ភ្នំពេញៈ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) និងវិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិ នៃក្រសួងផែនការបានប្រកាសដាក់ដំណើរការជាផ្លូវការសន្ទស្សន៍ថ្លៃលំនៅឋាន (Residential Property Price Index=RPPI) ដែលជាការចងក្រងស្ថិតិសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់បម្រើទៅដល់ការវិភាគ និងវាយតម្លៃដំណើរការសេដ្ឋកិច្ច ពិសេសវិស័យអចលនទ្រព្យ និងសំណង់ ដែលរីកចម្រើនលឿននៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
លោកស្រី ហង់ លីណា អគ្គនាយិកានៃវិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិបានថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលាចុះផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលសន្ទស្សន៍ថ្លៃលំនៅឋានដែលរៀបចំឡើងដោយ NBC កាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែ មិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ ថា វិស័យអចលនទ្រព្យ និងលំនៅឋាន គឺជាវិស័យមួយក្នុងចំណោមវិស័យសំខាន់ ៤ (ទេសចរណ៍ កម្មន្តសាលកាត់ដេរ សំណង់ និងកសិកម្ម) ដែលបានជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា នារយៈពេល ២ ទសវត្សរ៍កន្លងមក (ជាមធ្យមមានកំណើន ៩ ភាគរយ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០០ ដល់ឆ្នាំ ២០១៩) ហើយក៏បានជួយជំរុញឱ្យមានកំណើនក្នុងវិស័យពាក់ព័ន្ធដូចជា វិស័យធនាគារ ហិរញ្ញវត្ថុ ធានារ៉ាប់រង សំណង់ ទីផ្សារលក់ដុំលក់រាយ និងដឹកជញ្ជូន ជាដើម។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «សន្ទស្សន៍តម្លៃលំនៅឋាន (Resident Property Rice Index) គឺជាសូចនាករមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការតាមដានការវិវត្តនៃវិស័យអចលនទ្រព្យ និងលំនៅឋានដែលកំពុងរីកចម្រើនខ្លាំងនារយៈពេល ២ ទសវត្សរ៍មកនេះ»។
«ការតាមដាន និងត្រួតពិនិត្យទាន់ពេលនឹងជួយបង្ការហានិភ័យផ្សេងៗ រួមទាំងវិធានការទប់ទល់មានប្រសិទ្ធភាព និងជួយឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកាន់តែរឹងមាំ ចៀសផុតពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចទាំងឡាយដែលអាចកើតចេញពីវិបត្តិនៃវិស័យអចលនទ្រព្យនេះ ដូចដែលប្រទេសមួយចំនួនជួបប្រទះនៅក្នុងអតីតកាល»។ នេះបើយោងតាមការថ្លែងរបស់អ្នកស្រី ហង់ លីណា។
អគ្គនាយិកាបច្ចេកទេសនៃ NBC លោកស្រី ជា សិរី បាននិយាយថា សិក្ខាសាលាក្នុងថ្ងៃនេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍លើកទី៤ នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងស្ថាប័នទាំង ២ ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវគុណភាព និងការផ្សព្វផ្សាយស្ថិតិ ដើម្បីរួមចំណែកលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីសារៈសំខាន់ស្ថិតិនៅក្នុងការរៀបចំគោលនយោបាយ និងការសម្រេចចិត្ត ព្រមទាំងលើកទឹកចិត្តដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ចូលរួមសហការក្នុងការផ្តល់ទិន្នន័យ។
លោកស្រីអះអាងថា៖ «ការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់សន្ទស្សន៍ថ្លៃលំនៅឋាន គឺជាជំហាន និងជាសមិទ្ធផលថ្មីមួយទៀតនៃការងារចងក្រងស្ថិតិសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់បម្រើដល់ការវិភាគ និងវាយតម្លៃដំណើរការសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសវិស័យអចលនទ្រព្យ និងសំណង់»។
លោកស្រីបន្ថែមថា ភាពរីកចម្រើននៃវិស័យអចលនទ្រព្យ និងសំណង់ ក៏ជាផ្នែកមួយនៃដំណើរការពិពិធកម្មសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច ដែលអាចបង្កើនភាពធន់ពីការប៉ះទង្គិចណាមួយមកលើសេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំងអាចស្រូបយកកម្លាំងពលកម្មមួយផ្នែកសម្រាប់បម្រើការនៅក្នុងវិស័យសាងសង់ ដើម្បីទ្រទ្រង់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
ដោយឡែកនៅមុនពេលផ្ទុះវិបត្តិសុខភាពជំងឺកូវីដ ១៩ នៅកម្ពុជា វិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យបានក្លាយជាវិស័យសំខាន់មួយសម្រាប់ជំរុញ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដោយក្នុងរយៈពេលជិត ១០ ឆ្នាំមុនវិបត្តិជំងឺកូវីដ ១៩ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាមធ្យមមានប្រមាណ ៧ ភាគរយ ក្នុងនោះជាង ២ ភាគរយទទួលបានពីវិស័យសំណង់ និងអចលនទ្រព្យ និងបានស្រូបយកកម្លាំងពលកម្មជិត ៥ សែននាក់ សម្រាប់បម្រើការក្នុងវិស័យនេះ។ នេះបើផ្អែកតាមលទ្ធផលជំរឿនប្រជាជនឆ្នាំ ២០១៩។
លោកស្រីបានពន្យល់ថា បើទោះវិស័យផ្ទះសំបែងបានដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងវិស័យសង្គមកិច្ច និងសេដ្ឋកិច្ចក្តី វិស័យនេះក៏ជាប្រភពនាំឱ្យមានអស្ថិរភាព និងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចផងដែរ។ តាមរយៈការស្រាវជ្រាវរបស់ IMF បង្ហាញថា ក្នុងចំណោមវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចប្រមាណ ៥០ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ជាង ២/៣ បានកើតឡើងដោយសារបែកពពុះថ្លៃរបស់ផ្ទះសំបែង ហើយការដោះស្រាយវិបត្តិនេះនឹងប្រើរយៈពេលយូរ និងធនធានច្រើន ដោយសារតែភាពចាក់ស្រែះខ្លាំងលើវិស័យនេះជាមួយនឹងវិស័យសំខាន់ផ្សេងទៀត ពិសេសវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «វិស័យអចលនទ្រព្យ និងសំណង់បានក្លាយជាសសរស្តម្ភដ៏សំខាន់ក្នុងការគាំទ្រកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ហើយព័ត៌មាន និងទិន្នន័យជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យនេះ គឺរឹតតែសំខាន់ទៅទៀតសម្រាប់អ្នករៀបចំគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុសំដៅតាមដានអតុល្យភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងវាយតម្លៃហានិភ័យដែលអាចកើតមានលើវិស័យពាក់ព័ន្ធ ពិសេសវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ។ ការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់សន្ទស្សន៍ថ្លៃលំនៅឋាននឹងចូលរួមចំណែកដ៏សំខាន់ក្នុងការតាមដាន វាយតម្លៃ និងរៀបចំគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ ក៏ដូចជាវិធានការនានា ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យជាអតិបរមា ក្នុងគោលដៅរក្សាស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច»។
ទិន្នន័យក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ឱ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ គម្រោងសាងសង់នៅទូទាំងប្រទេសមានចំនួន ៤ ៣០៣ គម្រោង និងមានទុនវិនិយោគ ៥ ៣៣៣ លានដុល្លារ ត្រូវបានអនុម័ត។ ចំនួនទុនវិនិយោគនេះបើធៀបទៅនឹងឆ្នាំ ២០២០ គឺថយចុះ ៣១,២១ ភាគរយ៕ LA