កណ្ដាលៈ ​មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​នៃ​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា បាន​លើកឡើងថា ការ​បោសសម្អាត​មីន និង​សំណល់​ជាតិ​ផ្ទុះ​ពី​សង្គ្រាម ជាការ​ងារ​មួយ​ដែល​សំខាន់​មិនអាច​ខ្វះ​បាន​ក្នុងការ​កាត់បន្ថយ​គ្រោះថ្នាក់ ដោយ​ប្រែក្លាយ​ពី​ដី​គ្រោះថ្នាក់​ទៅជា​ដី​សុវត្ថិភាព​សម្រាប់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ប្រើប្រាស់​។​

​នេះ​ជាការ​លើកឡើង​របស់លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ជា​ប្រធាន​ក្រុមការងារ​រាជរដ្ឋាភិបាល​ចុះជួយ​មូលដ្ឋាន​ខេត្តកណ្ដាល​នា​ថ្ងៃទី​១៣ ខែមីនា ក្នុង​ពិធី​អបអរសាទរ​ការប្រកាស​ខេត្តកណ្ដាល អស់​មីន​។​

ខេត្តកណ្តាល​គឺជា​ខេត្ត​ទី​១០ ដែល​ត្រូវ​បានប្រកាស​ជា​ខេត្ត​អស់​មីន នៅ​ទូទាំងប្រទេស ដែល​នេះ​គឺជា​ថ្ងៃ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សម្រាប់​ប្រជាជន​ខេត្តកណ្តាល​ទាំងមូល បានទទួល​នូវ​សេរីភាព​រួច​ចាក​ផុតពី​ការគំរាមកំហែង​ដោយសារ​មីន​។​

លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន បាន​ថ្លែង​នាឱកាស​នោះ​ថា​៖ «​កម្ពុជា បានប្រែក្លាយ​ពី​ប្រទេស​ដែល​រងគ្រោះ​ដោយសារ​គ្រាប់មីន​ទៅជា​ប្រទេស​ដែល​ចែករំលែក​បទពិសោធន៍ ក្នុងការ​បោសសម្អាត​មីន លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ​។​ចំនួន​ជនរងគ្រោះ​បាន ថយចុះ​យ៉ាងខ្លាំង​ពី ៤ ៣២០​នាក់​ក្នុង​ឆ្នាំ​១៩៩៦ មក​នៅត្រឹម​៤១​នាក់ ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២២»​។

គិត​ត្រឹម​ខែធ្នូ ឆ្នាំ​២០២២ ប្រតិ​ប​តិ្ត​ករ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ជាច្រើន​បាន​បំពេញបេសកកម្ម​របស់​ខ្លួន តាម​គម្រោង​អាទិភាព​របស់​សហគម​ន៍ លើ​ផ្ទៃដី​សង្ស័យ​មាន​មីន និង​សំណល់​ជាតិ​ផ្ទុះ​ពី​សង្គ្រាម ចំនួន ២ ៥៥៤ គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ​។ ក្នុងនោះ​ប្រតិបត្តិ​ករ​ទាំងនេះ​បាន​រកឃើញ និង​កម្ទេចចោល​មីន​ប្រឆាំង​មនុស្ស ចំនួន ១ ១៥៣ ២១៧ គ្រាប់​, មីន​ប្រឆាំង​រថក្រោះ ចំនួន ២៦ ១៣៥ គ្រាប់ និង​សំណល់​ជាតិ​ផ្ទុះ​ពី​សង្គ្រាម ចំនួន ៣ ០៣៤ ៧២៧​គ្រាប់ ហើយ​បានផ្តល់​អត្ថប្រយោជន៍​ដល់​ប្រជាជន​កម្ពុជា ប្រមាណ​ជាង ៩​លាន​នាក់​។ នេះ​បើតាម​ការបញ្ជាក់​ពី​លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន​។​

សូមបញ្ជាក់ថា ប្រតិ​ប​តិ្ត​ករ​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​ទាំងនោះ​រួមមាន កងយោធពល​ខេមរភូមិន្ទ​, មជ្ឈមណ្ឌល​ជាតិ​រក្សា​សន្តិភាព​, មជ្ឈមណ្ឌល​សកម្មភាព​កំចាត់មីន​កម្ពុជា (CMAC), អង្គការ​ហេ​ឡូ​ត្រាស់ (HALO Trust), អង្គការ​ម៉ែ​ក (MAG), អង្គការ​ជំនួយ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ន័​រ​វែ​ស (NPA), អង្គការ​ដោះមីន​កម្ពុជា (CSHD) និង​អង្គការ APOPO​។​

