​ភ្នំពេញៈ រដ្ឋលេខាធិការ និង​ជា​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងយុត្តិធម៌​លោក​ ជិន ម៉ា​លីន បានឱ្យដឹងថា អាជ្ញាធរ​ជាតិដោះស្រាយ​វិវាទ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធតុលាការ គ្រោង​នឹងដាក់​ដំណើរការ​នៅ​ចុងខែ​កញ្ញា ឬ​ដើមខែ​តុលា​ឆាប់ៗ​ខាងមុខ ដែល​មកដល់ពេលនេះ​ក្រសួង​កំពុង​ប្រមូល​ធាតុ​ចូល​សំខាន់ៗ​លើ​សេចក្តីព្រាង​ព្រះរាជក្រឹត្យ​ស្តីពី​ការបង្កើត ការរៀបចំ និង​កិច្ចដំណើរការ​របស់​អា​ជ្ញា​ធរ​នេះ​។​

​លោក​ ជិន ម៉ា​លីន បានបញ្ជាក់​បែបនេះ កាលពី​ថ្ងៃទី​ ២០ ​កញ្ញា បន្ទាប់ពី​ក្រសួងយុត្តិធម៌​បានធ្វើ​វិបស្សនា​លើក​ទី​៦ ដឹកនាំ​ដោយ​លោក​ កើត រិ​ទ្ធ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួងយុត្តិធម៌ ដែល​បាន​ពិនិត្យ​ពិភាក្សា និង​រៀបចំ​ឯកសារ​ពាក់ព័ន្ធ​ដើម្បី​ដាក់ឱ្យ​ដំណើរការ​អាជ្ញាធរ​ជាតិដោះស្រាយ​វិវាទ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធតុលាការ​។

​សេចក្តីប្រកាស​ក្រសួង​យុ​ត្តិ​ធម៌​ឱ្យដឹងថា ក្រសួង​បានធ្វើ​វិ​ប​ស្សនា​លើក​ទី៦​ នេះ រយៈពេល ២​ ថ្ងៃ ពីថ្ងៃ​ទី​ ១៨ ដល់​ថ្ងៃទី​ ១៩ កញ្ញា ឆ្នាំ​ ២០២៣ នៅ​បណ្ឌិត្យ​សភា​ភូមិន្ទ​យុត្តិធម៌​កម្ពុជា​។ វិបស្សនា​នេះ រៀបចំឡើង​ក្រោយពី​ទទួលបាន​ធាតុ​ចូល​សំខាន់ៗ​ពី​សិក្ខាសាលា​ពិគ្រោះ​យោបល់​លើ​សេចក្តីព្រាង​ព្រះរាជក្រឹត្យ​ស្តីពី​ការបង្កើត ការរៀបចំ និង​កិច្ច​​ដំណើរការ​របស់​អាជ្ញា​ធរ​ជាតិដោះស្រាយ​វិវាទ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធតុលាការ​។

លោក​ ជិន ម៉ា​លីន បានឱ្យដឹង​បន្ថែមថា វិបស្សនា​ធ្វើឡើង​ក្នុង​គោលបំណង​ដើម្បី​ត្រួតពិនិត្យ និង​កែសម្រួល​ចុង​ក្រោយ​លើ​សេចក្តីព្រាង​ព្រះរាជ​ក្រឹត្យ​ដើម្បី​ធានាបាន​នូវ​ភាព​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ នៃ​សេចក្តីព្រាង​ព្រះ​រាជក្រឹត្យ​ពាក់ព័ន្ធ​អាជ្ញាធរ​ជាតិដោះស្រាយ​វិវាទ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​តុលា​ការ​។

​លោក​សង្កត់ធ្ងន់​ពីសា​រៈ​សំខាន់​នៃ​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​នេះ​ថា​៖ «​យន្តការ​នេះ មាន​សារៈសំខាន់​ក្នុងការ​បង្ខិត​សេវា​យុត្តិធម៌​ទៅជិត​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​មូលដ្ឋាន ហើយ​មិនមាន​ភាពស្មុគស្មាញ​លើ​នីតិវិធី​មិន​ចំណាយ​ពេលវេលា​យូរ និង​ថវិកា​ច្រើន ហើយ​រក្សា​ការសម្ងាត់​រវាង​ភាគី​ជម្លោះ ខុសពី​ការប្រើ​យន្តការ​តុលាការ​»​។

