ភ្នំពេញៈ ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជាង ៣០០ នាក់ មកពីខេត្តចំនួន ៥ បានប្រមូលគ្នានៅមុខវត្តបទុមវត្តី កាលពីម្សិលមិញ ដើម្បីដាក់ញត្តិ សូមឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយអន្តរាគមន៍ ឲ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះដីធ្លីរបស់ពួកគាត់ ជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជន និងអ្នកមានអំណាច ដែលបានបន្តអូសបន្លាយជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
ការប្រមូលផ្តុំគ្នានេះ បានចាប់ផ្តើមធ្វើឡើង នៅម៉ោងប្រមាណ ៧ ព្រឹកដោយខ្លះបានប្រមូលផ្តុំនៅក្រោមដើមពោធិ៍ ខ្លះទៀតប្រមូលផ្តុំក្បែររបងសួនច្បារដោយចែកជាក្រុមធំៗ ទៅតាមសហគមន៍របស់ពួកគេ ខណៈមានពលរដ្ឋមួយចំនួន បានស្រែកទាមទារ និងលើកបដា ក្នុងន័យស្នើឲ្យមានការ ដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីដ៏រ៉ាំរ៉ៃរបស់ពួកគាត់ឲ្យបានឆាប់។
បើតាមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលបានស្រង់តួលេខពីប្រជាពលរដ្ឋទាំង ៥ ខេត្តនោះ បានឲ្យដឹងថា ពួកគេមកពី ៣០ សហគមន៍ ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ កំពង់ស្ពឺ ស្វាយរៀង ត្បូងឃ្មុំ និងខេត្តកណ្ដាល ដោយតំណាងឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ៧ ៦១៥ គ្រួសារ មានជម្លោះដីធ្លីសរុបចំនួន ១៦ ២៧៩,៦៤ ហិកតាជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជន អ្នកមានអំណាច ឈ្មួញ ក្រោមគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗដូចជា ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ សម្បទានសង្គមកិច្ច។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ ដែលកំពុងឈរតវ៉ាក្នុងចំណោមពលរដ្ឋដទៃទៀត អ្នកស្រី ខៀច សារុន មកពីខេត្តស្វាយរៀង បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ការលើកគ្នាមកដាក់ញត្តិលើកនេះរបស់ពួកលោកមិនមែនជារឿងថ្មីនោះទេ ព្រោះពួកគេបានស្វែងរកអន្តរាគមន៍និងដាក់ញត្តិមកកាន់ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធជាច្រើនដងរួចមកហើយ។ អ្នកស្រីបន្តថា ចំពោះការឡើងមកព្រមៗគ្នានៅថ្ងៃនេះវាជារឿងចៃដន្យរបស់ពលរដ្ឋរងគ្រោះដីធ្លីដូចគ្នាដែលបានជួបគ្នាទាំង ៥ ខេត្ត ក្នុងចេតនាតែមួយ ដើម្បីទាមទារឲ្យមានដំណោះស្រាយដីធ្លី។
ស្ត្រីវ័យជិត ៤០ ឆ្នាំរូបនេះ បានអះអាងថា បើទោះជាពួកគាត់មានជម្លោះ និងមានបញ្ហាជាមួយបុគ្គល នៅតំបន់ផ្សេងៗ គ្នា ប៉ុន្តែជារួមបញ្ហាដែលកើតមាន គឺសុទ្ធតែជាប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយការបាត់បង់ដីធ្លី។ ដូច្នេះអ្នកស្រីរំពឹងថា រដ្ឋាភិបាលនឹងជួយអន្តរាគមន៍ដោះស្រាយឲ្យពួកអ្នកស្រីឲ្យបានដីសម្រាប់ប្រើប្រាស់ និងអាស្រ័យផល ដើម្បីស្តារជីវភាពឲ្យបានល្អប្រសើរឡើងវិញ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ជម្លោះរបស់ពួកខ្ញុំបានកើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ ២០១០ ជាមួយក្រុមហ៊ុន NK ventures ប៉ះពាល់ជាង ៤៤០ គ្រួសារចំនួនដី ៦៧០ ហិកតា ដែលនេះតែបញ្ហារបស់សហគមន៍របស់ខ្ញុំប៉ុន្តែក្នុងខេត្តស្វាយរៀងមានសហគមន៍ផ្សេងៗទៀត ដែលមានផលប៉ះពាល់ជាមួយក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗគ្នា។ និយាយទៅថ្ងៃនេះ ពួកខ្ញុំមកក្តៅហើយព្រោះវា ១០ ឆ្នាំហើយ សម្រាប់ពួកខ្ញុំ ដែលពួកគាត់ (មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល) នៅដេកម៉ាស៊ីនត្រជាក់មិនដឹងថា ពួកខ្ញុំវេទនាប៉ុនណាទេ»។
ចំណែកលោក សែម សាង ជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត ដែលមានជម្លោះដីធ្លីមកពីខេត្តត្បូងឃ្មុំ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពីម្សិលមិញដែរថា ជម្លោះដីធ្លីរបស់ពួកលោក បានបន្តអូសបន្លាយដោយគ្មានដំណោះស្រាយប្រមាណជា ១០ ឆ្នាំមកហើយ ខណៈមានពលរដ្ឋដទៃទៀតដែលមកតវ៉ាក្នុងពេលនេះ ពួកគេក៏មានជម្លោះដីធ្លីជាមួយអ្នកមានអំណាច និងអ្នកមានលុយជាយូរឆ្នាំមកផងដែរ។