យោងតាម​អាជ្ញាធរ​មីន បានឱ្យដឹងថា សម្រាប់​ខេត្តកណ្តាល ផ្ទៃដី​សរុប ចំនួន ៩ ៧៨០ ២១០ ម៉ែត្រការ៉េ ត្រូវបានប្រតិបត្តិ​ករ​បោសសម្អាត​ទាំង​ចម្ការមីន និង​សំណល់​ជាតិ​ផ្ទុះ​ពី​សង្គ្រាម ដោយបាន​រកឃើញ និង​បាន​កម្ទេចចោល​មីន​ប្រឆាំង​មនុស្ស ចំនួន ២ ៨៧៣ គ្រាប់​, មីន​ប្រឆាំង រថក្រោះ ចំនួន ៤៩ គ្រាប់ និង សំណល់​ជាតិ​ផ្ទុះ​ផ្សេងទៀត​ចំនួន ៩៤ ២៨៩ គ្រាប់ និង​មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទទួលផល​សរុប ចំនួន ១១ ៧៣៣​នាក់​។​

កន្លងទៅ​, អាជ្ញាធរ​មីន​បានប្រកាស​រាជធានី​-​ខេត្ត ចំនួន​៩​រួចហើយ​ជា​ខេត្ត​អស់​មីន ដែលមាន ខេត្តស្ទឹងត្រែង​, ខេត្ត​កែប​, ខេត្តព្រៃវែង​, រាជធានី​ភ្នំពេញ​, ខេត្ត​ព្រះសីហនុ​, ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ​, ខេត្តកំពង់ចាម​, ខេត្តស្វាយរៀង និង​ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង​។​

លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ថ្លែងថា​៖ «​យើង​នៅសល់តែ ១៥​ខេត្ត​ទៀត​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​នៅមាន​ការ​គំរាម ដោយសារ​គ្រាប់មីន ហើយ​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ​, កម្ពុជា​គ្រោង​នឹង​ប្រកាស​ខេត្ត​អស់​មីន​ចំនួន​៨​ខេត្ត​បន្ថែមទៀត បន្ទាប់ពី​ខេត្តកណ្តាល ក្នុងនោះ រួមមាន ខេត្តតាកែវ​, ខេត្តកំពត​, ខេត្តកំពង់ស្ពឺ​, ខេត្តកំពង់ធំ​, ខេត្តសៀមរាប​, ខេត្តក្រចេះ​, ខេត្តមណ្ឌលគិរី និង​ខេត្តរតនគិរី​»​។​

នាឱកាស​នោះ​ផងដែរ លោក លី ធុជ អនុប្រធាន​ទី​១ អាជ្ញាធរ​មីន បាន​លើកឡើងថា កម្ពុជា​ស្ថិត​ក្នុងចំណោម​ប្រទេស​លើ​ពិភពលោក​ដំបូង​គេ​ដែល​ធ្វើការ​បោសសម្អាត​មីន​មនុស្សធម៌​ជា​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ ត្រូវបាន​ទទួលស្គាល់​ជា​អន្តរជាតិ ជា​ប្រទេស​ឈានមុខ​គេ​ក្នុងការ​បោសសម្អាត​មីន និង​សំណល់​ជាតិ​ផ្ទុះ​ពី​សង្គ្រាម​និង​ជាប់​ចំណាត់ថ្នាក់​លេខ​១ លើ​ពិភពលោក​ជា​ប្រទេស​ដែលមាន​ផ្ទៃដី​បោសសម្អាត​មីន​រួច ធំជាងគេ​។​

លោក​បាន​លើកឡើងថា ចាប់ពី​ឆ្នាំ​១៩៩២ កម្ពុជា បាន​រំដោះ​ផ្ទៃដី​ពី​ការ​គំរាម​ដោយសារ​មីន និង​សំណល់​ជាតិ​ផ្ទុះ​ពី​សង្គ្រាម​បាន​ចំនួន ២ ៥៥៤ គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា រកឃើញ និង​កម្ទេចចោល​គ្រាប់មីន និង​សំណល់​ជាតិ​ផ្ទុះ​ពី​សង្គ្រាម រាប់លាន​គ្រាប់ និង​មាន​អ្នកទទួលផល​ជាង​៩ លាន​នាក់​។​

