ភ្នំពេញៈ ក្រុមសមាជិកសភាសហរដ្ឋ-អាមេរិកបានធ្វើច្បាប់មួយកាលពីសប្តាហ៍មុន ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មក្នុងការបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ រដ្ឋាភិបាលដោយថាកម្ពុជាក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន សែន សិទ្ធិមនុស្សត្រូវបានរំលោភ និងធ្វើឲ្យលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដើរថយក្រោយ តាមរយៈការរំលាយបក្សប្រឆាំងដ៏ធំ និងបង្ក្រាបទៅលើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយឯករាជ្យ ប៉ុន្តែបក្សកាន់អំណាចថា នេះជាការជ្រៀតជ្រែកផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា។
សេចក្ដីព្រាងច្បាប់លេខ H.R. ៥៧៥៤ នេះបានធ្វើសវនាការកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្ដាហ៍មុន ដើម្បីរកវិធីក្នុងការបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិហាមឃាត់ការទិញលក់អចលនទ្រព្យការរឹតបន្តឹងទិដ្ឋាការប្រឆាំងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្នុងជួររាជរដ្ឋាភិបាលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មន្ត្រីយោធា ឬកងកម្លាំងសន្តិសុខដែលធ្វើឲ្យថមថយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
តំណាងរាស្ត្រអាមេរិកអះអាងថាទណ្ឌកម្មនឹងត្រូវបានព្យួរលុះត្រាតែប្រទេសកម្ពុជាកែប្រែ ៣ ចំណុច គឺ ១. បញ្ចប់ការខិតខំរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការធ្វើឲ្យថមថយនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ២. បញ្ចប់ការរំលោភបំពានលើសិទ្ធិមនុស្ស ៣. អនុវត្តការបោះឆ្នោតដោយត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ដែលអនុញ្ញាតឲ្យមានការចូលរួមពីគណបក្សប្រឆាំងជាដើម។
លោក Alan Lowenthal សមាជិកសភាមកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យថ្លែងនៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនថា៖ «មិត្តរួមការងាររបស់ខ្ញុំ និងខ្ញុំបានព្រមានរដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ម្តងហើយម្តងទៀតថារដ្ឋាភិបាលនេះត្រូវតែគោរពតាមកិច្ចព្រមព្រៀងដែលខ្លួនបានចុះហត្ថលេខាថាធ្វើការបោះឆ្នោតប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែក្នុងរយៈពេល ៣០ ឆ្នាំកន្លងទៅលោក ហ៊ុន សែន បានព្រងើយនឹងវាហើយធ្វើជាឃើញថារដ្ឋាភិបាលរបស់លោករៀបចំការបោះឆ្នោតដោយត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌នៅឆ្នាំនេះ»។
លោកបានបន្តថា៖ «របបនេះបានគំរាមកំហែងវាយប្រហារដាក់គុក និងហាមឃាត់ទាំងស្រុងនូវគណបក្សនយោបាយប្រឆាំងដែលធំជាងគេរបស់ប្រជាជាតិ។ របបនេះបានបំផ្លាញសារព័ត៌មានដែលសេរី និងឯករាជ្យនៅក្នុងប្រទេស បិទអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការអន្តរជាតិ និងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការរបស់ជាតិឲ្យអនុវត្តទង្វើស្មោកគ្រោករបស់ខ្លួន។ ដល់ពេលដែលលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវទូទាត់សងវិញសម្រាប់ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោកដើម្បីបំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលកំពុងតែចេញផ្កានៅប្រទេសកម្ពុជា»។
ជាមួយគ្នានេះលោក Ted Yoho សមាជិកសភាមកពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ និងជាប្រធានអនុគណៈកម្មាធិការកិច្ចការបរទេសទទួលបន្ទុកកិច្ចការតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកអះអាងកាលពីសប្តាហ៍មុនថាវិធានការទាំងនេះនឹងជួយប្រជាជនកម្ពុជាស្វែងរកប្រជាធិបតេយ្យតាមរយៈការធ្វើឲ្យបង់ខាតទៅលើអំណាចប្រមូលផ្តុំរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថាការខិតខំប្រឹងរបស់សមាជិកសភាសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការធ្វើច្បាប់ដើម្បីដាក់ទណ្ឌកម្មលើមន្ត្រីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានេះជាការជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា និងធ្វើឲ្យល្អក់កករដល់ទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំង ២។
