.jpg)
ស្ត្រីធ្វើការតាមផ្ទះម្នាក់កំពុងជូតសម្អាតឥដ្ឋនៅអគារមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញពីម្សិលមិញ។ ហុង មិនា
អស់រយៈ ១០ ឆ្នាំ ចាប់គិតពីការអនុម័តអនុសញ្ញាស្ដីពីអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះរបស់អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) រួចមកនៅមានការងារជាច្រើនទៀតដែលចាំបាច់ត្រូវបន្តធ្វើ ដើម្បីទទួលស្គាល់ពីសិទ្ធិ និងការលើកកម្ពស់លក្ខខណ្ឌការងាររបស់អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ។
នៅពេលដែលខ្ញុំបានចូលកាន់តួនាទីរបស់ខ្ញុំក្នុងនាមជានាយកអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារប្រចាំតំបន់នៅទីក្រុងបាងកក ខ្ញុំតែងតែចាំក្នុងចិត្តជានិច្ចចំពោះអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ។ នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកមិនត្រឹមតែជាផ្ទះរបស់អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ ដែលមានចំនួនពាក់កណ្តាលក្នុងចំណោមអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះសរុបនៅក្នុងពិភពលោកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែអ្នកធ្វើការនៅក្នុងក្រុមនេះផ្ទាល់ក៏ស្ថិតនៅទីប្រសព្វនៃបញ្ហាជាច្រើនដែលជាចំណាប់អារម្មណ៍របស់ខ្ញុំខ្លួនឯងផងដែរដូចជាសិទ្ធិរបស់ពលករជាស្ត្រីសុខភាព និងលំនៅឋាន កិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ និងអភិបាលកិច្ចទេសន្តរប្រវេសន៍ការងារជាដើម។
សម្រាប់យើងគ្រប់ៗគ្នាការគិតពីបញ្ហាដែលពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើការងារតាមផ្ទះនឹងមិនអាចធ្វើទៅបានឡើយ ប្រសិនបើគ្មានការដាក់អារម្មណ៍ ដើម្បីស្វែងយល់ពីបញ្ហានេះឱ្យបានពិតប្រាកដ។ មនុស្សជាច្រើននាក់ដែលកំពុងអានអត្ថបទនេះ ប្រាកដជាធ្លាប់មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះដូចជាពេលនៅជាកុមារជាអ្នកជួយការងារផ្ទះដ៏សំខាន់នៅដែលពួកគេពេញវ័យ ឬសម្រាប់អ្នកដែលមានតម្រូវការថែទាំពិសេសជាដើម។ មនុស្សផ្សេងទៀតអាចទ្រទ្រង់ជីវភាពគ្រួសាររបស់ខ្លួន ឬអាចរកប្រាក់ចំណូលបន្ថែមតាមរយៈប្រាក់ឈ្នួលដែលបានពីការធ្វើការងារតាមផ្ទះ។
អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះបានបំពេញកិច្ចការជាច្រើនសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នា។ ពួកគេបានធ្វើឱ្យយើងមានសុវត្ថិភាព និងរស់នៅប្រកបដោយផាសុកភាព ចម្អិនអាហារហូបចុកគ្រប់គ្រាន់ក៏ដូចជាជួយឱ្យយើងអាចទៅធ្វើការនៅខាងក្រៅផ្ទះបានពេញលេញ។
នៅពេលដែលយើងគិតពីការងារតាមផ្ទះដែលវាស្តែងចេញពីបទពិសោធផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើងម្នាក់ៗ ជារឿយៗវាបានផ្ដល់ឱ្យយើងនូវសុខុមាលភាព និងទំនាក់ទំនងប្រកបដោយភាពវិជ្ជមាន។ ចំណងទំនាក់ទំនងរវាងម្ចាស់ផ្ទះ និងអ្នកធ្វើការងារតាមផ្ទះបានបង្កើតឡើងតាមរយៈការរស់នៅក្នុងផ្ទះជាមួយគ្នា និងអារម្មណ៍ដែលចាត់ទុកអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះគឺជាសមាជិកម្នាក់ និងជាចំណែកមួយរបស់គ្រួសារធ្វើឱ្យការងារនេះមិនដូចការងារដទៃទៀត។
យ៉ាងណាក្ដីនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១១ អង្គការ ILO បានអនុម័តអនុសញ្ញាស្ដីពីអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ ដែលនៅទីបំផុត ការទទួលស្គាល់ថាការងារតាមផ្ទះក៏ជាការងារដូចគ្នានឹងការងារដទៃទៀតផងដែរ។