​លោក​បន្តថា នៅពេល​អាជ្ញាធរ​នេះ​ដំណើរ​ការ​នឹង​ជួយ​សម្រួល​ដល់​បន្ទុក និង​ការកកស្ទះ​សំណុំរឿង​នៅ​តុលាការ ខណៈ​ធនធាន​តុលាការ​​កម្ពុជា​នៅមានកម្រិត​ទាំង​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ធនធានមនុស្ស​។ លើសពីនេះ​យន្តការ​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធតុលាការ​នឹង​ជួយ​ឱ្យមាន​សុខដុម​នីយកម្ម​ក្នុង​សហគមន៍ ខុស​ការប្រើ​តុលាការ​ដែល​កាត់សេចក្តី​មាន​អ្នកឈ្នះ មាន​អ្នកចាញ់ បង្ក​ជា​វិវាទ​បន្ថែម​បង្ក​បាតុភាព​អាក្រក់​និង​អរិភាព​ក្នុង​មូលដ្ឋាន​។​

​លោក ​អំ សំអាត ​នាយក​ទទួលបន្ទុក​កិច្ចការ​ទូទៅ នៃ​អង្គការ​ការពារ​សិទ្ធិមនុស្ស​លីកាដូ បាន​សាទរ​ចំពោះ​យន្តការ​ដោះស្រាយ​វិវាទ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធតុលាការ​ដែលមាន​អាជ្ញាធរ​ទទួលបន្ទុក​បែ​ប​នេះ​។​

​លោក​ថា យន្តការ​នេះ​អាចជួយ​ដោះ​បន្ទុក​ពលរដ្ឋ​ក្នុងការ​ចំណាយ​ថវិកា និង​ពេលវេលា​ក្នុងការ​ដោះ​ស្រាយ​វិវាទ​តាមរយៈ​តុលាការ ព្រមទាំង​កាត់បន្ថយ​វិវាទ​ក្នុង​សហគមន៍​កើតចេញពី​ការ​ប្តឹងផ្តល់​គ្នា ជាពិសេស​ចំណោម​វិវាទ​រដ្ឋ​​ប្បវេណី​។ ដោយឡែក​បទល្មើស​មជ្ឈិម បទឧក្រិដ្ឋ ព្រហ្មទណ្ឌ ត្រូវ​​តែ​ដោះស្រាយ​ក្នុង​រង្វង់​តុលា​​ការ​ដដែល​។ លោក​ អំ សំអាត បន្តថា​៖ «​ក្នុង​ការប្រើ​យន្តការ​នេះ យើង​ទាមទារ​ការបណ្តុះបណ្តាល​មន្ត្រី​ដើម្បី​សម្របសម្រួល និង​ដោះស្រាយបាន​។ បើ​គ្មាន​មន្ត្រី​ជំនាញ​ទេ ផលវិបាក​នឹងត្រូវ​កើតឡើង​»​។

​លោក​បន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាល​គួរ​គិតគូរ​តាមដាន​យន្ត​ការដោះស្រាយ​វិវាទ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធតុលាការ​នេះ​ដើម្បី​ធានាបាន​យុត្តិធម៌ និង​តម្លាភាព កាត់បន្ថយ​ឱ្យបាន​អំពើពុករលួយ​ដើម្បីឱ្យ​យន្តការ​នេះ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ខ្ពស់​។​គួរ​ជម្រាប​ថា កាលពី​ថ្ងៃទី ​១៤ កញ្ញា ឆ្នាំ ​២០២៣ ក្រសួងយុត្តិធម៌​បានរៀបចំ​សិក្ខាសាលា​ពិគ្រោះ​យោបល់​លើ​សេចក្តីព្រាង​ព្រះរាជ​ក្រឹត្យ​ស្តីពី​ការបង្កើត ការរៀបចំ និង​កិច្ចដំណើរការ​របស់​អា​ជ្ញា​ធរ​ជាតិដោះស្រាយ​វិវាទ​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ​តុលាការ​ដោយបាន​ប្រមូល​ធាតុ​ចូល​សំខាន់ៗ​មួយចំនួន​៕