.jpg)
មន្ត្រីជំនាញពេលដាប់កាយជិតសំណាកហ្វូស៊ីលសត្វដាយណូស័រនៅខេត្តកោះកុង កាលពីថ្ងៃទី ២១ វិច្ឆិកា។ រូបថត ក្រសួងបរិស្ថាន
កោះកុងៈ ក្រុមអ្នកជំនាញអន្តរជាតិមកពីប្រទេសបារាំង ចិន និងស្វ៊ីស និងក្រសួងបរិស្ថាន មន្ត្រីនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈរួមនឹងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបានសន្និដ្ឋានថា ហ្វូស៊ីលឆ្អឹងដាយណូស័រដំបូងនៅកម្ពុជាដែលរកឃើញក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ស្ថិតក្នុងអម្បូរ Sauropod Dinosaur ជាប្រភេទពូជដាយណូស័រប្រភេទកវែង។ នេះបើតាមលោក លឹម វណ្ណច័ន្ទ មន្ត្រីជំនាញនៅក្រសួងបរិស្ថាន ។
លោក លឹម វណ្ណច័ន្ទ ប្រធានការិយាល័យនៃនាយកដ្ឋានតំបន់បេតិកភណ្ឌនៅអគ្គនាយកដ្ឋានសហគមន៍មូលដ្ឋាននៃក្រសួងបរិស្ថានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែវិច្ឆិកាថា ការសន្និដ្ឋាននេះធ្វើឡើង ក្រោយមន្ត្រីជំនាញអន្តរជាតិរួមនឹងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ បានទៅធ្វើកំណាយនៅថ្ងៃទី ២១ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២ នៅទីតាំងដែលបានរកឃើញហ្វូស៊ីលដាយណូស័រនៅលើកោះប៉ោ ស្ថិតក្នុងភូមិកោះប៉ោ ឃុំបាក់ខ្លង ស្រុកមណ្ឌលសីមា ខេត្តកោះកុង ជាប់ដែនជម្រកសត្វព្រៃតាតៃ។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្រោយពីបានចុះពិនិត្យដល់ទីតាំងពីសំណាក់ក្រុមអ្នកជំនាញអន្តរជាតិ មន្ត្រីជំនាញនៃក្រសួងបរិស្ថាន មន្ត្រីនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈរួមនឹងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបានសន្និដ្ឋានថា ផូស៊ីលឆ្អឹងដាយណូស័រនេះគឺស្ថិតក្នុងអម្បូរ Sauropod Dinosaur»។
មន្ត្រីជំនាញក្រសួងបរិស្ថានបានឱ្យដឹងទៀតថា ការធ្វើកំណាយនេះមិនទាន់បានប្រទះឃើញបំណែកឆ្អឹងផ្សេងទៀតទេ ខណៈកំពុងស្រាវជ្រាវបន្តតាមរយៈការសិក្សាលើស្រទាប់ថ្មនៅតំបន់ផ្សេងៗដែលនៅជិតនោះ ហើយនៅថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកា ក្រុមការងារបានបន្តការស្រាវជ្រាវមកដល់ខេត្តពោធិ៍សាត់និងបាត់ដំបងហើយ។ចំណែកឆ្អឹងដាយណូស័រដែលធ្វើកំណាយបាននោះបានយកទៅរក្សាទុកនៅក្រសួងបរិស្ថានសម្រាប់ធ្វើការស្រាវជ្រាវបន្ត។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ឆ្អឹងហ្នឹងនឹងរក្សាទុកនៅក្រសួងបរិស្ថាន យើងនឹងបន្តការសិក្សាលម្អិត ទៅលើប្រភេទពូជហ្នឹងថា តើវាពូជពពួកកវែងថ្មី ឬមួយក៏ដូចគ្នានឹងប្រទេសដែលនៅជិតខាង[ប្រទេសថៃ]»។
ហ្វូស៊ីលនេះ គឺជាឆ្អឹងស្មងជើងខាងឆ្វេង មានប្រវែង ៧០ សង់ទីម៉ែត្រ និងទទឹង ២០ សង់ទីម៉ែត្រ ដែលអាចមានអាយុកាល ៦៥ លាន - ១៩០ លានឆ្នាំមុន។ ផ្អែកលើការរកឃើញ ក្រុមការងារបានអះអាងថា នេះអាចជាហ្វូស៊ីលសត្វដែលទាក់ទងនឹងសត្វព្រៃដែលបានរកឃើញនៅកម្ពុជា។ វាត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងស្រទាប់ថ្មភក់នៅលើកោះដែលទឹកសមុទ្របានបោកបក់ពីលើវា។
លោក លឹម វណ្ណច័ន្ទ បានឱ្យដឹងទៀតថា លោកបានរកឃើញហ្វូស៊ីលនៅកម្ពុជាដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ក្រោយមកលោកស្នើបានថវិកាសម្រាប់ស្រាវជ្រាវនៅឆ្នាំ ២០១៩ ដែលគិតមកទល់ពេលនេះមានរយៈពេល ៤ ឆ្នាំហើយ។ក្នុងរយៈពេល ៤ ឆ្នាំនេះ មន្ត្រីជំនាញបរិស្ថានបានរកឃើញហ្វូស៊ីលសត្វសមុទ្រ ដើមឈើក្លាយជាថ្ម និងហ្វូស៊ីលដាយណូស័រថ្មីនេះផងដែរ។ គិតមកទល់បច្ចុប្បន្នក្រសួងបរិស្ថានបានរកឃើញស្ថានីយហ្វូស៊ីល ៤៣ ស្ថានីយហើយ។
តាមការបញ្ជាក់របស់ពីមន្ដ្រីជំនាញបរិស្ថាន ដាយណូស័រ គឺជាក្រុមសត្វល្មូន ១ ក្រុម ដែលមានភាពចម្រុះ។ពួកវាបានបង្ហាញខ្លួនជាលើកដំបូងនៅក្នុងសម័យកាលទ្រីយ៉ាស៊ីកចន្លោះឆ្នាំ ២៤៣ និង ២៣៣,២៣ លានឆ្នាំមុន។ទោះបីជាមានប្រភពដើម និងពេលវេលាជាក់លាក់នៃការវិវឌ្ឍរបស់ដាយណូស័រក៏ដោយ តែនេះក៏ជាប្រធានបទនៃការស្រាវជ្រាវដ៏សកម្មមួយផងដែរ។
ពួកវាបានក្លាយជាសត្វមានដើមកំណើតនៅលើដីដែលមានភាពលេចធ្លោបន្ទាប់ពីយុគសម័យ Triassic-Jurassic ២០១,៣ លានឆ្នាំមុន។ភាពលេចធ្លោរបស់ពួកវាបានបន្តពេញ ១ យុគសម័យ Jurassic និង Cretaceous។ កំណត់ត្រាហ្វូស៊ីលបង្ហាញថា សត្វស្លាបគឺជាប្រភេទមួយនៃដាយណូស័រដ៏គួរឱ្យខ្លាចដែលមានការវិវឌ្ឍពីមុនៗក្នុងអំឡុងយុគសម័យ Jurassic ហើយវាជាសែស្រឡាយដាយណូស័រតែ ១ គត់ ដែលអាចរស់រានមានជីវិតពីយុគសម័យ Cretaceou-Paleogene ដែលបានផុតពូជប្រមាណ ៦៦ លានឆ្នាំមុន៕
