ភ្នំពេញៈ ទិវាអនាម័យនៃការមករដូវឆ្នាំនេះ បានផ្ដោតលើការរួមគ្នាបំបែកភាពស្ងៀមស្ងាត់ និងបញ្ចប់ការមាក់ងាយជុំវិញការមករដូវ ខណៈពិភពលោកបានកំណត់ប្រធានបទ ៖ «ការចាត់ទុកការមករដូវរបស់ស្ត្រីជារឿងធម្មតាដែលកើតឡើងពិតនៅក្នុងដំណើរជីវិតរបស់ក្មេងស្រី និងស្ត្រីត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០»។
ថ្ងៃទី ២៨ ខែឧសភា រៀងរាល់ឆ្នាំ គឺជាពេលវេលា ១ ដែលគ្រប់អង្គការសង្គមស៊ីវិល ស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល វិស័យឯកជន ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងបុគ្គលនៅជុំវិញពិភពលោក ក្នុងនោះក៏មានកម្ពុជាផងដែរ បានរួមគ្នាដើម្បីអបអរសាទរទិវាអនាម័យនៃការមករដូវ ហៅជាភាសាអង់គ្លេសថា Menstrual Hygiene Day ឬ MH Day។
ទិវានេះធ្វើឡើងដើម្បីបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃការគ្រប់គ្រងអនាម័យពេលមានរដូវ ខណៈនៅទូទាំងពិភពលោកមានស្ត្រី និងក្មេងស្រីប្រមាណជាង ៨០០ លាននាក់ មករដូវជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយពួកគេប្រឈមមុខនឹងឧបសគ្គជាច្រើនក្នុងការគ្រប់គ្រងរដូវឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ នេះបើតាមគេហទំព័ររបស់ menstrual hygiene day ដែលជាចលនាមួយមានការចូលរួមទូទាំងពិភពលោក ក្នុងនោះក៏មានកម្ពុជាផងដែរ ដើម្បីប្រារព្ធយុទ្ធនាការ MH Day។
គេហទំព័រនេះ បានអះអាងថា សម្រាប់ទិវាអនាម័យនៃការមករដូវ ឆ្នាំ ២០២៣ នេះ ពិភពលោកបានកំណត់ប្រធានបទផ្តោតលើការចាត់ទុកការមករដូវរបស់ស្ត្រីជារឿងធម្មតាដែលកើតឡើងពិតនៅក្នុងដំណើរជីវិតត្រឹមឆ្នាំ ២០៣០។
ប្រភពដដែលបន្តថា សព្វថ្ងៃនេះស្ត្រី និងក្មេងស្រីរាប់លាននាក់នៅជុំវិញពិភពលោកត្រូវទទួលរងការមាក់ងាយ ដោយមិនរាប់បញ្ចូលនឹងការរើសអើងជាធម្មតាប្រឆាំងពួកគេនៅពេលមករដូវផង។
ប្រភពដដែលបញ្ជាក់ថា៖ «វាមិនអាចទទួលយកបានទេ ព្រោះថា ការមករដូវ គឺរាងកាយធម្មជាតិរបស់ស្ត្រី និងក្មេងស្រី តែវាបន្តរារាំងដល់ការទទួលបានការអប់រំ ការមិនទទួលបានប្រាក់ចំណូល និងការមិនបានចូលរួមយ៉ាងពេញលេញ និងស្មើភាពក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ»។
ទិវាអនាម័យនេះ ត្រូវបានផ្តើមបង្កើតឡើងដោយ NGO WASH United នៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងជុំវិញការមករដូវ។ ដើម្បីឆ្លើយតបជាវិជ្ជមានជុំវិញយុទ្ធនាការនេះ ទិវាអនាម័យមករដូវ ត្រូវបានប្រារព្ធជាលើកដំបូងនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៤ ដោយការប្រមូលផ្តុំ ការតាំងពិព័រណ៍ សិក្ខាសាលា និងសុន្ទរកថា។
លោក យី គឹមថាន នាយករងប្រចាំប្រទេសទទួលបន្ទុកកម្មវិធីនៃអង្គការភ្លែនអន្តរជាតិបានប្រាប់ភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី ២៨ ឧសភាថា ទិវាអនាម័យនៃការមករដូវ ត្រូវបានប្រារព្ធជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែឧសភា ព្រោះតែវដ្តរដូវជាមធ្យមរបស់ស្ត្រី និងក្មេងស្រីមានរយៈពេល ២៨ ថ្ងៃ ហើយមនុស្សស្រីមករដូវជាមធ្យម ៥ ថ្ងៃក្នុង ១ ខែ។ លោកបានបន្តថា សម្រាប់កម្ពុជា ដែលមានអង្គការភ្លែនដែរនោះ ក៏បានរួមគ្នាប្រារព្ធទិវានេះរយៈពេល ៤ ឆ្នាំមកហើយ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងបំបាត់ការរើងអើងនៅក្នុងប្រទេសចំពោះការមករដូវរបស់ស្ត្រី និងក្មេងស្រី។
