.jpg)
កិច្ចប្រជុំអាយឆានៅខេត្តសៀមរាបកាលពីថ្ងៃទី ១៦ វិច្ឆិកា ។ រូបថត គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា
ភ្នំពេញៈ ក្រុមសង្គមស៊ីវិលកម្ពុជាអំពាវនាវឱ្យគណៈកម្មការអន្តររដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន (អាយឆា) គិតគូរពង្រឹងវិស័យសិទ្ធិមនុស្សឡើងវិញ ខណៈស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន កំពុងដើរថយក្រោយ។
លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ (Licado) បានលើកឡើងថា បញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ហាក់កំពុងបោះជំហានថយក្រោយសម្រាប់បណ្តាប្រទេសមួយចំនួន ជាពិសេសក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលកំពុងរងការរំលោភសិទ្ធិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរពីសំណាក់របបសឹក។
លោកបានថ្លែងថា៖ «បើយើងពិនិត្យពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានេះកំពុងជួបប្រទះបញ្ហាច្រើន ដូចជា នៅភូមា ដែលជួបវិបត្តិរំលោភសិទ្ធិធ្ងន់ធ្ងរមែនទែន។ កន្លងមកយើងឃើញហើយ ទោះបីអាស៊ានមានធម្មនុញ្ញស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស មានសេចក្តីថ្លែងការណ៍ស្តីសិទ្ធិមនុស្សយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏បណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានមួយចំនួនមានស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សមិនល្អប្រសើរនោះទេ ហើយក្នុងហ្នឹងក៏មានកម្ពុជាយើងដែរដែលរងការរិះគន់លើការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស»។
អ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសិទ្ធិមនុសុ្សរូបនេះ សង្កត់ធ្ងន់ថា ទោះបីក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន មិនមានគោលជំហរលទ្ធិនយោបាយរួមដោយប្រទេសខ្លះប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ប្រទេសខ្លះប្រកាន់លទ្ធិកុម្មុយនីស្តក៏ដោយ ក៏លោកសង្ឃឹមថា អាស៊ានលើកយកបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សមកជជែកពិភាក្សានិងដោះស្រាយក្នុងយន្តការរបស់អាយឆាប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពក្នុងការកែលម្អចំណុចខ្វះនានា របស់បណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាននេះ។
កម្ពុជាកំពុងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំពិសេសលើកទី២ ឆ្នាំ ២០២២ នៃគណៈកម្មការអន្តររដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន (អាយឆា) និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធ ដែលប្រព្រឹត្តទៅពីថ្ងៃទី ១៥ ដល់ ១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២ នៅខេត្តសៀមរាប។ កិច្ចប្រជុំនេះដឹកនាំដោយលោក កែវ រ៉េមី ប្រធានគណៈកម្មការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ព្រមទាំងជាតំណាងកម្ពុជាប្រចាំអាយឆា ដែលមានការចូលរួមពីតំណាងផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សនៃបណ្តាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានប្រចាំអាយឆា។
លោក មាស នី អ្នកស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម និងជាអ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមនៅកម្ពុជាបានថ្លែងថា ជារឿងចាំបាច់ដែលបណ្តាប្រទេសអាស៊ានត្រូវជួបជុំពិភាក្សាគ្នាពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ខណៈប្រទេសមួយចំនួនកំពុងមានស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សស្រុតចុះខ្លាំង។
លោកបានបន្តថា បើទោះបីជាមិនអាចផ្តល់ផ្លែផ្កាជាដុំកំភួនក្តី ប៉ុន្តែវាជាការដាស់ស្មារតីដល់រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានទាំងឡាយឱ្យងាកមកចាប់អារម្មណ៍ពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនេះដែរ ខណៈប្រទេសខ្លះបានរអិលចេញពីគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្ស ដោយឈានដល់ការប្រើអំណាចផ្តាច់ការពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល។
