កូនសត្វត្រដក់ធំ២ក្បាល ដែលត្រូវបានចិញ្ចឹមរហូតដល់ចេះហើរ ដោយជោគជ័យនេះ នឹងត្រូវយកទៅព្រលែងក្នុងជម្រកធម្មជាតិវិញ។ រូបថតមជ្ឈមណ្ឌលACCB
សៀមរាបៈ ខណៈពេលដែលកម្ពុជាមានចំនួនសត្វត្រដក់ធំនៅសល់ប្រហែលជាជាង៧០០ក្បាលប៉ុណ្ណោះ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ កូនត្រដក់ធំចំនួន២ក្បាលត្រូវបានចិញ្ចឹមថែទាំ និងចេះហើរដោយជោគជ័យនៅមជ្ឈមណ្ឌលអង្គរសម្រាប់ការអភិរក្សជីវៈចម្រុះ (ACCB)ក្នុងខេត្តសៀមរាប។
មជ្ឈមណ្ឌACCBបានចាត់ទុកការបង្កាត់ពូជសត្វត្រដក់ធំមួយគូនេះ ថាជា ជោគជ័យមួយថ្មីបន្ថែមទៀត។
មជ្ឈមណ្ឌACCBបានលើកឡើងថា៖«ត្រដក់ធំមួយគូរបស់ពួកយើង បានចិញ្ចឹមថែទាំកូន២ក្បាលបានដោយជោគជ័យ ដែលឥឡូវនេះពួកវាអាចហើរបានហើយ។ នេះជាសមិទ្ធផលដ៏សំខាន់មួយ ដែលបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថាការខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការអភិរក្សរបស់ពួកយើង កំពុងតែបន្តសម្រាប់ប្រភេទដ៏អស្ចារ្យនេះ»។
ACCBបានឱ្យដឹងថា ចំនួនសត្វត្រដក់ធំនៅក្នុងពិភពលោកនេះ ត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថា មានត្រឹមតែចន្លោះពី ៣ ១៨០ ទៅ៣ ៣០០ ក្បាលប៉ុណ្ណោះ។ ក្នុងនោះប្រហែលជា ៧៥០ ក្បាលប៉ុណ្ណោះ មានវត្តមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ហេតុនេះ ការបន្តកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការអភិរក្សសត្វប្រភេទនេះ គឺមានសារសំខាន់ខ្លាំងណាស់។
ចំពោះសត្វត្រដក់ធំមួយគូនេះវិញ វាមិនមែនជាការព្យាយាមបង្កាត់ពូជជាលើកដំបូងរបស់ពួកវានោះទេ។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ និងឆ្នាំ២០២៤ មជ្ឈមណ្ឌACCBបានភ្ញាស់ដោយជោគជ័យ ប៉ុន្តែជាអកុសលកូនត្រដក់ទាំងនោះ មិនបានរស់រានមានជីវិតឡើយ។
ដោយបទពិសោធន៍នេះហើយបានបង្ហាញឱ្យឃើញនូវបញ្ហាប្រឈមក្នុងការអភិរក្សបង្កាត់ពូជ។ ដោយមេបាដែលគ្មានបទពិសោធន៍ ដូចជាសត្វបក្សីនានានៅក្នុងមណ្ឌល ដែលត្រូវបានសង្គ្រោះពីការជួញដូរសត្វព្រៃ ដោយខុសច្បាប់ គឺជារឿយៗ ប្រឈមមុខទៅនឹងការលំបាកក្នុងការចិញ្ចឹមថែទាំកូន។ នេះដោយសារតែមេបាខ្វះនូវជំនាញសំខាន់ៗមួយចំនួនពីមេបារបស់ពួកវា។
កូនត្រដក់ដែលទើបតែរៀនហើរនេះ ស្ថិតនៅក្រោមការមើលថែទាំដោយមេបារបស់ពួកវានៅឡើយ។ ដោយមានការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការដៃគូអភិរក្សរបស់មជ្ឈមណ្ឌACCBផងនោះ កូនត្រដក់ទាំងនេះនឹងត្រូវលែងចូលទៅក្នុងតំបន់ការពារវិញនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីពង្រឹងឱ្យមានស្ថិរភាពនូវចំនួនប្រជាសាស្ត្ររបស់ពួកវាបន្ថែមទៀតនៅក្នុងព្រៃធម្មជាតិ។ ការព្រលែងនេះជួយពង្រឹងតួនាទីដ៏មានសារសំខាន់នៃការអភិរក្សរបស់ប្រទេសកម្ពុជា សម្រាប់ប្រភេទនេះ។
កាលពីឆ្នាំ២០២៣ ប្រភេទសត្វត្រដក់ធំនេះត្រូវបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពចុះក្នុងបញ្ជីក្រហមអង្គការIUCN ពីប្រភេទកំពុងរងគ្រោះជិតផុតពូជ ទៅជាប្រភេទជិតទទួលរងគ្រោះ ដែលជាក្រុមមានដោយបង្គួរវិញ ដោយសារតែ សកម្មភាពអភិរក្ស ដែលទទួលបានជោគជ័យ ដែលជួយបង្កើនចំនួនប្រជាសាស្ត្ររបស់វា ទាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងនៅភូមិភាគឦសានក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា។
សត្វត្រដក់ធំ(Greater Adjutant) មានវត្តមាននៅប្រទេសបង់ក្លាដេស នេប៉ាល់ ភូមា ថៃ វៀតណាម និងមានកន្លែងបន្តពូជ តែនៅប្រទេសឥណ្ឌា និងកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះ។ ភាគច្រើននៃចំនួនសរុបសត្វប្រភេទនេះមាននៅ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងឥណ្ឌា។
ទីជម្រកសត្វប្រភេទនេះ គឺនៅ ព្រៃរនាម(ព្រៃលិចទឹកតាមរដូវ) តំបន់ដីសើម និងព្រៃល្បោះ និងមានកន្លែង ពងកូនយ៉ាងធំនៅតំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់ ក្នុងបឹងទន្លេសាប ប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាកន្លែង ពងកូនធំជាងគេបំផុតនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងជាតំបន់ពងកូនធំជាងគេទី២នៅលើពិភពលោក បន្ទាប់ពីតំបន់អាសាម ប្រទេសឥណ្ឌា។
រដូវបន្តពូជ សត្វត្រដក់ធំ គឺចាប់ពីខែវិច្ឆិកា ដល់ខែមេសា ដែលវាមានពងចំនួនពី២ ទៅ៤។ បន្ទាប់ពីបន្តពូជពងកូននៅតំបន់បឹងទន្លេសាបរួមក សត្វនេះបាននាំកូនចៅផ្លាស់ទី ទៅកាន់តំបន់ដីសើមផ្សេងៗទៀតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសជិតខាងដើម្បីរស់នៅ និងរកចំណី។ កត្តាគំរាមកំហែងចំបងៗទៅលើប្រភេទនេះគឺ ការប្រមាញ់ ប្រមូលពងកូនពីកន្លែងបន្តពូជ ការជួញដូរ ការបាត់បង់ទីជម្រក និងការរំខានដោយសកម្មភាពមនុស្ស។ នេះបើយោងតាមក្រសួងបរិស្ថាន៕
