ទិដ្ឋភាពសារមន្ទីរទួលស្លែងបច្ចុប្បន្ននិងរូបភាពចំណុចស្ដូបនៅក្នុងផែនទីប្រទេសកម្ពុជា ។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ សារមន្ទីរទួលស្លែងឬមន្ទីរសន្តិសុខស ២១ ជាកន្លែងធ្វើទារុណកម្មសម្លាប់មនុស្សដ៏ធំមួយក្នុងរបបខ្មែរក្រហមនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ក្រៅពីសារមន្ទីរធំជាងគេមួយនេះក៏នៅមានទីតាំងតម្កល់អដ្ឋិធាតុជនរងគ្រោះចំនួន ៨១ ទីតាំងផ្សេងទៀតនៅតាមបណ្តាខេត្តក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ផងដែរ។
បើទោះជាជាង ៤០ ឆ្នាំកន្លងផុតទៅហើយក្តីតែរូបភាពគ្រែដែកខ្នោះជើងជាមួយក្លិនឆ្អាបឈាមរបស់ជនរងគ្រោះចំពោះអ្នកដែលធ្លាប់ចូលឃើញនៅសារមន្ទីរទួលស្លែងនៅតែដិតជាប់នឹងកែវភ្នែករហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ននៅឡើយ។
«រូបថតពណ៌ស-ខ្មៅត្រឹមពាក់កណ្តាលខ្លួននៃជនរងគ្រោះប្រុស-ស្រី និងមានបង់លេខសម្គាល់រាប់ពាន់នាក់ត្រូវបានបិទនៅលើក្តារបញ្ឈរក្នុងសារមន្ទីរទួលស្លែង គឺជារូបភាពសោកសង្រេងមួយក្នុងចំណោមរូបភាពដទៃទៀត»។ នេះគឺជាសម្តីរបស់លោកឡោ គីមហ្កិច ដែលធ្លាប់បានចូលទៅទស្សនានៅសារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែង។
លោក ឡោ គីមហ្កិច អាយុ ៦២ ឆ្នាំ ជាមេធាវីនិងកំពុងរស់នៅរាជធានីភ្នំពេញបានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា លោកធ្លាប់បានចូលទៅទស្សនានៅសារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែងកាលពីដើមឆ្នាំ ១៩៨០។ ទិដ្ឋភាពដំបូងដែលលោកបានឃើញនៅក្នុងបន្ទប់មួយមានខ្នោះដែលផ្សារភ្ជាប់នឹងដែកថ្នាំងអំពៅ គឺជាខ្នោះជើងសម្រាប់ដាក់ជនរងគ្រោះហើយពេលនោះលោកបានឃើញដុំឈាមកកប្រឡាក់នៅលើកម្រាលឥដ្ឋដែលជះក្លិនឆ្អាបនៅឡើយ។ ក្រៅពីនោះលោកក៏បានឃើញមានកេសដែក ១ ទុកសម្រាប់ឱ្យជនរងគ្រោះបន្ទោបង់ និងមានគ្រែដែក ១ ដែលគ្មានកន្ទេលផងដែរ។
លោកបានបន្តថារីឯនៅខាងក្រៅបន្ទប់ក្នុងបរិវេណសារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែងគឺលោកបានឃើញមានពាងទឹកដាក់តម្រៀបគ្នាដែលនៅចំពីលើពាងទឹកនោះមានដាំសសរប្រៀបដូចជាសសរទោងនិងមានខ្សែពួរចងព្យួរទម្លាក់ចុះមកកាន់មាត់ពាង។វត្ថុទាំងនោះក៏ជាឧបករណ៍សម្រាប់ធ្វើទារុណកម្មជនរងគ្រោះដោយចងជើងឡើងលើក្បាលសំយុងចុះជ្រមុជចូលទឹកពាងហើយលោកក៏ឃើញមានឃាំងលួសបន្លានៅតាមយ៉មុខនៃបន្ទប់អគារនិងរបងអគារ ដែលការហ៊ុមព័ទ្ធបែបនេះគឺដើម្បីការពារកុំឱ្យជនរងគ្រោះរត់គេចខ្លួនបាន។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«កាលនោះខ្ញុំចូលទៅក្នុងបន្ទប់ណាក៏ធុំក្លិនឆ្អាបដែរ។ពេលដែលខ្ញុំបានឃើញទិដ្ឋភាពទាំងអស់នោះខ្ញុំមានអារម្មណ៍តក់ស្លុតហើយទឹកភ្នែកខ្ញុំហូរដោយសារខ្ញុំអាណិតដល់ពួកគាត់ខ្លាំងពេក។ពេលនេះទិដ្ឋភាពដើមនៅដដែលតែមិនមានធុំក្លិនឆ្អាបដូចមុនទេ»។