លោកថ្លែងថា៖ «វាជាការប្រឹងប្រែងមួយដើម្បីធ្វើឲ្យល្អក់កករដល់ចំណងមេត្រីភាព និងកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិកតែប៉ុណ្ណោះ»។
លោកបន្តថា៖ «សួរថាសម្ពាធហ្នឹងមានសម្ពាធមកលើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទេមកលើប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទេ? ចម្លើយរបស់ខ្ញុំគឺថាអត់មានទេ។ អត់មានឥទ្ធិពល និងប្រសិទ្ធភាពទេពីព្រោះយើងឃើញច្បាប់មួយចំនួនដែលជាឆន្ទៈនយោបាយរបស់ក្រុមតំណាងរាស្ត្រទាំងនោះមិនមែនជាការសម្ដែងនូវសិទ្ធិផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិកទេ គ្រាន់តែបង្កើតខ្មាំងជាមួយប្រទេសដទៃ»។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាសរសេរតាមប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងសង្គមតេលេក្រាមរបស់លោកថា ការធ្វើច្បាប់នេះវាគ្រាន់តែជាការបង្ហាញកាន់តែច្បាស់នូវការកាន់ជើងអាយ៉ងរបស់ខ្លួនដែលប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ និងជាទង្វើរំលោភអធិបតេយ្យកម្ពុជាដែលមិនអាចលាក់បាំងបានឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះការអនុម័តច្បាប់ដែលចង់ដាក់បន្ទុកមកលើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងប្រជាជនកម្ពុជានឹងមិនអាចចេញជាលទ្ធផលឡើយ។ ពួកមេខ្លោង និងពួកអាយ៉ងដែលធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ហើយត្រូវបរាជ័យនៅកម្ពុជាទេដែលជាអ្នកចង់បំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជានោះហើយអាយ៉ងដែលជាអ្នកអនុវត្តផែនការនេះត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់កម្ពុជា»។
ប៉ុន្តែលោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន អតីតតំណាងរាស្ត្រនៃអតីតបក្សសង្គ្រោះជាតិថ្លែងថាច្បាប់ថ្មីនេះវាមិនប៉ះពាល់ដល់ជនក្រីក្រ និងប្រជាពលរដ្ឋជាទូទៅនោះឡើយ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសូមស្វាគមន៍ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋសភា និងព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ សេចក្តីសម្រេចស្តីពីប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជានឹងជាការដាក់សម្ពាធដ៏មានប្រសិទ្ធភាពមួយទៅលើមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ខ្ញុំនៅតែចង់បានការពិភាក្សាគ្នារវាងថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាដើម្បីរកដំណោះស្រាយនយោបាយ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ ថ្លែងថាពួកគេនឹងអាម៉ាស់ មិនត្រូវបានអើពើ និងហាមប្រាមមិនឲ្យចូលទៅក្នុងប្រទេសអាមេរិក និងត្រូវបានដាក់កំហិតចំពោះការធ្វើដំណើររបស់ពួកគេនៅក្នុងប្រទេសអាមេរិកនៅពេលពួកគេចូលរួមកម្មវិធីអន្តរជាតិដូចជាកម្មវិធីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ធនាគារពិភពលោក និងកិច្ចប្រជុំរបស់មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) ដែលប្រារព្ធធ្វើនៅទីនោះជាដើម៕
មិនអាចធ្វើប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុណាមួយតាមរយៈអាមេរិក និងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ និងធនាគារដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយជាមួយអាមេរិក។ PS