ភ្នំពេញៈ ក្រសួងសាធារណការនិងដឹងជញ្ជូន រួមទាំងអាជ្ញាធរខេត្តពោធិ៍សាត់ គ្រោងដាក់ឱ្យដំណើរការទីលានទុកដាក់សំរាមថ្មីក្រុងពោធិ៍សាត់ នៅដើមឆ្នាំ ២០២៣ ខាងមុខនេះ ដើម្បីរួមចំណែកធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវសោភណភាពបរិស្ថាន និងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការឆ្លងរីករាលដាលជំងឺផ្សេងៗ ដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ទីប្រជុំជននៃខេត្តនេះ។
លោក ប៊ុង តាំងឡាយ អភិបាលរងក្រុងពោធិ៍សាត់ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា ទីលានគ្រប់គ្រងសំរាម និងសំណល់រឹង ក្រុងពោធិ៍សាត់ ដែលមានទីតាំងស្ថិតក្នុងភូមិទួលម្កាក់ សង្កាត់រលាប ត្រូវបានសាងសង់រួចរាល់ជាស្ថាពរហើយ នៅលើផ្ទៃដី ១៥,៥ ហិកតា នៃផ្ទៃដីសរុប ២៨ ហិកតា។ ទីលានថ្មីនេះ ត្រូវបានដំណើរការសាងសង់ឡើងកាលពីឆ្នាំ ២០២០ ដោយក្រុមហ៊ុន Ung Sim Sia Co;.Ltd ក្រោមសហហិរញ្ញប្បទាន ពីកម្ចីសម្បទាន និងជំនួយឥតសំណងរបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី(ADB) រួមទាំងវិភាគទានពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមានទឹកប្រាក់សរុបជាង ១,៦៧ លានដុល្លារអាមេរិក។
លោកថ្លែងថា៖ «ទីលានចាក់សំរាមនេះមានសមត្ថភាពអាចស្តុកទុកសំណល់រឹងបានដល់ ១៤០ ពាន់ម៉ែត្រគុប និងមានសមត្ថភាពអាចប្រតិបត្តិការគ្រប់គ្រងសំណល់រឹងគ្រប់ប្រភេទបាន រហូតដល់១៥ឆ្នាំ ឬច្រើនជាងនេះ អាស្រ័យមានការចូលរួមពីវិស័យឯកជន ក្នុងការវិនិយោគកែច្នៃកាកសំណល់សរីរាង្គ ទៅជាជីកំប៉ុស និង កាកសំណល់ប្លាស្ទិក ទៅជាសម្ភារប្រើប្រាស់ផ្សេងៗ»។
បើតាមលោក តាំងឡាយ ទីលានចាក់សំរាមថ្មីនោះ ត្រូវបានសង់ឡើងតាមនីយាមបច្ចេកទេស អនាម័យ និងបរិស្ថានយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ ដោយមានរៀបចំរណ្តៅទុកដាក់សំរាមដ៏ងធំមួយ ឃ្លាំងសម្រាប់ហាលឬស្តុកកករខាប់(ភក់) អាងចម្រោះទឹករងៃចំនួន ២ ស្រះបំប្លែងក្លិនទឹកជាដំណាក់កាល អគាររដ្ឋបាល អគារស្នាក់នៅសម្រាប់កម្មករ ដែលមានបំពាក់គ្រឿងបរិក្ខារអគ្គិសនី សម្ភារបម្រើឱ្យការញែកនិងទុកដាក់សំរាមនិងកាកសំណល់រឹងតាមប្រភេទនីមួយៗ រួមទាំងមានការរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវ របងការពារមិនឱ្យសត្វពាហនៈចូលមកក្នុងបរិវេណនៃទីលានចាក់សំរាម និងមានដាំដើមឈើលម្អជាច្រើនទៀត។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«ទីលានថ្មីនេះ នឹងរួមចំណែកកាត់បន្ថយភាពកកស្ទះសំរាមក្នុងទីក្រុង ធ្វើឱ្យអនាម័យ និងបរិស្ថានក្នុងទីក្រុងនេះកាន់តែស្រស់ស្អាត សម្រាប់ការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋប្រកបដោយផាសុកភាព។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ក៏នឹងរួមចំណែកផ្ដល់ការងារមួយចំនួន ដល់ពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្បែរទីលាននេះផងដែរ »។
