សន្និសីទ «ការគ្រប់គ្រងសត្វព្រៃ និងយុទ្ធសាស្ត្រស្ដារសត្វខ្លាធំនៅកម្ពុជា» កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា នៅសណ្ឋាគារ Tribe Hotel។ ហុង រស្មី
ភ្នំពេញ: ក្នុងសកម្មភាពជាប្រវត្តិសាស្ត្រដើម្បីស្ដារឡើងវិញនូវជីវចម្រុះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងឥណ្ឌា បានប្រកាសពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាដើម្បីនាំយកពូជខ្លាធំដែលត្រូវបានប្រកាសផុតពូជនៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ ត្រឡប់ទៅតំបន់ភ្នំក្រវាញវិញ។
គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ ជាផ្នែកមួយនៃសន្និសីទ «ការគ្រប់គ្រងសត្វព្រៃ និងយុទ្ធសាស្ត្រស្ដារសត្វខ្លាធំនៅកម្ពុជា» មានគោលបំណងនាំយកខ្លាធំមកវិញ និងជំរុញកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សនៅក្នុងតំបន់អេកូឡូស៊ីដ៏សំខាន់បំផុតមួយរបស់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ខ្លាទាំងបួននឹងមកដល់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជានៅចុងឆ្នាំនេះ។
លោក ជា សំអាង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថាន បានថ្លែងអំពីសារៈសំខាន់ជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់សត្វខ្លានៅកម្ពុជាក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា នៅសណ្ឋាគារ Tribe Hotel។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «នៅលើពិភពលោកនេះ មានតែ ១៤ ប្រទេសប៉ុណ្ណោះ ដែលមានខ្លាធំ ហើយក្នុងនោះប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់មានខ្លាធំក្នុងដង់ស៊ីតេយ៉ាងច្រើន។ ជាអកុសល ដោយជួបសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃតាំងពីឆ្នាំ១៩៧០ វាបានធ្វើឱ្យវត្ដមានសត្វធំមានការថយចុះជាបន្ដបន្ទាប់»។
លោកបន្ដថា ការបរបាញ់ដើម្បីពាណិជ្ជកម្មឆ្អឹង និងស្បែក កាន់តែក្លាយជាសត្វកម្រ ហើយវត្ដមានខ្លាធំដែលត្រូវបានប្រទះឃើញតាមរយៈកាមេរ៉ាបង្កប់ចុងក្រោយបំផុតនៅក្នុងឆ្នាំ ២០០៧។ សត្វខ្លាធំត្រូវបានប្រកាសដាច់ពូជក្នុងឆ្នាំ២០១៦។
ខ្លាធំចំនួន ៤ ក្បាល ដែលមកពី Western Ghats ក្នុងដំណាក់កាលទីមួយ ហើយប្រមាណ ១១ ក្បាលទៀតក្នុងដំណាក់កាលបន្ទាប់ នឹងត្រូវព្រលែងក្នុងតំបន់ស្នូលនៃជួរភ្នំក្រវាញ ដែលត្រូវបានការពារ និងចាត់ទុកថា មានសុវត្ថិភាពបំផុត ក្នុងការស្តារសត្វខ្លាធំនៅកម្ពុជាឡើងវិញ។
លោក សំអាង បានថ្លែងថា៖ «ជំហានដំបូងនេះ កម្ពុជានឹងនាំយកខ្លាធំចំនួន ៤ ក្បាល ញី ៣ ក្បាល និងឈ្មោលមួយក្បាលពីប្រទេសឲណ្ឌា។ ប្រសិនបើគម្រោងនេះជោគជ័យ តំបន់ព្រៃជួរភ្នំក្រវាញអាចមានសមត្ថភាពទទួលខ្លាធំរហូតដល់មួយរយក្បាល»។
លោកបានបន្ដថា ការនាំសត្វខ្លាធំមកកម្ពុជានឹងនាំមកនូវសារៈប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់កម្ពុជា រួមទាំងស្តារសត្វព្រៃដែលបាត់បង់ និងបង្កើតជីវជម្រុះធម្មជាតិ ជាផ្នែកមួយសំខាន់សម្រាប់បម្រើលើវិស័យទេសចរណ៍ សម្រាប់បង្កើនជីវភាពសហគមន៍មូលដ្ឋានថែមទៀត។
ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាព និងការសម្របខ្លួនសត្វខ្លា ក្រសួងបរិស្ថាន និងអង្គការសម្ព័ន្ធសត្វព្រៃ បានកំណត់ទុកដីព្រៃចំនួន ៩០ ហិកតា ក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃតាតៃ បំភ្នំក្រវាញ ដោយមានជម្រកបណ្ដោះអាសន្នដ៏រឹងមាំសម្រាប់បន្ស៊ាំសត្វខ្លាធំ មុនលែងចូលតំបន់ស្នូលនៃតំបន់ការពារធម្មជាតិ។
យ៉ាងណាមិញ ដើម្បីសុខុមរមនានៃការរស់នៅរវាងមនុស្ស និងសត្វព្រៃ លោក សំអាង បានថ្លែងថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្ដទុកដាក់ចំពោះសុវត្ថិភាពដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្បែរតំបន់នោះផងដែរ។
លោកស្រី Devyani Khobragade ឯកអគ្គរដ្ឋទូតនៃសាធារណៈរដ្ឋឥណ្ឌាប្រចាំនៅកម្ពុជា បានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់ជាសកលនៃកម្មវិធីនាំយកខ្លាធំមកកាន់កម្ពុជាឡើងវិញ។
លោកស្រី Khobragade បានថ្លែងថា៖ «កម្មវិធីនាំសត្វខ្លាធំមកកាន់កម្ពុជានេះ មានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ការស្ដារឡើងវិញនូវជីវចម្រុះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងរួមចំណែកដល់ជីវចម្រុះពិភពលោក។ វាក៏ជាកាតព្វកិច្ចសីលធម៌សម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នាដែលមានវត្តមាននៅថ្ងៃនេះ»។
ភាពជោគជ័យរបស់ប្រទេសឥណ្ឌាក្នុងការអភិរក្សសត្វខ្លាធំ ដែលគាំទ្រដោយយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់គ្រងដ៏រឹងមាំ និងការចូលរួមសហគមន៍ ដើរតួជាគំរូសម្រាប់គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះ។
លោកស្រី Khobragade បាននិយាយថា៖ «តាមរយៈការធ្វើការរួមគ្នា និងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការអនុវត្តល្អបំផុតជាសកល យើងអាចធានាបាននូវការអភិរក្សរយៈពេលវែងនៃប្រភេទសត្វជិតផុតពូជ និងការអភិរក្សប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ»។
ភាពជាដៃគូរវាងឥណ្ឌា និងកម្ពុជា រួមមានការផ្លាស់ប្តូរគណៈប្រតិភូយ៉ាងច្រើន និងការបណ្តុះបណ្តាលពង្រឹងសមត្ថភាពដល់មន្ត្រីអនុរក្សកម្ពុជា។
ដោយថ្លែងថា សត្វខ្លាធំចំនួនបួនក្បាលដំបូងនឹងមកដល់ប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឬ ខែធ្នូនេះ លោកស្រី Khobragade បានឱ្យដឹងថា៖ «យើងនឹងមានការតាមដានរយៈពេលវែងនៃចំនួនសត្វខ្លាធំដែលធ្វើសមាហរណកម្មទៅក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំក្រវាញ»។
កញ្ញា Suwanna Gauntlett ស្ថាបនិក និងជានាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការ Wildlife Alliance បាននិយាយថា៖ «គម្រោងនាំយកសត្វខ្លាធំឡើងវិញ គឺជាការខិតខំប្រឹងប្រែងថ្នាក់ជាតិ ដោយសហការជាមួយសាធារណជននៃប្រទេសឥណ្ឌា ដែលកំពុងជួយយើងតាមរយៈនាយកដ្ឋាននានារបស់ពួកគេ រួមទាំងអាជ្ញាធរអភិរក្សបច្ចេកទេសជាតិ និង វិទ្យាស្ថានសត្វព្រៃនៃប្រទេសឥណ្ឌា ក៏ដូចជាសម្ព័ន្ធសត្វព្រៃ»។
លោកស្រីបន្តថា ការគ្រប់គ្រងសកម្មភាពទាំងនេះមានក្រសួងបរិស្ថានកម្ពុជា ក្រសួងព្រៃឈើ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុពីប្រទេសឥណ្ឌា និងអង្គការសម្ព័ន្ធសត្វព្រៃ។
គម្រោងនេះលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃដីព្រៃឈើចំនួន ១,៤ លានហិកតា ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជាអ្នកអនុវត្តចម្បង។ ស្ថានីយ៍អនុរក្សចំនួន ១៦ ដែលប្រតិបត្តិការលើផ្ទៃដី ១៧០០០ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការការពារព្រៃឈើ។
កញ្ញា Gauntlett បាននិយាយថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០២ មក អនុរក្សបានធ្វើការល្បាតចំនួន ៦៣៨៣៧ ដង ដោះស្រាយការរំលោភយកដីបានចំនួន ៤១០៨ ករណី និងបានបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការចំនួន ២០៩៣ ករណី។
កញ្ញាបន្តថា៖ «កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះបានឈានដល់ការរឹបអូសម៉ាស៊ីនសង្វាក់ចំនួន ១០២១៨ និងការរុះរើជំរំកាប់ឈើខុសច្បាប់ជាច្រើន និងឡដុតធ្យូងពាណិជ្ជកម្ម»។
កញ្ញា Gauntlett ក៏បានលើកឡើងពីបញ្ហាប្រឈមនៃការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើដោយលើកឡើងថា៖ «អ្នកកាប់ឈើលែងប្រើច្រវាក់ទៀតហើយ ប៉ុន្តែអ្នកជីកដើម្បីកាប់ឆ្ការព្រៃ»។
ជាការឆ្លើយតប អង្គការ Wildlife Alliance គ្រោងនឹងដាំដើមឈើឡើងវិញនៅខេត្តពោធិសាត់ កោះកុង និងកំពង់ស្ពឺ។
ការរៀបចំសម្រាប់ការមកដល់របស់សត្វខ្លាពីប្រទេសឥណ្ឌាកំពុងដំណើរការយ៉ាងល្អ។ កញ្ញា Gauntlett បានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ យើងមានអន្ទាក់សូន្យ។ ស្ថានីយ៍អភិរក្សទាំង ១៦ នោះបានធ្វើល្បាតក្នុងចំនួនដ៏ច្រើនលើសលប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០២»។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងអភិរក្សបានជួយសង្គ្រោះសត្វព្រៃចំនួន ៨២៩៧ ក្បាល និងបានកត់ត្រាករណីសត្វព្រៃដែលងាប់ចំនួន ៣១៦០ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់អង្គការក្នុងការអភិរក្សជីវចម្រុះ។
នៅថ្ងៃទិវាសត្វខ្លាពិភពលោក ថ្ងៃទី ២៩ ខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៣ អង្គការ Wildlife Alliance Cambodia បានអំពាវនាវឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ជាថ្មីលើការផ្តល់សត្វខ្លាធំទៅកាន់ជួរភ្នំក្រវាញ ដោយបង្ហាញពីតួនាទីសំខាន់របស់ពួកវាក្នុងការរក្សាតុល្យភាពអេកូឡូស៊ី។
អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គាំទ្រផែនការនាំយកសត្វខ្លាធំឡើងវិញ ដោយឆ្លុះបញ្ចាំងពីមោទនភាពជាតិ និងការប្ដេជ្ញាចិត្តក្នុងការអភិរក្ស។
អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា (MoU) ជាមួយប្រទេសឥណ្ឌា ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅថ្ងៃទី ១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២ ប្រើប្រាស់ជំនាញរបស់ឥណ្ឌាក្នុងការអភិរក្សសត្វខ្លាធំ។
ក្រសួងបរិស្ថាន និងអង្គការកំពុងពង្រីកការចាប់កាមេរ៉ានៅជួរភ្នំក្រវាញរហូតដល់ ៤១០ កាមេរ៉ា ដ៏ច្រើនពុំធ្លាប់មាន ដើម្បីធានាការផ្គត់ផ្គង់អាហារគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់សត្វខ្លាធំ ជាកត្តាចាំបាច់សម្រាប់ការចិញ្ចឹមសត្វខ្លាធំដោយជោគជ័យ៕