លោក លី ធុជ ថ្លែងថា ៖ «​កម្ពុជា​ស្ថិត​ក្នុងចំណោម​ប្រទេស លើ​ពិភពលោក​ដំបូង​គេ ដែល​ធ្វើការ​បោសសម្អាត​មីន​មនុស្សធម៌​ជា​ទ្រង់ទ្រាយ​ធំ ត្រូវបាន​ទទួលស្គាល់​ជា​អន្តរជាតិ ជា​ប្រទេស​ឈានមុខ​គេ​ក្នុងការ​បោសសម្អាត​មីន និង​សំណល់​ជាតិ​ផ្ទុះ​ពី​សង្គ្រាម និង​ជាប់​ចំណាត់ថ្នាក់​លេខ​១ លើ​ពិភពលោក​ជា​ប្រទេស​ដែលមាន​ផ្ទៃដី​បោសសម្អាត​មីន​រួច ធំជាងគេ​»​។​

បើតាម​លោក លី ធុជ ផ្ទៃដី​មាន​មីន ៦៤៨ គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា ដែល​កម្ពុ​ជាមាន​មហិច្ឆតា​ត្រូវ​បោសសម្អាត​ឱ្យអស់​ត្រឹម​ឆ្នាំ ២០២៥ ស្របតាម​ចក្ខុវិស័យ​របស់លោក​នាយ​ក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន​។ ដោយឡែក ផ្ទៃដី​សង្ស័យ​ដែលមាន​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​មាន​ចំនួន ៧៣៥ គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា និង​ផ្ទៃដី​សង្ស័យ​មាន​យុទ្ធភណ្ឌ​មិនទាន់​ផ្ទុះ​ចំនួន ៥៩៣ គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា​នឹងត្រូវ​បន្ត​ដោះស្រាយ​ក្រោយ​ឆ្នាំ​២០២៥ បន្ទាប់ពី​ចប់​ការងារ​បោសសម្អាត​មីន​។​

លោក​បាន​បញ្ជាក់ថា​៖ «​ខេត្តកណ្តាល​មុននឹង​ឈានដល់​ថ្ងៃនេះ គ្រាប់មីន​ប្រឆាំង​មនុស្ស​ចំនួន ២ ៨៧៣​គ្រាប់​, មីន​ប្រឆាំង​រថក្រោះ​ចំនួន ៤៩​គ្រាប់ និង​យុទ្ធភណ្ឌ​មិនទាន់​ផ្ទុះ​ដទៃទៀត ចំនួន ៩៤ ២៨៩ គ្រាប់ ត្រូវបាន​រកឃើញ និង​កម្ទេចចោល ក្នុង​ទំហំ​ផ្ទៃដី​ប្រមាណ​ជិត​១០​គីឡូម៉ែត្រ​ក្រឡា​»​។​

អភិបាលខេត្ត​កណ្តាល លោក គង់ សោ​ភ័​ណ្ឌ បាន​ថ្លែង​បញ្ជាក់ដែរថា ប្រទេស​កម្ពុជា ជា​ប្រទេស​តូច ប៉ុន្តែ​មាន​បេះដូង​ធំ ដោយ​នៅក្នុង​ឆ្នាំ​២០២២ ប្រទេស​កម្ពុជា​ស្ថិតក្នុង​លំដាប់​លេខ​រៀង​ទី​២​ជា​ប្រទេស​ដែល​បញ្ជូន​កងកម្លាំង​ក្នុង​បុព្វហេតុ​ថែរក្សា​សន្តិភាព នៅក្នុង​បណ្តា​ប្រទេស​សហគមន៍​អាស៊ាន​។​

លោក​បាន​បន្តថា កម្ពុជា​ក៏​ស្ថិតក្នុង​លំដាប់​លេខ​រៀង​ទី​១២ នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក ក្នុងចំណោម​ប្រទេស ដែល​បាន​បរិច្ចាគ​កងកម្លាំង នៅក្រោម​បេសកកម្ម​កងទ័ព​មួក​ខៀវ​របស់​អង្គការសហប្រជាជាតិ​៕