ភ្នំពេញៈ ខណៈដែលពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានគ្រោងនឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកា នៅរាជធានីភ្នំពេញ ថ្នាក់ដឹកនាំនៃបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន និងដៃគូអាស៊ានបានមកដល់កម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធនានា។
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធដែលគ្រោងនឹងបញ្ចប់នៅថ្ងៃទី ១៣ ខែវិច្ឆិកាមានថ្នាក់ដឹកនាំមកពីបណ្តាប្រទេសអាស៊ាន និងដៃគូអាស៊ានសរុបចំនួន ៣៤ ប្រទេស ដែលនឹងចូលរួមដោយក្នុងនោះក៏មានទាំងមេដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាចផងដែរ ដូចជាចិន អាមេរិកជាដើម។
លោក លី កេឈាង (Li Keqiang) នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនបានមកដល់កម្ពុជានៅយប់ថ្ងៃទី ៨ ខែវិច្ឆិកា ដើម្បីបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការរយៈពេល ៤ ថ្ងៃនៅកម្ពុជា រហូតដល់ថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកា ហើយលោកក៏នឹងចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន-ចិន លើកទី ២៥ ផងដែរ ដែលនឹងចាប់ផ្តើមនាថ្ងៃទី ១១ វិច្ឆិកា។
លោក ផាម មិញជិញ (Pham Minh Chinh) នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាមក៏បានមកដល់កម្ពុជានៅព្រឹកថ្ងៃទី ៨ ខែវិច្ឆិកា ផងដែរ ដើម្បីបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជារយៈពេល ២ ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី ៨ ដល់ទី ៩ ខែវិច្ឆិកា ហើយក៏នឹងចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននេះផងដែរ។
ជាមួយគ្នានេះគណៈប្រតិភូឧត្តមមន្ត្រីនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី លោក Dato Erywan Pehin Yusof រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសទី ២ នៃប្រទេសប្រ៊ុយណេ លោក Don Pramudwinai ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសថៃ និងលោក Tan Sri Azhar Azizan Harun បេសកជនពិសេស តំណាងនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោក Ismail Sabri Yaakob ក៏បានមកដល់កម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធ។
លោក Dmytro Kuleba រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអ៊ុយក្រែនអញ្ជើញមកដល់ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញនាយប់ថ្ងៃទី ៨ ខែវិច្ឆិកា ដើម្បីចូលរួមពិធីចុះហត្ថលេខាលើលិខិតូបករណ៍នៃការចូលជាសមាជិកនៃសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (TAC) ក្នុងឱកាសកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនាថ្ងៃទី ១០ ខែវិច្ឆិកា។
ក្នុងជំនួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នាវិមានសន្តិភាពនាថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកា លោក Dmytro Kuleba បានអរគុណដល់លោក ហ៊ុន សែន ដែលកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ តាមរយ:រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ដែលបង្ហាញកង្វល់ចំពោះស្ថានការណ៍ ដែលបាននិងកំពុងកើតឡើងនៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន ដោយបានទាមទារឱ្យបញ្ឈប់ការប្រើកម្លាំងប្រដាប់អាវុធជាបន្ទាន់ និងងាកមករកការចរចាដោយសន្តិវិធី។
ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ក្រោយជំនួបថា លោក Dmytro Kuleba បានអរគុណដល់លោក ហ៊ុន សែន ដែលកម្ពុជាបានធ្វើជាសហស្ថាបនិកគាំទ្រចំពោះសេចក្តីសម្រេចរបស់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការឈ្លានពានមកលើអ៊ុយក្រែន។
