ក្នុងរយៈពេល៥ខែដើមឆ្នាំនេះ ស្ដ្រីខ្មែរត្រូវបានបញ្ជូនពីប្រទេសចិនមកកម្ពុជាវិញ មានចំនួន ១៤៦នាក់ ក្នុង ៦៣ករណី។ រូបថត សហការី
នៅពេលដែលបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកែប្រែការរស់នៅរបស់មនុស្សទូទាំងពិភពលោក កម្ពុជាកំពុងប្រឈមមុខនឹងការកើនឡើងនៃអំពើឆបោកតាមអ៊ីនធឺណិត និងការជួញដូរមនុស្ស ដែលអ្នកជំនាញនិយាយថា វាមានភាពស្មុគស្មាញដោយសារគម្លាតសមត្ថភាពជំនាញបច្ចេកវិទ្យា និងការចោទប្រកាន់ពីសារព័ត៌មាន និងអង្គការអន្ដរជាតិមួយចំនួន។
ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាបន្តបន្ទាប់ជាមួយដៃគូអន្តរជាតិក៏ដោយ ក៏សមត្ថភាពមានកម្រិតរបស់កម្ពុជាក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ និងការអនុវត្តបច្ចេកវិទ្យានៅតែជាឧបសគ្គសំខាន់ក្នុងការទប់ស្កាត់ឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែនទាំងនេះ។
លោកស្រី ជូ ប៊ុនអេង អនុប្រធានអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មាធិការជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្ស បាននិយាយថា កម្ពុជាបានសហការជាមួយបរទេស ទាំងដែលខ្លួនមិនទាន់ស្គាល់អ្វីទៅជាបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យាដោយមានការបង្ក្រាបពីឆ្នាំ២០១១ ហើយកម្ពុជាមានច្បាប់ពាក់ព័ន្ធការជួញដូរមនុស្សនៅឆ្នាំ២០០៨ ទាំងអនុសញ្ញាអន្ដរជាតិនានា។
លោកស្រីអះអាងថា កម្ពុជាគឺជាប្រទេសរងគ្រោះអំពីអំពើជួញដូរមនុស្ស និងឆបោកតាមអនឡាញ ដោយសារកម្ពុជាមិនមានជំនាញខាងបច្ចេកវិទ្យាទំនើបទាំងនេះឡើយ គ្រាន់តែជាអ្នកប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាប៉ុណ្ណោះ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «នៅគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ មិនមែនជាកម្ពុជានោះទេ ពួកគេបានង្ហាញថា បញ្ហាឆបោកតាមអនឡាញកំពុងតែធ្វើឱ្យមានភាពស្មុគស្មាញ និងប្រឡាក់ក្រឡាគ្នានៅក្នុងចំណោមបទល្មើសទាំងឡាយ ដែលជាបទល្មើសឆ្លងដែន ហើយវាកំពុងតែរីកធំធាត់»។
មូលហេតុដែលនាំឱ្យអំពើជួញដូរមនុស្សកាន់តែរីកធំ ថ្វីដ្បិតតែមានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់បណ្ដាប្រទេសនានា លោកស្រី ប៊ុនអេង បានឱ្យដឹងថា វាកើតពីកត្ដាតម្រូវការ និងការផ្គត់ផ្គង់។
ប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសនីមួយៗរងគ្រោះដោយសារសង្គ្រាម បញ្ហាគ្រោះធម្មជាតិ ដែលទាក់ទងនឹងវិបត្ដិហិរញ្ញវត្ថុ ដោយធ្លាក់ទៅក្នុងកណ្ដាប់ដៃជនល្មើស ដែលផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការរបស់ពួកគេ។
