ភ្នំពេញៈ ជំងឺគ្រុនឈាមកើតឡើងចំនួន ១១ ៧១៩ ករណី បណ្តាលឱ្យមានអ្នកស្លាប់យ៉ាងហោច ១៨ នាក់ ដែលសុទ្ធតែជាក្មេងអាយុក្រោម ១៥ ឆ្នាំ។ ក្រសួងជំនាញបានត្រៀមសេរ៉ូម ៧ ម៉ឺនប្លោក ថ្នាំបាញ់មូស ៩ ០០០ លីត្រ និងថ្នាំអាបែតប្រមាណ ៤០០ តោន ដើម្បីប្រើប្រាស់ទប់ទល់បង្ការ និងទប់ស្កាត់ជំងឺគ្រុនឈាម។ នេះបើតាមរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ ២០២២ របស់គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ គ.ជ.គ.ម.។
របាយការណ៍ស្តីពីលទ្ធផលការងារគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយឆ្នាំ២០២២ និងទិសដៅឆ្នាំ២០២៣ របស់ គ.ជ.គ.ម. បានឱ្យដឹងថា តាមរយៈទិន្នន័យរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ជំងឺគ្រុនឈាមមានការកើនឡើងច្រើនក្នុងឆ្នាំ២០២២ បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំកន្លងទៅ។ មូលហេតុសំខាន់គឺដោយសារអាកាសធាតុមានភ្លៀងធ្លាក់ច្រើនពេញ១ឆ្នាំ និងបង្កឱ្យមានការលិចលង់ជាច្រើនកន្លែង បង្កើតជម្រកមូសខ្លា ដែលជាភ្នាក់ងារចម្លងជំងឺគ្រុនឈាម។
របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា៖«វិធានការក្នុងការឆ្លើយតប ក្រសួងជំនាញបានត្រៀមសេរ៉ូម៧ម៉ឺនប្លោក ថ្នាំបាញ់មូស ៩ ០០០លីត្រ ថ្នាំអាបែតប្រមាណ៤០០តោន ដើម្បីប្រើប្រាស់ទប់ទល់បង្ការ និងទប់ស្កាត់ជំងឺគ្រុនឈាម។ ករណីរងគ្រោះជំងឺគ្រុនឈាមមានចំនួន ១១ ៧១៩ករណី និងរងគ្រោះស្លាប់ចំនួន ១៨នាក់ ដែលសុទ្ធតែជាក្មេងអាយុក្រោម ១៥ឆ្នាំ (ទិន្នន័យក្រសួងសុខាភិបាល រយៈពេល៤៨សប្ដាហ៍)»។
ដោយឡែក លោកលាង ឫទ្ធា ប្រធានកម្មវិធីជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺគ្រុនឈាមនៃក្រសួងសុខាភិបាល ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៨ មករា ថា នៅឆ្នាំ២០២៣នេះ ស្ថានភាពជំងឺគ្រុនឈាម អាចនឹងកើនឡើងដល់ជាង២ម៉ឺនករណី ខ្ពស់ជាងឆ្នាំ២០២២ទៅទៀត។ នៅឆ្នាំ២០២២ មានករណីជំងឺគ្រុនឈាមជាង១២ ៥០០ករណី មានស្លាប់ចំនួន១៩ករណី កើនឡើងជាង៦ដង បើប្រៀបធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១ ដែលមានចំនួន ១ ៨១១ករណី មានស្លាប់តែចំនួន ៨ករណី។
