបៅដោះកូនដោយទឹកដោះម្តាយ និងស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ក៏មានសារៈសំខាន់ផងដែរ»។
បើតាមឯកសារទស្សនទានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាស្តារអភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម និងជនបទ ការប្រើប្រាស់និងទទួលបានស្បៀងគ្រប់គ្រាន់រួមគ្នា គឺជាកត្តាកំណត់ពីស្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ។ របបអាហារ ក្នុងបរិមាណគ្រប់គ្រាន់ មានទឹកស្អាត មានបង្គន់អនាម័យ និងមានទម្លាប់ប្រតិបត្តិអនាម័យល្អ រួមនឹងការថែទាំសុខភាព សុទ្ធតែជាតម្រូវការចាំបាច់ត្រូវមាន ដើម្បីសម្រេចឱ្យបាននូវសុខុមាលភាពផ្នែកអាហារូបត្ថម្ភ។
ឯកសារនេះ ឱ្យដឹងថា កុមារដែលមានកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ មិនត្រឹមតែប្រឈមនឹងការស្លាប់ ការឈឺ និងការឆ្លងជំងឺច្រើនប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងមានបញ្ហាកង្វះប្រាជ្ញាវៀងវៃ មានការលូតលាស់យឺត ហើយរៀនមិនសូវបានចប់ឆ្នាំនៅក្នុងសាលាផងដែរ។
ឯកសារបញ្ជាក់ថា៖«វគ្គបណ្តុះបណ្តាលការងារសន្តិសុខស្បៀងនិងអាហារូបត្ថម្ភដល់សមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់នេះ នឹងជួយបង្កើនសមត្ថភាពក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រជាតិស្ដីពីសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភលើកទី២ ឆ្នាំ ២០១៩-២០២៣ នៅថ្នាក់ក្រោមជាតិឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនិងប្រសិទ្ធផលខ្ពស់»។
កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ ២០២០ ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានណែនាំឱ្យគ្រប់រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត ត្រូវរៀបចំបញ្ជ្រាបការងារសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភទៅក្នុងផែនការអភិវឌ្ឍន៍ និងកម្មវិធីវិនិយោគឃុំ-សង្កាត់៣ ឆ្នាំរំកិល ដើម្បីលើកកម្ពស់វិស័យសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ។
ផែនការអភិវឌ្ឍន៍ និងកម្មវិធីវិនិយោគឃុំ-សង្កាត់ប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន គឺជាវិធីសាស្ត្រ និងជាឧបករណ៍ ជួយសម្រួលការអនុវត្ត គោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រនានា ឱ្យស្របតាមកំណែទម្រង់វិមជ្ឈការ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍បែបប្រជាធិបតេយ្យនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ និងដើម្បីឱ្យក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ បង្កើនចំណេះដឹងលើវិស័យសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភ ដើម្បីចូលរួមផ្សព្វផ្សាយ និងលើកកម្ពស់ស្ថានភាពសន្តិសុខស្បៀង និងអាហារូបត្ថម្ភក្នុងសហគមន៍៕