ភ្នំពេញៈ កម្ពុជានៅមិនទាន់ទទួលបានការឆ្លើយតបពីប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀរ ពូទីន (Vladimir Putin) អំពីការចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-រុស្ស៊ី និងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ានៅឡើយទេ ខណៈមេដឹកនាំបណ្តាប្រទេសនានាដូចជាអាមេរិក ចិន ជប៉ុន ប្រ៊ុយណេ និងវៀតណាមបានប្រាប់ពីគម្រោងមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធនៅរាជធានីភ្នំពេញនៅសប្តាហ៍ក្រោយ ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែងក្នុងពេលប្រគល់សញ្ញាបត្រដល់និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនីតិសាស្ត្រ និងវិទ្យាសាស្ត្រសេដ្ឋកិច្ច (RULE) ជាង ៦ ពាន់នាក់ នាថ្ងៃទី ១ ខែវិច្ឆិកា ថា៖ «ពិតមែនហើយ មកដល់ម៉ោងនេះយើងអត់ទាន់បានទទួលព័ត៌មានពីការឆ្លើយតបពីប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី ពូទីន នោះទេសម្រាប់ការមកចូលរួមប្រជុំរវាងអាស៊ានជាមួយនឹងរុស្ស៊ី និងការប្រជុំអាស៊ីបូព៌ា។ តែយ៉ាងណា យើងបានអញ្ជើញគាត់មកចូលរួមនៅទីនេះ»។
សេតវិមានបានប្រកាសថ្មីៗនេះថា ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Joe Biden នឹងមកកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី ១២ និងថ្ងៃទី ១៣ ខែវិច្ឆិកា ដើម្បីចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រចាំឆ្នាំរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីបូព៌ានៅរាជធានីភ្នំពេញ។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងបន្តថា កាលពីថ្ងៃទី ៣១ ខែតុលា សហរដ្ឋអាមេរិកបានដឹករថយន្តសម្រាប់មេដឹកនាំរបស់ខ្លួន គឺលោក Joe Biden មកដល់កម្ពុជាហើយ ហើយថា ការដែលមេដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាចមួយនេះប្រើប្រាស់រថយន្តប្រទេសរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាគឺមិនមែនសហរដ្ឋអាមេរិកមិនទុកចិត្តលើកម្ពុជាលើបញ្ហាសុវត្ថិភាពនោះទេ។ លោកថ្លែងថា៖ «គាត់ [Joe Biden] ទៅណាក៏ដោយ គាត់ដឹកឡានរបស់គាត់ទៅ ហើយអាចនឹងបើថា ប្រធានាធិបតី ពូទីន របស់រុស្ស៊ីមកក៏គាត់ដឹកឡានរបស់ពួកគាត់មកដែរ ជាទម្លាប់របស់ពួកគាត់។ ប៉ុន្តែថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសដទៃទៀត គឺប្រើប្រាស់រថយន្តនៅក្នុងប្រទេសរបស់យើង។ អ៊ីចឹង ការជួបជុំនេះ មិនមែនជាបញ្ហាតូចតាចទេ សម្រាប់ប្រទេសយើងក្រីក្រមួយ»។
លោកបន្តថា ដោយសារប្រទេសកម្ពុជាមានសន្តិភាព ទើបមេដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាចទាំងនោះហ៊ានមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននេះ និងដោយសារប្រទេសកម្ពុជាពុំមានសកម្មភាពវាយប្រហារភេរវកម្ម ដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកការពារបាននូវសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម។
ជាមួយគ្នានេះលោក ហ៊ុន សែន ក៏បានប្រកាសសុំការអភ័យទោសទុកជាមុនដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅរាជធានីភ្នំពេញដែលអាចនឹងជួបការលំបាកបន្តិចនៅប៉ុន្មានថ្ងៃខាងមុខ ខណៈផ្លូវមួយចំនួននឹងត្រូវបានបិទព្រោះអាជ្ញាធរត្រូវធានាសុវត្ថិភាពការធ្វើដំណើររបស់ភ្ញៀវដែលមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន។
លោកថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងផ្លូវមួយចំនួនច្បាស់ជាត្រូវបិទមិនមែនបិទទាំងស្រុងទេគឺថា ពេលណាដែលភ្ញៀវត្រូវចេញគឺយើងចាប់ផ្តើមបិទ ដើម្បីរុញឱ្យភ្ញៀវធ្វើដំណើរ។ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំអំពាវនាវចំពោះប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង ជាពិសេសអ្នកដែលរស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញយោគយល់ចំពោះពេលវេលា មានការរំខានទៅដោយបញ្ហាចរាចរណ៍ ប៉ុន្តែនោះជាកិត្តិយស និងផ្តល់ការគោរពចំពោះមិត្តរបស់យើងដែលបានអញ្ជើញមកទីក្រុងភ្នំពេញ ដើម្បីចូលរួមប្រជុំជាមួយយើងផងដែរ»។
