កណ្ដាលៈ ការស្រាវជ្រាវមួយបានបង្ហាញថា កុមារតូចៗនៅខេត្តកណ្តាលជាទូទៅបរិភោគអាហារនិងភេសជ្ជៈដែលមិនល្អចំពោះសុខភាពក្នុងអត្រាកើនឡើងពីជាង ៤៥ ភាគរយ ក្នុងចំណោមកុមារអាយុចន្លោះ ១០ ដល់ ១៤ ខែ ដល់ ៧៩ ភាគរយ ក្នុងចំណោមកុមារអាយុចន្លោះ ១៥ ដល់ ១៩ ខែ ខណៈអាហារនិងភេសជ្ជៈមិនល្អចំពោះសុខភាពដែលត្រូវបានបរិភោគច្រើនជាងគេ គឺមានទឹកដោះគោផ្អែម និងនំដែលមានរសជាតិផ្អែម និងប្រៃ។
ការរកឃើញនេះ ត្រូវបានបង្ហាញនៅក្នុងសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយស្តីពីការបរិភោគអាហារនិងភេសជ្ជៈដែលមិនល្អចំពោះសុខភាពក្នុងអំទ្បុងពេលនៃការផ្តល់អាហារបន្ថែមកុមារនៅតំបន់ជនបទ និងពាក់កណ្តាលទីប្រជុំជនក្នុងខេត្តកណ្តាលនៅសណ្ឋាគារសាន់វេដែលរៀបចំដោយអង្គការហេទ្បែន ខេលល័រ តាមរយៈគម្រោងសិក្សាស្រាវជ្រាវការចិញ្ចឹមទារកនិងកុមារ (ARCH) សហការជាមួយក្រសួងសុខាភិបាល។
ការស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការហេទ្បែន ខេលល័រ បានអះអាងថា អាហារដែលកុមារនៅក្នុងខេត្តកណ្តាល បានបរិភោគត្រូវបានបែងចែកជាចំណាត់ថ្នាក់ ៨ ក្រុម ដោយផ្អែកតាមសូចនាករស្តីពីការចិញ្ចឹមទារក និងកុមារតូចរបស់អង្គការ WHO ហើយក្នុងនោះអាហារនិងភេសជ្ជៈ៣ប្រភេទបន្ថែមទៀត ត្រូវបានកំណត់ឡើង រួមមាន ផលិតផលជំនួសទឹកដោះម្តាយ ផលិតផលអាហារបន្ថែមនិងអាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមិនល្អចំពោះសុខភាព។
ការស្រាវជ្រាវបានឱ្យដឹងទៀតថា «កុមារតូចៗនៅខេត្តកណ្តាលជាទូទៅបរិភោគអាហារនិងភេសជ្ជៈដែលមិនល្អចំពោះសុខភាពក្នុងអត្រាកើនឡើងពី ៤៥,៥ ភាគរយ ក្នុងចំណោមកុមារអាយុ ១០-១៤ ខែ ដល់ ៧៩ ភាគរយ ក្នុងចំណោមកុមារអាយុ ១៥-១៩ ខែ។ អាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមិនល្អចំពោះសុខភាពដែលត្រូវបានបរិភោគច្រើនជាងគេគឺមានទឹកដោះគោផ្អែម និងនំដែលមានរសជាតិផ្អែម និងប្រៃ។ ពាក់កណ្តាលនៃកុមារអាយុ ១៥-១៩ ខែ កំពុងបរិភោគទឹកដោះគោផ្អែម ហើយជាង ១ ភាគ ៣ នៃកុមារអាយុនេះ កំពុងបរិភោគនំដែលមានរសជាតិផ្អែម និងប្រៃ»។
យ៉ាងណាក្ដី ការស្រាវជ្រាវនេះ ក៏បានណែនាំដល់អាណាព្យាបាលឱ្យចៀសវាងនូវអាហារមួយចំនួន ដែលជាអាហារ និងភេសជ្ជៈផ្អែម និងអាហារមិនល្អដល់ខុសភាពកុមារចន្លោះពីអាយុ ៦ ទៅ ២៣ ខែ ដែលអាចនឹងបង្កឱ្យមានជំងឺដល់កុមារក្នុងពេលបច្ចប្បន្ន និងអនាគត ខណៈការស្រាវជ្រាវនេះ បានណែនាំឱ្យកុមារក្នុងចន្លោះអាយុនេះ គួរទទួលទានបន្លែ និងផ្លែឈើឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងត្រឹមត្រូវ។
