ភ្នំពេញៈ លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថានថ្លែងថា ក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី ១ ខែមករា ២០២១ ដល់ថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២ មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សនៃក្រសួងបរិស្ថានបានដោះអន្ទាក់សរុបចំនួន ៩៦ ៣៥៧ អន្ទាក់ និងដកហូតកាំភ្លើងកែច្នៃ និងអាវុធពិតសរុបចំនួន ១ ៤១៦ ដើម។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានថ្លែងបែបនេះក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មាន ស្តីពីយុទ្ធនាការ «អន្ទាក់សូន្យ» ក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិកម្ពុជាដំណាក់កាលទី២ ធ្វើឡើងនៅទីស្តីការក្រសួងបរិស្ថាន ព្រឹកថ្ងៃទី ២ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៣។នេះ។ លោកថា អន្ទាក់ និងកាំភ្លើងដែលដកហូតបានទាំងនេះកើតឡើងពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សក្នុងការទប់ស្កាត់បទល្មើសមិនត្រឹមតែចុះល្បាតការពារធនធានធម្មជាតិទេ ប៉ុន្តែក៏បានចូលរួមសហការជាមួយអង្គការដៃគូ និងសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិ ដែលកំពុងឈរជើងនៅតំបន់អភិរក្សទាំង ៧៦ កន្លែង ក្នុងនោះតំបន់ការពារធម្មជាតិមាន ៧៣ និងរបៀងអភិរក្សរជីវចម្រុះចំនួន ៣ ដែលមានផ្ទៃដីប្រមាណជិត ៧ លាន ៣ សែនហិកតា។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បានឱ្យដឹងថា អន្ទាក់ដែលត្រូវបានដោះច្រើនជាងគេ គឺនៅតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ ក្នុងខេត្តកោះកុង ពោធិ៍សាត់ និងបណ្តាខេត្តនៅភូមិភាគឦសានដូចជាមណ្ឌលគិរី រតនគិរី ស្ទឹងត្រែង និងខេត្តផ្សេងទៀតដូចជាកំពង់ធំជាដើម។
លោកថា ការដោះអន្ទាក់ និងការដកហូតនូវកាំភ្លើងកែច្នៃ និងកាំភ្លើងពិត ដែលចេញពីការប្រព្រឹត្តបទល្មើស និងការដោះអន្ទាក់នៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិនេះ ជាការចូលរួមជួយសង្គ្រោះសត្វព្រៃ ផ្តល់ជម្រកសុវត្ថិភាពដល់សត្វព្រៃ និងការពារសុវត្ថិភាពជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលចូលទេសចរណ៍ក្នុងព្រៃ។
លោកថ្លែងថា៖ «ទោះបីជាចំនួនអន្ទាក់ដែលយើងបានដោះនេះវាមិនមែនជាចំនួនទាំងអស់ក៏ដោយ តែវាជាផ្នែក ១ ក្នុងការជួយសង្គ្រោះសត្វព្រៃ ហើយនៅក្នុងបេសកកម្មជារៀងរាល់ថ្ងៃមន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស ក៏ដូចជាអង្គការដៃគូតែងដោះអន្ទាក់ហើយលែងសត្វដែលជាប់អន្ទាក់ចូលទៅក្នុងព្រៃវិញ។ សត្វដែលមានរបួសឬសត្វមានវ័យក្មេងខ្ចីយើងសហការគ្នាបញ្ជូនមកកន្លែង សង្គ្រោះសត្វព្រៃភ្នំតាម៉ៅបន្តចិញ្ចឹម»។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងបរិស្ថានរូបនេះបានឱ្យដឹងទៀតថា ដើម្បីចូលរួមក្នុងកិច្ចការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបន្ថែមទៀត ក្រសួងបរិស្ថានដោយមានការសហការជាមួយអង្គការដៃគូ នឹងប្រកាសបើកយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យ នៅថ្ងៃទី ៣ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៣ នេះតាមប្រព័ន្ធហ្ស៊ូម ស្របពេលទិវាសត្វព្រៃពិភពលោក។
