
ផ្សែងចេញពីស្ពាន Kerch ដែលតភ្ជាប់តំបន់គ្រីមេ ទៅរុស្ស៊ី បន្ទាប់ពីឡានធំមួយគ្រឿងត្រូវបានរាយការណ៍ថាបានផ្ទុះនៅលើស្ពាននេះ កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។ AFP
លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា ដែលធ្លាប់បានដឹកនាំការស្វែងរកសន្តិភាពនៅកម្ពុជាតាមរយៈនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះ បានលើកឡើងថា ការចរចាបញ្ចប់សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន មិនគួររង់ចាំរហូតដល់អ៊ុយក្រែនមានប្រៀបលើរុស្ស៊ីនោះទេ ព្រោះសេណារីយ៉ូនេះប្រហែលមិនអាចកើតមានទេក្នុងរយៈពេលរាបសិបឆ្នាំទៅមុខ។
នៅក្នុងសារបង្ហោះនៅលើបណ្ដាញសង្គមកាលពីយប់ថ្ងៃទី១៥ ខែមករា នេះ លោក ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា មុនពេលប្រធានាធិបតីជាប់ឆ្នោតសហរដ្ឋអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ ឡើងកាន់អំណាចនៅថ្ងៃទី២០ ខែមករា ខាងមុខនេះ មានការលើកឡើងពីការគាំទ្ររបស់លោក ត្រាំ ក្នុងការចរចាសន្តិភាពនៃសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។
ប៉ុន្តែ ប្រមុខណាតូ (NATO) កាលពីពេលថ្មីៗនេះបាននិយាយថា អ៊ុយក្រែនមិនទាន់រឹងមាំគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីចរចាសន្តិភាពជាមួយរុស្ស៊ីទេ ដែលមានន័យថា ការចរចារវាងអ៊ុយក្រែននិងរុស្ស៊ី មិនអាចធ្វើបានទេ ខណៈពេលដែលអ៊ុយក្រែនកំពុងចាញ់ប្រៀបរុស្ស៊ី។ ការលើកឡើងបែបនេះ ត្រូវបានលោក ហ៊ុន សែន បានចោទជាសំណួរថា តើត្រូវរង់ចាំរហូតដល់អ៊ុយក្រែនមានប្រៀបលើរុស្ស៊ី ទើបចរចា ឬត្រូវចរចាផង ប្រយុទ្ធផង។
លោកថ្លែងថា៖ «សម្រាប់ខ្ញុំ ប្រសិនរង់ចាំយកប្រៀបលើសមរភូមិទើបចរចា ត្រូវរង់ចាំរាប់សិបឆ្នាំទៀត ដែលជាការអូសបន្លាយការស្លាប់ និងការឈឺចាប់របស់ប្រជាជនតែប៉ុណ្ណោះ។ គ្មានពេលដែលអ៊ុយក្រែន យកប្រៀបលើសមរភូមិយោធាបានទេ កុំថាឡើយអ៊ុយក្រែននៅម្នាក់ឯង ទោះអ៊ុយក្រែនចូលជាសមាជិក NATO ឬជាសមាជិក EU ថែមទៀតក៏សភាពការណ៍វានៅតែប៉ុណ្ណឹង»។
លោកបន្តថា កាលពីកន្លងទៅ NATO និង EU ក៏ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិកបានចូលរួមប្រយុទ្ធរួចទៅហើយ តាមរយៈការផ្តល់អាវុធគ្រប់ប្រភេទ ហិរញ្ញវត្ថុនិងភស្តុភារ ក៏ដូចជានយោបាយ និងការទូត ដើម្បីប្រយុទ្ធជាមួយរុស្ស៊ី តែសភាពការកាន់តែអាក្រក់ មិនគ្រាន់តែនៅអ៊ុយក្រែនប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងនៅអឺរ៉ុបខ្លួនឯង និងពិភពលោក ដោយសារតែអាវុធទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចលើរុស្ស៊ី។ លោកថា នយោបាយទណ្ឌកម្មនេះប្រៀបដូចជា ច្របាច់ករុស្ស៊ី លៀនអណ្តាតអឺរ៉ុបខ្លួនឯង។
លោកថ្លែងថា៖ «បទពិសោធន៍ដែលកម្ពុជាបានឆ្លងកាត់ គឺចរចាកាន់តែឆាប់កាន់តែល្អ ទោះចរចាផង វាយផង ក៏គ្រាន់បើជាងការវាយគ្នាតែមួយមុខ។ មិត្តភក្តិបរទេសគួរលើកទឹកចិត្ត ឲ្យចរចាជាជាងរារាំងការចរចា និងលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រយុទ្ធគ្នាគ្មានទីបញ្ចប់»។
ដោយលើកពីបទពិសោធន៍របស់កម្ពុជា លោក ហ៊ុន ថ្លែងថា ការស្វែងរកសន្តិភាពនិងរក្សាសន្តិភាព គឺស្ថិតលើកម្ពុជាខ្លួនឯង បរទេសមិនអាចមកសម្រេចជំនួសខ្លួនបានឡើយ។ សម្រាប់ករណីអ៊ុយក្រែន លោកថា មានតែមេដឹកនាំអ៊ុយក្រែនប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចសម្រេចចិត្តបានថាតើគួរចរចា ឬមិនចរចា ហើយមិនមែនប្រមុខណាតូ ឬប្រទេសផ្សេងឡើយដែលជាអ្នកសម្រេចចិត្ត។
លោក យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានថ្លែងថា វាជាការពិតដែលថា មានតែការចរចាទេដែលអាចបញ្ចប់សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែនបាន ហើយលោកយល់ស្របទៅនឹងការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ លោកថា បទពិសោធន៍នៅកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន បានចរចារកដំណោះស្រាយដោយមិនរង់ចាំអ្នកខាងក្រៅមកផ្ដួចផ្ដើម ឬទាល់តែមានប្រៀបលើភាគីម្ខាងទើបធ្វើការចរចា។
លោកថា៖ «នៅប្រទេសណាក៏ដូចប្រទេសណា បើសិនជាអ្នកខាងក្នុងមិនចាប់ផ្ដើមដំណើរការស្វែងរកសន្តិភាព ហើយបែរជារង់ចាំអ្នកខាងក្រៅ នោះមិនអាចទៅរួចទេ។ អ្នកខាងក្រៅរង់ចាំឱកាសទទួលបានចំណេញទាំងនយោបាយនិងសេដ្ឋកិច្ចទើបគេជួយ យ៉ាងហោចណាស់គឺគេចំណេញលើយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយ។ ដូច្នេះ អ៊ុយក្រែនគួរចាប់ផ្ដើមការចរចាដោយមិនបាច់រង់ចាំទៀតទេ»។
សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន មានរយៈពេលជិត ៣ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីរុស្ស៊ីបានបើកការវាយប្រហារលើអ៊ុយក្រែនកាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២៕