ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក វេង សាខុន បដិសេធចំពោះការចោទប្រកាន់ថា មានការឃុបឃិតក្នុងជំនួញនៃការនាំចូលជ្រូកពីប្រទេសថៃ ដោយលោកអះអាងថា អ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលក្រសួងបានធ្វើគឺដើម្បីទប់ស្កាត់ការនាំចូលយ៉ាងអនាធិបតេយ្យដែលនាំឱ្យមានជំងឺឆ្លងដ៏កាចសាហាវនៅក្នុងប្រទេស។
ថ្មីៗនេះមានក្រុមឈ្មួញជាជនជាតិថៃ ១ ក្រុមអះអាងថា ជាក្រុមហ៊ុននាំចូលជ្រូកមកកម្ពុជាបានប្រមូលផ្តុំគ្នាលើកបដា រូបលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដើម្បីស្នើឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ករណី ដែលពួកគេមិនអាចនាំចូលជ្រូកមកកម្ពុជា ដោយសារតែអាជ្ញាធរកម្ពុជាបានធ្វើការរឹតបន្តឹង។
ជាមួយគ្នានេះ សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកមួយដែលមានឈ្មោះថា peoplenews.asia ក៏បានចុះផ្សាយពីករណី ដែលថាក្រសួងកសិកម្ម ភូតកុហក តាមរយៈលេសទាំង ១២ ចំណុចដែលបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណង Setup [បង្កើត] ក្រុមហ៊ុនបក្ខពួកខ្លួននៅខាងថៃ និងខ្មែរ ដើម្បីអាចទទួលបានលក្ខខណ្ឌទាំងនេះ ដោយបូករួមទាំងការយកលុយក្បាលជ្រូកនាំចូលចំនួន ៣៦ ដុល្លារ ក្នុង ១ ក្បាលផងដែរ។
ក្រៅពីការចុះផ្សាយដែលបានដកស្រង់ប្រភពមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ដោយគ្រាន់តែអះអាងថា ជាអ្នកដឹងរឿងច្បាស់ក្នុងជំនួញនាំចូលជ្រូក សារព័ត៌មានដដែលនេះក៏បានសរសេរថា ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ តម្លៃសាច់ជ្រូកនៅលើទីផ្សារកម្ពុជានឹងបន្តឡើងថ្លៃខ្ពស់ជាងនេះតទៅទៀត។ ព្រោះបច្ចុប្បន្នក្រុមកូនប្រសារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មបានក្តោបក្តាប់គោលការណ៍ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក និងទាំងក្នុងប្រទេសថៃអស់ហើយ។
ឆ្លើយតបនឹងការចោទប្រកាន់ទាំងនេះលោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពីថ្ងៃទី ២២ កុម្ភៈថា តាមពិត វិធានការរបស់ក្រសួងកសិកម្ម គឺដើម្បីទប់ស្កាត់ជំងឺប៉េស្តជ្រូក ព្រោះកន្លងមកក្រសួងបានចាប់ជ្រូកនាំចូលពីប្រទេសថៃដែលមានជំងឺប៉េស្តជ្រូកនេះជាច្រើនករណី។
លោកអះអាងថា សត្វជ្រូកដែលនាំចូលខុសច្បាប់ ហើយរកឃើញថាមានជំងឺឆ្លងប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក គឺជាហានិភ័យដែលនាំឱ្យក្រសួងត្រូវតែដាក់ចេញវិធានការដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហានានាដែលបំផ្លាញដល់សេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក។ កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ ការឆ្លងចូលនៃជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិកនេះបានធ្វើឱ្យកម្ពុជាជួបប្រទះនូវការខ្វះជ្រូក សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ក្នុងស្រុក ព្រោះតែត្រូវសម្លាប់ជ្រូកដែលឆ្លងក្នុងស្រុករាប់ពាន់ក្បាល។