បើតាមលោកគីមហ្កិចថ្វីដ្បិតតែពេលវេលាកន្លងផុតទៅជាង៤០ឆ្នាំទៅហើយក្តីតែរូបភាពរបស់ជនរងគ្រោះនៅតែជាប់ដិតដាមជាប់នឹងកែវភ្នែករបស់លោកនៅឡើយ។បច្ចុប្បន្នសារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែងមិនមែនសម្រាប់តែកម្ពុជាទេដែលត្រូវចងចាំពីអំពើឃោរឃៅសម្លាប់មនុស្សតែក៏ជានិមិត្តរូបនៃការចងចាំរបស់ពិភពលោកផងដែរ។សារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែងត្រូវបានកែលម្អក្នុងបរិវេណខ្លះតែសម្រាប់អគារនិងបន្ទប់ដែលឃុំជនរងគ្រោះនៅតែដដែលទេ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងសារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែងនេះ លោក ឆាំងយុនាយកមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាហៅកាត់ថា(DC-CAM)បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថាមានជនរងគ្រោះប្រុស-ស្រីក្មេង-ចាស់ចំនួន១៨ ០៦៣នាក់ត្រូវបានសម្លាប់នៅទីនោះហើយនៅកម្ពុជាមានសារមន្ទីរបែបនេះតែ ១ប៉ុណ្ណោះ។រីឯនៅតាមបណ្តាខេត្តមានការសាងសង់ជាបូជនីយដ្ឋានតម្កល់អដ្ឋិធាតុជនរងគ្រោះក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមចំនួន៨១ដែលរចនាប័ទ្មសំណង់មានភាពខុសគ្នាទៅតាមការចង់បានរបស់អាជ្ញាធរខេត្តនីមួយៗ។
លោកឱ្យដឹងថាបូជនីយដ្ឋានតម្កល់អដ្ឋិធាតុជនរងគ្រោះក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមរួមមាន នៅរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បាត់ដំបង កំពង់ចាម កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ស្ពឺ កំពង់ធំ កំពត កណ្តាល ព្រៃវែង ស្វាយរៀង ពោធិ៍សាត់ សៀមរាប ស្ទឹងត្រែង និងខេត្តតាកែវ។
លោកឆាំងយុ បានបន្តថា សារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែងជាទីតាំងបទឧក្រិដ្ឋមួយក្នុងចំណោមទីតាំងឃុំឃាំងរបស់មេគុកទាំង១៩៦កន្លែង ដែលមានទីតាំងវាលពិឃាត៣៩០កន្លែងហើយមានរណ្តៅកប់សពរួម២៨ ៨៣៣រណ្តៅដែលបានកើតឡើងក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម។នៅទួលស្លែងក៏មានចម្លើយសារភាពរាប់ពាន់របស់ជនរងគ្រោះដែលបានស្លាប់តម្កល់ទុកនៅទីនោះផងដែរ។
បើតាមលោក ឆាំង យុនៅសារមន្ទីរឧក្រិដ្ឋកម្មប្រល័យពូជសាសន៍ទួលស្លែងក៏ដូចជានៅមជ្ឈមណ្ឌលប្រល័យពូជសាសន៍ជើងឯកដែរ គឺផ្តោតសំខាន់តែទៅលើការប្រមូលបំណែកដែលបានបាត់បង់ក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមមករក្សាទុកប៉ុណ្ណោះ ដូចជានៅទួលស្លែងមានការថែរក្សាទុកលលាដ៍ក្បាលនិងសម្លៀកបំពាក់របស់ជនរងគ្រោះ។រីឯនៅសាលាក្តីខ្មែរក្រហមមានតម្កល់ឯកសារច្បាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការកាត់ទោសមេដឹកនាំរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ(ខ្មែរក្រហម)ក្នុងនោះក៏មានឯកសារប្រវត្តិសាស្ត្រប្រមាណជាងកន្លះលានដែលលោកបានយកទៅប្រគល់ជូនតុលាការផងដែរ។និយាយជារួមបើទាក់ទងនឹងឯកសារស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហមគឺមាននៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា៖«អ៊ីចឹងផ្នែកនីមួយៗហ្នឹងជាបណ្តុំនៃប្រវត្តិសាស្ត្ររួមមួយរបស់ជាតិដែលនិយាយអំពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ដែលបានកើតឡើងក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម។ក្នុងរយៈកាលកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ១៩៧៥ដល់ឆ្នាំ១៩៧៩»។