បើតាមលោក ហ៊ុន សែន នៅសប្តាហ៍ក្រោយ នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមលោក ផាម មិញជិញ (Pham Minh Chinh) និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន លោក Li Keqiang នឹងចាប់ផ្តើមបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ប៉ុន្តែលោកនឹងមិនអាក់ខានក្នុងការដង្ហែព្រះមហាក្សត្រ ដើម្បីចូលរួមក្នុងការដុតទៀនជ័យនៅព្រឹកថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកានោះទេ ខណៈពេលល្ងាចគឺលោកនឹងទទួលលោក Li Keqiang។
លោកបន្ថែមថា ព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជានឹងទទួលជួបជាមួយព្រះចៅ ស៊ុលតង់ ហាជី ហាសសាណាល់ បុលគីយ៉ាស (Sultan Haji Hassanal Bolkiah) ព្រះមហាក្សត្រនៃប្រទេសប្រ៊ុយណេ ហើយបន្ទាប់មកព្រះចៅ ស៊ុលតង់ប្រ៊ុយណេ នឹងជួបចរចាជាមួយរូបលោក។ នៅក្នុងអំឡុងនោះ លោក ហ៊ុន សែន ក៏នឹងមានជំនួបជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុនផងដែរ គឺលោក Fumio Kishida។
បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលោក ហ៊ុន សែន និងលោក Fumio Kishida នឹងធ្វើដំណើរទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃបណ្តាប្រទេសអ្នកមានទាំង ២០ (G20) នៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។ បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំ G20 លោកនឹងបន្តដំណើរទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (APEC) នៅប្រទេសថៃ នៅក្នុងខែវិច្ឆិកាដដែលនេះ។
លោក ថុង ម៉េងដាវិត អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅមជ្ឈមណ្ឌលមេគង្គសម្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) ថ្លែងថា ទំនាក់ទំនងរុស្សី និងអាស៊ានបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩១ នៅពេលដែលឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីរុស្ស៊ីត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានលើកទី ២៤ នៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។ ក្នុងទំនាក់ទំនងនេះ អាស៊ានត្រូវការរុស្ស៊ីក្នុងការបង្កើតឱ្យមានលម្ហនយោបាយ និងការទូតនៅក្នុងបម្រែបម្រួលភូមិសាស្ត្រនយោបាយនៅក្នុងតំបន់ ជាពិសេសក្នុងបរិបទការប្រកួតប្រជែងរវាងមហាអំណាចចិន និងអាមេរិក និងជំងឺរាតត្បាតសកលកូវីដ ១៩។
លោកបានបន្តថា រុស្ស៊ីជាមហាអំណាចកណ្តាលមួយនៅក្នុងតំបន់ ដែលអាស៊ានអាចជ្រើសយកជាដៃគូជាយុទ្ធសាស្ត្រ និងសហប្រតិបត្តិការល្អ ក្រៅពីមហាអំណាចចិន និងអាមេរិក។ បញ្ហារុស្ស៊ីឈ្លានពានអ៊ុយក្រែនកាលពីខែកុម្ភៈកន្លងមកបានធ្វើឱ្យអាស៊ានមានការស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការសម្រេចចិត្តជ្រើសយករុស្ស៊ីជាដៃគូពាណិជ្ជកម្ម ឬយោធា លើកលែងតែមីយ៉ាន់ម៉ាមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយរុស្ស៊ី។
លោក ម៉េងដាវិត ថ្លែងថា៖ «ប្រសិនជារុស្ស៊ីនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននៅខែវិច្ឆិកាខាងមុខនេះ ដែលអាចនឹងមានវត្តមានរុស្ស៊ី ចិន និងអាមេរិក ដែលជាមហាអំណាចយោធាធំជាងគេនឹងអាចបង្កឱ្យមានព្យុះផ្គរ និងការប៉ះពាក្យសម្តីគ្នារវាងមហាអំណាចទាំងនោះ ដូច្នោះហើយកម្ពុជាត្រូវមានស្មារតីប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ក្នុងការធ្វើយ៉ាងណាបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹង និងកែប្រែស្ថានការណ៍ពីកិច្ចប្រជុំបែបប្រឈមមុខដាក់គ្នា (Confrontation Meeting) ទៅជាកិច្ចពិភាក្សាប្រកបដោយភាពស្ថាបនា (Constructive Dialogue)»៕