បើតាមការអះអាងរបស់លោក វេង សាខុន ការដែលក្រសួងកសិកម្ម ដាក់ចេញវិធានការជាបន្តបន្ទាប់ គឺដើម្បីកាត់បន្ថយការនាំចូល និងលើកតម្កើងផលិតផលក្នុងស្រុក។ ប៉ុន្តែការងារនេះបានធ្វើឱ្យមានការក្តៅក្រហាយជាមួយឈ្មួញអ្នកនាំចូលដែលបានបាត់បង់ផលប្រយោជន៍របស់ពួកគេ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ធម្មតាទេចំពោះឈ្មួញខិលខូច គឺនៅតែឃុបឃិត ហើយបំប្លែងករណីនេះទៅជារឿងចោទប្រកាន់មកក្រសួងកសិកម្ម និងរូបខ្ញុំផ្ទាល់។ កូនប្រសារបស់ខ្ញុំ គឺគ្មានតួនាទីអ្វីពាក់ព័ន្ធនឹងការនាំចេញនាំចូលជ្រូកមកកម្ពុជានេះនោះទេ។ គាត់ជាមន្ត្រីធម្មតានៃខុទ្ទកាល័យ សម្រាប់សម្របសម្រួលកម្មវិធីចុះបេសកកម្មរបស់ខ្ញុំផ្ទាល់តែប៉ុណ្ណោះ។ កន្លងទៅ ដើម្បីញុះញង់ឱ្យខ្ញុំក្តៅក្រហាយជាមួយក្រុមនេះ ក៏បានផ្អោបជាមួយកូនខ្ញុំតែម្តង។ រឿងនេះគឺអយុត្តិធម៌ណាស់សម្រាប់រូបខ្ញុំ»។
ក្រុមហ៊ុនទាំង ១០ ដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតពីកម្ពុជាក្នុងការនាំជ្រូកចូលនេះ គឺទទួលបានសិទ្ធិក្នុងការប្រមូលជ្រូកពីកសិដ្ឋានដែលចិញ្ចឹមជ្រូកគោរពតាមស្តង់ដានៅប្រទេសថៃ ដោយធ្វើការពិនិត្យពីបញ្ហាសុខភាព បច្ចេកទេស និងការអនុញ្ញាតនានា ដើម្បីឱ្យក្រុមហ៊ុន ឬឈ្មួញកម្ពុជាធ្វើការទាក់ទងទិញពីក្រុមហ៊ុនទាំង ១០ នេះ។ ក្នុងករណី ការនាំចូលជ្រូកពីប្រទេសថៃមិនបានធ្វើឡើងតាមរយៈក្រុមហ៊ុនទាំង ១០ នេះគឺជ្រូកដែលបម្រុងនឹងនាំចូលកម្ពុជា នឹងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យនាំចូលនោះទេ។ នេះបើតាមការបកស្រាយរបស់លោក វេង សាខុន។
លោករដ្ឋមន្ត្រីបង្ហាញក្តីបារម្ភថា៖ «នៅប្រទេសថៃមានការចិញ្ចឹមជាកសិដ្ឋាន និងតាមលក្ខណៈគ្រួសារ។ ការចិញ្ចឹមជ្រូកតាមផ្ទះនេះ [លក្ខណៈគ្រួសារ] គឺអាចប្រឈមនឹងមានជំងឺ ដែលយើងភ័យខ្លាចរឿងនេះ។ ធានាឱ្យបានមែនទែន មុននឹងនាំចូលមក បើមានឆ្លង គឺចង្រៃណាស់»។
ចំពោះការប្រមូលផ្តុំតវ៉ានៅឯទីតាំងមួយដែលមិនត្រូវបានបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់លាស់ ហើយត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្តាញសង្គម ស្ត្រីជនជាតិថៃម្នាក់ដែលអះអាងថាជាតំណាងក្រុមហ៊ុននាំចូលជ្រូកមកកម្ពុជានិយាយក្នុងវីដេអូថា បំណងដែលនាងចូលខ្លួនមករកស៊ីនៅប្រទេសកម្ពុជាតាមរយៈការនាំចូលជ្រូកមកកម្ពុជានេះគឺគ្រាន់តែប្រកបជំនួញសម្រាប់ទ្រទ្រង់ជីវភាពខ្លួនឯងតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីលើកឡើងថា ជំនួញរបស់ខ្លួនក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នក៏បានជួបបញ្ហាលំបាក ព្រោះតែខាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបិទមិនឱ្យនាំជ្រូកចូលដូចមុន។