លោកស្រីក៏បានលើកឡើងថា កត្ដាភ្លើតភ្លើន និងការអូញទាញតាមគ្នា ដោយទទួលបានចំណូលខ្ពស់ ពួកគេមិនគិតអំពីផលលំបាក និងធ្លាក់ចូលអន្ទាក់អ្នកកេងប្រវ័ញ្ច។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «ពិភពលោកបច្ចុប្បន្នឈានទៅរកទស្សនៈអសីលធម៌ ដែលមិនខ្វាយខ្វល់ពីនរណាទាំងអស់ ក្រៅពីផលប្រយោជន៍ខ្លួនឯង។ នេះធ្វើឱ្យអ្នកកេងប្រវណ្ឌមានមហិច្ឆតាកាន់តែធំ គួបផ្សំប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងទំនើប គឺអនឡាញ ជាមធ្យោបាយអូសទាញ និងពង្រីកសក្ដានុពលទំនាក់ទំនងរវាងជនល្មើស បណ្ដាញ ឆ្លងប្រទេស ឆ្លងទ្វីប និងជាមួយជនរងគ្រោះយ៉ាងងាយស្រួល»។
លោកស្រី ប៊ុនអេង ទទួលស្គាល់ថា ជនល្មើសបច្ចេកវិទ្យាដើរឈានមុខ និងលឿនជាងសមត្ថកិច្ចក្នុងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឆបោក។
លោកស្រីនិយាយថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានខិតខំប្រឹងប្រែងទប់ស្កាត់បទល្មើសទាំងនេះតាំងពីកវែកកឆ្នាំង រហូតដល់ការបង្កើតគណៈកម្មកាធិការជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើជួញដូរមនុស្សនៅឆ្នាំ២០១៤ ដែលមានក្រសួង និងស្ថាប័នចំនួន ២២ ជាសមាជិក និង ៥ អង្គភាពជំនាញ។
លោកស្រីអះអាងថា ការបង្ក្រាបបទល្មើសជួញដូរទទួលបានជោគជ័យ តែមិនជោគជ័យដូចការរំពឹងទុក។ សមត្ថកិច្ចអាចទប់ស្ថានភាពមិនឱ្យរីករាលដាលខ្លាំង។
កិច្ចសហការរវាងស្ថាប័ន និងអន្ដរជាតិ ធ្វើឱ្យមានការអូសបន្លាយពេលយូរ និងមានលក្ខណៈខុសគ្នាចំពោះការអនុវត្ដច្បាប់នៅតាមបណ្ដាប្រទេសនីមួយៗ។ នេះជាហេតុដែលអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចរត់មិនទាន់ក្រុមឧក្រិដ្ឋជន ដែលមានបណ្ដាញចាត់តាំង និងប្រតិបត្ដិការដោយមិនខ្វាយខ្វល់ពីផលប៉ះពាល់នោះទេ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «ទាក់ទងនឹងច្បាប់ រវាងប្រទេស និងប្រទេស បកស្រាយមិនទាន់ត្រូវគ្នាទេ។ ករណីខ្លះ យើងថាវាជាបទល្មើស តែគេថាមិនមែនទេ។ ពេលយើងប្រាប់ថា ប្រជាពលរដ្ឋយើងជាជនរងគ្រោះ តែគេថា មិនមែនទេ ម្នាក់នោះជាជនល្មើសសម្រាប់ច្បាប់គេ។
ចំណោមសំណើ ២៥៧០ករណីនោះ សមត្ថកិច្ចរកឃើញថា ករណីរងគ្រោះពិតប្រាកដមានតែ ៦៨ករណីប៉ុណ្ណោះ ដោយសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យ ១២៩នាក់ ៥សញ្ជាតិ និងឈានទៅដល់ការបិទទីតាំងបណ្ដោះអាសន្ន ២៤កន្លែង។ ក្រៅពីនេះ វាមានហេតុផលផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។ រូបភាព បញ្ញាសិប្បនិម្មិត
តួនាទីរបស់កម្ពុជាជាប្រទេសរងគ្រោះ ឬមជ្ឈមណ្ឌលឆបោក?
ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងអង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួន បានចាត់ទុកប្រទេសកម្ពុជាថាជាមជ្ឈមណ្ឌលឆបោកតាមអ៊ីនធឺណិត ដែលបង្កើនការព្រួយបារម្ភអំពីការធ្វើដំណើរដែលជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស។
ការចោទប្រកាន់ទាំងនេះបានបង្កឱ្យមានការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងពីមន្ត្រីកម្ពុជា ដែលទទូចថា ប្រទេសនេះភាគច្រើនជាជនរងគ្រោះ មិនមែនជាប្រភពនៃឧក្រិដ្ឋកម្មបែបនេះទេ។
លោក សុខ ផល ប្រធានគណៈកម្មការចំពោះកិច្ចដើម្បីបង្ក្រាបបទល្មើសតាមអនឡាញ បានឆ្លើយបតទៅនឹងការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានអន្ដរជាតិមួយ និងរបាយការណ៍របស់អង្គការមួយចំនួន ដែលចោទប្រកាន់ប្រទេសកម្ពុជាជាមជ្ឈមណ្ឌលឆបោកដ៏ធំ។
លោកបានឱ្យដឹងថា កម្ពុជាទទួលឥទ្ធិពលពីបរទេស ខណៈប្រជាជននៅយល់ដឹងតិចតួចអំពីប្រតិបត្ដិការអនឡាញនេះ ដែលមានសមត្ថភាពឆបោកប្រជាជននៅបរទេស។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ឧក្រិដ្ឋជនអនឡាញយកប្រទេសកម្ពុជាជាទីតាំងបង្កបទល្មើស និងឆបោកប្រជាពលរដ្ឋនៅបណ្ដាប្រទេសដទៃទៀត។ ជាលទ្ធផលក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល គឺវិធានការបិទប្រព័ន្ធអនឡាញខុសច្បាប់ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ដោយសំដៅលើល្បែងហ្គេមអនឡាញ»។
យ៉ាងណាមិញ លោក សុខ ផល ទទួលស្គាល់ថា ប្រតិបត្ដិការល្មើសនៅតែមាន ដែលធ្វើឱ្យកម្ពុជាក្លាយជាប្រទេសស្ថិតក្នុងបញ្ជីខ្មៅនៃបទល្មើសឆបោកតាមអនឡាញ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ជនល្មើសជ្រើសរើសប្រទេសដែលប្រជាជនមានចំណេះដឹងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យានៅខ្សោយ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេងាយស្រួលឈរជើង។ លោកចង់មានន័យថា ប្រតិបត្ដិការឆបោកតាមអនឡាញនៅលើទឹកដីកម្ពុជាត្រូវបានធ្វើឡើងដោយជនបរទេសសុទ្ធសាធ។
បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាប្រើប្រាស់ច្បាប់គ្រប់គ្រងល្បែងពាណិជ្ជកម្ម និងច្បាប់ប្រឆាំងការលេងល្បែងស៊ីសងខុសច្បាប់ ដែលបង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤។ យ៉ាងណាមិញ ច្បាប់នេះកំពុងត្រូវបានពិនិត្យ កែសម្រួល ដោយសារតែវាមិនបាននិយាយអំពីល្បែងស៊ីសងតាមអនឡាញ ជាប្រទេសល្បែងស៊ីសងថ្មី។
មិនមែនតែកម្ពុជានោះទេ បណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន ដូចជា មីយ៉ាន់ម៉ា ហ្វីលីពីន ថៃ បានសហការគ្នាបង្ក្រាបបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យារាប់ពាន់រាប់ម៉ឺនករណី ដែលមានប្រវត្ដិតាំងពីអំឡុងឆ្នាំ១៩៩០។ ពេលនោះ ប្រជាជនមិនយល់អំពីបញ្ហាឆបោកតាមអនឡាញនេះទេ ដែលភាគច្រើន វាកើតឡើងរយៈអ៊ីមែល។
