ពោធិ៍សាត់ៈ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបានទទួល ស្គាល់ការអះអាងដែលថាមានការលួចកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងតំបន់អភិរក្សភ្នំសំកុសក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ គឺជាការចោទប្រកាន់ត្រឹមត្រូវ ខណៈសង្គមស៊ីវិលសាទរចំពោះការលើកឡើងនេះ ប៉ុន្តែស្នើឱ្យមានវិធានការច្បាប់ជាបន្ទាន់ដើម្បីបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើនៅតំបន់នោះ។
ក្នុងពិធីបញ្ចុះខណ្ឌសីមាព្រះវិហារនៅខេត្តព្រៃវែងកាលពីថ្ងៃទី ២៥ ឧសភា លោក ស ខេង បានបញ្ជាក់ថា លោកបានបញ្ជាឱ្យមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ អភិបាលខេត្តពោធិ៍សាត់ និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានប្រើឧទ្ធម្ភាគចក្រថតតំបន់ព្រៃអភិរក្សសត្វព្រៃលើភ្នំសំកុសនៅខេត្តពោធិ៍សាត់ និងបានរកឃើញថា តំបន់នោះពិតជាមានការលួចកាប់ព្រៃឈើដូចការចោទប្រកាន់មែន ប៉ុន្តែលោកថា មិនមានច្រើនប៉ុន្មាននោះទេ។
លោកថា៖ «ថ្ងៃមុនគេឱ្យព័ត៌មានមក នៅភ្នំសំកុសនៅខាងត្បូងពោធិ៍សាត់ជួរភ្នំក្រវាញមានការលួចកាប់ តែអត់ច្រើនទេ វាមានត្រង់នោះតិច ត្រង់នេះតិចអ៊ីចឹង។ គេថតពីលើមក គេថតពីផ្កាយរណបមកឃើញទាំងអស់ អ៊ីចឹងមិនអាចភរគេបានទេហើយបើគ្រាន់តែជិះឡានមើលគឺមើលអត់ដឹងទេ ប៉ុន្តែគេថតពីផ្កាយមកគឺឃើញទាំងអស់ហ្នឹង កន្លែងណាតម្ពែកកន្លែងណាមិនតម្ពែក»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ស ខេង មិនបានប្រាប់អំពីជនល្មើសឡើយ ដោយគ្រាន់តែបញ្ជាក់ថា លោកកំពុងឱ្យមន្ត្រីរៀបចំរបាយការណ៍ដើម្បីចាត់វិធានការ។
លោក ជា ហ៊ាន ប្រធានអង្គការប្រឆាំងអំពើពុករលួយទប់ស្កាត់ធនធានធម្មជាតិ និងការពារសិទ្ធិពលរដ្ឋបាន ថ្លែងពីម្សិលមិញថា កាលពី ២ ខែមុន លោកបានដាក់របាយការណ៍សុំអន្តរាគមន៍ពីលោក ស ខេង ស្ដីពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើក្នុងតំបន់ព្រៃអភិរក្សនៅខេត្តកោះកុង កំពង់ស្ពឺ និងខេត្តពោធិ៍សាត់ ជាពិសេសនៅតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញខេត្តពោធិ៍សាត់ ដែលកើតឡើងខ្លាំងជាងគេ។
លោកបន្តថា នៅភ្នំសំកុស និងនៅជួរភ្នំក្រវាញគឺមានសកម្មភាពប្រើប្រាស់ពលរដ្ឋឲ្យចូលកាប់ឈើខុសច្បាប់ដើម្បីដឹកមកដាក់នៅក្រុមហ៊ុន និងការឈូសឆាយទន្ទ្រានយកដីរដ្ឋខុសច្បាប់ ដែលលោកថា សកម្មភាពនេះបានកើត ៤-៥ ឆ្នាំមកហើយ តែមិនទាន់មានការបង្ក្រាបទេ។
លោកថា៖ «អត់មានចំណាត់ការដោយសារយកលេសថាជាដីក្រុមហ៊ុនរបស់ឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ប៉ុន្តែមានតែឈ្មោះទេ គឺព្រៃនៅតំបន់ហ្នឹងអត់មាន (ក្រុមហ៊ុន) ទេគឺដឹកចេញពីតំបន់ក្រៅចូលមកក្រុមហ៊ុនហ្នឹង។ តាមពិតក្រុមហ៊ុនហ្នឹងរលាយបាត់ហើយ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែគាត់ (មន្ត្រី) យកលេសថាឈើរបស់ក្រុមហ៊ុន»។
បើតាមលោក ជា ហ៊ាន នៅរដូវវស្សាឈើក្នុងតំបន់អភិរក្សត្រូវបានកាប់ស្ដុកទុក រង់ចាំដឹកទៅលក់ក្នុងប្រទេសវៀតណាមនៅរដូវប្រាំង។បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាមានតំបន់ការពារធម្មជាតិឧទ្យានជាតិលើផ្ទៃដី ៧ លាន ៥ សែនហិកតា ស្មើនឹង ៤១% នៃផ្ទៃដីសរុបរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រសួងបរិស្ថាន មានមន្ត្រីអនុរក្ស ១២២០ នាក់ដើម្បីចុះល្បាត និងបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ ការបរបាញ់សត្វខុសច្បាប់ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ។ នេះបើតាមមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានបានថ្លែងថា លោកមិនអត្ថាធិប្បាយអ្វីបន្ថែមលើការលើកឡើងរបស់លោក ស ខេង ឡើយ ប៉ុន្តែលោកថា ក្រសួងបានរកឃើញមានជនខិលខូចមួយចំនួនបន្តប្រព្រឹត្តបទល្មើសធនធានធម្មជាតិនៅតំបន់ភ្នំសំកុស ហើយក្រសួងនឹងពង្រឹងបន្ថែមវិធានការការពារ ដូចជា បង្កើនការដើរល្បាត ពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ប្រឆាំងជនល្មើស និងបង្កើតឱ្យមានយុទ្ធសាស្ដ្រការពារព្រៃឈើបន្ថែមទៀត។
លោកថា៖ «យើងទទួលស្គាល់ថាបទល្មើសព្រៃឈើនៅបន្តកើតមាន រួមទាំងការកាប់រុករានទន្ទ្រានដីព្រៃឈើធ្វើជាកម្មសិទ្ធិផងដែរ ប៉ុន្តែចំនួនបទល្មើសមានការធ្លាក់ចុះ ហើយបទល្មើសមួយចំនួនធំត្រូវបានបង្ក្រាប និងទប់ស្កាត់ ហើយជនល្មើសមួយចំនួនត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅកាន់តុលាការ»។
មន្ត្រីបរិស្ថានរូបនេះ បន្តថា ដើម្បីឱ្យការការពារធនធានធម្មជាតិព្រៃឈើមានប្រសិទ្ធភាពគឺចាំបាច់ត្រូវមានអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋចូលរួមសហការជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាល។
ចំណែកលោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ មន្ត្រីកម្មវិធីរបស់អង្គការអាដហុកថ្លែងថា ការលើកឡើងអំពីការបាត់បង់ព្រៃឈើរបស់លោក ស ខេង គឺជារឿងមួយអាចបញ្ជាក់ថា បទល្មើសឧក្រិដ្ឋព្រៃឈើនៅភ្នំសំកុស អាចជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងមន្ត្រីក្នុងខេត្ត ហើយប្រសិនបើមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធកន្លងមកទេ ប្រាកដជាអាចបង្ក្រាបបាន។
លោកបានបន្តថា ដើម្បីឱ្យការប្រកាសរបស់លោក ស ខេង ក្លាយជាបានការ គឺតុលាការខេត្តគួរបើកការស៊ើបអង្កេតរកអ្នកពាក់ព័ន្ធនឹងបទឧក្រិដ្ឋព្រៃឈើ យកកាត់ទោសតាមផ្លូវច្បាប់។
លោកថា៖ «អ៊ីចឹងនៅពេលដែលប្រសាសន៍របស់សម្ដេចក្រឡាហោម គាត់លើកឡើង អ៊ីចឹង តំណាងអយ្យការត្រូវតែបើកការស៊ើបអង្កេត និងត្រូវតែកោះហៅគ្រប់មន្ត្រីទាំងអស់ក្នុងខេត្តឬនគរបាលយុត្តិធម៌ដើម្បីមកសាកសួរ ពីព្រោះថា វាមិនអាចបទល្មើសកើតឡើងច្រើនឆ្នាំ អត់មានការទប់ស្កាត់ រហូតថ្នាក់ដឹកនាំសម្ដេចក្រឡាហោមបង្ហោះឧទ្ធម្ភាគចក្រឃើញហើយៗយកព្រមាន»។
លោក ហេង ដូនីន អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងខេត្តពោធិ៍សាត់បានបញ្ជាក់ថា លោកមិនអាចលើកឡើងជុំវិញបញ្ហានេះបានទេ ហើយបានជំរុញឱ្យទៅសួរលោក ឆាយ ហុង ដែលជាអ្នកនាំពាក្យតំណាងអយ្យការរបស់តុលាការវិញ ទើបអាចបកស្រាយបាន។
ប៉ុន្តែលេខទូរស័ព្ទរបស់លោក ឆាយ ហុង មិនអាចទាក់ទងបានឡើយ កាលពីម្សិលមិញ៕