លោកបានបន្តថា បច្ចុប្បន្ន អាជ្ញាធរក្រុងពោធិ៍សាត់កំពុងសហការជាមួយក្រុមយុវជនដើម្បីបរិស្ថាន ធ្វើការប្រមូលសំរាមនិងកាកសំណល់រឹងក្នុងតំបន់ទីប្រជុំជននៃក្រុងពោធិ៍សាត់ ក្នុងបរិមាណពី ៤០ តោន -៥០ តោន ក្នុង ១ ថ្ងៃ។ សំរាមទាំងនោះ ត្រូវបានដឹកជញ្ជូនតាមរថយន្តដឹកសំរាមចំនួន ៦ គ្រឿង យកទៅចាក់លើទីលានចាស់ ១ កន្លែងដែលមានផ្ទៃដីត្រឹមតែ ១ ហិកតា ស្ថិតនៅឈមជាមួយទីលានគ្រប់គ្រងសំរាម និងសំណល់រឹងថ្មី ដែលទើបសាងសង់រួច នឹងគ្រោងបើកដំណើរការនាដើមឆ្នាំ ២០២៣ នេះ។
ជុំវិញការប្រមូលសំរាមនិងកាកសំណល់រឹងនេះផងដែរ លោក ប៊ិត ប៊ុនឡុង ប្រធានក្រុមយុវជនដើម្បីបរិស្ថាន ដែលមហាជនក្នុងក្រុងពោធិ៍សាត់ ស្គាល់ជាទូទៅថាជាក្រុមប្រតិបត្តិករប្រមូលសំរាមនៅក្នុងក្រុងនេះតាំងពីដើមឆ្នាំ ២០១៩មកនោះ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ដោយសារផ្ទៃដីនៃទីលានចាក់សំរាម បច្ចុប្បន្នមានទំហំតូចចង្ងៀត និងមិនមានលក្ខណៈស្ដង់ដាបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវនោះ បានធ្វើឱ្យសំរាមនិងកាកសំណល់រឹងមួយចំនួន ហៀរចាក់ទៅក្នុងដីស្រែកសិកម្មរបស់ប្រជាកសិករជាច្រើនគ្រួសារដែលរស់នៅជុំវិញទីលាននោះ ធ្វើឱ្យពួកគេមិនអាចប្រើប្រាស់ដីកសិកម្មរបស់ខ្លួនសម្រាប់ការបង្កបង្កើនផលបាន ហើយក្លិនស្អុយនៃកាកសំណល់ផែលផុយរលួយ បានប៉ះពាល់ដល់សុខភាពការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ ថែមទៀត។
លោក ប៊ុនឡុង បាននិយាយថា៖«ឥឡូវនេះ ទីលានចាក់សំរាមថ្មីដ៏ធំទូលាយ ត្រូវបានសាងសង់រួចរាល់ជាស្ថាពរហើយ។ ទីលានថ្មីនេះ នឹងរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលកំពុងកើតមាននាពេលបច្ចុប្បន្ន»។
បើតាមលោក ប៊ុនឡុង ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើន នៅមិនទាន់មានការយល់ដឹងអំពីរបៀបនៃការបែងចែកនិងវេចខ្ចប់សំរាមនិងកាកសំណល់រឹងបានត្រឹមត្រូវនៅឡើយទេ ខណៈពលរដ្ឋមួយចំនួនទៀតនៅតែបន្តបោះចោលសំរាមពាសវាលពាសកាល ដែលជាទូទៅបានបង្កផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់បរិស្ថាន សង្គម និងសុខភាពសាធារណៈ។ បញ្ហានេះទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ រួមទាំងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាដៃគូ និងវិស័យឯកជន ចូលរួម ផ្សព្វផ្សាយឱ្យបានទូលំទូលាយដល់ពលរដ្ឋនៅតាមសហគមន៍មូលដ្ឋាន។