ជនបរទេសជាង ២ម៉ឺននាក់ត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។ រូបថត សហការី
បញ្ហាប្រឈមនៃប្រតិបត្ដិការអនុវត្ដច្បាប់ឆ្លងដែន
លោក ស៊ាង ធារិទ្ធ អគ្គស្នងការរង តំណាងអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ បានលើកឡើងពីភាពស្មុគស្មាញនៃការស៊ើបអង្កេតឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិតដែលឆ្លងព្រំដែន និងពាក់ព័ន្ធនឹងតួអង្គមកពីប្រទេសជាច្រើន។
លោកបន្ដថា៖ «ចុងអាណត្ដិទី៦ និងដើមអាណត្ដិទី៧ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានបើកចំហទទួលសំណើអន្ដរាគមន៍ទាំងកម្ពុជា និងបរទេសពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាអនឡាញ។ ពួកគេអាចផ្ដល់ព័ត៌មានតាមរយៈ Facebook ផ្លូវការរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ទូរស័ព្ទ ឬតេឡេក្រាម ឬ Hotline (117) និង Hotline សម្រាប់ជនបរទេស ០៣១ ២០១២ ៣៤៥»។
លោក ធារិទ្ធ បានឱ្យដឹងថា តាំងពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ដល់បច្ចុប្បន្ននេះ សមត្ថកិច្ចបានទទួលសំណើសុំអន្ដរាគមន៍ ៤៧៧៧សំណើ ដែលមានជនបរទេសចំនួន ៩៦៧០នាក់ និង ៣៥សញ្ជាតិ។ ទាក់ទងសំណើទាំងនោះ សមត្ថកិច្ចបានចុះអន្ដរាគមន៍ចំនួន ៣៣៥៥សំណើ ហើយសំណើដែលបានការមានជាង ២ពាន់សំណើ។
ចំណោមសំណើ ២៥៧០ករណីនោះ សមត្ថកិច្ចរកឃើញថា ករណីរងគ្រោះពិតប្រាកដមានតែ ៦៨ករណីប៉ុណ្ណោះ ដោយសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យ ១២៩នាក់ ៥សញ្ជាតិ និងឈានទៅដល់ការបិទទីតាំងបណ្ដោះអាសន្ន ២៤កន្លែង។ ក្រៅពីនេះ វាមានហេតុផលផ្សេងៗជាច្រើនទៀត។
លោក ធារិទ្ធ បានថ្លែងថា៖ «ចំណោមជនរងគ្រោះ ៦៨ករណី មិនមែនរងគ្រោះដោយសារអំពើជួញដូរមនុស្សទាំងអស់នោះទេ។ ករណីខ្លះជាអំពើហិង្សា ករណីខ្លះជាករណីបិទសិទ្ធិសេរីភាព ហើយករណីខ្លះជាករណីបង្ខំឱ្យធ្វើការ»។
លោកបានបញ្ជាក់ពីការយល់ច្រឡំរបស់សាធារណៈ ក៏ដូចជាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអន្ដរជាតិមួយចំនួនទាក់ទងនឹងសំណើសុំអន្តរាគមន៍ និងបណ្តឹងរបស់ជនរងគ្រោះនៃឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិត។
លោកបន្ដថា ជនល្មើសមានអង្គការចាត់តាំង និងមេក្លោងនៅក្រៅប្រទេស ដែលជារឿងដ៏ស្មុគស្មាញបំផុត។ ជនបរទេសភាគច្រើនប្រើប្រាស់អត្ដសញ្ញាណក្លែងបន្លំ និងសម្ងំលួចលាក់ធ្វើប្រតិបត្ដិការឆបោកក្នុងទីតាំងបិទជិត។ លើសពីនេះ ជនបរទេសដែលធ្វើការឆបោកទាំងនោះមិនស្គាល់អត្ដសញ្ញាណមេក្លោងរបស់ខ្លួននោះទេ។
