ភ្នំពេញៈ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងសុខាភិបាល បានលើកឡើងថា កម្ពុជាបានស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង ៧ ទូទាំងសកលលោកដែលបានប្រែក្លាយពីប្រទេសដែលមានអត្រាប្រេវ៉ាឡង់ នៃមេរោគអេដស៍ខ្ពស់ក្នុងតំបន់អាស៊ីកាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ២០០៣ មាន ១,១% ឱ្យថយចុះមកត្រឹម ០,៦% ឆ្នាំ ២០២១។
លោក ស៊ា ហួង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសុខាភិបាល បានថ្លែងដូចនេះក្នុងពិធីបើកសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់ស្តីពី «របកគំហើញ និងអនុសាសន៍ក្នុងការពិនិត្យពាក់កណ្តាលគម្រោងនៃផែនការយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់បង្ការ ថែទាំជំងឺអេដស៍ និងកាមរោគ ក្នុងវិស័យសុខាភិបាល ២០២១-២០២៥» នាថ្ងៃទី ២៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២ នាសណ្ឋាគារភ្នំពេញ។
លោកបានលើកឡើងថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ព្រមទាំងមានការចូលរួម និងគាំទ្រយ៉ាងសកម្មក្នុងអនុវត្តការងារបង្ការ និងថែទាំព្យាបាលជំងឺអេដស៍ ពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ម្ចាស់ជំនួយ សង្គមស៊ីវិល រដ្ឋបាល ថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ជាពិសេសបណ្ដាញអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ និងក្រុមប្រជាជន ចំណុចកម្ពុជាសម្រេចបានលទ្ធផលល្អគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងមេរោគអេដស៍ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងបណ្តាប្រទេស នៅក្នុងតំបន់។
លោក ស៊ា ហួង មានប្រសាសន៍ថា ៖ «តាមការប៉ាន់ស្មានដោយអង្គការ UNAIDS កម្ពុជាបានប្រែក្លាយពីប្រទេសដែលមានអត្រាប្រេវ៉ាឡង់ នៃមេរោគអេដស៍ខ្ពស់ក្នុងតំបន់អាស៊ីកាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ២០០៣ មាន ១,១% ឱ្យថយចុះមកត្រឹម ០,៦% ឆ្នាំ ២០២១ ហើយកម្ពុជាបានស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង៧ ទូទាំងសកលលោកសម្រេចបានទិសដៅ ៩០-៩០-៩០ នៅឆ្នាំ ២០១៧»។
ក្រសួងសុខាភិបាល បាននិងកំពុងដើរតួនាទីដ៏សំខាន់ក្នុងការចូលរួមកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ស្របតាមយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈការដាក់ចេញនូវផែនការយុទ្ធសាស្ត្រសុខាភិបាល ជាបន្តបន្ទាប់សំដៅលើកកម្ពស់គុណភាពនៃជីវិត កាត់បន្ថយអត្រាឈឺ និងអត្រាមរណភាពឱ្យបានជាអតិបរមា។ នេះបើតាមលោក ស៊ា ហួង។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ការលើកគុណភាពនៃជីវិតនេះ តាមរយៈការពង្រឹងសេវាសុខាភិបាល ការផ្តល់សេវាសុខាភិបាលប្រកបដោយគុណភាព សមធម៌តាមរយៈការប្រើប្រាស់បណ្ណសមធម៌ ការគាំពារសង្គម និងក្រមសីលធម៌ខ្ពស់ ដោយគ្មានការរើសអើង ដោយផ្តោតលើប្រជាជនជាស្នូល (People Center) រួមទាំងអ្នករស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍ និងក្រុមប្រឈមមុខនឹងការឆ្លងមេរោគអេដស៍ផងដែរ»។