លោក គឹមថាន បានចាត់ទុក ទិវានេះថា ជាវេទិកាតស៊ូមតិជាសកលដែលលើកកម្ពស់ការគ្រប់គ្រងអនាម័យពេលមានរដូវ និងដើម្បីបំបែកភាពស្ងៀមស្ងាត់ បង្កើនការយល់ដឹង និងផ្លាស់ប្តូរបទដ្ឋានសង្គមអវិជ្ជមាន ព្រោះកន្លងមក និងបច្ចុប្បន្ន ស្ត្រី និងក្មេងស្រីកម្ពុជា នៅតែទទួលរងការសើចចំអក និងមាក់ងាយនៅពេលពួកគេមករដូវ។
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ លោកបានថ្លែងថា ស្ត្រី និងក្មេងស្រីក្នុងតំបន់មួយចំនួន មិនត្រឹមតែទទួលការរើសអើងប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងមិនទទួលបានឱកាស និងទទួលរងនូវការស្អប់ខ្ពើម ហើយត្រូវដាក់ឱ្យនៅដាច់ដោយឡែកពេលមករដូវទៀតផង។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ក្មេងស្រី និងស្ត្រីទាំងអស់ គួរតែរីករាយនឹងការយល់ដឹងពីសិទ្ធិសុខភាពផ្លូវភេទ និងសុខភាពបន្តពូជរបស់ពួកគេ ហើយការអប់រំ រួមទាំងក្មេងប្រុសផងដែរ អំពីការមានរដូវរបស់ក្មេងស្រី និងស្ត្រី មានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការបញ្ចប់បទដ្ឋានអវិជ្ជមានចំពោះការមករដូវ»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក យី គឹមថាន បានអះអាងដែរថា អង្គការភ្លែនក៏បានសហការជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធលើគម្រោងដើម្បីលើកកម្ពស់ និងផ្តល់ការយល់ដឹងតាមមូលដ្ឋាន ព្រមទាំងតាមរយៈការរៀបចំបង្គន់អនាម័យ និងផ្តល់សម្ភារមួយចំនួនសម្រាប់បង្កភាពងាយស្រួលដល់ស្ត្រី និងក្មេងស្រីផងដែរ។
លោក លន់ សាយតេង ប្រធាននាយកដ្ឋានថែទាំសុខភាពជនបទនៃក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ បានថ្លែងថា បើគ្រប់គ្នាចាត់ទុកបញ្ហាអនាម័យពេលមករដូវរបស់ស្ត្រីជារឿងស្ងប់ស្ងាត់ ឬលាក់លៀម នោះដូចបោះបង់សមាសភាពចូលរួមរបស់ស្ត្រី និងយុវតីទាំងការសិក្សា ការងារ និងការអភិវឌ្ឍសង្គម។
លោកបានបន្ថែមថា អនាម័យពេលមករដូវជារឿងដែលគ្រប់គ្នាត្រូវដឹង និងត្រូវលើកយកមកពិភាក្សាឱ្យបានទូលំទូលាយ ហើយដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ គួរតែបន្តចូលរួមគាំទ្រសកម្មភាពនេះ ឱ្យបានទូលំទូលាយទៅកាន់សាធារណជនក្នុងបុព្វហេតុចូលរួមទាំងអស់គ្នាក្នុងការលើកកម្ពស់អនាម័យពេលមករដូវរបស់ស្ត្រីនិងក្មេងស្រី។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ថ្ងៃនេះជាទិវាអនាម័យពេលមករដូវ ក្នុងស្មារតីគាំទ្រ ខ្ញុំបាទសូមអបអរសាទរ និងគាំទ្រទាំងស្រុងដល់បងប្អូនជាស្ត្រី និងក្មេងស្រីនៅក្នុងអាយុពេលមករដូវ។ ការមើលរំលង ភាពស្ងប់ស្ងាត់ ភាពខ្មាសអៀនពេលមករដូវអាចបណ្ដាលឱ្យស្ត្រីជួបនឹងបញ្ហាសុខភាព និងឈានរហូតទៅដល់បញ្ហាបាត់បង់លទ្ធភាពមានកូន ព្រមទាំងងាយកើតជំងឺផ្សេងៗទៀតផង»៕