.jpg)
សកម្មភាពម្ដាយបំបៅដោះកូន។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ ក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជាតិ និងអន្តរជាតិបានបើកកិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់រួមគ្នា ដើម្បីបង្កើនរយៈពេលលំហែមាតុភាពរបស់ម្តាយធ្វើការ ដើម្បីឈានទៅសម្រេចឱ្យបាននូវការបង្កើនអត្រាការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែ ១មុខគត់ឱ្យបានដល់ ៨៥% នៅឆ្នាំ ២០៣០ ក្រោយពីរកឃើញថា អត្រាបំបៅដោះមានការធ្លាក់ចុះខ្លាំងក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ ព្រោះម្ដាយត្រូវត្រឡប់មកបំពេញការងារវិញ។
កិច្ចពិភាក្សានេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់ស្តីពីការលើកកម្ពស់ការចិញ្ចឹមទារកនិងកុមារ និងការលំហែមាតុភាពសម្រាប់ស្ត្រីធ្វើការនៅប្រទេសកម្ពុជាកាលថ្ងៃទី ៣១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៣។
លោក ហ៊ូ ក្រើន នាយកអង្គការហេឡែន ខេល័រអន្តរជាតិ បានឱ្យដឹងថា ភាគីពាក់ព័ន្ធប្រមាណជាង ១៤ ស្ថាប័ន រួមមាន ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ អង្គការដៃគូ វិស័យឯកជន អង្គការសហប្រជាតិ អង្គការសុខភាពពិភពលោក បណ្តាញអ្នកសារព័ត៌មាន សាកលវិទ្យាល័យ រួមទាំងរដ្ឋសភាជាតិផងនោះ បានបើកកិច្ចពិភាក្សារួមគ្នា ដើម្បីបង្កើនការលំហែមាតុភាពនៅកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ការការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែ១មុខគត់សម្រាប់កុមារអាយុពី ០ដល់ ៦ ខែ សម្រាប់ស្ត្រីជាម្តាយដែលកំពុងបម្រើការងារគ្រប់វិស័យទាំងអស់។
លោកបន្តថា៖ «ការបើកឱ្យមានកិច្ចពិភាក្សាលទ្ធភាពបង្កើនរយៈពេលលំហែមាតុភាពនេះ នឹងអាចពិភាក្សាពី៣ខែទៅ ៦ ខែ ឬពី ៣ ខែទៅ ៥ ខែ ឬពី ៣ ខែទៅ ៤ ខែ ខណៈការពិភាក្សានេះគឺក្រោយពេលបានសាកសួរម្តាយដែលបញ្ឈប់បំបៅកូនដោយសារពួកគាត់ត្រូវចូលធ្វើការវិញ ខណៈអត្រានៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែ ១ មុខគត់សម្រាប់កុមារអាយុពី ០ ដល់ ៦ ខែនៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយ ដែលជាអត្រាគួរឱ្យបារម្ភខ្លាំង»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ហ៊ូ ក្រើន បានបញ្ជាក់ដែរថា តាមការសិក្សារបស់អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចបានបង្ហាញថា បើសិនជាកម្ពុជា អាចបំបៅដោះកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែ១មុខគត់ឱ្យបានពេញលេញពី ០ ដល់ ៦ ខែ នឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជាចំណេញថវិកាប្រមាណ ៣៣០លានដុល្លារ ក្នុង ១ ឆ្នាំៗ ចំពោះការធានានៅក្នុងការបំបៅដោះកូនដោយទឹកដោះម្តាយពីសំណាក់ទារក កុមារ និងទារកទើបកើតថ្មីៗរហូតដល់៣៧ម៉ឺននាក់នៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលចំណុចនេះគួរតែគិតឱ្យមានការបង្កើនរយៈពេលលំហែមាតុភាពរបស់ម្តាយធ្វើការ។