ការការពារសត្វព្រៃបានមិនមែនមិនត្រឹមតែធ្វើតុល្យភាពបរិស្ថានទេ ប៉ុន្តែបានទាក់ទាញនូវទេសចរផងដែរ។ បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាបានផ្លាស់ប្តូរនូវបរិបទថ្មីពីកម្ពុជា ដែលកាប់ឈើដើម្បីលុយ ទៅជាអ្នការពារព្រៃបានល្អប្រសើរ បានផ្លាស់ប្តូរពីការកាប់ឈើដើម្បីលុយ ប៉ុន្តែប្រែជាប្រទេសដែលមានការរក្សាឈើឈរ ដើម្បីរកចំណូលពីឥណទានកាបូន និងចំណូលពីទេសចរណ៍ធម្មជាតិ។
លោកថ្លែងថា៖ «ពេលការពារព្រៃបានហើយៗចង់ឱ្យព្រៃនេះមិនមានតែព្រៃទេគឺមានសត្វថែមទៀត អ៊ឹចឹងយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យនេះ គឺជាយន្តការ ១ ដែលសំខាន់ក្នុងការផ្តល់នូវសុវត្ថិភាពដល់សត្វ ចូលរួមនៅក្នុងការបង្កើតសត្វ ផ្តល់ឱកាសទៅដល់សត្វព្រៃកុំឱ្យមានឧបសគ្គ ឬបញ្ហាក្នុងការបន្តពូជ និងផ្លាស់ទីដែលជាឧបសគ្គនៃការកកើតឡើងវិញ»។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា បញ្ជាក់ថា ការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃមិនផ្តល់នូវសុខភាពមាំមួន ឬអាចព្យាបាលជំងឺផ្សេងៗបាននោះទេ ប៉ុន្តែវាអាចនឹងបង្កនូវជំងឺឆ្លងផ្សេងៗ ព្រមទាំងធ្វើឱ្យមានមហន្តរាយដល់សង្គមនិងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាផងដែរ។ ហេតុនេះការចូលរួមការពារអភិរក្សសត្វព្រៃនឹងធ្វើឱ្យបរិស្ថាន និងធនធានធម្មជាតិរបស់យើងត្រូវបានការពារ សត្វព្រៃត្រូវបានការពារ ដើម្បីបន្សល់ទុកដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ។
លោក Jackson Frechette នាយកកម្មវិធីនៃមហាតំបន់មេគង្គ នៃអង្គការ CI បានថ្លែងថា មានសត្វជាច្រើនទទួលរងគ្រោះជាប់អន្ទាក់ក្នុងនោះរួមមាន សត្វដំរី ខ្លាឃ្មុំ ជ្រូកព្រៃ ជាដើម ដូច្នេះយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យធ្វើឡើងដើម្បីចាត់វិធានការអនុវត្តច្បាប់ និងដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះ ដើម្បីជួយដល់សត្វ។
លោកថ្លែងថា៖ «អន្ទាក់បានសម្លាប់សត្វព្រៃជាច្រើននៅក្នុងព្រៃ។ សត្វព្រៃមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យមានលំនឹងនៃធម្មជាតិព្រៃឈើរបស់យើង CI គឺធ្វើការជាមួយនឹងក្រសួងបរិស្ថាន ដើម្បីធ្វើការទប់ស្កាត់ដោះស្រាយបំបាត់នូវអន្ទាក់។ ជាពិសេសសហការជាមួយនឹងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានផងដែរ»។
លោក John Willis នាយកប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (WA) បានសម្តែងការគាំទ្រយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យដំណាក់កាលទី២ ដោយយុទ្ធនាការនេះអាចការពារព្រៃ និងសត្វព្រៃផងដែរ។ ជាពិសេសយុទ្ធនាការនេះអាចអភិវឌ្ឍនៅក្នុងច្រករបៀងជីវចម្រុះ។
លោកលើកឡើងថា អន្ទាក់ជាសត្រូវរបស់សត្វព្រៃ និងសម្លាប់សត្វព្រៃដោយមិនរើសមុខ មិនតែប៉ុណ្ណោះវាបានបំផ្លាញដល់ជីវចម្រុះ និងបំផ្លាញលើដំណើរការនៃប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីផងដែរ។