លោក មាស នី គូសបញ្ជាក់ដាច់ដោយឡែកជុំវិញបរិបទដែលកម្ពុជាកំពុងធ្វើជាប្រធានអាយឆាស្រាប់ថា៖ «ខ្ញុំមិនរំពឹងថានឹងមានការផ្លាស់ប្តូរសំខាន់ណាមួយទេដោយសាររដ្ឋាភិបាលប្រទេសកម្ពុជា អាចនឹងបន្តថ្លែងការពារខ្លួនតទៅទៀត ខណៈប្រទេសកម្ពុជា បានទទួលរងការរិះគន់ថា ប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាបានដើរថយក្រោយ ហើយការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សមានការកើនឡើង »។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ លោក សឹង សែនករុណា អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក (Adhoc) លើកឡើងថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅបណ្តាប្រទេសក្នុងសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយចំនួនរួមទាំងកម្ពុជាផង កំពុងធ្លាក់ចុះកាន់តែអាក្រក់ទៅ ជាពិសេសប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
លោក សែនករុណា បានថ្លែងថា៖ «នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាននេះ ថ្វីដ្បិតតែមានលទ្ធផលមួយចំនួនមែនប៉ុន្តែចំពោះលទ្ធផលលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យក្នុងតំបន់អាស៊ាននេះហាក់មិនសូវមានលទ្ធផលជាដុំកំភួនសោះឡើយ ក្នុងការបើកលំហសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យនៅឡើយទេ »។
យ៉ាងណាក្ដី អ្នកជំនាញផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះសង្ឃឹមថា បណ្តារដ្ឋសមាជិកអាស៊ាននឹងគិតគូរកែលម្អឡើងវិញ លើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សជាពិសេសគណៈកម្មការអាយឆា គួរមានលក្ខខណ្ឌជំរុញយ៉ាងណា ដើម្បីឱ្យមេដឹកនាំអាស៊ានដឹកនាំប្រទេសដោយគិតគូរលើសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពលរដ្ឋខ្លួនឱ្យមានភាពល្អប្រសើរ។
កម្ពុជាជាប្រធានអាស៊ាននេះបាននិងកំពុងពិនិត្យពិភាក្សាលើឯកសារទស្សនទាននៃសកម្មភាពអាទិភាពរបស់អាយឆាឆ្នាំ ២០១៩-២០២២ និងបច្ចុប្បន្នភាពនៃសកម្មភាពអាទិភាពរបស់អាយឆាពីឆ្នាំ ២០១៤-២០២២ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសលើកទី២ នៅឆ្នាំ ២០២២ នេះ។ ក្រៅពីនេះ នឹងមានកិច្ចប្រជុំដាច់ដោយឡែករវាងអាយឆានិងអង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្សក្នុងតំបន់អាស៊ានផងនៅថ្ងៃទី ១៧ ខែវិច្ឆិកា។
ចំណែកនៅថ្ងៃទី ១៨ ខែវិច្ឆិកា អាយឆាកម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំពិធីអបអរសាទរខួបទី១០ នៃសេចក្តីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ាននិងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ភ្នំពេញស្តីពីការអនុម័តសេចក្តីប្រកាសសិទ្ធិមនុស្សអាស៊ានដែលសម្រេចបានក្នុងគ្រាដែលកម្ពុជាធ្វើជាប្រធានអាស៊ានលើកទី២កាលពីឆ្នាំ ២០១២។ លុះដល់នៅថ្ងៃទី ១៩ ខែវិច្ឆិកាកម្ពុជានឹងប្រគល់តួនាទីជាប្រធានអាយឆាដល់ឥណ្ឌូស៊ីដែលធ្វើជាប្រធានអាស៊ានប្តូរវេននៅឆ្នាំ
២០២៣។
ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចប្រជុំនេះ អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាលោក ជិន ម៉ាលីន ថ្លែងថា នឹងជូនលទ្ធផលក្រោយបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំ។រីឯក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អាយឆាកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា៖ «បន្ទាប់ពីការពិនិត្យនិងកែសម្រួលនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ ក្រុមជំនួយការឯកសារទាំងអស់ នឹងត្រូវដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសលើកទី២ របស់អាយឆាដើម្បីពិនិត្យនិងអនុម័ត»៕