បើតាមលោកលាង ឫទ្ធា ស្ថានភាពនៃការកើនឡើងនេះ ដោយសារការកត់សម្គាល់ជាក់ស្តែងមកដល់ចុងឆ្នាំហើយ ចំនួនករណីជំងឺគ្រុនឈាម នៅតែមាននិន្នាការកើនឡើងនៅតាមខេត្ត-ក្រុងមួយចំនួន ដូចជានៅភ្នំពេញ ខេត្តពោធិ៍សាត់ និងខេត្តសៀមរាបជាដើមដោយសារភ្លៀងនៅតែបន្តធ្លាក់។ លោកបញ្ជាក់ថា ជំងឺគ្រុនឈាម ជាទូទៅ កើតឡើងនៅកន្លែងណា ដែលមានមនុស្សកកកុញរស់នៅ ដូចជានៅរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកណ្តាល កំពង់ចាម កំពង់ស្ពឺ ត្បូងឃ្មុំ និងខេត្តសៀមរាបជាដើម។ ប៉ុន្តែក៏មានឱកាសកើតឡើងនៅភូមិដាច់ស្រយាលដែរ បើសិនជាមានការប្រើពាងទឹកច្រើន ហើយមិនចេះសម្អាត។
លោក លាង ឫទ្ធី បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋចូលរួមអនុវត្តវិធានការសុខាភិបាល ដោយឧស្សាហ៍លាងពាងទឹក រៀបចំទុកដាក់អីវ៉ាន់ក្នុងផ្ទះឱ្យបានល្អ ឱ្យមានពន្លឺចេញចូលគ្រប់គ្រាន់ សម្អាតទាំងក្នុងផ្ទះ និងក្រៅផ្ទះ បរិវេណផ្ទះ សម្បកកំប៉ុង កង់ឡាន និងត្រឡោកដូងផងដែរ ធ្វើយ៉ាងណាឱ្យបរិស្ថានស្អាត កុំឱ្យមានទឹកដក់ ដែលជាកន្លែងនាំឱ្យកើតមូសខ្លា ដែលជាភ្នាក់ងារចម្លងជំងឺគ្រុនឈាម។
លោកថ្លែងថា៖«សូមប្រជាជនយើងទាំងអស់បន្តការយកចិត្តទុកដាក់សម្អាតលំនៅ បរិស្ថាន ឧស្សាហ៍លាងពាង ១អាទិត្យ ម្តង ឬយ៉ាងហោចណាស់ ឱ្យបាន ២ដង ឧស្សាហ៍ដូរទឹកថូផ្កា។ ចំណែកចានឆ្នាំងរបស់របរបោះចោលជុំវិញផ្ទះ ត្រឡោកដូង អីហ្នឹង គឺគ្របផ្កាប់កុំឱ្យដក់ទឹក កាលណាភ្លៀងមក ឬពេលទឹកស្រកទៅវិញ វាដក់ទឹកអាចជាឱកាសកកើតមូសខ្លា»។
លោកប្រធានកម្មវិធីជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺគ្រុនឈាមបញ្ជាក់ថា ជំងឺគ្រុនឈាម អាចនឹងផ្ទុះកើតមានជាទ្រង់ទ្រាយធំក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះ ព្រោះឆ្នាំនេះកៀកទៅនឹងវដ្តនៃការផ្ទុះជំងឺគ្រុនឈាម ដែលតែងកើតមានឡើងជារៀងរាល់ ៤-៥ឆ្នាំម្តង។ ជំងឺនេះបានផ្ទុះលើកចុងក្រោយ កាលពីឆ្នាំ ២០១៩។ លោកប្រាប់ថា បើមានករណីសង្ស័យកូនចៅមានកើតជំងឺគ្រុនឈាម មិនត្រូវសាកល្បងព្យាបាលដោយខ្លួនឯង និងនាំទៅព្យាបាលនៅពេទ្យតាមភូមិ ឬពេទ្យឯកជន ដែលមិនមានជំនាញច្បាស់លាស់នោះឡើយ ព្រោះអាចនាំឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិត។
លោកបញ្ជាក់ទៀតថា បើសិនមានអាការក្តៅខ្លួន ចាប់ពី ៣៩-៤០អង្សា និងមានរោគសញ្ញា ដូចជា មុខក្រហម ឈឺប្រឡង់កែវភ្នែក ចាក់ទៅក្រោយ ឈឺក្បាល ចង់ក្អួត ឬក្អួត ឈឺពោះ ឈឺសាច់ដុំ ឬសន្លាក់ដៃជើង ស្នាមអុចៗក្រហមលើស្បែក ឬមានហូរឈាមតាមអញ្ចាញធ្មេញជាដើម ត្រូវរួសរាន់បញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យរដ្ឋដែលនៅជិតផ្ទះជាបន្ទាន់ កុំព្យាយាមសាកល្បងព្យាបាលនៅផ្ទះដោយខ្លួនឯង ឬយកទៅព្យាបាលនៅពេទ្យតូចៗតាមភូមិ ព្រោះគ្មានឧបករណ៍សម្ភារជួយសង្គ្រោះអ្នកជំងឺបានទាន់ពេលវេលានោះទេ៕