លោកបានបន្ថែមថាចំពោះមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាដែលស្រាវជ្រាវពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហមមាននៅរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ កំពង់ចាម ព្រៃវែង តាកែវ ឧត្តរមានជ័យ ពោធិ៍សាត់ កំពត ស្ទឹងត្រែង និងខេត្តមណ្ឌលគិរី។ចំពោះការរក្សាទុកឯកសារគឺរៀបចំទៅតាមតំបន់នៃខេត្ដនីមួយៗដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីបុព្វហេតុឬក៏ប្រវត្តិដែលបានកើតឡើងក្នុងសម័យខ្មែរក្រហម ហើយរាល់ឯកសារទាំងនោះមានជាក្រដាសជាសៀវភៅជារូបថតជាវីដេអូរួមនឹងឯកសារជាបទសម្ភាសន៍របស់អ្នករស់រានមានជីវិតពីក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមផងដែរ។
បើតាមលោក ឆាំង យុគោលបំណងរបស់មជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាគឺផ្តោតជាសំខាន់ដើម្បីកុំឱ្យប្រវត្តិសាស្ត្រមួយត្រូវបានបំភ្លេចដោយគ្មានភ័ស្តុតាងកុំឱ្យអតីតកាលជូរចត់វាកើតឡើងវិញម្តងទៀត។ម្យ៉ាងវាជាមេរៀនមួយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ក៏ដូចជាពិភពលោកហើយក៏ជាការគោរពដល់អ្នកស្លាប់ចំនួន២លាននាក់រួមទាំងអ្នកដែលបានរស់រានមានជីវិត៥លាននាក់ដែលបានកសាងប្រទេសកម្ពុជាពីបាតដៃទទេតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩មកផងដែរ។ហេតុដូច្នោះហើយសម្រាប់សិស្សានុសិស្សគួរទៅឱ្យបានគ្រប់ទីតាំងនានាដែលលោកបានលើកឡើងដើម្បីសិក្សាស្រាវជ្រាវស្វែងយល់ឱ្យបានស៊ីជម្រៅបន្ថែមទៀត។
លោកបានឱ្យដឹងថាចំពោះអ្នកមកទស្សនានិងអ្នកមកសិក្សាស្វែងយល់ពីប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរក្រហមនៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជាគឺមានចម្រុះដែលជាមធ្យមក្នុង១ខែប្រមាណ១ពាន់នាក់នៅរាជធានីភ្នំពេញ។តែបើនៅមណ្ឌលឯកសារនៅតាមខេត្តនីមួយៗទូទាំងប្រទេសគឺក្នុង១ខែមានសិស្សានុសិស្សចន្លោះពី៥០០ទៅ១ពាន់នាក់ដែលតែងចូលអានស្រាវជ្រាវឯកសារនៅមជ្ឈមណ្ឌលឯកសារកម្ពុជា។
លោកឈួន សុខណា មេឃុំពាមជីកង ក្នុងស្រុកកងមាស ខេត្តកំពង់ចាម បានឱ្យដឹងថាស្រុកកងមាសមានបូជនីយដ្ឋានសម្រាប់ដាក់អដ្ឋិធាតុជនរងគ្រោះក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមចំនួន១៣ទីតាំង។ក្នុងនោះមាន១កន្លែងទំហំប្រហែល៣ម៉ែត្រ៤ជ្រុងបានបិទកញ្ចក់សថ្លាសម្រាប់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋអាចមើលឃើញឆ្អឹងជនរងគ្រោះ។ចំពោះជនរងគ្រោះដែលគេយកមកសម្លាប់ក្នុងឃុំលោកមានចំនួន៣៨ ៦៩០នាក់ជាអ្នកមូលដ្ឋានខ្លះនិងអ្នកមកពីក្រៅមូលដ្ឋានខ្លះ។
លោកបានបន្តថាបូជនីយដ្ឋានបិទកញ្ចក់នោះស្ថិតនៅវត្តអូរត្រកួនក្នុងភូមិសំបូរមាស(ក)ឃុំពាមជីកង ស្រុកកងមាស។ជារៀងរាល់ឆ្នាំអាជ្ញាធរស្រុកក៏ដូចជាអាជ្ញាធរខេត្តតែងតែប្រារព្ធពិធីរំឭកវិញ្ញាណក្ខន្ធដល់ជនរងគ្រោះនិងមានយុវជនរាប់រយនាក់បានចូលរួមស្តាប់សុន្ទរកថារៀបរាប់ពីទុក្ខវេទនានិងអំពើកាប់សម្លាប់របស់ខ្មែរក្រហម។តាមរយៈការធ្វើពិធីនេះយុវជនមានការយល់ដឹងច្រើនអំពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«ពេលក្រុមយុវជនមកចូលរួមពិធីគាត់និយាយប្រាប់ខ្ញុំថាពីមុនគាត់ឮម្តាយឪពុកប្រាប់ដែរតែគាត់មិនសូវជឿប៉ុន្តែពេលគាត់មកឃើញឆ្អឹងមនុស្សផ្ទាល់ភ្នែករួមនឹងបានស្ដាប់ការរៀបរាប់ពីអ្នកនៅរស់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមទើបគាត់ជឿជាក់»៕
.jpg)