លោកបន្តថា ចំណែកការស្វែងរកកិច្ចអន្តរាគមន៍ក៏ហាក់គ្មានសង្ឃឹមទៅទៀត ព្រោះស្ទើរតែគ្រប់ស្ថាប័នហាក់មិនមានដំណោះស្រាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋសោះខណៈ «ពួកអ្នកមានអំណាច មានលុយបន្តសោយសុខ គ្មានអើពើនឹងទុក្ខលំបាករបស់ពលរដ្ឋក្រីក្រដូចជាពួកខ្ញុំ»។
លោកនិយាយក្នុងសំឡេងឡើងអួលដើមកថា៖ «សម្រាប់ពលរដ្ឋពួកខ្ញុំចង់ឲ្យសម្តេចជួយដោះស្រាយជាមួយអ្នកមានលុយ អ្នកមានអំណាចជាឧកញ៉ាហ្នឹង នៅស្រុកតំបែរហ្នឹង រំលោភយកជាង ៥០០ ហិកតា ដែលមិនបានដោះរហូតចាប់ពីឆ្នាំ ២០០៤ រហូតមកដល់ឆ្នាំ ២០១៩។ ខ្ញុំគិតទៅ ខ្ញុំមិនមានជំនឿអីទេ ដោយសារតែយើងមកច្រើនដងហើយ សូម្បីតែពួកខ្ញុំមកតវ៉ាហ្នឹង ក៏បិទសិទ្ធិសេរីភាពពួកខ្ញុំទៀត»។
បើទោះជាយ៉ាងណាក្នុងអំឡុងពេលពលរដ្ឋប្រមូលផ្តុំគ្នាតវ៉ា កាលពីម្សិលមិញ ក៏មានការប៉ះទង្គិចគ្នាបន្តិចបន្តួចផងដែរ ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋបាននាំគ្នាស្រែកតវ៉ាតាមមេក្រូ ដោយព្យាយាមដើរដោយថ្មើរជើងពីមុខវត្តបទុមវតី ទៅកាន់ស្ថាប័ននានា ដែលពួកគេចង់ដាក់ញត្តិ ដូចជាក្រសួងរៀបចំដែនដី រដ្ឋសភាជាដើម ប៉ុន្តែត្រូវបានរារាំងពីសំណាក់អាជ្ញាធរដោយសំអាងថា ប៉ះពាល់សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។
លោក គង់ ចំរើន មន្ត្រីទទួលញត្តិ នៅខុទ្ទកាល័យលោក ហ៊ុន សែន បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពីថ្ងៃម្សិលមិញថា ដោយសារតែខ្លាចប៉ះពាល់ដល់សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈអាជ្ញាធរបានសម្របសម្រួលដោយអញ្ជើញតំណាងស្ថាប័ននានាដែលប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះ ចង់ប្រគល់ញត្តិជូនឲ្យមកទទួលញត្តិ។ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋ នៅតែជម្នះ ចង់ដើរដង្ហែញត្តិដោយថ្មើរជើង ដូច្នេះ អាជ្ញាធរត្រូវតែរារាំង។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ការអះអាងថា ជម្លោះរបស់ពួកគាត់យូរឆ្នាំហើយ ប៉ុន្តែយើងមិនដឹងថា ភាពពិតប្រាកដរបស់ពួកគាត់យ៉ាងម៉េចដែរ បើពួកគាត់មកដាក់ញត្តិប្រៀបដូចជាមកច្រៀងអ៊ីចឹង»។
លោក ថេង សាវឿន ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC) បានលើកឡើងពីម្សិលមិញថា ករណីជម្លោះដីធ្លីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំង៥ ខេត្តនេះ បើសិនជារាជរដ្ឋាភិបាល មានឆន្ទៈពិតប្រាកដចង់ដោះស្រាយមែន នោះបញ្ហានឹងត្រូវបានដោះស្រាយបញ្ចប់ ដោយនឹងមិនបន្តអូសបន្លាយរហូតដល់បច្ចុប្បន្ននោះទេ។
លោកបានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ គួរតែចូលរួមដោះស្រាយទុក្ខកង្វល់របស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនេះ ឲ្យបានឆាប់រហ័ស ចៀសវាងកើតមាននូវបាតុភាពផ្សេងៗ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បញ្ហាទាំងអស់នេះ ដោយសារតែអាជ្ញាធរ បណ្តែតបណ្តាយក្នុងការដោះស្រាយ ហើយឆន្ទៈរបស់ថ្នាក់ជាតិនិងថ្នាក់ខេត្តហ្នឹង ហាក់មិនចង់ដោះស្រាយឲ្យបានដាច់ស្រេចដែលធ្វើឲ្យបញ្ហានៅតែអូសបន្លាយ ហើយយើងចង់ឲ្យមានការដោះស្រាយឲ្យបានឆាប់ ព្រោះមិនចង់ឲ្យពលរដ្ឋគាត់ឡើងមកតាមដាន ឬធ្វើការតវ៉ានៅភ្នំពេញទេ នាំឲ្យខាតបង់ពេលវេលានៃការរកស៊ីរបស់ពួកគាត់»។
លោក សាវឿន មានក្តីបារម្ភថា៖ «បើសិនជានៅតែអូសបន្លាយការតវ៉ារបស់ពួកគាត់ អាចកើនឡើងជាងមុន សម្រាប់ពួកគាត់ដែលរងផលប៉ះពាល់។ មួយទៀត វាក៏អាចធ្វើឲ្យជីវភាពពួកគាត់កាន់តែថមថយ មានភាពលំបាកបន្ថែមទៀត ព្រោះតែគ្មានដីបង្កបង្កើនផល ហើយគ្មានជម្រើសធ្វើឲ្យការធ្វើចំណាកស្រុកកាន់តែច្រើន»៕