លោកថ្លែងថា៖«បច្ចុប្បន្ន ប្រជាពលរដ្ឋយើងភាគច្រើនមិនបានបែងចែកកាកសំណល់ ទៅតាមប្រភេទនៃកាកសំណល់នីមួយៗនោះទេ។ ពេលខ្លះ កាកសំណល់វេជ្ជសាស្ត្រ ក៏ត្រូវបានក្រុមការងារយើង រកឃើញមាននៅលាយឡំក្នុងថង់រួមជាមួយកាកសំណល់ប្លាស្ទិកធម្មតា ឬកាកសំណល់ផ្ទះបាយ រួមទាំងកាកសំណល់រឹងផ្សេងទៀតផងដែរ»។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន នៅក្នុងការបង់ថ្លៃសំរាមដល់ភ្នាក់ងារប្រមូលសំរាមនៅមានកម្រិតនៅឡើយ។ លោក បានបន្តថា នៅក្រុងពោធិ៍សាត់បច្ចុប្បន្ន មានពលរដ្ឋសរុប ១៧ ០០០គ្រួសារ ប៉ុន្តែអ្នកដែលបានចូលរួមធ្វើការវេចខ្ចប់ និងទុកដាក់សំរាមឱ្យមានរបៀបរៀបរយ ដើម្បីឱ្យភ្នាក់ងារប្រមូលសំរាមងាយស្រួលប្រមូល និងដឹកជញ្ជូនយកទៅទុកដាក់ក្នុងទីលានគ្រប់គ្រងសំរាមនោះ គឺមានតែ៦ ៥០០គ្រួសារប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងចំនួននេះ គឺមានតែ៣ ៥០០គ្រួសារ ឬ ស្មើ៤៨ភាគរយទេ ដែលបានចូលរួមបង់ថ្លៃសំរាមដល់អង្គភាពប្រមូលសំរាមរបស់លោក។
លោកស្រី Jyotsana Varma នាយិកាប្រចាំប្រទេសកម្ពុជានៃធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ច ត្រួតពិនិត្យអំពីវឌ្ឍនភាពនៃដំណើរការអនុវត្តន៍គម្រោងខាងលើនេះកាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ បានសម្ដែងការកោតសរសើរដល់អាជ្ញាធរ និងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើឱ្យគម្រោងនេះចេញជារូបរាងឡើង។ ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកស្រី បានមានប្រសាសន៍ថា៖«ខ្ញុំសង្ឃឹមថា សមិទ្ធផលនៃគម្រោងនេះ នឹងត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីជាប្រយោជន៍សាធារណៈ ប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងស័ក្ដិសិទ្ធិភាព »។
ក្នុងន័យជំរុញឱ្យមានការចូលរួមយ៉ាងផុលផុសពីសហគមន៍មូលដ្ឋាន និងពីវិស័យឯកជន លោកស្រី Jyotsana Varma បានលើកឡើងថា សំរាមនិងកាកសំណល់សរីរាង្គផ្សេងទៀត ដែលនឹងត្រូវប្រមូល និងដឹកជញ្ជូនមកកាន់ទីលានចាក់សំរាមថ្មីនេះ គឺអាចយកទៅកែច្នៃធ្វើជាជីកំប៉ុស សម្រាប់ប្រើប្រាស់លើកកម្ពស់គុណភាពដីកសិកម្មបានយ៉ាងល្អប្រសើរ ខណៈកាកសំណល់ផ្លាស្ទិក អាចកែច្នៃធ្វើជារបស់ប្រើប្រាស់ផ្សេងៗបានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព។
ទីលានទុកដាក់សំរាមថ្មីក្នុងក្រុងពោធិ៍សាត់ គឺជាសមទ្ធិផលមួយក្នុងចំណោមសមិទ្ធផលផ្សេងទៀតនៃគម្រោងគ្រប់គ្រងបរិស្ថានទីក្រុងតាមបណ្តោយបឹងទន្លេសាបដែលមានទឹកប្រាក់សរុបជាង៥៣លានដុល្លារអាមេរិក គាំទ្រដោយធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី និងមូលនិធិយុទ្ធសាស្ត្រអាកាសធាតុ ជាមួយវិភាគទានមួយចំនួនពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសហគមន៍ផ្ទាល់៕