ភ្នំពេញៈ​ ក្រុម​ប្រឹក្សា​ស្តារ​អភិវ​ឌ្ឍន៍​វិស័យ​កសិកម្ម​និង​ជន​បទ​ និង​អង្គការ​ដៃគូ​ប្រកាស​អនុវត្ត​គោល​ការណ៍​ប្រតិបត្តិ​ថ្នាក់​ជាតិ​ស្តីពី​កិច្ច​អន្តរា​គមន៍​សេវា​ផ្គត់​ផ្គង់​ទឹកស្អាត​ និង​អនា​ម័យ​ដែល​គិតគូរ​ដល់​អាហា​រូបត្ថម្ភ​ ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​ប្រសើរ​​នូវ​ស្ថាន​ភាព​អាហារូ​ប​ត្ថម្ភ និង​កាត់​បន្ថយ​អត្រា​ក្រិស​ក្រិន ​និង​ស្គម​ស្គាំង​របស់​កុមារ​ក្រោម​អាយុ​ ៥​ ឆ្នាំ​។​

​ការ​ប្រកាស​អនុវត្ត​ជា​ផ្លូវការ​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​នៅ​ថ្ងៃទី​ ២៥​ ខែឧសភា ​ឆ្នាំ​ ២០២៣ នៅ​សណ្ឋាគា​រ​ភ្នំពេញ ដោយ​មាន​តំណាង​អង្គ​ការ​ភ្លែ​ន​អន្តរជាតិ​កម្ពុជា ​ស្ថាប័​ន​ដៃគូ​អភិ​វឌ្ឍន៍ អង្គ​ការ​មិ​នមែន​រដ្ឋាភិ​បាល​ក្នុង​ស្រុក ​និង​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ស្តារ​អភិវ​ឌ្ឍន៍​វិស័យ​កសិ​កម្ម និង​ជន​បទ​ចូលរួម​ប្រមាណ ​២០០ ​នាក់​។​

​លោក ​យឹម ឆៃលី ឧបនា​យក​រដ្ឋ​មន្ត្រី និង​ជា​ប្រធាន​ក្រុម​ប្រឹក្សា​ស្តារ​អភិវឌ្ឍន៍​វិស័យ​កសិកម្ម​ និង​ជនបទ​ បាន​ថ្លែង​ថា គោលកា​រណ៍​ប្រតិបត្តិ​ថ្នាក់​ជាតិ​ស្តីពី​កិច្ច​អន្តរា​គមន៍​សេវា​ផ្គត់​ផ្គង់​ទឹក​ស្អាត និង​អនា​ម័យ​ដែល​គិតគូរ​ដល់​អាហារូ​បត្ថម្ភ​ត្រូវបាន​បង្កើត​ឡើង ​ដើម្បី​ផ្តល់​ការ​គាំទ្រ​ផ្នែក​បច្ចេក​ទេស និង​ការណែ​នាំ​ដល់​អ្នក​ពាក់​ព័ន្ធ​ក្នុង​ការ​កែ​លម្អ​ស្ថាន​ភាព​អាហា​រូប​ត្ថម្ភ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។

​លោក​បាន​អះ​អាង​ថាកា​រផ្គត់​ផ្គង់​ទឹក​ស្អាត​និង​អនា​ម័យ​ដែល​គិត​គូរ​ដល់​អាហា​រូប​ត្ថម្ភ (Nutrition-sensitive WASH)គឺជា​អភិ​ក្រម​ជា​លក្ខណៈ​ពហុ​វិស័យ​មាន​គោល​បំណង​ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​នូវ​ស្ថាន​ភាព​អាហា​រូប​ត្ថម្ភ និង​កាត់​បន្ថយ​អត្រា​ក្រិស​ក្រិន និង​ស្គម​ស្គាំង​របស់​កុមារ​ក្រោម​អាយុ​៥​ឆ្នាំ​។

​លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា​៖«​កង្វះ​អា​ហារូ​បត្ថម្ភ​បង្ក​ឡើង​ដោយ​កត្តា​ជា​ច្រើន​ រួ​មមាន ​អសន្តិសុខ​ស្បៀង​ក្នុង​គ្រួសារ កង្វះ​ទឹក​ស្អាត​ប្រើ​ប្រាស់ ​និង​កង្វះ​ទឹក​ស្អាត និង​អនា​ម័យ​ក្នុង​គ្រួសារ​។ ដូច្នេះ​ហើយ ​កង្វះ​ទឹក​ស្អាត ​និង​អនា​ម័យ​ត្រូវ​បាន​ចាត់​ទុកថា​ជា​មូល​ហេតុ​ចម្បង​នៃ​បញ្ហា​រាក​រូសនិ​ង​កង្វះ​អាហា​រូបត្ថម្ភ​របស់​កុមារដែល​បណ្តាល​ឱ្យ​កុមារ​កម្ពុជា​ជា​ច្រើន​នាក់​ រួម​ទាំង កុមារ​នៅ​ជុំវិញ​ពិភព​លោក​បាន​ស្លាប់​»​។​

​ជា​មួយ​គ្នានេះ​​លោក​យឹម ​ឆៃលី បាន​ចា​ត់ទុក​ថា ការ​បន្ស៊ី​គ្នា​រវាង​សេវា​ផ្គត់​ផ្គង់​ទឹកស្អាត និង​អ​នាម័យ ជា​មួយ​នឹង​សេវា​កែ​លម្អ​ស្ថាន​ភាព​អាហារូបត្ថ​ម្ភ គឺ​កាន់តែ​មិនត្រូវ​បាន​គេ​មើល​រំលង​និង​កាន់តែ​កើន​ឡើង​នូវ​ការ​ទ​ទួល​ស្គាល់​អំពី​សា​រៈសំខាន់​នៃ​ការលើក​កម្ពស់​ស្ថានភាព​អាហា​រូបត្ថម្ភ​តាមរ​យៈ​សមាហរ​ណកម្ម​នៅក្នុង​អន្តរា​គមន៍​ដែល​ឆ្លើយ​តប​ទៅនឹង​ដើម​ហេតុ និង​មូល​ដ្ឋាន​នៃ​បញ្ហា​កង្វះ​អាហារូ​បត្ថម្ភ​របស់​បុគ្គ​ល គ្រួសារ​ និង​សង្គម ជា​ពិសេស​ផ្តោត​សំខាន់​លើ​វិស័យ​ផ្គត់​ផ្គត់​ទឹក​ស្អាត និង​អ​នាម័យ​។​

​​តាម​គោល​ការណ៍​ប្រតិបត្តិ​ថ្នា​ក់ជាតិដែល​ត្រូវបាន​​ដាក់ឱ្យអនុ​វត្ត​ក្នុង​ពេលនេះ​បាន​បង្ហាញ​ពី​គន្លឹះ​ណែនាំ​ចំនួន​៥​ដោយ​ទី​១​ផ្តោត​លើ​ការ​កំណត់​តំបន់​ភូមិសា​ស្ត្រ​គោល​ដៅ​សម្រាប់​អន្តរាគម​ន៍​បញ្ចូល​គ្នា​នៃ​សេវា​ផ្គត់​ផ្គង់​ទឹក​ស្អាត អ​នាម័​យ និង​អាហារូ​បត្ថ​ម្ភ ដោយ​ផ្អែកលើ​តម្រូវការ​ស​ហ​គមន៍ ​តាមរ​យៈ​ការវា​យ​តម្លៃ​អត្រា​គ្រប់​ដណ្តប់ ប្រភេទ​ហេដ្ឋា​រច​នាសម្ព័ន្ធ​ផ្គត់​ផ្គង់​ទឹក​ស្អាត ​និង​អនា​ម័យ ​សមភា​ព​នៃ​ការទ​ទួល​បាន​សេ​វា និង​អត្រា​ប្រេ​វ៉ា​ឡង់​កង្វះ​​អាហារូ​ប​ត្ថម្ភ​កុ​មារ​។​

​ចំណុច​ទី​២ ផ្តោត​លើ​ការកំ​ណត់​​សេវា​ដែល​មាន​ការផ្គត់​ផ្គង់​ទឹក​ស្អាត ​អនាម័​យ និង​អា​ហារូប​ត្ថម្ភ និង​បង្កើត​តម្រូ​វការ​ដើម្បី​ទទួ​លបាន​លទ្ធ​ភាព​ស្មើគ្នា​។នៅក្នុង​ដំណាក់​កាល​រៀបចំ​ផែនការ ​អ្នក​អនុវត្ត​ត្រូវ​វាយត​ម្លៃ​អត្រា​គ្រប​ដណ្តប់​និង​កំណត់​អ្នកផ្តល់​សេវា​ដែលមា​ន​ស្រាប់​សម្រាប់​សេវា​ផ្គត់ផ្គ​ង់​ទឹកស្អា​ត ​អនាម័យ ​និង​អាហារូ​បត្ថម្ភ​។​

​ចំណុច​ទី​៣ ផ្តោត​លើ​ការផ្លា​ស់ប្តូ​រ​ឥរិយា​បថ​ និង​ជំនឿ​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព​ និង​ជះឥ​ទ្ធិព​ល​លើ​វិស័យ​ផ្គត់ផ្គ​ង់​ទឹក​ស្អា​ត អ​នាម័​យ និង​អាហា​រូបត្ថ​ម្ភ ដែ​ល​ផ្តោតលើ​យេនឌ័រ ​និង​យុវជន​។ ចំណែក​ទី​៤ ផ្តោតលើ​​ការពង្រឹ​ង​គណ​នេយ្យ​ភាព និង​ជំរុញ​ការ​ចូល​រួម​ពី​វិស័យ​ឯក​ជន​នៅ​ថ្នាក់ជាតិ​​និង​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​រួមទាំង​ការអ​ភិវឌ្ឍសមត្ថ​ភាព​របស់​ក្រសួង​ពាក់​ព័ន្ធ​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ​និង​សមា​ជិក​ក្រុមប្រឹ​ក្សាឃុំ​​។​

​និង​​ចំណុច​ទី​៥ គឺ​ផ្តោត​ចម្បង​លើ​កុមារ ជា​ពិ​សេសផ្តោត​លើ​កិច្ច​អន្តរាគ​មន៍​១ ​០០០​ថ្ងៃ​​ដំបូ​ង​នៃ​ជីវិត​។ កិច្ច​អ​ន្តរាគ​មន៍​​ត្រូវផ្តោ​ត​ការយ​ក​ចិត្តទុ​កដាក់​និង​បញ្ជ្រាប​រាល់​សកម្ម​ភាព​ដែល​គិតគូរ​កុមារ​ជា​ចម្បង​ក្នុង​គោលបំណង​ព​ន្លឿ​ន​កិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​ក្នុងការ​លើក​កម្ពស់​អាហា​រូប​ត្ថ​ម្ភ​កុមារ​ ចា​ប់ពី​ដំណាក់​កាល​ដំបូង​នៃ​ជីវិត​រហូ​តដ​ល់​កុមារ​អាយុ៥​​ឆ្នាំ​។​

​លោកស្រី​Gwy​nneth​ Wong នាយិ​កា​ប្រចាំ​ប្រទេស​នៃ​អង្គការ​ភ្លែ​ន​អន្តរជាតិ​កម្ពុជា​បាន​ថ្លែង​ថា រាជរ​ដ្ឋាភិ​បាល​កម្ពុ​ជាបាន​ខិតខំ​ប្រឹង​ប្រែង​​ធ្វើឱ្យ​​ប្រសើរ​ឡើង​នូវ​ស្ថាន​ភាព​អាហា​រូបត្ថ​ម្ភ ​និង​ការផ្គត់​ផ្គង់​ទឹក​ស្អាត​ និង​អនា​ម័យ ​សម្រាប់​ប្រជា​ពល​រដ្ឋ​កម្ពុជា​​។