លោកបានលើកឡើងថា៖ «ពេលសមត្ថកិច្ចចូលទៅដល់ទីតាំងនោះ ពួកគាត់អត់ដឹងអ្វីទាំងអស់ ដោយគ្រាន់តែដឹងថា មកធ្វើការតាមរយៈមិត្ដភក្ដិ មកតាមការផ្សព្វផ្សាយណាមួយ។ ពេលយើងស្នើឱ្យពួកគាត់ជួយកំណត់នូវមេក្លោង ពួកគាត់មិនអាចជួយអ្វីបានឡើយ»។
លោក ធារិទ្ធ បានបន្ដថា ជនល្មើសប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើប ដែលងាយស្រួលក្នុងការលប់បំបាត់ភ័ស្ដុតាងដោយការផ្ទេរសកម្មភាពបទល្មើស។
លោកបាននិយាយថា បទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា គឺជាបទល្មើសឆ្លងដែនដែលទាមទារឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការជាលក្ខណៈអន្ដរជាតិទាំងទ្វេរភាគី ថ្នាក់តំបន់ ពហុភាគី និងទាំងសកលលោក ដោយទាមទារចាំបាច់នូវការចែករំលែកព័ត៌មានត្រឹមត្រូវ និងស្មោះត្រង់។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «មិនមែនមានន័យថា បង្កើតព័ត៌មានមួយដាក់បន្ទុកឱ្យកម្ពុជា គឺជាប្រសិទ្ធភាពនៃការបង្ក្រាបបទល្មើសអនឡាញនោះទេ។ ប្រសិទ្ធភាពនៃការបង្ក្រាបបទល្មើសអនឡាញ និងការផ្ដាច់ឫសគល់ឧក្រិដ្ឋជន តម្រូវឱ្យមានការចែករំលែកព័ត៌មានដ៏ត្រឹមត្រូវ និងស្មោះត្រង់នេះឯង។
ប្រទេសជាដៃគូក្នុងការដោះស្រាយបង្ក្រាបបទល្មើសឆ្លងដែនជាញឹកញាប់ មានដូចជា ប្រទេសថៃ ចិន វៀតណាម ជប៉ុន សហរដ្ឋអាមេរិក និងអូស្ដ្រាលីជាដើម។
ប្រយុទ្ធប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស និងការពារប្រជាជនកម្ពុជាដែលងាយរងគ្រោះ
លោកបានឱ្យដឹងថា សមត្ថកិច្ចមិនទទួលសុំកិច្ចអន្ដរាគមន៍ពីជនរងគ្រោះដោយផ្ទាល់ ដែលធ្វើឱ្យលំបាកដល់នីតិវិធីប្រតិបត្ដិការ។
លោក ធារិទ្ធ បានឱ្យដឹងថា៖ «យើងមិនអាចចេះតែចោទប្រកាន់ទៅលើទីតាំងមួយ ដោយគ្រាន់តែការមើលឃើញនឹងភ្នែកថាជាទីតាំងមួយដែលប្រមូលផ្ដុំដោយជនបរទេស ហើយកំពុងតែធ្វើអំពើឆបោកតាមប្រព័ន្ធអនឡាញនោះទេ»។
លោក សុខ វាសនា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានអន្ដោរប្រវែស ជាសមាជិកគណៈកម្មការ បានបន្ដថា អគ្គនាយកដ្ឋានអន្ដោរប្រវែស សហការជាមួយក្រសួងការងារ ជាពិសេស អគ្គនាយកដ្ឋានការងារ ចុះត្រួតពិនិត្យពលករបរទេស។ ពេលចុះត្រួតពិនិត្យនេះ ដែលមើលឃើញពីទម្រង់នៃការជួញដូរមនុស្ស អគ្គនាយកដ្ឋាននឹងធ្វើការសហការជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើស។
មន្ដ្រីអគ្គនាយកដ្ឋាននៅតាមច្រកទ្វារអន្ដរជាតិទាំងអស់ដែលពីមុនមកមិនបានដឹង បានឮអំពីអំពើល្មើសទាំងនេះ ក៏ទទួលការបណ្ដុះបណ្ដាលអំពីបទល្មើសជួញដូរមនុស្ស ការរត់ពន្ធមនុស្ស ការជួញដូរគ្រឿងញៀន ការសម្អាតប្រាក់ (លាងលុយកខ្វក់)។
លោក វាសនា បានថ្លែងថា៖ «យើងក៏ប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យាដើម្បីវិភាគទិន្នន័យជនបរទេសចេញចូលប្រទេសកម្ពុជា ដែលវាយតម្លៃថា តើសញ្ជាតិណាចូលមកអាចបង្កអំពើជួញដូរមនុស្ស និងសកម្មភាពឆបោកអនឡាញជាដើម»។
លោកលើកឡើងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបានទទួលរងគ្រោះច្រើនណាស់អំពីអំពើជួញដូរមនុស្ស និងឆបោកតាមអនឡាញនេះ ដោយលោកបានបញ្ជាក់ថា ស្ដ្រីខ្មែរដែលត្រូវបានជួញដូរ ត្រូវបានបញ្ជូនពីបរទេសវិញមានចំនួនច្រើន។
លោក វាសនា បាននិយាយថា៖ «ក្នុងរយៈពេល៥ខែដើមឆ្នាំនេះ ស្ដ្រីខ្មែរត្រូវបានបញ្ជូនពីប្រទេសចិនមកកម្ពុជាវិញ មានចំនួន ១៤៦នាក់ ក្នុង ៦៣ករណី។ នេះគ្រាន់តែជាករណីនៅច្រកទ្វារអន្ដរជាតិពោចិនតុង (អាកាសយានដ្ឋានភ្នំពេញអន្ដរជាតិ)។ ចុះនៅប្រទេសថៃ នៅវៀតណាម និងបណ្ដាប្រទេសដទៃទៀត ខណៈការទប់ស្កាត់កុំឱ្យចាញ់បោកត្រូវបានជួញដូរទៅក្រៅប្រទេសចំនួន ៥៦ករណី ១០៥នាក់ ដែលមានស្ដ្រី ៩០នាក់ រួមទាំងអនិតិជន»។
លោកបន្ដថា ក្រោយបន្ដនិតិវិធីកាត់ទោសតាមផ្លូវច្បាប់ ជនបរទេសទាំងនោះត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីប្រទេស និងដាក់ក្នុងបញ្ជីខ្មៅតាមការវេលាកំណត់ ទោះបីជាពួកគេអះអាងថាត្រូវបានគេឆបោក ឬជួញដូរយ៉ាងណាក៏ដោយ។
លោក វាសនា បានបង្ហាញតួលេខថា ជនបរទេសជាង ២ម៉ឺននាក់ត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីប្រទេសកម្ពុជា។
ក្នុងការចូលរួមទប់ស្កាត់ការដួញដូរមនុស្ស និងអំពើឆបោកអនឡាញ កម្ពុជាសហការជាមួយប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ាន រួមទាំង ចិន កូរ៉េ និងជប៉ុន រួមទាំងអង្គការអន្តរជាតិទេសន្តរប្រវេសន៍ International Organization for Migration (IOM)។
ការយល់ច្រឡំ និងការចុះផ្សាយពីការពិតនៅកម្ពុជា
អាជ្ញាធរកម្ពុជាក៏បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភចំពោះរបាយការណ៍ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបំភាន់ដែលភ្ជាប់ប្រទេសកម្ពុជាជាមជ្ឈមណ្ឌលឧក្រិដ្ឋកម្មដោយមិនមានមូលដ្ឋាន។
លោក ធារិទ្ធ បានបញ្ជាក់ថា បទល្មើសបច្ចេកវិទ្យាកំពុងតែរីកសាយភាយពាសពេញពិភពលោក ដែលជះឥទ្ធិពលយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរជាអវិជ្ជមានមកលើប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបានចោទប្រកាន់សារព័ត៌មានអន្ដរជាតិមួយចំនួន និងអង្គការមួយចំនួន ដែលធ្វើការផ្សព្វផ្សាយអវិជ្ជមានអំពីកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធសន្ដិសុខ សុវត្ថិភាព ការធ្វើដំណើរ និងការវិនិយោគ ដោយភ្ជាប់ទៅនឹងមជ្ឈមណ្ឌលឆបោកអនឡាញ ការជួញដូរមនុស្ស អំពើចាប់ជំរិត បង្ឃាំង ទារុណកម្ម រួមទាំងការព្យាយាមលើកយកសភាពការចាស់ៗ ហេតុការណ៍កើតឡើងនៅក្រៅប្រទេស និងសភាពការកើតឡើងគ្មានសំអាងច្បាស់លាស់ គោលបំណងបង្ខូចមុខមាត់កម្ពុជា។