នាងនិយាយថា៖ «នាងខ្ញុំបង្ហាញជារូបភាពនេះជាសារសំណូមពរមួយ និងជាសារអង្វរយ៉ាងទទូចដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជួយបើកឱ្យមានការលក់ដូរទំនិញសេរីដូចដើមវិញ»។ ស្ត្រីរូបនេះបន្តថា៖ «អាជីវកម្មជំនួញនេះ នាងខ្ញុំបានដំណើរការប្រហែល ២០ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ។ តែក្នុងអំឡុងពេលប្រមាណ ២ ខែនេះបានកើតហេតុការណ៍មួយ ដោយសារតែខាងកម្ពុជាមានការហាមឃាត់ក្រុមហ៊ុននាងខ្ញុំដែលមិនអាចធ្វើការនាំជ្រូកចូលកម្ពុជាបាន»។
លោក តាន់ ផាន់ណារ៉ា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានសុខភាពសត្វ និងផលិតកម្មសត្វប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ដែរថា ចំពោះក្រុមហ៊ុនទាំង ១០ ដែលទទួលបានសិទ្ធិនាំចូលជ្រូកមកកម្ពុជាគឺពួកគេបានបំពេញគ្រប់លក្ខខណ្ឌទាំង ១២ ចំណុច ដោយមិនមែនដូចអ្វីដែលបានចុះផ្សាយចោទប្រកាន់នោះទេ។ លោកបន្តថា ចំពោះក្រុមហ៊ុនដទៃទៀតដែលមិនជាប់ក្នុងការនាំចូលជ្រូកនេះ ក៏ព្រោះតែពួកគេមិនបានបំពេញតាមច្បាប់ ហើយឯកសារដែលផ្ញើមកកាន់លោកក៏មិនបានបំពេញត្រឹមត្រូវតាមនីតិវិធីរដ្ឋបាលដែរ។
លោកថា៖ «ក្រុមហ៊ុន ១០ បានទទួលបានត្រឹមត្រូវ ហើយមាន ២ បន្ថែមទៀត ខ្ញុំកំពុងសួរភាគីថៃឱ្យដាក់សំណើមកខ្ញុំ និងរៀបចំឯកសារឱ្យបានត្រឹមត្រូវ។ ភាគីថៃបានដាក់ឯកសារមកខ្ញុំ តែមិនមានការចុះហត្ថលេខាអ្វីត្រឹមត្រូវទេ។ អ្នកតវ៉ាហ្នឹងបានផ្ញើមកខ្ញុំដែរ តែមិនមានការចុះហត្ថលេខាអ្វីត្រឹមត្រូវទេ»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក តាន់ ផាន់ណារ៉ា ក៏បានបកស្រាយដែរថា ចំពោះក្រុមហ៊ុនទាំង ១០ គឺបានបំពេញគ្រប់លក្ខខណ្ឌ ១២ ចំណុចទាំងអស់។ ប៉ុន្តែដោយសារតែវិបត្តិកូវីដ១៩ ចំពោះចំណុចទី ១២ ដែលតម្រូវឱ្យមានកន្លែងធ្វើចត្តាឡីស័កនៅព្រំដែនប្រទេសថៃមុននឹងនាំចូលមកកម្ពុជា ក្រសួងបានតម្រូវឱ្យនាំចូលដោយគ្រាន់តែឆ្លងកាត់ម៉ាស៊ីនវិភាគនៅតាមច្រកព្រំដែនប៉ុណ្ណោះ។
ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍មិនអាចស្វែងរកប្រភពទាក់ទងក្រុមហ៊ុនដែលធ្វើការតវ៉ាស្នើឱ្យលោក ហ៊ុន សែន ជួយអន្តរាគមន៍ពីករណីដែលមិនអាចនាំជ្រូកចូលមកកម្ពុជានោះបានទេ។
លោក ស្រ៊ុន ពៅ ប្រធានសមាគមអ្នកចិញ្ចឹមសត្វកម្ពុជាប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ទាំងនេះគឺជារឿងដែលចម្រូងចម្រាសបំផុត។ ក្នុងនាមលោកជាប្រធានសមាគមមិនអាចបកស្រាយអ្វីឱ្យលើសពីតួនាទីរបស់លោកនោះទេ។ ប៉ុន្តែលោកគាំទ្ររាល់ចំណាត់ការរបស់ក្រសួងកសិកម្មដែលបានដាក់ចេញវិធានការនានាក្នុងការជួយសង្គ្រោះផលិតផលក្នុងស្រុក។