ហ្វេសប៊ុកដដែលបញ្ជាក់ថា៖ «ឯកឧត្តមពិតជាមានក្តីរំភើប និងអបអរសាទរកម្ពុជា ដែលកម្ពុជាកន្លងទៅបានឆ្លងកាត់សង្គ្រាមដ៏រ៉ាំរ៉ៃជាច្រើន តែមកដល់ពេលនេះ កម្ពុជាទទួលបាននូវសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងការអភិវឌ្ឍគ្រប់វិស័យ ដែលទាំងអស់នេះ ជាសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ប្រជាជនអ៊ុយក្រែនចង់បាន»។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាធ្លាប់ឆ្លងកាត់សង្គ្រាមធ្លាប់ទទួលរងការឈ្លានពាន។ ដូច្នេះកម្ពុជាយល់ពីអារម្មណ៍របស់ប្រជាជនអ៊ុយក្រែន។ ជំហររបស់កម្ពុជា ចំពោះសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន គឺការប្រកាន់ខ្ជាប់ និងគោរព គោលការណ៍ ដែលបានចែងក្នុងធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ។
លោកបន្ថែមថា៖ «កម្ពុជាប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពាន ប្រឆាំងការគំរាមកំហែង ឬការប្រើប្រាស់ហិង្សាមកលើអធិបតេយ្យ និងបូរណភាពដែនដីរបស់រដ្ឋឯករាជ្យ និងមិនគាំទ្រដល់ការបំបែករដ្ឋ ឬការទន្ទ្រានយកទឹកដីពីប្រទេសដទៃឡើយ»។
លោក ហ៊ុន សែន ជូនពរឱ្យប្រជាជនអ៊ុយក្រែនទាំងអស់បានទទួលនូវសុខសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខ។
ព្រះចៅស៊ុលតង់ ហាជី ហាលសាណាល់ បុលគីយ៉ាស់ មុយអ៊ីហ្សាឌីន វ៉ាឌូឡាហ៍ (Haji Hassanal Bolkiah Muizzaddin Waddaulah) ព្រះមហាក្សត្រនៃប្រទេសប្រ៊ុយណេ បានយាងមកដល់កម្ពុជានារសៀលថ្ងៃទី ៩ ខែវិច្ឆិកា ដើម្បីចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននេះដែរ។
លោក ថុង ម៉េងដាវិត អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវនៅមជ្ឈមណ្ឌលមេគង្គ សម្រាប់ការសិក្សាយុទ្ធសាស្ត្រនៃវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) ថ្លែងថា កិច្ចប្រជុំនាពេលខាងមុខនឹងមានការណ៍គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ច្រើន ជាពិសេសសម្រាប់អ្នកសិក្សា ស្រាវជ្រាវ និងអ្នកនយោបាយជាតិ និងអន្តរជាតិ។ ថ្វីដ្បិតតែកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំនេះទទួលបាននូវសម្ពាធជាច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាតំបន់ និងអន្តរជាតិក្តី ក៏កម្ពុជានៅតែទទួលបាន «ជោគជ័យគួរជាទីមោទនៈ»។
លោកថា៖ «បញ្ហាសំខាន់ៗដូចជា បញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា បញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង បញ្ហាសង្គ្រាមអ៊ុយក្រែនជាដើម ដែលបញ្ហាទាំងនេះសុទ្ធតែមានការទាមទារការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ពីសំណាក់សមាជិកអាស៊ាន ក៏ដូចជាដៃគូសន្ទនាផងដែរ»។
លោក ថុង ម៉េងដាវិត ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា កម្ពុជាត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការជំរុញ និងលើកកម្ពស់មជ្ឈភាពអាស៊ាន ធ្វើការសន្ទនា និងពិភាក្សាដោយបើកចំហ ប្រកបដោយការស្ថាបនា បរិយាប័ន្ន និងប្រយោជន៍រួម។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណិ្ឌត្យសភាកម្ពុជា ថ្លែងថា វាពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ចំពោះវត្តមាននៃមេដឹកនាំសំខាន់ៗពិភពលោក ដែលនឹងមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំកំពូលពាក់ព័ន្ធនេះ ព្រោះកិច្ចប្រជុំនេះ គឺជាកិច្ចប្រជុំសំខាន់ធំ ហើយខណៈដែលតំបន់ និងពិភពលោកកំពុងមានបញ្ហាក្តៅគគុកជាច្រើន។
លោកថា វត្តមានរបស់មេដឹកនាំពិភពលោកសំខាន់ៗមកកាន់កម្ពុជា គឺជាឱកាស ១ ដែលពួកគេអាចយកបញ្ហាទាំងអស់មកពិភាក្សាគ្នា ដោយឈរលើមូលដ្ឋាននៃការតម្កល់ផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាពលរដ្ឋពិភពលោក។
លោក គិន ភា ថ្លែងថា៖ «យើងឃើញវត្តមានរបស់មេដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន និងបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនទៀត មកពីអឺរ៉ុប ក៏ដូចជា អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ គឺសុទ្ធតែជាតួអង្គសំខាន់ ដែលអាចរួមចំណែករកដំណោះស្រាយ សម្រាប់បញ្ហាដែលកំពុងក្តៅនៅក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក»៕
វីដេអូ៖