រតនគិរីៈ ជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រ្វិក ត្រូវបានរកឃើញកើតមានជាលើកដំបូងនៅកម្ពុជា បន្ទាប់ពីជំងឺឆ្លងនេះបានធ្វើឱ្យសត្វជ្រូកប្រហែល ៤០០ ក្បាលងាប់កាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែមីនា នៅភូមិ លោម កានីញ ឃុំសោមធំ ស្រុកអូរយ៉ាដាវ ខេត្តរតនគិរី។ នេះបើតាម ការបញ្ជាក់ពីមន្ត្រីជំនាញក្រសួង កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។
លោក តាន់ ផាន់ណារ៉ា ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលនិងជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានសុខភាពសត្វនិងផលិតកម្មសត្វបានប្រាប់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍កាលពីម្សិលមិញថា ការផ្ទុះឡើងនូវជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រ្វិកនៅខេត្តរតនគិរីនេះគឺមិនមែនមកពីការនាំសត្វជ្រូកចូលពីប្រទេស វៀតណាម ឡើយលោកសំអាងថា ខេត្តនេះពុំមានការអនុញ្ញាតឱ្យនាំចូលសត្វជ្រូកពីប្រទេសជិតខាងនេះទេ ប៉ុន្តែតាមការសន្និដ្ឋានបឋមអាចដោយសារក្រុមជនជាតិវៀតណាមបានដឹកបន្លែនិងសាច់គ្រប់ប្រភេទមកលក់ក្នុងខេត្តនេះទើបឆ្លងជំងឺទៅសត្វជ្រូកនៅកម្ពុជា។
លោកថា៖ «អ្វីដែលបានស៊ើបអង្កេតបណ្ដោះអាសន្នគឺគាត់ (ជនជាតិវៀតណាម) មានម៉ូតូដឹកបន្លែដឹកសាច់មកលក់អ៊ីចឹងទៅនៅស្រុកយើងខេត្តរតនគិរីនេះជាអ្វីដែលការងាររបស់ខ្ញុំបានស្រាវជ្រាវ ប៉ុន្តែក្រុមការងារកំពុងតាមដានបន្តទៀត»។
លោកបានបន្តថា សត្វជ្រូកដែលពលរដ្ឋចិញ្ចឹមលក្ខណៈគ្រួសារក្នុងភូមិលោមកានីញបានងាប់ជាបន្តបន្ទាប់ កាលពីថ្ងៃទី ២២ មីនា ប៉ុន្តែភ្លាមៗ ពុំមានអ្នកណាដឹងថាជាករណីជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រ្វិកនោះទេ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ការផ្ទុះឡើងគឺតាំងពីថ្ងៃទី ២២ (ខែមីនា) ប៉ុន្តែការរាយការណ៍និងការយកវត្ថុធាតុមកវិភាគហ្នឹងគឺយឺតដោយសារភ្នាក់ងារសុខភាពសត្វភូមិ គាត់ថាអាចដោយសារមានគ្រោះរាំងស្ងួតដែលធម្មតាតែងមានសត្វងាប់រប៉េះរប៉ោះ អ៊ីចឹងគាត់គិតថា បណ្ដាលមកពីបញ្ហាហ្នឹង ទើបរាយការណ៍យឺតបន្ដិច រហូតទាល់តែដល់ថ្ងៃទី ២៨ មីនា ទើបបានផ្ញើវត្ថុធាតុមកខាងខ្ញុំដើម្បីវិភាគ»។
ប្រទេស វៀតណាម បានប្រកាសពីការផ្ទុះឡើងជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រ្វិកកាលពីខែកុម្ភៈ ហើយកាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែ មីនា មន្ត្រីកម្ពុជាក៏បានបង្ហើបថាជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រ្វិកបានរាលដាលមកដល់តំបន់ព្រំដែនវៀតណាមជិតខេត្តរតនគិរីនិងខេត្តក្រចេះនៃប្រទេសកម្ពុជានិងថែមទាំងប្រកាសថា សមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធកម្ពុជាគឺហាមដាច់ខាតមិនឱ្យនាំជ្រូកខុសច្បាប់ចេញពីវៀតណាមចូលមកកម្ពុជាឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណា ក្រោយៗមកមានសេចក្ដីរាយការណ៍ជាបន្តបន្ទាប់ថាមានជ្រូកខុសច្បាប់ជាច្រើនក្បាល នៅតែអាចលួចនាំចូលពីវៀតណាមមកកម្ពុជាបាន ប៉ុន្តែលោក ផាន់ណារ៉ា បានអះអាងសាជាថ្មីថា តាមការចុះអង្កេតដោយសម្ងាត់របស់លោកនិងក្រុមការងារនៅតាមព្រំដែនផ្ទាល់គឺមិនមានករណីនាំជ្រូកខុសច្បាប់ចូលពីប្រទេស វៀតណាម ទេ។
លោកបានបន្តថា បន្ទាប់ពីមានករណីជំងឺប៉េស្ដជ្រូកនៅខេត្តរតនគិរីនេះគឺក្រសួងកសិកម្មបានប្រកាសបិទមិនឱ្យនាំចូលនិងនាំចេញសាច់សត្វគ្រប់ប្រភេទពីក្នុងភូមិនេះទេដើម្បីជាវិធានការទប់ស្កាត់កុំឱ្យជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រ្វិកនេះបន្តរាលដាលទៅទីតាំងផ្សេង។
លោកថា៖ «យើងបិទចរាចរណ៍ក្នុងរង្វង់ ៣ គីឡូម៉ែត្រ ហើយក្នុងអង្កត់ផ្ទឹត ១០ គីឡូម៉ែត្រ យើងអង្កេតតាម ដានជំងឺហ្នឹង»។
លោក ញែម សំអឿន អភិបាលរងខេត្តរតគិរីបញ្ជាក់ដែរថា បច្ចុប្បន្នអាជ្ញាធរខេត្តមិនទាន់ដឹងអំពីមូលហេតុ នៃការផ្ទុះជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រ្វិកឡើយ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីមានករណីផ្ទុះឡើងជំងឺនេះភ្លាមអាជ្ញាធរបានផ្សព្វផ្សាយទៅដល់ពលរដ្ឋឱ្យឈប់លែងជ្រូកចេញពីទ្រុង ហើយត្រូវរាយការណ៍មកកាន់អាជ្ញាធរនៅពេលមានជ្រូកឈឺបន្ថែមទៀត។
លោកថា៖ «នៅតាមស្រុកផ្សេងៗទៀតយើងក៏បានប្រាប់ពលរដ្ឋថាក្នុងករណីមានការសង្ស័យគឺគាត់ត្រូវទុកដាក់សត្វមិនឱ្យលែងចេញ និយាយរួមមួយរយៈនេះ យើងមិនឱ្យគាត់លែងចេញទេ»។
ជុំវិញករណីផ្ទុះជំងឺប៉េស្ដជ្រូកអាហ្រ្វិកនេះ លោក លី សូវ៉ាន់ មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលបានប្រាប់ថា ក្រសួងមិនបានចេញវិធានការដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺនេះឡើយដោយសារវាមិនមែនជាជំងឺឆ្លងទៅកាន់មនុស្សហើយម្យ៉ាងគឺជាកិច្ចការរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានសុខភាពសត្វនិងផលិតកម្មសត្វប៉ុណ្ណោះ៕