តាមការស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា «ចំពោះអាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមិនល្អចំពោះសុខភាព គឺសំដៅទៅលើអាហារ និងភេសជ្ជៈទាំងឡាយណាដែលវេចខ្ចប់លក់ជាលក្ខណៈពាណិជ្ជកម្ម ឬម៉ាកផលិតផលសម្រាប់ប្រើប្រាស់ទូទៅ រួមមាន នំ នំស្រួយ នំកញ្ចប់រសជាតិផ្អែម ប្រៃ ទឹកដោះគោផ្អែម ភេសជ្ជៈរសជាតិសូកូឡា ឬស្រូវសាលី ទឹកផ្លែឈើ និងមីកញ្ចប់ ព្រោះអាហារ និងភេសជ្ជៈទូទៅទាំងនេះ មានកម្រិតជាតិស្ករ និងអំបិលបន្ថែមខ្ពស់ ជាពិសេសគឺសារធាតុខ្លាញដែលមិនល្អចំពោះសុខភាព»។
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវនេះ បានប្រើប្រាស់ទិន្នន័យពីការស្ទង់មតិដោយការតាមដានជាប់លាប់តាមដំណាក់កាល ដែលបានធ្វើឡើងនៅស្រុកខ្សាច់កណ្តាល ខេត្តកណ្ដាល នៃប្រទេសកម្ពុជាដែលជាតំបន់ជនបទ និងពាក់កណ្តាលទីប្រជុំជន។ ក្នុងនោះអ្នកថែទាំកុមារអាយុពី ១០ ខែដល់ ១៤ ខែ ចំនួន ៥៦៧ នាក់ ត្រូវបានជ្រើសរើស និងធ្វើការសម្ភាស ចាប់ពីដំណាក់កាលទី១ រហូតដល់ដំណាក់កាលទី៦ នៅពេលកុមារទាំងនោះ មានអាយុដល់ ១៩ ខែ។
លោក ហ៊ូ គ្រើន នាយករងអង្គការហេទ្បែន ខេលល័របានថ្លែងថា អាហារូបត្ថម្ភល្អ ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ការលូតលាស់និងការអភិវឌ្ឍរបស់ទារក និងកុមារ។ ប៉ុន្តែលោកថា ទោះបីមានភ័ស្តុតាងវិទ្យាសាស្ត្រយ៉ាងច្រើនអំពីសារៈសំខាន់នៃរបបអាហារសុខភាព ក៏ជាលទ្ធផលបានរកឃើញថា មានកុមារអាយុពី ៦ ទៅ ២៣ ខែដល់ទៅ ៥០ ភាគរយ មិនបានបរិភោគអាហារចម្រុះស្តង់ដាអប្បបរមាតាមការណែនាំរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកនោះទេ។
ដូចការស្រាវជ្រាវនេះបានបង្ហាញស្រាប់ លោកអះអាងថា មានកុមារកម្ពុជាច្រើននាក់ បាននិងកំពុងបរិភោគអាហារកែច្នៃដែលមានសារជាតិចិញ្ចឹមតិចតួច និងអាហារដែលមានជាតិស្ករ អំបិល និងជាតិខ្លាញ់មិនល្អក្នុងកម្រិតខ្ពស់។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «យើងបានឃើញនូវលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវរបស់យើង។ ការសិក្សាបានរកឃើញថា កុមារបរិភោគអាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមិនល្អចំពោះសុខភាពមានការកើនឡើងគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ។ ម្យ៉ាងទៀតយើងរកឃើញថា ការបរិភោគបន្លែ និងផ្លែឈើមានសារជាតិចិញ្ចឹមខ្ពស់នៅមានកម្រិតទាប។យើងក៏រកឃើញផងដែរថា មានការប្រើប្រាស់ផលិតផលជំនួសទឹកដោះម្តាយយ៉ាងច្រើនលើសលប់លើកុមារអាយុ ១០ ដល់ ១៧ ខែ»។
លោក ហ៊ូ គ្រើន រំពឹងថា ការស្រាវជ្រាវនេះ គឺជាភ័ស្តុតាងមួយសម្រាប់អាណាព្យាបាលធ្វើការពិចារណានៅពេលទារកមានអាយុចាប់ពី ៦ ខែឡើងទៅ ព្រោះទឹកដោះម្តាយតែមួយមុខមិនអាចបំពេញនូវសេចក្តីត្រូវការរបស់ទារកសម្រាប់ការលូតលាស់ និងការអភិវឌ្ឍរបស់ពួកគេបានទេ។ ដូច្នេះអំឡុងពេលនេះតម្រូវឱ្យអ្នកថែទាំកុមារផ្តល់អាហារបន្ថែមដែលមានលក្ខណ:ចម្រុះមុខ ហើយមានសារជាតិចិញ្ចឹម និងបរិមាណគ្រប់គ្រាន់ប្រកបដោយសុវត្ថិភាពបន្ថែលើទឹកដោះម្តាយ ដែលផ្ទុយពីការផ្តល់របបអាហារមិនបានល្អសម្រាប់កុមារនៅអំឡុងពេលនេះនឹងធ្វើប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងអាហារូបត្ថម្ភរបស់ពួកគេ។
