ភ្នំពេញៈ ​សហរដ្ឋអាមេរិក បានប្រគល់​រូបចម្លាក់ «​ដងខ្លួន​ព្រះ​នារាយណ៍ ដែលមាន​ព្រះ​ហ​ស្ត​ ៤» ធ្វើ​ពី​ថ្មភក់ លំនាំ​រចនាប័ទ្មសម័យ​មុន​អង្គរ​មួយទៀត ជូន​ដល់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​វិញ ហើយ​ត្រូវបាន​គេ​រំពឹងថា នឹង​ត្រូវធ្វើ​មាតុភូមិនិវត្តន៍​មក​កម្ពុជា​វិញ នៅ​ចុងឆ្នាំ​ ២០២២ ​នេះ ជាមួយនឹង​រូប​សំណាក​ប្រមាណ​ ៣០ ​ដុំ​ទៀត ដែល​ត្រូវ​បានប្រគល់​ត្រឡប់មកវិញ​ដោយ​សហរដ្ឋអាមេរិក​។​

លោក ហួត សំណាង ប្រធាន​នាយកដ្ឋាន​បុរាណវត្ថុ នៃ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​បេតិកភណ្ឌ ក្រសួង​វប្បធម៌ និង វិចិត្រសិល្បៈ បាន​ប្រាប់ ​ភ្នំពេញ​ ប៉ុស្តិ៍​ថា ពិធី​ចុះហត្ថលេខា​លើ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ប្រគល់​ទទួល​រូបចម្លាក់​វត្ថុ​បុរាណ​ខ្មែរ​ដ៏​មាន​វ័យ​ចំណាស់ «​ដងខ្លួន​ព្រះ​នារាយណ៍ ដែលមាន​ព្រះ​ហ​ស្ត៤» នោះ ត្រូវបាន​ធ្វើឡើង កាលពី​ព្រឹក​ថ្ងៃទី ២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​ ២០២២ នៅ​ការិយាល័យ​រដ្ឋអាជ្ញា​ទីក្រុង​ញូវយ៉ក ដោយមាន​លោក កែវ ឈា ឯកអគ្គរាជទូត​កម្ពុ​ជាប្រចាំ​សហរដ្ឋអាមេរិក ជា​តំណាង​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​លោក Thomas Acocella ជា​តំណាង​រដ្ឋអាជ្ញា​ក្រុង​ញូវយ៉ក​។​

លោក​ សំណាង ថ្លែងថា​៖«​នៅពេលនេះ ក្រុមការងារ​យើង កំពុង​រៀបរយ​ឯកសារ ដើម្បី​ធ្វើ​មាតុភូមិ​នី​វត្ត​ន៍​នូវ​រូបចម្លាក់​នេះ​មក​កម្ពុជា នៅក្នុង​ចុងឆ្នាំ​នេះ ឬ​យ៉ាងយូរ​នៅ​ដើម​ឆ្នាំក្រោយ [​ឆ្នាំ​២០២៣] ជាមួយនឹង​រូបចម្លាក់​បុរាណវត្ថុ​ប្រមាណ​៣០​ដុំ ដែល​រដ្ឋាភិបាល​អាមេរិក​បានប្រគល់​មក​ឱ្យ​យើង​កាលពី​ប៉ុន្មាន​ខែ​មុននេះ​»​។​

បើតាម​លោក សំណាង ការចំណាយ​លើ​ថ្លៃ​ដឹកជញ្ជូន​សម្រាប់​ការធ្វើ​មាតុភូមិ​និ​វត្ត​ន៍​នូវ​រូបចម្លាក់​វត្ថុ​បុរាណ​ទាំងនោះ​ត្រឡប់មក​កម្ពុជា​វិញ គឺជា​បន្ទុក​របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​។

បំណែក​នៃ​រូបចម្លាក់ «​ដងខ្លួន​ព្រះ​នារាយណ៍ ដែលមាន​ព្រះ​ហ​ស្ត​៤» ត្រូវបាន​គេ​លួច​ពី​ប្រាសាទ​មួយ​នៅ​ភាគ​ខាងកើត​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុ​ជានា​ដើម​ទសវត្ស​រិ៍​ឆ្នាំ​១៩៩០ តាម​ទិសដៅ​របស់ DORIS WIENER ដែលជា​អ្នកជួញដូរ​វត្ថុ​បុរាណ​ដ៏​ល្បីល្បាញ​។ នេះ​បើ​យោងតាម​សេចក្ដីប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់ រដ្ឋអាជ្ញា​ស្រុក Manhattan នៃ​ក្រុង​ញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិក កាលពី​ថ្ងៃទី​២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ​២០២២​។

តាមរយៈ​សេចក្ដីប្រកាស​នោះ បំណែក​នៃ​រូបចម្លាក់​ខាងលើនេះ ត្រូវបាន WIENER និង​អ្នក​រួមគំនិត​ផ្សេងទៀត រៀបចំ​ផ្គុំ​ស្ដារឡើងវិញ ហើយ​នៅ​ទីបំផុត​ត្រូវបាន​រត់ពន្ធ​ចូលទៅក្នុង​ស្រុក Manhattan ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៩៥ តាមរយៈ​ប្រទេស​ថៃ​។ បន្ទាប់ពី​រូបចម្លាក់​នោះបាន​មកដល់ Manhattan, WEINER បាន​លក់​វា ទៅឱ្យ​អ្នកប្រមូល​ឯកជន​។​

មេធាវី​ស្រុក Manhattan គឺ​លោក Alvin L. Bragg, Jr. ត្រូវបាន​ដកស្រង់​មក​ចុះផ្សាយ​នៅក្នុង​សេចក្ដីប្រកាស​ព័ត៌មាន​នោះ​ថា​៖«​វត្ថុ​បុរាណ​នេះ​ត្រូវបាន​រុះរើ ចេញពី​ប្រាសាទបុរាណ ដូច្នេះ​វា​អាច​ត្រូវបាន​លក់​ដើម្បី​រកប្រាក់​ចំណេញ​។បន្ទាប់ពី​វា​ត្រូវបាន​ចរាចរ​ដោយ​ខុសច្បាប់​នៅលើ​ទីផ្សារ​សិល្បៈ និង​ការប្រមូល​ឯកជន​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​មក អង្គភាព​ប្រឆាំង​ការជួញដូរ​វត្ថុ​បុរាណ​របស់​យើង សហការ​ជាមួយ​ដៃគូ​អនុវត្ត​ច្បាប់​របស់​យើង ទីបំផុត​បានប្រគល់​វត្ថុ​នេះ​ទៅផ្ទះ​វិញ​»​។​

ចំណែក លោក កែវ ឈា ឯកអគ្គរាជទូត​កម្ពុ​ជាប្រចាំ​សហរដ្ឋអាមេរិក ក៏​ត្រូវបាន​ដកស្រង់​​សម្ដីមក​ចុះផ្សាយ​នៅក្នុង​សេចក្ដីប្រកាស​ព័ត៌មាន​នោះ​ផងដែរ ដោយ​លោក​បាន​លើកឡើងថា​៖«​រដ្ឋាភិបាល​របស់ខ្ញុំ​មាន​អំណរគុណ​ចំពោះ​ភាពជា​ដៃគូ​ដ៏​ល្អដែល​យើង​បាន​បង្កើត​ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋអាមេរិក​ក្នុងការ​ប្រគល់​វត្ថុ​បុរាណ​ដែល​មិនអាច​កាត់ថ្លៃ​បាន​ដល់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​»​។

ជាមួយគ្នានេះ លោក​បាន​សម្ដែង​ការសរសើរ​ជាពិសេស​ដល់​ការិយាល័យ​មេធាវី​ស្រុក Manhattan និង​នាយកដ្ឋាន​សន្តិសុខ សម្រាប់​ការ​ឧស្សាហ៍​ព្យាយាម និង​ការយកចិត្តទុកដាក់​ក្នុងការ​អនុវត្ត​ច្បាប់ និង​ធ្វើ​អ្វីដែល​ត្រឹមត្រូវ​។​

លោក​បានបញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា​៖ «​វត្ថុ​បុរាណ​ដែល​ត្រូវបានធ្វើ​មាតុភូមិនិវត្តន៍​នាពេលនេះ និង​វត្ថុ​ផ្សេងៗ​ទៀត​ដែល​ខ្ញុំ​ប្រាកដថា​នឹង​ត្រូវធ្វើ​មាតុភូមិនិវត្តន៍​នៅពេល​អនាគត គឺជា​ផ្នែក​មួយ​ដ៏​សំខាន់​នៃ​កេរដំណែល​វប្បធម៌​របស់​យើង និង​អារម្មណ៍​នៃ​ជាតិ​សាសន៍​របស់​យើង​។ ពួកគេ​ត្រូវបាន​គេ​លួច​ពី​កន្លែង​ដែល​ពួកគេ​មាន​សន្តិភាព​រាប់​សតវត្សរ៍​មកហើយ ហើយ​ពួកគេ​ស្ថិតនៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​»​។​

ប្រធាន​ទីភ្នាក់ងារ​ស៊ើបអង្កេត​ពិសេស​នៃ​នាយកដ្ឋាន​ស៊ើប​សន្តិសុខ​ក្រុង​ញូវយ៉ក លោក Ivan J. Arvelo បាន​ថ្លែងថា​៖«​ថ្ងៃនេះ យើង​មាន​មោទនៈភាព​ក្នុងការ​ប្រគល់​ព្រះ​វិស្ណុ​ថ្មភក់​ដែល​គង់នៅ​គង់វង្ស ទៅកាន់​លំនៅ​ដ៏​ត្រឹមត្រូវ​របស់ខ្លួន ដោយ​ធានាថា ប្រវត្តិសាស្ត្រ​វប្បធម៌​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា លែង​ត្រូវបាន​បំផ្លិចបំផ្លាញ​ដោយ​និ​ទ្ទណ្ឌ​ភាព​ទៀតហើយ​។ ដុំ​នេះ​ត្រូវបាន​គេ​លួច​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​រត់ពន្ធ​ចូល​ក្រុង​ញូវយ៉ក ដើម្បី​រកប្រាក់​ចំណេញ​ដោយ​ឈ្មួញ​ដែល​ស្គាល់​ម្នាក់​។ អាជ្ញាធរ​ស៊ើបអង្កេត​ពិសេស​របស់​យើង និង​ធ្វើការ​រួមគ្នា​ជាមួយ​ដៃគូ​របស់​យើង​នៅ​ការិយាល័យ​មេធាវី​ស្រុក Manhattan ដើម្បី​តាមដាន​បំណែក​ដែល​បាន​បាត់បង់​ដូចនេះ និង​ធានា​ឱ្យ​ពួកគេ​ត្រឡប់​ទៅ​ម្ចាស់​ស្របច្បាប់​របស់​ពួកគេ​វិញ គឺប្រជាជន​កម្ពុជា​»​។

បើតាម​សេចក្ដីប្រកាស​ព័ត៌មាន​ដដែល​នោះ ចាប់ផ្តើម​នៅ​ទសវត្សរ៍​ឆ្នាំ​១៩៩០ WIENER បាន​ដោះស្រាយ និង​ជួញដូរ​វត្ថុ​បុរាណ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែល​គាត់​បាន​លក់​តាមរយៈ​វិចិត្រសាល​របស់គាត់​នៅក្នុង ក្រុង​ញូវយ៉ក​។ WIENER ក៏បាន​លក់​វត្ថុ​បុរាណ​ជាមួយ​កូនស្រី​របស់គាត់​ឈ្មោះ NANCY WIENER រហូតដល់​មរណភាព​របស់ Doris ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១១ ។ នៅ​ឆ្នាំ ២០១៦ ការិយាល័យ​មេធាវី​ស្រុក Manhattan បាន​ចាប់ខ្លួន NANCY WIENER ដែល​ចុងក្រោយ​ត្រូវបាន​កាត់ទោស​នៅ​ឆ្នាំ ២០២១​។​

ជំនួយការ​មេធាវី​ស្រុក Matthew Bogdanos ប្រធាន​អង្គភាព​ជួញដូរ​វត្ថុ​បុរាណ និង​ជា​ចៅក្រម​ជំនុំជម្រះ​ជាន់ខ្ពស់​បាន​ត្រួតពិនិត្យ​ការស៊ើបអង្កេត​នេះ ដែល​ធ្វើឡើង​ដោយ​អ្នកវិភាគ​ស៊ើបអង្កេត​ជាន់ខ្ពស់ អប្សរាអ៊ីយេ (Apsara Iyer) អ្នកវិភាគ​ស៊ើបអង្កេត Hilary Chassé និង​ភ្នាក់ងារ​ពិសេស​ស៊ើបអង្កេត​សន្តិសុខ​មាតុភូមិ Megan Buckley ៕