លោកបន្តថា៖ «ខ្ញុំពិបាកជម្រាបជូនណាស់ ព្រោះបញ្ហានេះ គឺជារឿងរបស់ក្រសួង និងក្រុមហ៊ុនអ្នកនាំចូល។ ចំពោះសមាគមយើង ដែលអាចក្តោបបាន គឺមានតែសំណូមពររាល់ការដែលនាំចូលនេះ គឺសុំឱ្យគាត់ត្រួតពិនិត្យឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ហើយកូតាដែលនាំចូលនេះកុំឱ្យលើសលស់ ដើម្បីជំរុញផលិតផលក្នុងស្រុកយើងតែប៉ុណ្ណឹងទេ»។
បើតាមលោក ស្រ៊ុន ពៅ ជាទូទៅជ្រូកនាំចូលពីប្រទេសជិតខាងគឺមានតម្លៃថ្លៃជាងបន្តិចបន្តួចពីជ្រូកចិញ្ចឹមក្នុងស្រុក។ ជ្រូកចិញ្ចឹមក្នុងស្រុកមានតម្លៃចន្លោះពី ១៣ ៥០០ រៀល ទៅ ១៤ ៥០០ រៀលក្នុង ១ គីឡូ ហើយតម្លៃនេះកើនឡើងបន្តិចនៅពេលដឹកដល់កន្លែងកុងស៊ីកាប់ជ្រូក។ លោកថា ជាទូទៅតម្លៃលក់រាយក្នុងទីផ្សារ គឺតម្លៃ ពី ២២ ០០០ ទៅ ២៣ ០០០ រៀលក្នុង ១ គីឡូ ខណៈសាច់ដែលល្អៗអាចមានតម្លៃខ្ពស់ជាងនេះបន្តិច ប៉ុន្តែក្នុងជ្រូក ១ គឺមិនមានតម្លៃនេះច្រើនទេ។
ដោយសារមានការចោទប្រកាន់ដាក់គ្នាទៅវិញទៅមករវាងអ្នកនាំជ្រូកចូល អ្នកចិញ្ចឹមជ្រូក កុងស៊ីកាប់ជ្រូករួមនឹងអាជីវករលក់រាយជុំវិញតម្លៃឡើងខ្ពស់នៃសាច់ជ្រូកនេះ លោក ស្រ៊ុន ពៅ និយាយដែរថា សមាគមក៏កំពុងស្វែងរកកិច្ចចរចារួមរវាងភាគីទាំងអស់នេះ ដើម្បីបញ្ចុះតម្លៃសាច់ជ្រូកឱ្យមានតម្លៃមួយដែលអាចទទួលយកបានទាំងអស់គ្នា។
ការចិញ្ចឹមសត្វជ្រូកនៅក្នុងស្រុក គឺអាចផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការប្រមាណ ៨៥ ភាគរយ ហើយតម្រូវការនៃការនាំចូល គឺមានចន្លោះពី ០ ដល់ ៦ ០០០ ក្បាលក្នុង ១ ថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែការនាំចូលជ្រូកនេះគឺមានចន្លោះត្រឹម ៣ ០០០ ទៅ ៤ ០០០ ក្បាលប៉ុណ្ណោះក្នុង ១ ថ្ងៃ ដើម្បីសម្របសម្រួលទៅតាមទីផ្សារក្នុងស្រុក។ នេះបើតាមក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។
កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២១ កម្ពុជាបានពិនិត្យរកឃើញជ្រូកដែលបាននាំចូលពីថៃខុសច្បាប់ ដោយមានផ្ទុកជំងឺប៉េស្តជ្រូកអាហ្វ្រិក និងបានដុតកម្ទេចចោលចំនួន ៣០ ក្បាល។ ជាមួយគ្នានេះលោក តាន់ ផាន់ណារ៉ា អះអាងថា អគ្គនាយកដ្ឋានសុខភាពសត្វរួមនឹងមន្ត្រីជំនាញពាក់ព័ន្ធបានបន្តរឹតបន្តឹង ដោយចុះពិនិត្យផលិតផលសត្វនៅតាមច្រកព្រំដែនកម្ពុជា ថៃជាប្រចាំជាពិសេសសត្វជ្រូកដែលនាំចូលពីប្រទេសថៃ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «នៅពេលយើងចាប់បានជ្រូកនាំចូលខុសច្បាប់ពីប្រទេសថៃ ហើយទទួលបានព័ត៌មានថា ប្រទេសថៃមានផ្ទុះជំងឺនេះច្រើនដែរ យើងកំពុងតែធ្វើរឿងនេះតឹងតែងមែនទែន។ ចំពោះក្រុមហ៊ុនដែលមាន [ច្បាប់ពីដើមទី] ដល់ចុងទីបានយើងអនុញ្ញាតឱ្យនាំចូល»៕