លោកស្រី ប្រាក់ សោភ័ណ្ឌនារី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសុខាភិបាល ក៏បានបង្ហាញការគាំទ្រទាំងស្រុងចំពោះការជំរុញឱ្យមានការបង្កើនរយៈពេលលំហែមាតុភាពម្តាយធ្វើការ ព្រោះការឈប់សម្រាកលំហែមាតុភាពកន្លងមក បានធ្វើឱ្យស្ត្រីដែលកំពុងបម្រើការងារជួបបញ្ហាប្រឈមក្នុងការអនុវត្តការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែ ១ មុខគត់ក្នុងរយៈពេល ៦ ខែដំបូងនៃជីវិតរបស់ទារកស្របតាមគោលនយោបាយរបស់កម្ពុជា និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក។
លោកស្រីបន្តថា ការមិនបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្ដាយអាចប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ការអភិវឌ្ឍខួរក្បាល និងសតិបញ្ញាស្មារតីរបស់កុមារ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត កុមារដែលមិនបានទឹកដោះម្ដាយពេញលេញមានទំហំខួរក្បាលតូចជាងក្មេងដែលបានបៅដោះម្ដាយពេញលេញ ហើយភាពឆ្លាតវៃ ឬ IQ របស់ក្មេងមិនបានបៅដោះម្ដាយបានពេញលេញបាត់បង់ចំនួន ២.៦ នៃ IQ បើធៀបនឹងក្មេងដែលបានបៅទឹកដោះម្ដាយ។
លោកស្រី ថ្លែងថា៖ «ការបំបៅកូនដោយផលិតផលជំនួសទឹកដោះម្ដាយរួមទាំងទឹកដោះគោម្សៅផ្សំតាមរូបមន្តអាចបង្កហានិភ័យជាច្រើនដល់ក្មេងដូចជា ជំងឺរាក ជំងឺសួត ជំងឺហឺត ពិន្ទុភាពឆ្លាតវៃចុះខ្សោយ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ជំងឺបេះដូង ធាត់ជ្រុលជាដើម។ ហេតុនេះ ការសិក្សាពីលទ្ធភាពបង្កើនរយៈពេលលំហែមាតុភាពម្តាយធ្វើការគឺជារឿងសំខាន់»។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្តេជ្ញាចិត្តសម្រេចឱ្យបានការបង្កើនអត្រាការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែ ១ មុខគត់ឱ្យបានដល់ ៨៥%ត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០។ ប្រទេសកម្ពុជា ធ្លាប់ទទួលបានជោគជ័យយ៉ាងធំធេងក្នុងការបង្កើនអត្រាការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយ។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ អត្រានៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែ១មុខគត់សម្រាប់កុមារអាយុពី ០ ដល់ ៥ ខែ បានធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងពីអត្រា ៧៤% ក្នុងឆ្នាំ ២០១០ ដល់ ៦៥% ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ និងមក ៥១% ក្នុងឆ្នាំ ២០២១-២០២២។ ការធ្លាក់ចុះនៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែ ១ មុខគត់ និងការបន្តបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយ គឺមានការរួមចំណែកមួយផ្នែកពីការកើនទ្បើងនៃការប្រើប្រាស់ផលិតផលជំនួសទឹកដោះម្តាយ និងការបោះបង់ការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយនៅពេលស្ត្រីជាម្តាយបានត្រឡប់ចូលធ្វើការវិញបន្ទាប់ពីការលំហែមាតុភាព។
លើសពីនេះទៀត លទ្ធផលពីការអង្កេតនៃទិន្នន័យដើមគ្រា ដែលធ្វើឡើងនៅចន្លោះខែកុម្ភៈ និងខែមីនា ឆ្នាំ ២០២២ ក្នុងចំណោមនិយោជិតស្ត្រីចំនួន ៣០៨ នាក់ ដែលមានកូនអាយុក្រោម ១២ ខែ នៃគម្រោងលើកកម្ពស់អាហារូបត្ថម្ភនិងការចិញ្ចឹមទារក និងកុមារដែលអនុវត្តដោយអង្គការហេទ្បែនខេលល័រ ក្រោមការគាំទ្រផ្នែកថវិកាដោយគម្រោង MUSEFO នៃអង្គការ GIZ បានរកឃើញថាការលំហែមាតុភាពរយៈពេលខ្លីអាចជាកត្តាសំខាន់ ១ ក្នុងចំណោមកត្តាផ្សេងៗទៀត ដែលរួមចំណែកដល់ការជំរុញម្តាយដែលកំពុងធ្វើការឱ្យបោះបង់ការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយ។
ការសិក្សារកឃើញថា ម្តាយស្ទើរតែពាក់កណ្តាល ឬ ៤៩% បានបញ្ជាក់ថា ពួកគាត់បានបោះបង់ការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយ គឺដោយសារពួកគាត់ត្រូវត្រឡប់ធ្វើការវិញក្រោយលំហែមាតុភាព។
ជាងនេះទៀត អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ (ILO) ប៉ាន់ប្រមាណថា កម្មករនិយោជិតប្រមាណ ៩៣% នៅកម្ពុជា ជាកម្មករបម្រើការងារនៅក្នុងប្រព័ន្ធមិនផ្លូវការ។ យោងតាមច្បាប់ស្តីពីការងារកម្ពុជា នៅមាត្រា ១៨២-១៨៣ បានចែងថា ស្ត្រីមានសិទ្ធិទទួលបានការឈប់សម្រាកលំហែមាតុភាពរយៈពេល ៩០ ថ្ងៃ (១២.៩ សប្តាហ៍) ដោយទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលពាក់កណ្តាលនិងប្រាក់បន្ថែមមួយចំនួនទៀតពីនិយោជក។ ក៏ប៉ុន្តែ ការទទួលប្រាក់ឈ្នួលដូចមានចែងក្នុងមាត្រានេះនឹងឱ្យបានតែចំពោះស្ត្រីណាដែលធ្វើការក្នុងសហគ្រាសបានយ៉ាងតិច ១ ឆ្នាំទេ។
ការឈប់សម្រាកលំហែមាតុភាពរយៈពេល ១២.៩ សប្តាហ៍នេះ គឺនៅមិនទាន់ឆ្លើយតបពេញលេញទៅនឹងស្តង់ដាអប្បបរមានៃអនុសញ្ញាលេខ ១៨៣ ស្តីពីការការពារមាតុភាពដែលជាអនុសាសន៍របស់អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការឈប់លំហែមាតុភាពអប្បបរមាឱ្យបាន ១៤ សប្តាហ៍ ឬការបង់ប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាចំនួន ២ ភាគ ៣ នៃប្រាក់ឈ្នួលរបស់ស្ត្រីមុនពេលឈប់លំហែមាតុភាពនោះទេ។
ហេតុនេះ ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ បានអះអាងទៀតថា ការជំរុញឱ្យមានការបង្កើនរយៈពេលលំហែមាតុភាពម្តាយធ្វើការនាពេលនេះ គឺក្រោយពេលប្រទេសជាច្រើននៅក្នុងតំបន់បានធ្វើការបង្កើន ឬធ្វើវិសោធនកម្មទៅលើច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិឈប់លំហែមាតុភាពនេះ។ ជាក់ស្តែងមានប្រទេសវៀតណាមបានបង្កើនរយៈពេលលំហែមាតុភាពពី ១៦ សប្តាហ៍ទៅ ២៦ សប្តាហ៍ ពោលគឺមានរយៈពេលដល់ទៅ ៦ ខែ បានធ្វើឱ្យអត្រានៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្តាយតែ ១ មុខគត់នៅក្នុងប្រទេសនេះ បានកើនឡើងពី ២២% រហូតដល់ទៅ ៤៥.៤%ផងដែរ។
យ៉ាងណាមិញ ក្រោយបញ្ចប់កិច្ចពិភាក្សានេះ ភាគីពាក់ព័ន្ធនឹងរៀបចំឯកសារ និងប្រមូលភ័ស្តុតាងបន្ថែម ដើម្បីចងក្រងជាគោលនយោបាយ ១ រួមគ្នា ដាក់ជូនទៅកាន់ថ្នាក់នាំរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីពិនិត្យមើលលើគោលនយោបាយពាក់ព័ន្ធនឹងការបង្កើនរយៈពេលលំហែមាតុភាពម្តាយធ្វើការនេះ៕