លោក ហួង ថ្លែងថា បើប្រៀបធៀបទៅនឹងទិសដៅ ៩៥-៩៥-៩៥ ដែលក្រសួងបានកំណត់ត្រឹមឆ្នាំ ២០២៥ កម្ពុជាសម្រេចបាន ៨៤% នៃអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍បានដឹងពីស្ថានភាពមេរោគអេដស៍, ៩៩% នៃអ្នកដឹងពីស្ថានភាពផ្ទុកមេរោគអេដស៍ បានទទួលការព្យាបាលដោយឱសថប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ និង ៩៧% នៃអ្នកកំពុងទទួលការព្យាបាលដោយ ឱសថប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ មានបន្ទុកមេរោគអេដស៍ក្នុងឈាមត្រូវបានបង្ក្រាប។
លោក ស៊ា ហួង ថ្លែងថា៖ «លទ្ធផលដ៏ត្រចះត្រចង់ដែលយើងសម្រេចបាននេះមិនមែនកើតឡើងដោយឯកឯងនោះទេ តែគឺជាសមិទ្ធផលនៃកិច្ចខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយ និងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ សម្រាប់បង្ការ ថែទាំជំងឺអេដស៍ និងកាមរោគ ក្នុងវិស័យសុខាភិបាលឆ្នាំ ២០២១-២០២៥»។
លោកថា នេះជាឯកសារគោលដ៏សំខាន់សម្រាប់ដឹកនាំការអនុវត្តកម្មវិធី និងការឆ្លើយតបទៅនឹងមេរោគអេដស៍ និងកាមរោគក្នុងវិស័យសុខាភិបាល ក្នុងគោលដៅឈានទៅបញ្ចប់ការឆ្លងថ្មីនៃមេរោគអេដស៍ដែលជាការគំរាមកំហែងសុខភាពសាធារណៈនៅកម្ពុជានាឆ្ នាំ២០២៥ និងស្របតាមផែនការយុទ្ធសាស្ត្រវិស័យសុខាភិបាលឆ្នាំ ២០២៣-២០៣៣ (HSP4) របស់ក្រសួងសុខាភិបាល និងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិទូលំទូលាយ និងពហុវិស័យឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺ អេដស៍លើកទី៥ ឆ្នាំ ២០១៩-២០២៣ របស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍។
ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍លោក អៀង មូលី ធ្លាប់បានលើកឡើងកាលពីចុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២ ថា ការរាលដាលមេរោគអេដស៍បាននិងកំពុងបន្តពីចំណោមប្រជាជនចំនួន ១១ ០០០ នាក់ (ក្នុងនោះមានប្រជាជនគន្លឹះ និងដៃគូរបស់គាត់) ដែលមិនទាន់បានធ្វើតេស្ត និងព្យាបាលនៅក្នុងប្រព័ន្ធថែទាំសុខភាព។
លោកថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្តេជ្ញាចិត្ត ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅ ៩៥-៩៥-៩៥ និងធានាថា ការឆ្លងថ្មីនៃមេរោគអេដស៍មានចំនួនតិចជាង ៣០០ ករណី ក្នុង ១ ឆ្នាំៗនៅឆ្នាំ ២០២៥។ ការឆ្លើយតបរបស់ប្រទេសកម្ពុជាចំពោះការរាលដាលនៃមេរោគអេដស៍ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជារឿងជោគជ័យមួយនៅក្នុងតំបន់ និងក្នុងពិភពលោក។
យោងតាមអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ បានឱ្យដឹងថា ក្នុង ១ ឆ្នាំ មានអ្នកឆ្លងមេរោគអេដស៍ចំនួន ១ ១០០ នាក់ ដែលក្នុងចំណោមអ្នកឆ្លងនេះ មាន ៥៣% ស្ថិតក្នុងក្រុមបុរសស្រឡាញ់បុរស។នៅត្រឹមឆ្នាំ ២០២៥ កម្ពុជាប្រាថ្នាចង់ឃើញការឆ្លងថ្មីស្ថិតក្នុងចំនួន ឬតិចជាង ២៥០ ករណី ក្នុង ១ ឆ្នាំ៕