នៅថ្ងៃទី ៦ ខែវិច្ឆិកា ថ្មីៗនេះកម្ពុជាបានប្រារព្ធទិវាជាតិអាហារូបត្ថម្ភ ក្នុងគោលបំណងផ្សព្វផ្សាយអប់រំ និងលើកកម្ពស់ការ យល់ដឹងជាសាធារណៈឱ្យបានទូលំទូលាយនៅទូទាំងប្រទេសពីសារៈសំខាន់នៃវិស័យសន្តិសុខស្បៀងនិងអាហារូបត្ថម្ភ នៅកម្ពុជា។ ជាមួយគ្នានេះភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ បានសម្ភាសលោកស្រី Grana Pu Selvi ប្រធានបច្ចេកទេសកម្មវិធីអាហារូបត្ថម្ភនៃអង្គការទស្សនៈពិភពលោកនៅកម្ពុជា ជុំវិញបេសកកម្មរបស់អង្គការនេះក្នុងការលើកកម្ពស់ការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយដែលជាផ្នែកមួយនៃអាហារូបត្ថម្ភរបស់កុមារ។
តើអង្គការទស្សនៈពិភពលោកបានធ្វើអ្វីខ្លះ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយនៅកម្ពុជា?
ដោយមានការសម្របសម្រួលយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយមន្ទីរសុខាភិបាលខេត្ត និងស្រុក អង្គការទស្សនៈពិភពលោក បាននិងកំពុងបណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិកមណ្ឌលសុខភាព និងបុគ្គលិកសហគមន៍ (Village Health Support Groups- VHSG) ដើម្បីលើកកម្ពស់ការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយក្នុងខេត្តទាំង ១០ នៃប្រទេស។
លើសពីនេះ នៅកម្រិតប្រទេស អង្គការទស្សនៈពិភពលោកបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មជាមួយបណ្តាអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើកកម្ពស់អាហារូបត្ថម្ភដើម្បីអនុវត្តគោលនយោបាយនិងកម្មវិធីស្តីពីការលើកកម្ពស់ការបំបៅដោះកូននៅក្នុងប្រទេស។ អង្គការទស្សនៈពិភពលោកក៏បានដាក់ឱ្យដំណើរការប្រព័ន្ធ រាយការណ៍តាមអ៊ីនធឺណិត ដើម្បីរាយការណ៍ពីការរំលោភបំពានលើការផ្សព្វផ្សាយផលិតផលជំនួសទឹកដោះម្តាយ (ម្សៅទឹកដោះគោទារក) ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការបំបៅកូនដោយទឹកដោះក្នុងប្រទេស។
តាមរយៈការផ្តល់មូលនិធិពី MOFA ប្រទេសជប៉ុន អង្គការទស្សនៈពិភពលោកបាននិងកំពុងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍អបអរសាទរប្រចាំឆ្នាំនៅខេត្តព្រះវិហារ (៤ ស្រុក និងក្រុង ១ ដែលជាតំបន់គោលដៅ) ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០២០ ដើម្បីអញ្ជើញអ្នកចូលរួមពី ៥០-១០០ នាក់មកពីស្រុកនីមួយៗមកពីគ្រប់ជាន់ថ្នាក់នៃអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន (ពីខេត្តដល់ភូមិ) ក៏ដូចជាអ្នកថែទាំទារករួមទាំងឪពុកផងដែរ។កម្មវិធីនេះមិនត្រឹមតែចែករំលែកអត្ថប្រយោជន៍នៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយជាទូទៅប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងដើម្បីបញ្ចៀសនូវការយល់ច្រឡំដែលអាចកើតមានក្នុងចំណោមអ្នកចូលរួម ដោយមានជាកម្មវិធីសំណួរ និងចម្លើយ។
ចុះអ្វីគឺជាសកម្មភាពសម្រាប់ឆ្នាំនេះរបស់អង្គការទស្សនៈពិភពលោកក្នុងការលើកកម្ពស់អាហារូបត្ថម្ភ?
សម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ នេះ ជាមួយនឹងប្រធានបទ “Step Up for Breastfeeding: Educate and Support» អង្គការទស្សនៈពិភពលោក សង្កត់ធ្ងន់ថា ម្តាយដែលបំបៅដោះកូន ចាំបាច់ត្រូវផ្តល់ការគាំទ្រក្នុងការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីការសម្រាល ហើយត្រូវបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយសម្រាប់រយៈពេល ៦ ខែដំបូងតែ ១ មុខគត់និងត្រូវបន្តការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយជាមួយនឹងអាហារបន្ថែមរហូតដល់កូនមានអាយុ ២ ឆ្នាំឡើងទៅ។
នៅពេលម្តាយត្រូវការការគាំទ្រពីសមាជិកគ្រួសារដើម្បីបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយពីកំណើតរហូតដល់កូនអាយុ ២ ឆ្នាំ សមាជិកគ្រួសារនីមួយៗត្រូវចូលរួមផ្តល់ពេលវេលាឱ្យនាងបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយ និងអនុញ្ញាតឱ្យនាងធ្វើការបត់បែនទៅតាមតម្រូវការនៃការបំបៅកូនតូចដោយទឹកដោះរបស់នាង។
បន្ថែមពីនេះ អង្គការទស្សនៈពិភពលោកបាន និងកំពុងអប់រំសមាជិកគ្រួសាររបស់ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និងគ្រួសារដែលមានកូនតូចៗដើម្បីផ្តល់ការគាំទ្រដល់ម្តាយក្នុងការបន្តការបំបៅកូនដោយទឹកដោះ។ លើសពីនេះ អង្គការទស្សនៈពិភពលោក បាននិងកំពុងផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងតាមរយៈទំព័រហ្វេសប៊ុក ដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងអំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយក្នុងសប្តាហ៍នៃការបំបៅដោះកូនពិភពលោកឆ្នាំនេះ។
តើលោកស្រីគិតយ៉ាងណាចំពោះការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយនៅកម្ពុជា?