អនុសញ្ញាដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាអនុសញ្ញាលេខ ១៨៩ នេះគឺជាលិខិតតុបករណ៍អន្តរជាតិដំបូងគេដែលចែងថា បើទោះជាការងារតាមផ្ទះជាការងារដែលពាក់ព័ន្ធនឹងបទពិសោធផ្ទាល់ខ្លួនជាក់លាក់របស់យើងយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះសមនឹងទទួលបានការការពារដូចគ្នានឹងអ្នកធ្វើការដទៃទៀតផងដែរ។
អនុសញ្ញានេះ ផ្តល់នូវឱកាសយ៉ាងថ្មីសន្លាងសម្រាប់អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ និងបណ្តាញអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះរបស់ពួកគេដែលបាននិងកំពុងតស៊ូជាច្រើនឆ្នាំ ដើម្បីធានាថា អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះអាចទទួលបានសិទ្ធិការងារជាមូលដ្ឋានដូចជាការទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលអប្បបរមាលក្ខខណ្ឌការងារសមរម្យ និងការការពារពីការរើសអើងជាដើម។
ការទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិនៅតែមានសារៈសំខាន់ជាពិសេសដ្បិតយើងបានដឹងថា រយៈពេល ១០ ឆ្នាំ ក្រោយពីបានអនុម័តអនុសញ្ញាមក អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះជាច្រើននាក់នៅតែទទួលបានប្រាក់ឈ្នួលទាប ធ្វើការលើសម៉ោងទទួលរងការបៀតបៀន និងទទួលរងការកេងប្រវ័ញ្ចជាដើម។
នៅឆ្នាំ ២០២១ នេះអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារបានពិនិត្យឡើងវិញថា តើយើងបានបោះជំហានទៅមុខ ឆ្ងាយបានកម្រិតណា ហើយក្នុងរយៈពេល ១ ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះក្នុងការសម្រេចគោលដៅដែលត្រូវបានដាក់ចេញនៅក្នុងអនុសញ្ញាស្ដីពីអ្នកធ្វើការផ្ទះ។
បើទោះជាមានការសម្រេចបានវឌ្ឍនភាពមួយចំនួនក៏ដោយ ជាពិសេសប្រទេសហ្វីលីពីនបានផ្តល់សច្ចាប័នដល់អនុសញ្ញានេះ ហើយប្រទេសជាច្រើនផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់បានផ្តល់ការការពារតាមផ្លូវច្បាប់កាន់តែប្រសើរដល់អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ យើងនៅមានផ្លូវដ៏វែងឆ្ងាយដែលត្រូវធ្វើដំណើរទៅមុខទៀត រហូតដល់ពេលមួយដែលយើងសម្រេចបានការងារសមរម្យសម្រាប់អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកទាំងមូល។
មានមូលហេតុដ៏ច្រើនដែលបង្ហាញថា យើងត្រូវប្រើប្រាស់ឱកាសប្រារព្ធខួបអបអរសាទរអនុសញ្ញានេះ ដើម្បីពង្រឹងឡើងវិញនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យើងសំដៅបន្តកែលម្អលក្ខខណ្ឌនៃការងារតាមផ្ទះ។ នៅក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងជាសកល ដើម្បីជំរុញការផ្ដល់ភាពអង់អាចដល់ស្ត្រីការងារតាមផ្ទះក្នុងការបំពេញតួនាទីយ៉ាងសំខាន់។
អ្នកធ្វើការងារតាមផ្ទះ ភាគច្រើនលើសលប់គឺជាស្ត្រីហើយវិស័យនេះ ផ្ដល់ឱកាសការងារដល់អ្នកដែលមានសមត្ថភាពតិចតួច និងដល់ពលករទេសន្តរប្រវេសន៍ជាស្ត្រីដែលពុំអាចចូលរួមនៅក្នុងទីផ្សារការងារនៅក្នុងប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគេហើយដែលត្រូវប្រថុយប្រថានយ៉ាងច្រើន ដើម្បីស្វែងរកឱកាសទាំងនេះ។
និយាយជាទូទៅគេពិបាកនឹងមើលឃើញនៃចំណុចប្រសព្វរវាងយេនឌ័រ និងបទដ្ឋានសង្គមនៅកម្រិតផ្សេងៗគ្នាមានឥទ្ធិពលកម្រិតណាលើស្ថានភាពនៃការងារតាមផ្ទះ និងស្ថានភាពរបស់អ្នកធ្វើការងារតាមផ្ទះនៅក្នុងសង្គមនោះណាស់។