លោកបន្តថា នៅតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញមានការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាច្រើននាក់ ហើយតំបន់ទាំងអស់នោះមានសត្វព្រៃ និងមានតំបន់ច្រករបៀងផងដែរ។ អន្ទាក់ គឺជាឃាតករលាក់មុខហើយវាអាចរារាំងទៅដល់ដំណើរការនៃទេសចរណ៍ រួមទាំងបំផ្លាញទៅលើសត្វព្រៃ។
លោកថ្លែងថា៖ «យុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យនេះអាចជួយទៅដល់ការបង្កើននូវសេដ្ឋកិច្ច និងលើកកម្ពស់ការជួយទៅដល់មន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ផងដែរ ហើយវាអាចជួយជាប្រយោជន៍ទៅដល់ជាតិ និងសហគមន៍របស់យើង»។
លោក សេង ទៀក នាយកប្រតិបត្តិអង្គការមូលនិធិសកលសម្រាប់អភិរក្សធនធានធម្មជាតិ WWF នៅកម្ពុជាថ្លែងថា ក្នុងយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យលើកដំបូងក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី មណ្ឌលគិរី ព្រះវិហារ និងកំពង់ធំ មានប្រជាពលរដ្ឋ ៣០០០នាក់បានចូលរួម។ ក្រៅពីនេះនៅទីតាំងជាក់លាក់ដែលបានអនុវត្តយុទ្ធនាការនេះ ក្នុងទូទាំងខេត្តមានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ ៨០ ភាគរយ បានទទួលសារពីយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យ។
ដោយឡែកភាពសកម្មលើបណ្តាញសង្គមផ្សេងៗគឺមាន ១,៥ លាននាក់ ដែលបានសកម្មទៅលើការផ្តល់ Comments និងការធ្វើប្រតិកម្មឆ្លងឆ្លើយនៅតាមបណ្តាញហ្វេសប៊ុក ធ្វីធើរ លីងអ៊ីន និងតិកតុក។ បន្ថែមលើនេះអ្នកសារព័ត៌មានបានចូលរួមបញ្ចេញសារសរសេរដោយអ្នកកាសែតចំនួន ៦១០ រឿង ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យ។
លោកថា៖ «ជារួមយើងវាយតម្លៃថា ប្រជាពលរដ្ឋជាង ៣ លាននាក់ បានទទួលសារៈសំខាន់ៗចេញពីយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យទី១ ហើយសារនោះនិយាយពីសារៈសំខាន់សត្វព្រៃ ស្ថានភាពនៃសត្វព្រៃកម្ពុជា បញ្ហាប្រឈមសត្វព្រៃ ពិសេស វិបត្តិអន្ទាក់ដែលជាឃាតករលាក់មុខ និងអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋចូលរួមការពារ និងអភិរក្សសត្វព្រៃ»។
លោក សេង ទៀក ថ្លែងថា តាមរយៈយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យទី១ ឃើញថា ចំនួនអន្ទាក់មានការថយចុះច្រើន បើធៀបនឹងទិន្នន័យដែលមិនទាន់មានយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យ។ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២១ មុនយុទ្ធនាការអន្ទាក់សូន្យចំនួនអន្ទាក់ដែលប្រមូលបានក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិមាន ៦ ១១៦០ អន្ទាក់ នៅឆ្នាំ ២០២២ ក្រោយយុទ្ធនាការបញ្ចប់អន្ទាក់ដែលប្រមូលបាន ៣ ៥១៩៣ អន្ទាក់។ ហេតុនេះបើពិនិត្យតួលេខមូលអន្ទាក់មានការថយចុះ ៤០ ភាគរយ។ ចំពោះកាំភ្លើងកែច្នៃ នៅឆ្នាំ ២០២១ ប្រមូលបាន១ ២០០ ដើម ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ ២០២២ កាំភ្លើងកែច្នៃប្រមូលបាន ១១៦ ដើម បើពិនិត្យជាតួលេខមូល ថយចុះជាង ៥០ ភាគរយ៕