.jpg)
រាយការណ៍បន្ថែមដោយ Andrew Nachemson លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងពិធីពីម្សិលមិញ។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថា កំពុងងាកទៅរកប្រទេសចិន ខណៈដែលស្ថានភាពនយោបាយកំពុងត្រូវបានអន្តរជាតិធ្វើការរិះគន់ក្រោយពីរំលាយបក្សប្រឆាំងដែលជាគូប្រជែងនយោបាយដ៏ធំនោះពីម្សិលមិញបានថ្លែងការពារក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចិន និងភ្ញៀវទេសចរចិនដែលកំពុងសម្រុកចូលមកប្រទេសកម្ពុជា នាពេលកន្លងមកនេះ ថាបាននាំមកនូវចំណូលយ៉ាងក្រាស់ក្រែលសម្រាប់ប្រទេសមួយនេះ។
ថ្លែងនៅចំពោះមុខឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា លោក Xiong Bo ក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការនូវសាកលវិទ្យាល័យក្រចេះស្ថិតក្នុងខេត្តក្រចេះដែលមានជំនួយ ១០ លានដុល្លារអាមេរិកពីប្រទេសចិន និង ២ លានដុល្លារជាមូលនិធិរបស់លោកដែលបានមកពីក្រុមការងារលោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា ក្រុមហ៊ុនចិន និងជនជាតិចិនទាំងជាង ១ លាននាក់ដែលចូលមកកម្ពុជាគឺជាប្រភពចំណូលយ៉ាងច្រើនដែលនាំមកពីប្រទេសចិន។
ទោះបីជាយ៉ាងណាអ្នកវិភាគចាត់ទុកការវិនិយោគរបស់ចិនថាបានបង្កឲ្យមានផលអវិជ្ជមានច្រើនសម្រាប់កម្ពុជា។ ប៉ុន្តែលោក ហ៊ុន សែន ក្រៅពីអះអាងពីចំណូលរបស់ចិនដល់កម្ពុជា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានឆ្លើយតបនឹងមតិរិះគន់ទាំងឡាយដែលប្រឆាំងនឹងផលប្រយោជន៍ចិនថាជា «មតិអគតិទាំងស្រុង»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «មានមតិមួយចំនួនដែលជាមតិអគតិទាំងស្រុងមានការរិះគន់ទៅលើក្រុមហ៊ុនចិន ជនជាតិចិនមកកម្ពុជា តែខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ជូនថា តើជនជាតិចិនមកកម្ពុជានេះ គេមករបៀបម៉េច?ទី ១ ទេសចរ ១ លាន ២ សែននាក់នាំមកនូវប្រាក់ចំណូលពីប្រទេសចិនមកកាន់កម្ពុជាច្រើនណាស់ អាហ្នឹងត្រូវយល់កុំឲ្យឃើញតែចិន ចេះតែនាំគ្នា [រិះគន់]»។
លោក ហ៊ុន សែន ថា ជនជាតិចិនធ្លាប់មានប្រវត្តិមកតាំងលំនៅលើទឹកដីកម្ពុជាជាច្រើនជំនាន់ណាស់មកហើយ ពិសេសនៅតាមដងទន្លេមេគង្គដែលរាប់ទាំងភរិយារបស់លោកផងដែរ ដែលមានដើមកំណើតនៅខេត្តហៃណានរបស់ប្រទេសចិន ខណៈពេលដែលប្រទេសនេះទទួលការឈ្លានពានពីបរទេស។
លោកក៏ប្រកាសពីគម្រោងសាងសង់ស្ពានថ្មីសន្លាងមួយទៀតឆ្លងកាត់ទន្លេមេគង្គនៅក្នុងក្រុងក្រចេះ ខេត្តក្រចេះនាឆ្នាំ ២០១៩ ខាងមុខដែលជាជំនួយមួយទៀតរបស់រដ្ឋាភិបាលចិនផងដែរ។ លោកក៏អំពាវនាវម្ដងហើយម្ដងទៀតឲ្យបោះឆ្នោតជូនគណបក្សរបស់លោកដើម្បីសម្រេចសមិទ្ធផលទាំងនោះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំក៏សូមយកឱកាសនេះបញ្ជាក់ជូនបងប្អូន ទាំងបងប្អូននៅខេត្តក្រចេះ និងបញ្ជាក់ជូនឯកឧត្តម អគ្គរាជទូតនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនផងដែរ ដែលខ្ញុំនិយាយថាស្ពានវាមិនទាន់គ្រប់ ត្រូវបង្កើតស្ពានមួយនៅក្រចេះរបស់យើង នៅទីរួមខេត្តឯនេះ។ ស្ពានឆ្លងទន្លេមេគង្គនៅក្រចេះ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ដើម្បីបង្ក [ភាព] ងាយស្រួលដល់ទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកខេត្តក្រចេះឆ្លងកាត់ទៅកំពង់ធំ ទៅសៀមរាបវាលឿន អ៊ីចឹងវត្តមានរបស់ ហ៊ុន សែន វត្តមានរបស់គណបក្សប្រជាជននៅក្នុងការគ្រប់គ្រងប្រទេសនាពេលខាងមុខគឺជាវត្តមានដើម្បីឈានទៅបញ្ចប់នៅការសាងសង់ស្ពាន ឆ្លងកាត់ទន្លេមេគង្គនៅក្នុងខេត្តក្រចេះ»។
ទោះបីយ៉ាងណាការវិនិយោគរបស់ចិនត្រូវបានគេរិះគន់ជាយូរមកហើយសម្រាប់ហេតុផលជាច្រើនរួមទាំងការធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សខណៈជនជាតិចិនត្រូវបានគេរិះគន់ចំពោះការបង្កបញ្ហាជាច្រើនលើកច្រើនសា។ ជាក់ស្ដែងកាលពីខែមករា អភិបាលខេត្តព្រះសីហនុ លោក យន្ត មីន បានបញ្ជូនលិខិតមួយច្បាប់ទៅលោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ រាយការណ៍ពីផលប៉ះពាល់របស់ជនបរទេសនៅក្នុងខេត្តជាប់សមុទ្រមួយនេះ។ របាយការណ៍ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានការរិះគន់ថា ជនជាតិចិន ដែលមានចំនួនយ៉ាងច្រើននៅខេត្តនេះកំពុងបង្កបញ្ហាជាច្រើនប៉ះពាល់ដល់ការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងការលេងកម្សាន្តរបស់ភ្ញៀវទេសចរក្នុងខេត្ត។
លោក ហង្ស វិទូ ប្រធានក្រុមអ្នកវិភាគវ័យក្មេងថ្លែងថា ទំហំវិនិយោគរបស់ប្រទេសចិននៅកម្ពុជាស្ថិតនៅលំដាប់ទី ១ ខណៈទេសចរចិនក៏មានចំនួនច្រើនផងដែរដែលជាចំណុចវិជ្ជមាន ប៉ុន្តែគេត្រូវក្រឡេកមើលពីផលប៉ះពាល់នានានៃការវិនិយោគរបស់ចិននៅកម្ពុជាផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «ទី ១ ចិននៅពេលដែលគាត់មកធ្វើការវិនិយោគនៅកម្ពុជាគាត់មិនសូវបានគិតគូរពីតួនាទីរឿងសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនោះទេ។ មានពេលខ្លះគាត់បានរំលោភសិទ្ធិមនុស្សទៅទៀត...ទី ២ នៅពេលដែលចិនចូលមកវិនិយោគនៅកម្ពុជាយើងឃើញការជ្រៀតជ្រែកខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ឧទាហរណ៍ចិនបានចូលមកដណ្ដើមការងារប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរច្រើនមែនទែន។ យើងឃើញថានៅតំបន់ខ្លះដូចជាកោះកុង កំពង់សោម ឬកន្លែងណាដែលមានឆ្នេរសមុទ្រធំៗត្រូវបានចិនទិញយកជិតអស់ហើយ។ ចំណុចទី ៣ ការវិនិយោគរបស់ចិនមិនសូវមានតម្លាភាពនោះទេ ឃើញថាការវិនិយោគរបស់ចិនពេលខ្លះបង្រៀនខ្មែរឲ្យប្រពឹត្តអំពើពុករលួយជាមន្ត្រីធំៗ ឬមន្ត្រីតូចៗមួយចំនួនបានទទួលសំណូកពីចិនច្រើន»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «វាជាការដោះដូរ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដូចដែលខ្ញុំបានរំឭកឡើងពីខាងដើម....ទី ៤ ការវិនិយោគរបស់ចិនមានផលវិបាករយៈពេលវែងមានន័យថា ការវិនិយោគរបស់ចិនវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ធនធានធម្មជាតិមានរ៉ែធ្យូងថ្ម រ៉ែមាស រ៉ែដែក និយាយរួមវាទាក់ទងនឹងធនធានធម្មជាតិឃើញថាមានការបាត់បង់ច្រើន ចិនគាត់បានកាប់បំផ្លាញទាំងព្រៃឈើ ជម្រកសត្វ ទាំងលើគោក និងក្នុងទឹក។ ការវិនិយោគតាមពិតប្រទេសណាក៏ដោយ មានការវិនិយោគកាន់តែច្រើនកាន់តែល្អ ប៉ុន្តែសំណួរយើងសួរថាការវិនិយោគទាំងនោះវាបានផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ចំពោះអ្នកមាន ឬផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ចំពោះអ្នកក្រ»។
អតីតមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាបក្សប្រឆាំងលោក សម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃសៅរ៍បានសម្តែងការមិនពេញចិត្តចំពោះទំនាក់ទំនងរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងចិន។ លោក សម រង្ស៊ី ក៏បានចោទប្រកាន់ថាចិនកំពុងយកទឹកដី និងធនធានធម្មជាតិរបស់កម្ពុជាតាមរូបភាពវិនិយោគ។ លោកថ្លែងថា៖ «ជនផ្ដាច់ការដោយមិនអាចរំពឹងលើប្រជារាស្ត្រខ្លួនឯង គឺបែរជាទៅសុំជំនួយពីប្រទេសជិតខាងដើម្បីរស់ដើម្បីបន្តអំណាចរបស់ខ្លួន តែប្រទេសជិតខាងគេមិនឲ្យជំនួយ គេមិនមកជួយយើងដោយគេស្រឡាញ់យើងជាបុគ្គលទេ។ គេអន្តរាគមន៍ដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍របស់គេ។ គេគ្រប់គ្រងប្រទេសកម្ពុជា គេទុកប្រទេសកម្ពុជាជាអាណានិគមរបស់គេ។ អ៊ីចឹងយើងបាត់បង់ឯករាជភាព បើអត់ប្រជាធិបតេយ្យ ឯករាជ្យក៏អត់ដែរ។
លោក Miguel Chanco អ្នកវិភាគជាន់ខ្ពស់អំពីអាស៊ាននៅក្រុមហ៊ុន Economist Intelligence Unit បានថ្លែងថាក្តីបារម្ភអំពីហានិភ័យសក្តានុពលចំពោះអធិបតេយ្យភាពគឺពិតជាត្រឹមត្រូវ ប៉ុន្តែ «ខ្ញុំនឹងមិនចាត់ទុកវាថាជាការគំរាមកំហែងភ្លាមៗទេ។ ទន្ទឹមនេះលោក ហ៊ុន សែន គឺត្រឹមត្រូវដែលនិយាយថា អាចប្រើប្រាស់ការជួយនៃវិនិយោគរបស់ចិន និងថាទេសចរចិនបច្ចុប្បន្ននេះកំពុងរីកចម្រើនខ្លាំងសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ច ប៉ុន្តែតាមរយៈការព្យាករផ្ទាល់របស់រដ្ឋាភិបាលតម្រូវការនោះនឹងថយចុះវិញនាពេលខាងមុខឆាប់ៗ។ ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុកាលពីពេលថ្មីៗបានប្រកាសអំពីការធ្លាក់ចុះការពឹងផ្អែកលើជំនួយអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជាដោយសារកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងខ្លាំងក្លាទៅលើកំណែទម្រង់ពន្ធដាររបស់រដ្ឋាភិបាល។ ចំពោះខ្ញុំអ្វីដែលកំពុងបាត់បង់ពីទិន្នន័យគឺការទទួលស្គាល់ថាកម្ពុជាបានរុញខ្លួនឯងទៅជ្រុងមួយ (ដោយសារការបង្ក្រាបនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា) ដូច្នេះខ្លួនត្រូវតែពឹងផ្អែកទៅលើជំនួយរបស់ចិន៕
