ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានណែនាំឱ្យក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់សហការជាមួយអាជ្ញាធរដែនដីក្នុងខេត្តទាំង ៦ ជាប់បឹងទន្លេសាប រៀបចំកាត់ឆ្វៀលដីក្នុងតំបន់ ៣ ជូនពលរដ្ឋឱ្យបានមុនចូលឆ្នាំខ្មែរ ខណៈលោកអះអាងថា នេះគឺជាការដោះស្រាយមួយដែលធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានស្ថិរភាពក្នុងការរស់នៅ។
ការប្រកាសណែនាំនេះបានធ្វើឡើងក្នុងបេសកកម្មរបស់លោកនាថ្ងៃទី ២៦ ខែតុលា ដើម្បីចុះចែកស្រូវពូជជូនកសិកររងគ្រោះដោយទឹកជំនន់ជាង ៣ ០០០ គ្រួសារ នៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បន្ទាប់ពីលោកបានចុះបេសកកម្មជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខេត្តបាត់ដំបង និងខេត្តពោធិ៍សាត់។
ក្នុងឱកាសនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋខ្លះរស់នៅតំបន់ទន្លេសាបយើង គឺមិនមែន ១ ជំនាន់ទេវាច្រើនជំនាន់ហើយចូលដល់រយឆ្នាំឯណោះ ដែលតាំងពីយើងមិនទាន់កើតមានជីដូនជីតាជីលួតជីលាកើតនៅកន្លែងហ្នឹង។ អ៊ីចឹងទេទោះបីនៅក្នុងតំបន់ ២ ឬតំបន់ ៣ យើងអាចសម្រួលឱ្យប្រជាពលរដ្ឋយើងរស់នៅកន្លែងហ្នឹង ហើយបន្ថែមទៅដោយការគិតគូរតំបន់ ៣ កាត់ចេញមកជាតំបន់ ២ ហើយតំបន់ ២ ខ្លះ កាត់ចេញជាតំបន់ ១»។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំបានធ្វើការណែនាំឱ្យឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ជា សុផារ៉ា ធ្វើកិច្ចការងារនេះជាមួយនឹងបណ្តាខេត្ត និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធធ្វើម៉េចធ្វើឱ្យសម្រាប់ខ្ញុំមុនចូលឆ្នាំខ្មែរ។ អ៊ីចឹងនៅសល់ប៉ុន្មានខែទៀតឱ្យបានគ្រប់»។
ក្រៅពីប្រកាសបែបនេះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានអះអាងដែរថា នេះគឺជាការដោះស្រាយមួយដែលធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋមានស្ថិរភាពក្នុងការរស់នៅ ខណៈលោកបានទទួលស្គាល់ថា បញ្ហានេះកើតមានភាពស្មុគស្មាញ ក៏ជាកំហុសរបស់លោកមួយផ្នែកផងដែរ។
លោកបានបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «ប៉ុន្មានឆ្នាំមុននេះ ខ្ញុំអាចនិយាយបានថា ខ្ញុំមានកំហុស ដោយសារតែចុះហត្ថលេខាលើអនុក្រឹត្យនៅឆ្នាំ ២០១២ ដោយមិនបានយកចិត្តទុកដាក់រៀបចំតំបន់ ៣ និងតំបន់ ២ និងតំបន់ ១ ។ ឥឡូវយើងបានរកឃើញវិធីសាស្ត្រ ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋអាចរស់នៅបានផង និងយើងថែទាំបឹងទន្លេសាបបានផង។ តំបន់ដែលប្រជាជនធ្លាប់រស់នៅឱ្យគាត់បន្តការរស់នៅតទៅទៀត កុំរើគាត់ចេញ ព្រោះកន្លែងនោះ ខ្ញុំនៅចាំបានថា ខ្ញុំទៅធ្វើសាលាឱ្យទៀត។ សាលាខ្លះ ធ្វើផុតពីទឹក ហើយសាលាខ្លះ ធ្វើបណ្តែតទឹក ដូច្នេះតើយកគាត់ទៅណា?»។
ជាមួយនឹងការផ្តល់ជូននេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានអំពាវនាវកុំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបន្តកាប់ព្រៃលិចទឹកទៀត ខណៈលោកណែនាំឱ្យការកាត់ឆ្វៀលដីជូនពលរដ្ឋត្រូវបូកបន្ថែម ១០ ភាគរយពីលើដីដែលបានកាត់ឆ្វៀលជូនពលរដ្ឋជាក់ស្តែង ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋអាចមានដីសាធារណៈរួមសម្រាប់ប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតបន្ថែមពីដីលើដែលពលរដ្ឋធ្លាប់កាន់កាប់។
លោកថ្លែងថា៖ «ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ ពលរដ្ឋរបស់យើងរស់នៅដោយមិនប្រាកដប្រជាថាតើអញនៅរស់នៅកន្លែងណាទៀត? ឥឡូវថ្ងៃនេះ ខ្ញុំបញ្ជូនសារជាក់លាក់សម្រាប់ពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងទន្លេសាប។ ប៉ុន្តែខ្ញុំគ្រាន់តែសុំយកមកវិញនូវដីដែលទន្ទ្រានដោយអ្នកមានអំណាច ឬអ្នកខិលខូចទាំងឡាយដែលមិនមែនជាភូមិករ ចាស់តែប៉ុណ្ណោះ ហើយត្រូវដាំកូនឈើមកវិញ ដើម្បីឱ្យទៅជាព្រៃលិចទឹកសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
លោក សេង ឡូត អ្នកនាំពាក្យក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញករណីនេះបានទេ នៅថ្ងៃទី ២៦ តុលា ដោយសារតែទូរស័ព្ទទាក់ទងបាន ប៉ុន្តែគ្មានការឆ្លើយតប។
កាលពីថ្ងៃទី ២៨ ខែវិច្ឆិកា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចេញបទបញ្ជាយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ឱ្យក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងអភិបាលខេត្តជាប់បឹងទន្លេសាប ធ្វើការទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបជាបន្ទាន់ ចំពោះការលួចកាប់ទន្ទ្រាន ព្រៃលិចទឹក និងវាតទីយកដីនៅតាមបឹងទន្លេសាប បន្ទាប់ពីដីព្រៃលិចទឹករាប់ម៉ឺនហិកតាត្រូវកាប់ទន្ទ្រាន។
បឹងទន្លេសាប គឺជាបឹងទឹកសាបធំជាងគេនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលមានបណ្តោយប្រមាណ ១១៦ គ.ម ទទឹងប្រមាណពី ៣ គ.ម ទៅ ៣៣ គ.ម និងមានឆ្នេរប្រវែងប្រមាណ ៤៨២ គ.ម នៅរដូវប្រាំង។ បឹងទន្លេសាប គឺជាបេះដូងនៃប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន ទាំងលើផ្នែកសង្គម សេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ និងបរិស្ថាន។ បឹងទន្លេសាបបានស្រូបយកទឹកជំនន់ពីទន្លេមេគង្គប្រមាណជា ២០ ភាគរយ ប្រចាំឆ្នាំ។
វិសាលភាពរបស់បឹងទន្លេសាបមានការប្រែប្រួលទៅតាមរដូវកាល។ នៅរដូវប្រាំង បឹងទន្លេសាបមានផ្ទៃក្រឡាប្រមាណ ២៥០ ០០០ ហិកតា ជម្រៅពី ១-២ ម៉ែត្រ ហើយនៅរដូវវស្សា បឹងមានផ្ទៃក្រឡាប្រមាណ ១ ៥០០ ០០០ ហិកតា ជម្រៅពី ៨-១១ ម៉ែត្រ។ មាឌទឹកបឹងទន្លេសាបនៅរដូវវស្សាបានមកពីទន្លេមេគង្គ ៦២% និង ៣៨% ទៀតបានមកពីបណ្តាស្ទឹងធំៗដែលនៅជុំវិញចំនួន ១១។ ផ្ទៃក្រឡាបឹងទន្លេសាបនៅរដូវវស្សាមានទំហំធំជាងរដូវប្រាំងប្រមាណពី ៥ ទៅ ៦ ដង។ នេះបើតាមអង្គការ FACT។
កាលពីថ្ងៃទី ២៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២២ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានសម្រេចកែសម្រួលផ្ទៃដីទំហំ ៣ ៤៤៨ ហិកតា ៧៧ អា ចេញពីតំបន់ ៣ បញ្ចូលមកតំបន់ ២ នៃតំបន់បឹងទន្លេសាបស្ថិតក្នុងភូមិសាស្ត្រ ខេត្តពោធិ៍សាត់ និងប្រគល់ជូនប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ១ ៦៥៨ គ្រួសារសម្រាប់ប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផល។ បន្ថែមពីនេះ នៅថ្ងៃទី ៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំដដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានសម្រេចកាត់ដីអភិរក្សតំបន់បឹងទន្លេសាបជាង ៦ ០០០ ហិកតាបន្ថែមទៀតពីតំបន់ ៣ បញ្ចូលទៅតំបន់ ២ នៅក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តកំពង់ធំ និងបន្ទាយមានជ័យ ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋបានអាស្រ័យផលឡើងវិញ។
លោក យុក សេងឡុង នាយកប្រតិបត្តិអង្គការ FACT បានថ្លែងថា វិធានការរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានៅជុំវិញតំបន់បឹងទន្លេសាប គឺមានទាំងគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិ។ យ៉ាងណាលោក ចាត់ទុកថា វិធានការទាំងនេះ គឺបានចូលរួមកំណត់ឱ្យបានច្បាស់ជាថ្មីទៀតទៅលើតំបន់អភិរក្ស និងតំបន់ដែលត្រូវបានការពារ ដោយបែងចែកឱ្យច្បាស់ពីតំបន់ដែលពលរដ្ឋកំពុងអាស្រ័យផង។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ជាទូទៅនេះជាពេលវេលាដែលគួរតែធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពទៅលើតំបន់ហ្នឹង ដែលមានតំបន់ ២ និងតំបន់ ៣ ព្រោះកន្លែងខ្លះមានក្នុងអនុក្រឹត្យចាស់ ដែលមានយូរឆ្នាំមកហើយ ហើយស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន មានការប្រែប្រួល។ ជួនកាលក្នុងប្លង់ ជាដីអភិរក្សដែលមានទឹក តែជាក់ស្តែងមិនមានទេ ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានរស់នៅអាស្រ័យផល»។ លោកថា ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព និងការកែប្រែនានានៅក្នុងតំបន់បឹងទន្លេសាបនេះ នឹងធ្វើឡើងដោយមានសុក្រឹតភាព និងតម្លាភាព ដើម្បីឆ្លុះបញ្ចាំងពីបច្ចុ្បន្នភាពនៅមូលដ្ឋានឱ្យប្រាកដថា កន្លែងណាជាកន្លែងអភិរក្សពិតប្រាកដ និងកន្លែងណាដែលពលរដ្ឋអាចរស់នៅអាស្រ័យផលពិតប្រាកដ៕