ភ្នំពេញៈ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន នៅក្នុងទីក្រុងហ្សាការតា នៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពីថ្ងៃទី ២៧ ខែតុលា បានឯកភាពថា អាស៊ានមិនគួរបាក់ទឹកចិត្ត ហើយគួរតែបង្កើនការប្ដេជ្ញាចិត្តបន្ថែមទៀតដើម្បីជួយមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយសន្តិវិធីឱ្យបានឆាប់បំផុត។ នេះបើយោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ប្រធានអាស៊ាន កិច្ចប្រជុំពិសេសរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ពីថ្ងៃទី ២៧ ខែតុលា នៅទីក្រុងហ្សាការតា។
លោក ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំពិសេសរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន នៅលេខាធិការដ្ឋានអាស៊ាន ដើម្បីពិភាក្សា អំពីវិធីសាស្ត្រក្នុងការអនុវត្តឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងនូវកិច្ចព្រមព្រៀងឯកច្ឆន្ទ ៥ ចំណុច ( 5PC) ដែលបានអនុម័តនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រមុខដឹកនាំអាស៊ាន កាលពីឆ្នាំ ២០២១ ដែលពុំមានការឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានពីមីយ៉ាន់ម៉ា។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ ថា៖ «ទោះបីជាមានបញ្ហាប្រឈមចម្បងទាំងនេះ យ៉ាងណាក្តី ក៏អង្គប្រជុំបានឯកភាពថា អាស៊ានមិនគួរបាក់ទឹកចិត្ត ហើយគួរតែបង្កើនការប្តេជ្ញាចិត្តបន្ថែមទៀតដើម្បីជួយមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយប្រកបដោយសន្តិវិធី ឱ្យបានឆាប់បំផុត»។
យោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ប្រធានអាស៊ាននេះបានបញ្ជាក់ថា៖ «ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានសង្កត់ធ្ងន់ថា គួរតែដល់ពេលដែលយើងត្រូវធ្វើសកម្មភាពជាក់ស្តែង ហើយអាស៊ានត្រូវចាប់ផ្តើមសកម្មភាពរួមគ្នាដោយគោរពអធិបតេយ្យ បូរណភាពទឹកដី និងផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ាជាស្នូល។ កិច្ចប្រជុំបានទទួលស្គាល់ថា ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នៅមីយ៉ាន់ម៉ា សុទ្ធតែមានចំណែកក្នុងការបញ្ចប់ ឬធ្វើឱ្យវិបត្តិនយោបាយបច្ចុប្បន្នកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ ដែលបានបណ្តាលឱ្យបាត់បង់ជីវិតមនុស្សជាច្រើននាក់ បំផ្លិចបំផ្លាញយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា និងបង្កផលប៉ះពាល់ យូរអង្វែងដល់សេដ្ឋកិច្ច ហើយវាមានភាពចាំបាច់ និងបន្ទាន់ដែលដំណើរការនៃការសន្ទនាត្រូវតែចាប់ផ្តើមឱ្យបានឆាប់បំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន»។
លោកថ្លែងថា កិច្ចប្រជុំពិសេសនេះមានការជជែកគ្នាអំពីវិធីក្នុងការពង្រឹងការអនុវត្ត 5PC ដើម្បីជួយដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ាតម្រូវការក្នុងការចាប់ផ្តើមឡើងវិញនូវទំនាក់ទំនងយ៉ាងពេញលេញ និងជាប្រក្រតីរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាជាមួយអាស៊ាន សារៈសំខាន់នៃការបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងកសាងសហគមន៍អាស៊ានដោយពុំមានការរំខាន និងមធ្យោបាយសម្របសម្រួលនិងពន្លឿនការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ជូនដល់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា និងការបញ្ចប់ឱ្យបានឆាប់នៃការវាយតម្លៃតម្រូវការរួម។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ លោក ប្រាក់ សុខុន នៅតែប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំក្នុងការជំរុញអាទិភាពទាំង ៣ ដែលកម្ពុជាបានដាក់ចេញតាំងពីការចាប់ផ្តើមតួនាទីជាប្រធានអាស៊ានគឺបញ្ឈប់ ឬកាត់បន្ថយអំពើហិង្សាសម្របសម្រួលផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ និងបង្កើតបរិយាកាសអំណោយផល សម្រាប់កិច្ចសន្ទនានយោបាយរវាងភាគីពាក់ព័ន្ធ។
កិច្ចប្រជុំបានឯកភាពជាឯកច្ឆន្ទថា ការសម្រេចចិត្តក្នុងអាស៊ានត្រូវផ្អែកលើការពិគ្រោះយោបល់ និងកុងសង់ស៊ីស និងបានបញ្ជាក់ថា គោលការណ៍ជាមូលដ្ឋានដែលមានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអាស៊ានត្រូវតែជាវិធីសាស្ត្រនាំផ្លូវដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមរបស់អាស៊ានក្នុងការដោះស្រាយស្ថានការណ៍នៅមីយ៉ាន់ម៉ា។
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងអ្នកតំណាងដែលមានវត្តមាននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ ក៏បានអះអាងសាជាថ្មីអំពីសារៈសំខាន់ និងភាពចាំបាច់នៃ 5PC ហើយបានគូសបញ្ជាក់ពីតម្រូវការក្នុងការពង្រឹងការអនុវត្ត 5PC បន្ថែមទៀត តាមរយៈសកម្មភាពដែលមានកំណត់ពេលវេលាជាក់លាក់ មានភាពជាក់សែ្តង និងអនុវត្តបាន។
ដើម្បីធានាបាននូវការអនុវត្ត 5PC ឱ្យបានពេញលេញ និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងការបញ្ចប់ឱ្យបានឆាប់នូវវិបត្តិនយោបាយបច្ចុប្បន្នក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា អង្គប្រជុំក៏បានពិភាក្សាអំពីអនុសាសន៍គន្លឹះដែលត្រូវដាក់ជូនប្រមុខដឹកនាំអាស៊ានពិចារណា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៤០ និង ៤១ នាខែវិច្ឆិកា នៅរាជធានីភ្នំពេញ។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណិ្ឌត្យសភាកម្ពុជា បានឯកភាពចំពោះជំហររបស់អាស៊ានដែលមិនគួរបាក់ទឹកចិត្តនោះដោយលោកគូសបញ្ជាក់ថា អាស៊ានក៏មិនគួរប្រញាប់បញ្ឈប់នូវកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួននោះទេ ពីព្រោះបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ានេះគឺជាបញ្ហាដែលចាក់ស្រែះចូលជ្រៅនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រនៅក្នុងការគ្រប់គ្រង និងការដឹកនាំ ហើយវាទាមទារនូវពេលវេលារយៈពេលយូរតទៅទៀត។
លោកថ្លែងថា៖ «អាស៊ានទាំងមូលត្រូវតែបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹង ប្រែងរបស់ខ្លួនបន្តទៅទៀតជាមួយនឹងសហគមន៍អន្តរជាតិ ហើយក៏ដូចជាជំរុញលើកទឹកចិត្តឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធនឹងមីយ៉ាន់ម៉ាទាំងអស់ហ្នឹងរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាវិបត្តិទាំងអស់គ្នាហ្នឹងដោយមានលក្ខណៈបរិយាប័ន្នហើយមានការគិតគូរខ្ពស់អំពីបំណងប្រាថ្នារបស់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា»៕