​លោក​ស្រី បាន​បន្ត​ថា ជា​លទ្ធផ​លអ​ត្រា​ក្រិស​ក្រិន​របស់​កុមារ​ក្រោម​អាយុ​៥​ឆ្នាំ បាន​ធ្លាក់ចុះ​ពី៣២​ភាគរ​យ ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៤ ម​ក​ត្រឹម​២២​ភាគរយ​ នៅ​ឆ្នាំ​​២០២២ ​ស្រប​ពេលដែ​ល​ក​ម្ពុជា ​ក៏បាន​ធ្វើឱ្យ​ប្រសើរឡើ​ង​នូវ​កា​រ​លុប​បំ​បាត់​ការ​បន្ទោ​បង់​ពាស​វាល​ពាស​កាល​នៅ​ទីជនបទ​ ដោ​យកាត់​បន្ថយ​ពី​៩៨​ភាគរ​យ ក្នុង​ឆ្នាំ​២០០០ មក​ត្រឹម​១៤​ភា​គរយ​នៅ​​ឆ្នាំ​២​០២២​។

លោកស្រី​ បាន​បន្ថែម​ថា យោង​តាម​របាយ​ការណ៍​នៃ​ការអង្កេត​​សុខភា​ពនិង​ប្រជា​សាស្ត្រ​កម្ពុជា ​(២០២១-២០២២)​អត្រា​គ្រួសារ​នៅ​ជន​បទ​មិន​ទទួល​បា​ន​ទឹក​ស្អាត​ប្រើប្រា​ស់​អំឡុង​រដូ​វប្រាំង​នៅ​សល់ត្រឹ​មតែ​១៥ភាគ​រយ​ប៉ុណ្ណោះ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២២​។​

​លោក​ស្រីបា​ន​បញ្ជាក់​​ថា​៖«​ឆ្លៀត​ឱកាស​នេះខ្ញុំអំ​ពាវ​នាវ​ដល់​ភាគី​ពា​ក់ព័ន្ធ​ទាំង​អស់​ចូលរួម​ជាមួយនឹង​​រាជរដ្ឋា​ភិបាល​​កម្ពុជា ​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​​គោល​ការណ៍​ប្រតិបត្តិ​ថ្នាក់​ជាតិ​ស្តីពី​កិច្ច​អន្តរាគម​ន៍​សេវា​ផ្គត់ផ្គ​ង់​ទឹកស្អាត​ និ​ង​អនាម័​យ​ដែល​គិតដ​ល់​អាហារូ​ប​ត្ថម្ភ ​ដែល​ត្រូវបា​ន​ដាក់​ឱ្យ​ដំណើរ​ការ​ជា​ផ្លូវការ​ ដើម្បី​ធានា​ថា គ្មាន​កុមារ​កម្ពុ​ជា​ណា​ម្នាក់ ​ត្រូវ​ស្លាប់​មុន​ពួក​គេ​អាយុ​៥ឆ្នាំ​នោះ​ទេ​»​។​

​តាម​ការផ្សា​យគោ​លកា​រណ៍​ប្រតិ​បត្តិ​ថ្នាក់​ជាតិ​​នេះគឺ​ត្រូវបាន​សិក្សា​ចង​ក្រង​ឡើង​ដើម្បី​ចែក​រំលែក​បទពិ​សោធន៍​នៃ​អន្ត​រាគម​ន៍​នានា​នៅ​សហ​គមន៍​អំពី​ការ​ផ្គត់​ផ្គង់​ក​ស្អាត ​និង​អនា​ម័យ និង​ប្រើ​ប្រាស់​មេរៀន​ទទួល​បាន​ពី​ការ​អនុវត្ត​កម្មវិធី​ការ​ចាប់​ផ្តើម​ជា​មួយ​សុខភាព​ល្អដែល​ជា​កម្មវិធី​ស្នូល​មួយ​ក្នុង​ចំណោម​កម្មវិធី​ស្នូល​ទាំង​៤ របស់​អង្គ​ការ​ភ្លែ​ន​អន្តរ​ជាតិ​កម្ពុជា និង​គម្រោង​ពហុ​វិស័យ​សន្តិ​សុខ​ស្បៀង ​និង​អាហារូ​បត្ថម្ភ​នៅ​ខេត្ត​កំពង់​ធំ​របស់​អង្គការ​​ហេ​ទ្បែ​ន ខេ​ល​ល័​រ​អន្តរជា​តិ ក្រោម​ជំនួយ​ថវិកា​របស់​ទីភ្នាក់​ងារ​សហ​ប្រតិបត្តិ​ការ​អាល្លឺ​ម៉ង់​៕