ទោះបីជាមានសមិទ្ធផលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ៩០ និងដើមឆ្នាំ ២០០០ ក៏ដោយ ក៏ភាគរយនៃកុមារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានបៅដោះម្តាយទាំងស្រុងសម្រាប់រយៈពេល ៦ ខែដំបូងនៃជីវិតរបស់ពួកគេបានថយចុះពី ៧៤ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០១០ មកត្រឹម ៥១ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០២១ (CDHS 2010-2021)។
មានភាគរយកើនឡើងនៃគ្រួសារដែលប្តូរទៅប្រើផលិតផលជំនួសទឹកដោះម្តាយ (BMS) ដោយសារ តែភាគច្រើននៃស្ត្រី (៨០%) នៅ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច។នេះគឺជាអត្រាមួយខ្ពស់ បំផុតក្នុងពិភពលោកដែល មានការងារជាង ៦០០ ០០០ ក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរ ដែលភាគច្រើនជាស្ត្រី។ដោយសារម្តាយវ័យក្មេងទាំងនេះមិនដឹងពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយមានភាគរយកើនឡើងនៃស្ត្រីដែលចូលចិត្តបំបៅកូនដោយម្សៅទឹកដោះគោដល់កុមារ។
ដូច្នេះតើយើងត្រូវធ្វើម្តេចចំពោះបញ្ហានេះ?
យើងចាំបាច់ត្រូវអប់រំស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ម្តាយវ័យក្មេង និងសមាជិកគ្រួសាររបស់ពួកគេអំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយ។លើសពីនេះចាំបាច់ត្រូវកសាងសមត្ថភាពរបស់អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាព ជាពិសេស គឺគិលានុបដ្ឋាយិកានិងក្រុមគ្រូពេទ្យដែលជាអ្នកផ្តល់ការថែទាំដល់ស្ត្រី នៅក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ និងក្រោយពេលសម្រាលដើម្បីលើកទឹកចិត្តម្តាយក្នុងការផ្តល់ទឹកដោះកូនដោយទឹកដោះម្តាយ។
តើការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយមានអត្ថប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ?
យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក ទឹកដោះម្តាយគឺជាអាហារដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់ទារក។ វាមានសុវត្ថិភាព ស្អាត និងមានអង្គបដិប្រាណដែលជួយការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺកុមារទូទៅជាច្រើន។ទឹកដោះម្ដាយផ្ដល់ថាមពល និងអាហារូបត្ថម្ភដែលកុមារត្រូវការសម្រាប់ខែដំបូងៗនៃជីវិតរបស់ពួកគេ ហើយវាបន្តផ្ដល់ថាមពល និងអាហារូបត្ថម្ភក្នុងកម្រិតពាក់កណ្ដាល ឬច្រើនជាងនេះនៃតម្រូវការអាហារូបត្ថម្ភសម្រាប់កុមារក្នុងឆមាសទី ២ នៃឆ្នាំដំបូង។នៅក្នុងឆ្នាំទី ២ ថាមពល និងអាហារូបត្ថម្ភពីទឹកដោះម្ដាយក៏នៅមានក្នុងកម្រិត ១ ភាគ។
ការធ្វើតេស្តលើកុមារដែលទទួលបានការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយ គឺទទួលបានលទ្ធផលល្អប្រសើរលើការធ្វើតេស្តភាពវៃឆ្លាត ទំនងជាមិនសូវធាត់ឬធាត់ និងមិនសូវងាយកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមនៅពេលជីវិតចុងក្រោយរបស់ពួកគេ។ចំណែកស្ត្រីដែលបំបៅកូនដោយទឹកដោះក៏មានការថយចុះហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកសុដន់ និងមហារីកស្បូនផងដែរ។ដោយគិតពីអត្ថប្រយោជន៍ទាំងម្តាយនិងកូនវាជារឿងសំខាន់ក្នុងការគាំទ្រម្តាយក្នុងការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយ។
តើអ្វីជាអនុសាសន៍ឬសំណូមពររបស់អង្គការទស្សនៈពិភពលោកដើម្បីលើកកម្ពស់ការបំបៅដោះកូននៅកម្ពុជា?
ដើម្បីបង្កើនកុមារដែលមានសុខភាពល្អ និងមានអាហារូបត្ថម្ភល្អ យើងត្រូវការការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់អ្នកគ្រប់គ្នាបន្ថែមទៀត។ ចាំបាច់ត្រូវបង្កើនការ យល់ដឹងអំពីការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយក្នុង ចំណោមស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ ម្តាយ និងសមាជិក គ្រួសារ។យើងសង្ឃឹមថា ពួកគេគួរតែត្រូវបានការពារពីការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម និងការអះអាងមិនពិតដែលធ្វើឡើងដោយក្រុមហ៊ុនទឹកដោះគោសម្រាប់ទារក ស្របតាមអនុក្រឹត្យលេខ ១៣៣ ដែលដាក់កម្រិតលើការផ្សព្វផ្សាយផលិតផលជំនួសទឹកដោះម្តាយដែលមាននៅលើទីផ្សារសម្រាប់កុមារអាយុក្រោម ២ ឆ្នាំ។
យើងសង្ឃឹមថា មានការទទួលខុសត្រូវរួមគ្នាដែលចាប់ផ្តើមពីម្តាយ សមាជិកគ្រួសារ មិត្តភក្តិ សាច់ញាតិ និយោជក អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយ និងរាជរដ្ឋាភិបាលដើម្បីការពារនិងលើកកម្ពស់ការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយនៅកម្ពុជា៕