ក្រៅពីធ្វើជាសេនាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃក្នុងការបង្ក្រាបបទល្មើសអនឡាញ អគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិចូលរួមសហការផ្ដល់ព័ត៌មាន និងការបង្ក្រាបបទល្មើសតាមអនឡាញនេះ ក្នុងគោលបំណងតែមួយគត់ គឺការពារប្រជាពលរដ្ឋទាំងកម្ពុជា និងប្រជាជនទូទាំងសកលលោកពីការខាតបង់ចំពោះអំពើឆបោកតាមអនឡាញ។
លោក ធារិទ្ធ បាននិយាយដោយដឹងច្បាស់ថា៖ «ជនឆបោកតាមអនឡាញនោះមិនមែនប្រជាជនកម្ពុជា មិនកើតនៅកម្ពុជា និងមិនរស់នៅប្រទេសកម្ពុជាជាអចិន្ដ្រៃយ៍ដែរ។ ពួកគេធ្វើដំណើរចូលមកកម្ពុជាពីប្រទេសរបស់ខ្លួន ឬប្រទេសទីបី ដែលការបង្ក្រាបអំពើឆបោក និងជួញដូរមនុស្ស តម្រូវឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការជាសកល និងម្ចាស់ការទទួលខុសត្រូវរៀងៗខ្លួនតាមប្រទេស»។
ប្រទេសទាំងនោះគួរតែមានវិធានការទប់ស្កាត់មុនពេលចូលមកប្រទេសកម្ពុជា មិនមែនរង់ចាំមកដល់កម្ពុជាហើយទើបលើកសំណើសុំអន្ដរាគមន៍ សុំចាប់ ដែលហាក់ដូចជាប្រលែងមកកម្ពុជាសិន ទើបមានវិធានការតាមក្រោយ។
លោកស្រី ប៊ុនអេង បានថ្លែងទាំងស្រងាកចិត្ដចំពោះការចោទប្រកាន់លើកម្ពុជាជាមជ្ឈមណ្ឌលឆបោកអនឡាញ ដោយមានការផ្សព្វផ្សាយហាមឃាត់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់គេមិនឱ្យធ្វើដំណើរមកកម្ពុជា ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។
លោកស្រីបានចោទសួរវិញថា៖ «តើមានរដ្ឋាភិបាលប្រទេសណា ដែលចង់រក្សាបទល្មើសនៅប្រទេសខ្លួនឯងដើម្បីចង់អភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច។ ខ្ញុំចង់និយាយថា ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចដោយចាប់យកបទល្មើសនេះមិនបានផលមករដ្ឋាភិបាលនោះទេ តែបានផ្ដល់ទៅជនល្មើស និងប៉ះពាល់រដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនខ្លួនឯង»។
លោក សុខ ផល បានបន្ដថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រព័ន្ធឆបោកប្រើប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិត ឌីជីថលដែលផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់ជនឆបោក ហើយតាមការប៉ាន់ស្មាន តិចទៀត បញ្ហានៃការឆបោកនឹងបន្ដទៅលើបច្ចេកវិទ្យា AI ដែលជាកត្ដាគ្រោះថ្នាក់ ដោយសារ AI ប្រើទាំងរូបភាព សំឡេង ឯកសារ ភ័ស្ដុតាង»។
លោកនិយាយចំៗថា កម្ពុជាមិនមានលទ្ធភាពបង្កើត AI ដោយខ្លួនឯងនោះទេ ដោយគ្រាន់តែជាអ្នកប្រើប្រាស់ប៉ុណ្ណោះ។ តែបរទេសយកទីតាំងប្រទេសកម្ពុជាធ្វើសកម្មភាពឆបោក៕