តាមលទ្ធផលនៃការអង្កេតប្រជាសាស្ត្រនិងសុខភាពកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២២ បង្ហាញថា កុមារកម្ពុជាអាយុពី ៦-២៣ ខែ ប្រមាណ ២៨ ភាគរយ បានប្រើប្រាស់ភេសជ្ជៈមានកម្រិតជាតិស្ករខ្ពស់និងកុមារកម្ពុជាអាយុពី ៦-២៣ ខែប្រមាណ ២១ ភាគរយ បានប្រើប្រាស់អាហារមិនល្អចំពោះសុខភាពនាពេលកន្លងមក។
លោកស្រី ប្រាក់ សោភ័ណនារី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសុខាភិបាល បានលើកឡើងថា បើទោះបីកម្ពុជាមានគោលនយោបាយមួយចំនួនសម្រាប់អនុវត្តលើការគ្រប់គ្រងផលិតផលចិញ្ចឹមទារក និងកុមារក៏ដោយ ក៏នៅមិនទាន់មានបទប្បញ្ញត្តិ និងស្តង់ដាផលិតផលអាហារជាក់លាក់សម្រាប់កុមារនៅឡើយ។
លោកស្រីបានបន្តថា ការខ្វះខាតនោះ គឺសំដៅទៅលើបទប្បញ្ញត្តិនិងស្តង់ដាលើសមាសភាពផលិតផលអាហារបន្ថែម កម្រិតគ្រឿងផ្សំផលិតផលអាហារបន្ថែមកម្រិតបរិមាណសារជាតិចិញ្ចឹម ការផ្សព្វផ្សាយលក់ផលិតផល ការអះអាងលើផលប្រយោជន៍អាហារូបត្ថម្ភនិងបទប្បញ្ញត្តិលើការអនុវត្តប្រើប្រាស់ស្លាកសញ្ញាផលិតផលអាហារបន្ថែមជាដើម។
លោកស្រីចាត់ទុកថា កង្វះនូវបទប្បញ្ញត្តិនិងស្តង់ដាផលិតផលទាំងនេះហើយដែលអាចបង្កធ្វើឱ្យមានការលំបាកដល់អ្នកផលិតក្នុងស្រុក អ្នកប្រើប្រាស់ ពិសេសអ្នកថែទាំកុមារ ហើយក៏អាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាព និងសុវត្ថិភាពទារក និងកុមារផងដែរ។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «ផលប៉ះពាល់នៃចំណុចខ្វះចន្លោះលើបទប្បញ្ញត្តិ និងស្តង់ដាផលិតផលអាហារកុមារ អាចមានទំហំធំធេង និងធ្ងន់ធ្ងរ ប្រសិនបើយើងមើលរំលង និងមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់។ តាមរយៈលទ្ធផលនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវលើការបរិភោគអាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមិនល្អចំពោះសុខភាព ក្នុងអំឡុងពេលនៃការផ្តល់អាហារបន្ថែមនេះគឺជាជំហានចាប់ផ្តើមដ៏សំខាន់បំផុត ដើម្បីកំណត់ជំហានបន្ទាប់របស់យើងក្នុងការពិចារណាលើដំណោះស្រាយចំពោះបញ្ហានៃអត្រាដ៏ខ្ពស់ក្នុងការប្រើប្រាស់ផលិតផលជំនួសទឹកដោះម្តាយ»។
បន្ថែមពីនេះ លោកស្រីបានពន្យល់ថា អាហារ និងភេសជ្ជៈដែលមិនល្អចំពោះសុខភាពទារកនិងកុមារតូចៗ គឺជាចំណុចអាទិភាពដ៏សំខាន់រួមមាន គោលនយោបាយ និងកម្មវិធីដែលគួរផ្តោតលើការជំរុញនិងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវអាហារូបត្ថម្ភទារកនិងកុមារដោយបង្កើនការទទួលទានអាហារដែលល្អចំពោះសុពភាពអាហារសម្បូរសារជាតិចិញ្ចឹមខ្ពស់និងអាហារដែលអាចរកបានងាយស្រួលក្នុងសហគមន៍ក្នុងអំឡុងពេលនៃការផ្ដល់អាហារបន្ថែមដល់កុមារជាពិសេស បន្លែ និងផ្លែឈើ៕