ជាប្រពៃណីការងារតាមផ្ទះ គឺជាការងារដែលពុំទទួលបានប្រាក់កម្រៃ និងពុំត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាការងារដែលផ្តល់នូវតម្លៃសេដ្ឋកិច្ច។ ដោយសារតែជាទូទៅផ្ទះមិនត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាកន្លែង “ធ្វើការងារទេ” ប្រទេសជាច្រើននៅពុំទាន់បានបញ្ចូលការងារតាមផ្ទះជាការងារក្នុងប្រព័ន្ធនៅឡើយ មានន័យថា ការងារតាមផ្ទះនៅមិនត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាការងារក្នុងច្បាប់ការងារនៅឡើយ។ លក្ខណៈក្រៅប្រព័ន្ធនៃការងារតាមផ្ទះជាកត្តាដែលរួមចំណែកធ្វើឱ្យគេមិនបានមើលឃើញបែបនេះ ឬងាយនឹងមើលរំលងទុក្ខលំបាករបស់អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ។
នៅពេលដែលការងារតាមផ្ទះនៅតែបន្តជាការងារក្រៅប្រព័ន្ធមានន័យថា កន្លែងធ្វើការទាំងនេះមិនត្រូវបានគេចុះបញ្ជីពុំមានការពិនិត្យតាមដានលក្ខខណ្ឌការងារហើយការទទួលបានសេវាសន្តិសុខសង្គម ការការពារប្រាក់ចំណូល និងសូម្បីតែវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ ១៩ របស់អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ នៅតែមានកម្រិតនៅឡើយ។ លុះត្រាតែមានការទទួលស្គាល់ពិតប្រាកដដល់ការងារតាមផ្ទះ ពោលមានការទទួលស្គាល់ថា ការងារផ្ទះក៏ជាការងារពេញលេញ និងការចូលរួមចំណែកនៃការងារតាមផ្ទះចំពោះសុខុមាលភាពសង្គមសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូលរបស់យើង។
ដូច្នេះយើងសូមជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលនានាផ្តល់សច្ចាប័នដល់អនុសញ្ញាស្ដីពីការងារតាមផ្ទះ និងដាក់ចេញនូវវិធានការនានា ដើម្បីជំរុញឱ្យមានការទទួលស្គាល់ថា ការផ្តល់សេវា និងការបំពេញតួនាទីដោយអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះ។
នៅអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) យើងធ្វើការជំរុញបែបនេះមិនមែនត្រឹមតែដោយសារតែវាជារឿងត្រឹមត្រូវដែលត្រូវធ្វើនោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារតែឱកាសដើម្បីលើកកម្ពស់ និងវិសាលភាពនៃការផ្លាស់ប្ដូរក្នុងវិស័យការងារតាមផ្ទះនេះដែលនឹងមានឥទ្ធិពលអាចនាំមកនូវការផ្លាស់ប្ដូរជាវិជ្ជមានដល់ជីវិតរបស់អ្នកធ្វើការតាមផ្ទះកាន់តែមានភាពល្អប្រសើរ។ ការងារតាមផ្ទះគួរតែត្រូវបានចាត់ទុកជាប្រភពការងារដ៏សំខាន់ និងចាំបាច់នៅក្នុងការស្ដារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញក្រោយវិបត្តិកូវីដ ១៩។
ក្នុងនាមជាវិស័យការងារមួយដែលត្រូវការអ្នកធ្វើការងារតាមផ្ទះនូវចំនួនដ៏ច្រើន ដើម្បីបំពេញតម្រូវការសេវាថែទាំតាមផ្ទះដែលកំពុងបន្តមានការកើនឡើង និងផ្តល់នូវឱកាសការងារសម្រាប់ស្ត្រីដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរជាងគេ ដោយសារជំងឺរាតត្បាតជាសកលនេះ។
នៅពេលដែលអ្នកធ្វើការតាមផ្ទះមានការយល់ដឹង និងអាចទាមទារសិទ្ធិរបស់ពួកគេបាន និងនៅពេលមានការផ្ដល់តម្លៃសមស្របដល់ការងារតាមផ្ទះ ពេលនោះយើងនឹងឃើញនូវអត្ថប្រយោជន៍ដែលទទួលបានពីសង្គម និងធ្វើឱ្យមានសមធម៌ និងយុត្តិធម៌ជាមិនខាន។ មានតែពេលនោះតែប៉ុណ្ណោះទើបយើងអាចអះអាងថា យើងពិតជាបានស្តារឡើងវិញ និងប្រសើរជាងមុនពិតប្រាកដមែន៕
លោកស្រី Chihoko Asada-Miyakawa អគ្គលេខាធិការរងរបស់អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ និងជាប្រធានអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) ប្រចាំតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក
